O Κυριάκος Μερελής, Αντιπρόεδρος του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου μιλά στους Χρυσή-Ουρανία Παπαδοπούλου και Μαρκόπουλο Χ. Θωμά

Ο  Κυριάκος Μερελής είναι Ασφαλιστικός & Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος, Αντιπρόεδρος του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου, Εθνική Ελληνική Επιτροπή - ICC HELLAS και Υπεύθυνος Συμβουλευτικής Υποστήριξης Επιχειρήσεων Ε.Ε.Θ.
Πως κρίνετε τον ψηφισθέντα οικονομικό προϋπολογισμό της κυβέρνησης και του κράτους για το νέο τρέχον έτος;
«Κύριε Μαρκόπουλε, η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και η ασυγκράτητη ακρίβεια, έχουν μετατραπεί σε ένα επικίνδυνο τσουνάμι που εάν δεν αντιδράσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά για να το αναχαιτίσουμε, θα μας οδηγήσει στη δίνη μιας πολύ πιο βαθιάς ύφεσης, από αυτήν που βιώσαμε στη δεκαετή οικονομική κρίση. Όσο η κυβέρνηση αποφεύγει να «διαβάσει» αυτή την πραγματικότητα, επιμένοντας στα περί στοχευμένων παρεμβάσεων και γενναιόδωρων μέτρων, το πρόβλημα θα εντείνεται.

Ήδη η πλειονότητα των επιχειρήσεων εστίασης σημειώνει απώλεια τζίρου άνω του 50%, ενώ πολλαπλασιάζονται οι επιχειρήσεις με μηδενική ρευστότητα. Οι 8 στις 10 ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην εξυπηρέτηση του κόστους ενέργειας, καθώς οι κυβερνητικές επιδοτήσεις δεν είναι ικανές να προσφέρουν μετρήσιμη ανακούφιση στους εξωφρενικά φουσκωμένους λογαριασμούς. Ο πληθωρισμός που αγγίζει το 5%, έρχεται να δώσει το τελειωτικό χτύπημα στην αγορά, καθώς αποτελεί κεκαλυμμενη (έμμεση) και χωρίς να απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, αύξηση της φορολογίας του εισοδήματος των πολιτών. 

Η ακρίβεια των προϊόντων, μειώνει δραστικά την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και οι αριθμοί καταγράφουν τη μεγαλύτερη μείωση της κατανάλωσης από την εποχή της μεταπολίτευσης. Η επακόλουθη πτώση της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών ροκανίζει τους τζίρους των επιχειρήσεων (ιδιαίτερα των μικρομεσαίων), που έχουν καταφέρει με πολλές θυσίες και μέσα από δύσκολες διαδρομές τα τελευταία χρόνια να κρατηθούν όρθιες. Πρόκειται για ένα σπιράλ αδιέξοδης ύφεσης που θα οδηγήσει σε νέο μπαράζ λουκέτων και απώλεια αρκετών θέσεων εργασίας.

Οι συνθήκες είναι ιδιαιτέρως κρίσιμες και δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σαφείς εκτιμήσεις για το τέλος της πανδημίας και για φραγμό στην τρελή κούρσα των τιμών της ενέργειας, είναι αναγκαίο να ληφθούν εκείνα τα μέτρα, που θα έχουν μετρήσιμο αντίκτυπο στην αγορά και τους δείκτες της οικονομίας». Ως εκ τούτου, κρίνω τον προϋπολογισμό του 2022 ως συντηρητικό, διαχειριστικό και μη ρεαλιστικό, που πλήττει τους οικονομικά αδύναμους και τις επιχειρήσεις που έμειναν κλειστές ή υπολειτουργούσαν.

Τι ακούτε από τους απλούς, καθημερινούς, μικρούς και μικρομεσαίους πρωταγωνιστές της ελληνικής οικονομίας, της ελεύθερης αγοράς, του καθημερινού λιανέ- ή χονδρέ- εμπορίου; Παράπονα και ελπίδες; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις τις οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν;

«Υπάρχει απόγνωση και μεγάλη αγωνία για το μέλλον. Ακόμη και οι εφοδιαστικές αλυσίδες και τα logistics που λόγω των συνθηκών της πανδημίας παρουσίασαν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης τα δύο τελευταία χρόνια, δέχονται τώρα ισχυρότατα πλήγματα από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και των προϊόντων. Εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις βρίσκονται σε αδυναμία πληρωμής των υποχρεώσεων τους καθώς η περίμετρος των μέτρων στήριξης περιορίζεται. 

