ατιμωρησία: το εκκολαπτήριο της βίας

Γράφει ο Δημήτρης Νατσιός

Γνωστό το γεγονός στην τοπική κοινωνία του Κιλκίς, επί πτερύγων ανέμου ταξίδεψε και σ’ όλη την επικράτεια. Μιας και υπηρετώ στο 4ο Δημοτικό σχολείο του Κιλκίς – δάσκαλος της Στ΄ τάξης – παραθέτω εν συντομία τα γεγονότα. Την Πέμπτη 31/3, την ώρα που σχολάει όλο το σχολείο, κάποιος οδηγός σταθμεύει το αυτοκίνητό του πάνω στη διαγραμμισμένη διάβαση των μαθητών. Του γίνονται υποδείξεις από την σχολική τροχονόμο, αρνείται να απομακρύνει το εμποδίζον την απρόσκοπτη και ασφαλή διέλευση των παιδιών, όχημά του. Καλείται ο διευθυντής, επιλαμβάνεται του θέματος. Τελικά φεύγει ο προκλητικός. Όλα αυτά γίνονται χωρίς ύβρεις και προσβολές εκ μέρους του διευθυντή. Την σκηνή παρακολουθούν δεκάδες μαθητές, γονείς και δάσκαλοι… Προφανώς θίχτηκε ο οδηγός από την εκδίωξή του από το σημείο και θέλησε να εκδικηθεί. Την επομένη Παρασκευή Πρωταπριλιάς, πάλι την ίδια ώρα και ενώ έχουμε όλοι οι δάσκαλοι αποχωρήσει από το σχολείο, έχοντας αυτή τη φορά και βοηθό τον αδελφό του, έστησαν ενέδρα στον διευθυντή του σχολείου μας.

Στην κεντρική είσοδο του σχολείου, αιφνιδιαστικώς, του επιτέθηκαν και με πρωτοφανή βαναυσότητα, τον ξυλοκόπησαν ανηλεώς, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον ιατρό – χειρούργο του νοσοκομείου Κιλκίς, να κινδυνέψει άμεσα η υγεία του. (Χαρακτήρισε το συμβάν δολοφονική απόπειρα). Το πλέον αποτρόπαιο σ’ όλη την υπόθεση είναι πως η ύπουλη, άνανδρη και εγκληματική αυτή ενέργεια συνέβη ενώπιον μικρών μαθητών του σχολείου μας, τα οποία φοιτούν στο ολοήμερο. Τα παιδιά βρίσκονταν έξω στην αυλή, όταν έγινε το κακό σοκαρίστηκαν, κοίταζαν τρομοκρατημένα, αποσβολωμένα, πολλά ούρλιαζαν φωνάζοντας «σκοτώνουν τον διευθυντή μας», «κλειδώστε μας μέσα στο σχολείο, γιατί θα σκοτώσουν κι εμάς». (Γεγονός που επιβεβαιώνει τη βιαιότητα και τη σκληρότητα της επίθεσης).

Το συμβάν είναι πρωτάκουστο, πρωτοφανές. Τελικά η βία, η εγκληματικότητα, η ανομία που μαστίζει κυριολεκτικά την ελληνική κοινωνία τούτη την αλλόκοτη, την σακατεμένη εποχή μας, αγγίζει, υπερβαίνει και τους σχολικούς φράκτες, και μάλιστα δημοτικού σχολείου.

Πού οφείλεται αυτός ο κανιβαλισμός, η ανθρωποφαγία, το homo homini lupus; (ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος). Μα στο διάχυτο πνεύμα ατιμωρησίας και στην επιγενόμενη ανυποληψία στην οποία έχουν περιέλθει οι συντεταγμένοι θεσμοί της χώρας. Οι ρίζες του φυτού που γέννησαν το νοσηρό αυτό φαινόμενο ανάγονται στην αμέσως μετά την μεταπολίτευση κυρίως εποχή, όταν το σχολείο χάνει την ανθρωποπλαστική, ανθρωποποιό  αποστολή του και γίνεται εργοστάσιο παραγωγής ανθρωπάκων - κούφια καρύδια - χωρίς ηθικά αντισώματα και αίσθηση αξιοπρέπειας. Τονίζω και ξανατονίζω. Και η πρόστυχη επίθεση κατά του διευθυντή του σχολείου μου, μα και όλα τα δύσοσμα και κακοφορμισμένα συμπτώματα του γαγγραινιασμένου καιρού μας είναι απότοκα ενός μόνον γεγονότος: της ατιμωρησίας.

