Ο ποδηλάτης

Του Φώτη Μισόπουλου
......χρειάζεται μια θεραπεία σιωπής
CESARE PAVESE [1]

Α.
....δε συνηθίζω να επιστρέφω τέτοια ώρα. [Ίσως το βράδυ, με μιαν άλλη δικαιοσύνη]. Δε συνηθίζω να τρέφομαι τέτοια ώρα. Ίσως τη νύχτα. Ανάμεσα σε σκέψεις που σέρνουν τα κορμιά τους σαν αλιγάτορες. Εκεί σ' εύρισκα. Νοικιάζω ένα κίβδηλο χρόνο. Αναρωτιέμαι, πόσο είναι πραγματικός. Γιατί η Σκιά σου θα έχει υπόσταση. Τα δάχτυλά μου αν την αγγίξω, θα γλιστρήσουν στην αηδιαστική υγρασία του φαντάσματος, που συνθηκολογεί με τα πάντα. Κι αυτό, είναι ακραία επικίνδυνο. Σε κατασπαράζει πίσω απ' το μπουντουάρ. Ύστατη πράξη φιλοσοφικής εκμηδένισης ή παραίτησης. Προσπαθεί να ζήσει ακόμα λίγο πριν χαθεί η κατάπληξη του έρωτα. Όσο αντέξει. Στην κορυφή της σκάλας έχω θάψει τα χειρόγραφα των πιο αρχαίων περιπτύξεων. Υπάρχει πάντα η γυναίκα, περαστική, από την πόλη που φτάνεις και μια κλωστή που κρέμεται: ''Πες τι έκανες στον έξω κόσμο''. Δε ξέρω ν' αφηγούμαι τις παλιές μου σκέψεις. Αυτές τις τεράστιες ενδοχώρες. Το όνομά τους είναι απρόφερτο. Όπως οι θωπείες στις γειτονιές. Ανήκουν σε βιβλία με πέτρινες σελίδες. Τα συνδυάζω συχνά με την εγκυμοσύνη των δρόμων. Της γενέτειρας που αλλάζει το τοπίο της. Αρνητικά απρόοπτα κι αναπαραστάσεις. Σα να μην υπάρχεις. Ώσμωση αφάνειας, όπου περνάει απαρατήρητη η ζοφερότητα. Όμως οι δρόμοι είναι άγνωστοι. Είδος καταδίκης συν η απώλεια. Κάποτε χειρονομίες επιβραδύνουν το ανώνυμο. Κάνουν συντομότερο το συλλογισμό. Δείχνουν προς τα πού βρίσκεται η εξορία. Δεν εμπιστεύομαι κανέναν. Και μάλλον ό,τι κράτησα με την άκρη του χεριού μου, χάθηκε. Δεν ειπώθηκε τίποτε άλλο κείνη τη μέρα. Απίθανο και ιστορικά ασυγχώρητο. Ο Ποιητής κλέβει το ποδήλατο απ' τους ζωγράφους της αντίπερα όχθης. Κάνει το κύκλο του χωριού μέχρι τη θάλασσα. Μέχρι την Τ. ή την Κ. Η αστική ντροπή