Πρόγραμμα συν-εργασία, δυνατότητες αναστολής εργασίας με ταυτόχρονη ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων από την Πολιτεία, πρόγραμμα επιστρεπτέας προκαταβολής, φοροελαφρύνσεις και διευκολύνσεις στην αποπληρωμή υποχρεώσεων σταδιακά περιορίζονται. Στην πράξη, δεν αποτελούν πλέον επιλογή για τις επιχειρήσεις που τα έχουν ανάγκη. Είναι καθοριστικής σημασίας να ακούσει η κυβέρνηση τη φωνή των Επιμελητηρίων που ως συμβουλευτικά όργανα της Πολιτείας, ζητούν:

-Διαγραφή οφειλών που δημιουργήθηκαν στην πανδημία.

-Μη επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στην αύξηση της τιμής της ενέργειας για το διάστημα της κρίσης.

-Αύξηση των δόσεων για την αποπληρωμή οικονομικών υποχρεώσεων σε 120 από 72.

-Μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ.

-Αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων.

-Επαναφορά του μέτρου αναστολής σύμβασης εργασίας για όλες τις επιχειρήσεις.

-Επιδότηση εργοδοτικών εισφορών.

-Επαναφορά του μέτρου επιδότησης παγίων δαπανών.

-Ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης όλων των εμπορικών και επαγγελματικών κλάδων με μη επιστρεπτέα προκαταβολή χωρίς απαγορευτικά κριτήρια.

-Μη επιστροφή των επιστρεπτέων προκαταβολών.

-Επιδότηση ενοικίου.

-Επιδότηση εργαζομένων για επιχειρήσεις που σημειώνουν πτώση τζίρου λόγω περιορισμών».

Ποιο το μεγάλο αλλά και ρεαλιστικό θετικό της παρούσας φάσης στην ελληνική οικονομία και ποιο το μεγάλο μελανό σημείο;

«Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη οικονομία με τις μεγάλες προκλήσεις και τις μεγάλες ευκαιρίες υπάρχουν παραδείγματα εγχώριων επιχειρήσεων που παρά τα μεγάλα προβλήματα και τις σοβαρές παθογένειες της ελληνικής οικονομίας, συνεχίζουν να αναπτύσσονται, ανοίγοντας αξιόλογους δρόμους στο διεθνές εμπόριο. Όπως και παραδείγματα νεοφυών επιχειρήσεων στους τομείς της καινοτομίας και της ψηφιακής τεχνολογίας, που καθημερινά κατοχυρώνουν αξιοπρόσεκτη θέση στο οικονομικό γίγνεσθαι εντός και εκτός της χώρας. 

Είναι οι φωτεινές αποδείξεις ότι υπάρχουν προοπτικές οικονομικής ανάκαμψης. Ακούω και διαβάζω προτάσεις για ουσιαστικές διαρθρωτικές αλλαγές, την οργάνωση του διαλυμένου παραγωγικού ιστού, τον επανασυντονισμό της πλήρως αποσυντονισμένης αγοράς εργασίας, την ορθολογική λειτουργία της αποδιοργανωμένης κρατικής μηχανής, που θα μπορούσαν ν’αποτελέσουν ισχυρή ώθηση για την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με ένα συνεκτικό πλέγμα μέτρων, ανακούφισης των πληττόμενων επιχειρήσεων. 

Η βασική διαφοροποίησή μου όμως σχετίζεται με το χρόνο λήψης των αποφάσεων. Το κατάλληλο timing, δεν είναι την επόμενη μέρα. Είναι τώρα! Διότι μόνο έτσι ο κάθε επιχειρηματίας και ο κάθε έμπορος, θα μπορέσει να «μετρήσει», να «ζυγίσει» τις δυνάμεις και τις δυνατότητες του και να αγωνιστεί για να κρατήσει «όρθια» την επιχείρησή του, τη βιοτεχνία του, το κατάστημά του».

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις, ή και ευκαιρίες, που βλέπετε για τον ασφαλιστικό κλάδο την επόμενη μέρα μετά την υγειονομική κρίση; Πως προετοιμάζεται ο κλάδος σας γι' αυτή τη νέα εποχή;

«Η επανεκκίνηση, πέραν των νέων, ειδικών προβλημάτων της πανδημίας, «κουβαλάει» μαζί της και όλες τις παθογένειες και τις αδυναμίες, ή τις ανεπάρκειες του νομοθετικού πλαισίου, που αντιμετώπιζε ο κάθε παραγωγικός κλάδος, πριν την επιβολή των περιοριστικών μέτρων. Επομένως, αναγκαία όσο ποτέ, προβάλλει τώρα η επιταγή για την αντιμετώπιση με ταχύτητα ανοιχτών κλαδικών ζητημάτων, όπου υπάρχουν, προκειμένου να περιοριστούν οι παράγοντες που θα εμποδίσουν την ομαλή προσαρμογή του στις νέες συνθήκες και την ισόρροπη ανάπτυξη του συνόλου των παραγωγικών τομέων της οικονομίας. 

