Η καινοτομία στα τρόφιμα δημιουργεί προοπτικές ανάπτυξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας

Με τη συμμετοχή σημαντικού αριθμού στελεχών επιχειρήσεων και ερευνητών πραγματοποιήθηκε χθες, Τετάρτη 4 Ιουλίου 2012, εκδήλωση με τίτλο «Η Καινοτομία στον κλάδο των Τροφίμων ως μοχλός ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας». Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) και το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΕΒ – ΕΚΕΤΑ). Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν οι δυνατότητες που προσφέρει η καινοτομία ως μοχλός ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του κλάδου των τροφίμων και οι δυνατότητες προώθησης της συνεργασίας ερευνητικών φορέων και επιχειρήσεων στην κατεύθυνση της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας.
Ο κ. Χρήστος Γεωργίου, Διευθυντής Τεκμηρίωσης και Μελετών του ΣΒΒΕ, τόνισε κατά την έναρξη της εκδήλωσης ότι ο κλάδος τροφίμων – όπως και το σύνολο των μεταποιητικών επιχειρήσεων στη Βόρεια Ελλάδα - βρίσκεται σε οριακό σημείο. Η οικονομική κρίση έχει μειώσει κατακόρυφα την κατανάλωση τροφίμων στην εγχώρια αγορά γεγονός που έχει ως συνέπεια οι τοπικές επιχειρήσεις τροφίμων να έχουν στραφεί πολύ εντατικά στην ανάπτυξη δράσεων διεθνοποίησης και εξωστρέφειας για το άνοιγμα νέων αγορών. Η πολύχρονη τεχνογνωσία και εμπειρία των επιχειρήσεών τροφίμων συνδυαζόμενη με την υψηλή ποιότητα πρώτων υλών που διαθέτει η χώρα είναι το καλύτερο μέσο για την κατάκτηση νέων αγορών. Για να γίνει όμως αυτό πράξη, απαιτείται η ανάπτυξη δράσεων καινοτομίας.
Όπως ανέφερε ο κ. Κωνσταντίνος Στυλιαράς, Αναλυτής της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Μελετών του ΣΒΒΕ, η σημασία του αγροδιατροφικού τομέα για περιφερειακή οικονομία αλλά και την εθνική επιβεβαιώνεται από τα οικονομικά μεγέθη του κλάδου, τα οποία ακόμη και κατά τη διάρκεια της κρίσης παρέμειναν σε σημαντικά επίπεδα. Ειδικότερα, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας απασχολείται περίπου το 30% του ανθρώπινου δυναμικού της βιομηχανίας τροφίμων, ενώ οι εξαγωγές των επιχειρήσεων τροφίμων με έδρα στην Κεντρική Μακεδονία αποτελούν το 40% των εθνικών εξαγωγών τροφίμων.
Η ισχυρή παραγωγική δομή του τομέα τροφίμων στην Κεντρική Μακεδονία, ενώ αποτελεί δυνατό στοιχείο της περιφερειακής οικονομίας, δεν διασφαλίζει την μελλοντική του ανάπτυξη. Και αυτό, καθώς οι συνθήκες λειτουργίας της αγοράς και ο τρόπος επιχειρηματικής δραστηριοποίησης έχουν αλλάξει δραματικά. Στοιχεία όπως η βιώσιμη γεωργία για τη μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου, η πράσινη παραγωγή με αξιοποίηση των υπολειμμάτων της παραγωγικής διαδικασίας και την εξοικονόμηση ενέργειας, η διασφάλιση της ασφάλειας και της υγιεινής των τροφίμων έως και τη διάθεσή τους στον τελικό καταναλωτή, αλλά και οι επιλογές των καταναλωτών επιδρούν καθοριστικά στη επιχειρηματική δραστηριότητα και την ανταγωνστικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου. Επιπλέον, ο κ. Στυλιαράς τόνισε ότι οι επιχειρήσεις τροφίμων καλούνται να ανταποκριθούν σε προκλήσεις όπως η ικανοποίηση αναγκών ειδικών κατηγοριών καταναλωτών (ηλικιωμένοι, πάσχοντες από ασθένειες, παιδιά, κτλ.), οι οποίες δημιουργούν νέα πεδία επιχειρηματικής δραστηριοποίησης. Βέβαια, η αξιοποίηση αυτών των ευκαιριών καθίσταται δυνατή μέσα από την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας.
Στη συνέχεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν παραδείγματα επιχειρήσεων που αξιοποίησαν αποτελέσματα έρευνας, δημιουργώντας καινοτόμα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας για τον καταναλωτή. Ειδικότερα, παρουσιάστηκαν περιπτώσεις ανάπτυξης προβιοτικών τροφίμων στη βιομηχανία γάλακτος και σε προϊόντα ελιάς. Στο σημείο αυτό διαπιστώθηκε η καθυστέρηση στη διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου στη χώρα για τη ρύθμιση θεμάτων που διέπουν προϊόντα ειδικών κατηγοριών (όπως τα προβιοτικά και τα λειτουργικά τρόφιμα), γεγονός που εμποδίζει τις επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν αποτελεσματικά στα νέα αυτά κομμάτια της αγοράς.
Η εκδήλωση αποτελεί μέρος των δράσεων διακρατικού έργου «Setting up the innovation support mechanisms and increasing awareness on the potential of Food Innovation and RTD in the South - East Europe area (INNOFOOD SEE)», στο οποίο συμμετέχουν 12 φορείς από 9 χώρες. Ο στόχος του έργου είναι η ενδυνάμωση της προοπτικής για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η ανάδειξη της σημασίας της καινοτομίας στο χώρο των τροφίμων ως προοπτικής ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της Νοτιανατολικής Ευρώπης. Ειδικότερα, το έργο εστιάζει στην προώθηση των συνεργιών μεταξύ των περιφερειακών και των ερευνητικών πολιτικών και στην ανάπτυξη περιφερειακών στρατηγικών ανάπτυξης για τον Τομέα Τροφίμων, στην προώθηση της διακρατικής ερευνητικής συνεργασίας επίσης στον Τομέα των Τροφίμων, στην υποστήριξη των μικρομεσαίων μεταποιητικών επιχειρήσεων του Τομέα των Τροφίμων μέσω της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών που έχουν αναπτυχθεί ερευνητικά και στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ επιχειρήσεων και προσαρμογή τους στις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
Το έργο Inno-Food εντάσσεται στο Διακρατικό Πρόγραμμα «Χώρος Νοτιοανατολικής Ευρώπης» (South East Europe Transnational Cooperation Programme) και το οποίο συγχρηµατοδοτείται κατά 85% από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 15% από Εθνικούς Πόρους.
Η εκδήλωση υλοποιήθηκε στα πλαίσια ημερίδας που διοργανώνεται από το Σ.Β.Β.Ε., το ΙΝ.Ε.Β.- Ε.Κ.Ε.Τ.Α. και το Γαλλικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης και συγχρηματοδοτείται από το έργο “Inno-Food SEE”, το έργο “Microme” του 7ου Προγράμματος Πλαισίου για την Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη και το έργο “Agri-Gen-Trans” του Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδας- Βουλγαρίας.