μεταβάλλει τα ονόματα σε αρχικά κεφαλαία. Μοιάζουν σε κάτι αποπνικτικό, χωρίς το έλεος της συνύπαρξης. Υπάρχουν κι όσοι θεολογούν πίσω από πόρτες ή πλάτες ανθρώπων. Με ακατάσχετη ορμή. Ανύπαρχτη ταυτότητα. Ούτε το συκώτι του Προμηθέα παρόν. Οι νέες θρησκείες στηρίζονται στο μίσος για τις προηγούμενες. Εγώ ανήκω στις προηγούμενες για να με μισούν. Μέχρι την εξαθλίωση ή την αθώωση. Οι επόμενες είναι επίσης απογοητεύσεις της σάρκας για μεσήλικες. Περιμένω τις αξέχαστες αιτίες των άλλων- τεχνητή βροχή- ''μια γουλιά νερό'' ανιδιοτέλειας και φροντίδας τού υποκριτικού τους μεθαύριο. Εν τούτοις η ποδηλασία περιέχει κάτι από παραλήρημα. Η εναλλαγή των εικόνων. Η ευγνωμοσύνη του αόριστου ερχομού. Η θεοποίηση των λέξεων. Πρέπει να ομολογήσω ότι έφτασα πιο μπροστά από όλους. Ο Ποιητής είχε επηρεαστεί για τα επόμενα δέκα τέσσερα χρόνια της ζωής του- ο γάμος της Τ. -βλέπετε-. Τα ποδήλατα: Υπομένουν συχνά μια απόδραση πάνω τους. Από βαθύ σεβασμό. ''Ρωτάω μάταια''. Του έλεγα. ''Οι εξορίες έχουν βλάστηση πυκνή για να κρύβονται οι ψίθυροι. Άλλοτε δεν υπάρχει τίποτα παρά το κατάξερο τοπίο και η φωτογραφία της γυναίκας στην ανύπαρχτη πόλη,- αυτή, που σάς έλεγα. Ή εκείνη, η επιστολή, ενώ εξαφανίζεται ο αποστολέας την άλλη στιγμή. Κεραυνόπληκτος''.
....ο Ποιητής σκέφτηκε τον ήλιο, ως οιωνό τέλους και ήττας, συνέπεια καταναγκασμών και υποχρεώσεων. Αρκετά ποδήλατα παρέκκλιναν από πίνακες του Sironi ή του Léger. Και μερικά γυμνά- . Το ίδιο. Μπορούσε να ταυτιστεί χρονολογικά μ' αυτούς. Και μόνο. Ήταν όποιοι τον εξακόντισαν tra metafisica e futurismo. Ανάμεσα στην άγνοια και την παραμυθία των φίλων. ''Αγαπητέ'' - τον κάλεσα, μεταξύ των υπολοίπων- : ''Μπορεί εκεί κάτω να περιμένουν ευχάριστες εκπλήξεις''. Δεν εννοούσα τις τραγωδίες που μετατρέπονται σε ιλαρές, κωμικές επιθεωρήσεις -.