Πριν από 3-4 χρόνια δημοσίευσα ένα άρθρο με τίτλο: «ατιμωρησία, η γάγγραινα της εποχής». Αποσπώ κάποιες σκέψεις από εκείνο το κείμενο. <<Γενικά ζούμε στη χώρα της ατιμωρησίας υπό το πρόσχημα της ελευθερίας. Και καταλήξαμε στο πλατωνικό θέσφατο «η άγαν ελευθερία έοικεν ουκ εις άλλο τι ή εις άγαν δουλείαν» η άμετρη ελευθερία κατάντησε μεγάλη σκλαβιά. Η τιμωρία και ως λέξη έχει ποινικοποιηθεί. Το λαμπρό αυτό παιδαγωγικό μέσο, με το οποίο κερδίζεις συνέπεια, υπευθυνότητα, δικαιοσύνη και εν τέλει ελευθερία, θεωρείται γνώρισμα αυταρχισμού, απανθρωπίας, οπισθοδρόμησης. Η λέξη όμως έχει έξοχη ετυμολογική καταγωγή. Παράγεται από την τιμή και την ώρα, με ψιλή σημαίνει φροντίδα. Παράδειγμα η λέξη θυρωρός, αυτός που φροντίζει, επιβλέπει την θύρα. Ολιγωρία, η έλλειψη φροντίδας. Άρα τιμωρία είναι φροντίδα, η μέριμνα για την τιμή και την αξιοπρέπεια κάποιου. Τιμωρώ κάποιον γιατί αποβλέπω και επιδιώκω την ενστάλαξη της τιμής σ’ αυτόν. Η ατιμωρησία όμως και η άκριτη ανοχή διατρέχει σύνολη την νεοελληνική κοινωνία, αρχής γενομένης από την οικογένεια και το σχολείο. (Και ας το κατανοήσουν όλοι πως έξω από την οικογένεια και το σχολείο, δεν πρέπει να περιμένουμε σημαντικές αλλαγές, γιατί στην ζωή ο άνθρωπος παρουσιάζεται πια με διαμορφωμένο τον χαρακτήρα του). Στην οικογένεια κυριαρχεί το «δεν πειράζει», ο « δεμπειρασμός», όπως τον είχε ονομάσει πριν από 100 και πλέον χρόνια Γάλλος ελληνιστής και γλωσσολόγος. Κάποιες «προοδευμένες» μάνες, κυρα Κατίνες της συνοικίας, έμαθαν ότι πρέπει να αφήνουν τα παιδιά τους να κάνουν ό,τι θέλουν και να μην τα τιμωρούν («δεν βαριέσαι παιδί είναι», «δεν πειράζει θα μάθει»), για να μην γίνουν «κομπλεξικά». Εξαιτίας της αξιοθρήνητης ανωριμότητας και της βλακείας αυτών των γονέων, μας έρχονται στο σχολείο κάτι τύραννοι, κακομαθημένα θηρία, που δεν έχουν ακούσει ποτέ το ευλογημένο «όχι», δεν ταπεινώθηκαν ποτέ από μια τιμωρία. Στο απροσπέραστο δοκίμιό του «περί παίδων αγωγής» ο Πλούταρχος σημειώνει: « Τα δυο ταύτα, μοιάζουν να είναι στοιχεία της αρετής, η ελπίδα της τιμής, και ο φόβος της τιμωρίας. Το πρώτο μας κάνει πιο ορμητικούς για τις ωραιότερες ενασχολήσεις και το δεύτερο διστακτικούς για τις ανάξιες πράξεις» (εκδ. Κάκτος,σελ. 85). Ίσως η γενιά μου είναι η τελευταία που βίωσε την «βαριά σκιά του πατέρα στο σπίτι και της μάνας το «χαριτωμένο ξύλο», αυτό που βγαίνει από τον παράδεισο, για να γίνουμε άνθρωποι. Μας έσπαζαν τον εγωισμό μας, μας μάθαιναν τον σεβασμό, την υπακοή, την πειθαρχία, αρετές που η «προοδευτική διανόησις» τις θεωρεί ανάρμοστες για ανατροφή παιδιών. Αναμασούν την καραμέλα της «ελεύθερης ανάπτυξης» και της τάχα «πολιτισμένης αγωγής», σαπίζοντας τα θεμέλια της κοινωνίας. Στο σχολείο τα ίδια. Ανήμποροι, απροστάτευτοι, τρομοκρατημένοι οι δάσκαλοι. Βωμολοχούν ασύστολα τα παιδιά και κάνουμε πως δεν ακούμε, γιατί δεν μπορούμε να τιμωρήσουμε. Τώρα έμαθαν κάποιοι προκομμένοι γονείς και σπεύδουν στους «πάνω από μας» και μυξοκλαίγονται για να τιμωρηθεί ο «κακός» ο δάσκαλος που «καταπιέζει» το μοσχοαναθρεμμένο βλαστάρι τους. Όπως πάμε θα καθιερωθεί και η «λεκτική βία», οι επιπλήξεις γιατί «μειώνουν την προσωπικότητα του μαθητή». Για «σφαλιάρα» ούτε λόγος θα σε κατασπαράξουν οι γονείς, κανάλια, υπηρεσία. Κατά τα άλλα μας χλευάζουν, γιατί δεν μπορούμε να επιβληθούμε στα παιδιά… Και βέβαια δεν είμαι υπέρ του ξυλοδαρμού. Μη γένοιτο. Αλλά, επαναλαμβάνω, το εκπαιδευτικό έργο ακυρώνεται, όταν ο δάσκαλος φοβάται. Νομίζω ότι ποτέ γενιά δασκάλων δεν βρέθηκε σε τόσο δύσκολη θέση προκειμένου να εκπληρώσει την καθοδηγητική αποστολή της. Άλλοι κοιτούν να γλιτώσουν με την φυγή από την τάξη. Άλλοι το ρίχνουν στην αδιαφορία και την απάθεια. Άλλοι παλεύουν με ζήλο και φιλοτιμία καις το τέλος βρίσκονται εκτεθειμένοι. Βλέπουν ανήμποροι και απογοητευμένοι την έκπτωση του σχολείου, αναλογιζόμενοι πως τα χειρότερα έρχονται. Και όλα εξαιτίας της ατιμωρησίας, της μεγάλης αρρώστιας της εποχής μας>>. Αν τα δυο υποκείμενα που ξυλοκόπησαν τον διευθυντή  του σχολείου μας, γνώριζαν πως τους αναμένει σκληρότατη ποινή και όχι νομικές θωπείες, θα ξανασκέφτονταν την τρισάθλια πράξη τους…