Β.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ: .....γιατί γράφετε;; Οι ποιητές. Εσύ, γιατί γράφεις;;
Ο ΠΟΙΗΤΗΣ: .....είναι μια διαμάχη. Ανασυνθέτω τις φυλακές μου. Τα βαλτοτόπια. Ένα γεγονός προδοσίας. Υπάρχει πάντα. Ή ένα βασανιστήριο ζωής. Πορεύονται αυθύπαρκτα, αθάνατα-, δίπλα-δίπλα [παύση].
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ: .....θα μου διαβάσετε κάτι; Κάποιος φτάνει στη γη του. Πώς είναι αυτό; Μοιάζει με φιλικά αξιοθέατα- όπως τα λέτε. Η επαγγελία.....
Ο ΠΟΙΗΤΗΣ:....μάλλον η εξορία- λησμονημένη θνητότητα-. Η απογείωσή του. Ή όταν βρίσκεις τη σελίδα που έλειπε, και τότε έχεις την επιβίωση [μικρή παύση]. Τη ρηχή ακτή να επανέρχεσαι, ρυθμίζοντας ό,τι άφησες πίσω[παύση].
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ: .......η φωνή σας.... Η φωνή σου. Χάνεται στην οχλοβοή, σ' ένα σύμπαν αφηρημένο. Τα ποιήματα. Η τελευταία εύνοια των θεών [παύση]. Μια μάταιη απάντηση. Μια πλάνη.-/-/
[.....η σιωπή της Τ. - το ποδήλατο της Τ.- Αποκρυσταλλωμένες τελετουργίες. Περιέχουν χειρονομίες από γάμους παλιούς. Ανάμεσα τους ο γάμος τής Τ. -/ Είχε φέρει φωτογραφίες απ' το σπίτι που έμεινε εξόριστος. Η σιωπή και η απονομή χάριτος κινούνται με στίχους. Όπως και το ποδήλατό της. Κυρίως αυτό. Ακόμα ένα ποδήλατο στο άδειο δωμάτιο. Την αυγή. Albergo: La Roma. Ή ένας φρουρός του Severini- la sentinella giusta. Στημένος πίσω από εμβατήρια. ''Ο πόλεμος τελείωσε'', του λέω, ''αλλά εις μάτην και χωρίς λαιμοδέτες''. Προσδοκία αιώνων, εσχατολογίες βιβλικές. Όταν έρθει η Κ. θα είναι πάλι άνοιξη. Και θα νυχτώνει. Έλεγε να 'παιρνε μαζί του- στην κάμαρη- απ' τα ποδήλατα των διαδηλώσεων. Θα κατέληγε στο όνομα ενός αγνώστου. Η σιωπή, λοιπόν. Η Τ.- Η Κ. Καθώς αγκαλιάζουν μόνο σκιές. Άρα σίγουρα τον ίδιο. Η Κ. δε θα 'ρθει. Δεν θα 'ναι άνοιξη. Δε θα νυχτώνει. Τα γεγονότα ακολουθούν συντριβή και μέθη. Έψαχνα διανυκτερεύον φαρμακείο. Όπως ο άστεγος εξερευνά το σκοτάδι της συνοικίας. Ο Ποιητής θα 'παιρνε- πήρε- όλα τα χάπια. Πλοία ακίνητα απέναντι από σταθμούς ή δειλινά που περιμένουν άλλους. Ο άπορος με το βοήθημα του μήνα, αγόραζε τσιγάρα και τα μοίραζε στους φτωχούς [2]. Άψυχες αναλαμπές. Αναμνήσεις που κρύβονται σε μικρές ρωγμές, όπως οι στεναγμοί των ερωτευμένων ή το χέρι που τους έκοψε την απότομη δόξα. Ένα απόγεμα τη συνάντησα: ''Ποιος είσαι;;'', μου λέει, ''Είμαι ο άλλος'', της λέω, ''με το κομμένο χέρι, αφού πρέπει ν' αποκτήσει νόημα και η σιωπή''. Κι έφερα το ανύπαρχτο δάχτυλο στα χείλη][3].

Γ.
[Ακούγονται ακαθόριστοι θόρυβοι. Ησυχία. Λίγο φως. Ένα ποδήλατο ακουμπισμένο στον τοίχο]

ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : .....μόνο μία λάμπα, - έρχεστε πρώτη φορά;;...
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : .......όχι, ήρθα και πέρυσι. Τις περισσότερες ώρες ήμουν ξαπλωμένος. Οι αναμνήσεις, ξέρετε....
ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : .....εδώ δεν υπάρχουν αναμνήσεις. Μόνον ήχοι, που θυμίζουν απροσδιόριστες ηλικίες. Τρένα ανύπαρκτα ή όταν βρέχει. Φαίνεται σα να περιμένεις κάποιον. Όπως τώρα.
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : [τινάζεται τρομαγμένος] ........τα εντομοκτόνα κάνουν μεγαλύτερα και πιο ανθεκτικά τα έντομα. Ήμουν εξόριστος και ξέρω απ' αυτά.
ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : .......εξόριστος;; [γελάει]. Μα όλοι είναι εξόριστοι και μ' άλλο όνομα σχεδόν, κάθε μέρα -. Και να διαφύγουν δεν τους θυμάται κανείς. Ούτε αυτοί διατηρούν κάποια μνήμη -ελάτε τώρα- ας αφήσουμε την εκζήτηση του τέλειου για άλλους....
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : .......και με τα τρένα, συμβαίνει αυτό: ο σταθμός απέναντι. Οι ήχοι. Οι αποσκευές. Η πολυκοσμία. Νοιώθω ότι ταξιδεύω. Ή ότι σε λίγο αναχωρούμε.....
ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : [γελάει] ........η φαντασίωση κάθε ανθρώπου, όταν η ζωή του περιείχε στατικότητα. Δεν υπάρχουν τρένα τελικά. Θα το διαπιστώστε και μόνος. Τυχαία σάς είδα -. Παρεμπιπτόντως, έγινε κάποιο λάθος από την διεύθυνση, υποθέτω. Κλείσαμε το ίδιο δωμάτιο, στο ίδιο ξενοδοχείο, στην ίδια πόλη. Κάτι απόλυτα συμπτωματικό. Συμβαίνει σπάνια, αλλά τυχαίνει καμιά φορά. Μη νοιώθετε αμηχανία. Ένα βράδυ είναι αυτό. Θα περάσει γρήγορα.
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : [παύση] .......να σάς δώσω ένα αντίτυπο του βιβλίου μου. Περιέχει μερικά από τα καλύτερα ποιήματα που έγραψα....
ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : ............πού έχετε γράψει, αλήθεια;; Πού;; Στην εξορία;;
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : ........ναι, στην εξορία - πώς το ξέρετε;;
ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : ..........όλοι έτσι λένε, αλλά εσάς, για κάποιον αόριστο λόγο σάς πιστεύω...Έπειτα είναι και το ποδήλατο. Ένα ποδήλατο σε δωμάτιο ξενοδοχείου. Απίθανο εύρημα. Δικό σας φαντάζομαι κι αυτό [γελάει δυνατά].
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : ......αντιπαθώ τα τρένα. Σάς το είπα απ' την αρχή. Μπορεί κανείς να ταξιδέψει θαυμάσια μ' ένα ποδήλατο [μικρή παύση]. Εγώ τα καλύτερα ταξίδια μου τα έκανα ξαπλωμένος ανάσκελα. Σ' ένα κρεβάτι και μ' όνομα αμφίβολο. Για να σβήσω τα ίχνη μου...
ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : ......είστε Ποιητής, άκουσα τον άστεγο στην είσοδο που σάς καλημέρισε με τ' όνομά σας. Μου έκανε εντύπωση. Οι ποιητές συνήθως τα βρίσκουν με τους άστεγους. Γι' αυτό θα τα πάμε καλά. Κι εγώ άστεγος είμαι. Κι εσείς κατά βάθος τώρα πια - χωρίς στέγη [μικρή παύση]
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΤΡΑΣ : ''Ένας θρόμβος σκιάς κρυμμένος...''[4] [Σφυρίζει κάποιο σκοπό. Πηγαίνει στο ποδήλατο. Ανεβαίνει να φύγει]. Καληνύχτα [κοντοστέκεται]. Ίσως γι' αυτό το μέλλον αργεί τόσο. Και στις μεγάλες εξεγέρσεις όλοι γνωρίζονται στενά μεταξύ τους, αλλοιώς θα ήταν όλα μάταια - κι αυτό, παρακαλώ,- να το σημειώστε [Φως. Σκοτάδι].

ΑΥΛΑΙΑ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ
[1] CESARE PAVESE, (απ' τις τελευταίες επιστολές)
[2] στίχος του Τάσου Λειβαδίτη
[3] ο.π.
[4] στίχος του Cesare Pavese./ Ο C.P. αυτοκτόνησε τελευταίες μέρες του Αυγούστου 1950, σ' ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου ''Ρώμη'', απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό του Τορίνο.

https://pp.userapi.com/c840120/v840120005/49d6c/7Msi4hSgwq0.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTYa8q4u_w-scVm1bRpF41D-lO6LtIA4crV1w&usqp=CAU

[το κείμενο αυτό πρωτο-δημοσιεύτηκε με τον τίτλο ''Χρειάζεται μια θεραπεία σιωπής- Ο ποδηλάτης'' στον ιστότοπο neinnewsgr.blogspot.com τον Σεπτέμβρη του 2017, με διαφορετικό συντακτικό ύφος και στίξη, καθώς και άλλες φωτο]