Όσον αφορά τον κλάδο της Ιδιωτικής Ασφάλισης θεωρώ, ότι μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ασφάλιση των περιουσιακών στοιχείων που με κόπους μιας ολόκληρης ζωής αποκτά κάποιος, δίνοντας ηχηρό τέλος στην πολιτική της…φιλανθρωπίας που εφαρμόζει σήμερα το κράτος. Προς όφελος και των νοικοκυριών και του κράτους! Με παροχή σοβαρών κινήτρων από την Πολιτεία για τη συστηματική ασφάλιση των περιουσιακών στοιχείων, ώστε οι αποζημιώσεις να αντιστοιχούν στο πραγματικό ύψος των ζημιών, θα καταστεί δυνατό να μην υπάρχει ιδιαίτερη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. 

Με τον τρόπο αυτό π.χ. οι ζημιές από μία φυσική καταστροφή θα πληρώνονται από διεθνείς ασφαλιστικούς - αντασφαλιστικούς οργανισμούς και τις κεφαλαιαγορές. Έτσι, τα νοικοκυριά θα μπορούν να ανταπεξέλθουν σε τυχόν δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν, χωρίς να περιμένουν ακόμη και επί σειρά ετών για κρατικά …φιλοδωρήματα.

Επίσης, πρέπει να διευρυνθεί η υποχρεωτική ασφάλιση της επαγγελματικής αστικής ευθύνης για επαγγέλματα που επηρεάζουν άμεσα την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της κοινωνίας, αλλά και τις ζωές των πολιτών π.χ. γιατροί, πολιτικοί μηχανικοί, λογιστές κ.α., δεν μπορεί η πρόβλεψη αυτή να ξεκινά και να σταματά μόνο στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει ενθάρρυνση από την πλευρά της πολιτείας για τη δημιουργία σχημάτων ΣΔΙΤ και στον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. 

Για τον επαγγελματικό κλάδο των Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, είναι ζωτικής σημασίας να αντιμετωπιστεί άμεσα το μεγάλο πρόβλημα του αθέμιτου ανταγωνισμού, που υφίσταται από τις Τράπεζες και τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες πωλήσεις ασφαλιστικών προγραμμάτων με online και direct διαδικασίες ή με την μορφή aggregator. Και στις δύο περιπτώσεις, καταστρατηγούν το πνεύμα και το γράμμα του νόμου, αδιαφορώντας για την τήρηση των βασικών Κανόνων Υποχρεωτικής Προσυμβατικής Ενημέρωσης, προσφέρουν ωφελήματα, μη προβλεπόμενα από το ισχύον Νομοθετικό Πλαίσιο (Ν4583/2018), ενώ συστηματικά κάνουν χρήση μη Πιστοποιημένων Υπαλλήλων στην προώθηση ασφαλιστικών προϊόντων, γεγονός που αποτελεί παραβίαση των διατάξεων Ν.4583/2018. 

Στόχος του κλάδου υπό τις παρούσες συνθήκες και προσωπικός μου στόχος είναι η δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής εποπτείας της Ιδιωτικής Ασφάλισης. Είχα την τιμή, με τη θεσμική μου ιδιότητα, να αναδείξω τα προβλήματα του Αθέμιτου Ανταγωνισμού και να προτείνω λύσεις στο διάλογο που διεξάγεται στα πρωτοβάθμια σωματεία και να συμβάλλω στις πρωτοβουλίες που αναπτύσσουν σε συνεργασία με την ΠΟΑΔ που αποτελεί το Δευτεροβάθμιο Όργανο Εκπροσώπησης της Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης στη χώρα. Θα επιμείνουμε στο θέμα γιατί είναι ζωτικής σημασίας για την κατοχύρωση της απρόσκοπτης λειτουργίας του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή».

Ποιο είναι το πιο συναρπαστικό κομμάτι στη δουλειά σας και ποιος είναι ο δικός σας ορισμός της επιτυχίας;

«Στο επάγγελμα μας συναντάς συχνά ανθρώπους που έχουν υποστεί μια σοβαρή ζημιά, που μπορεί να έχει καταστραφεί η περιουσία τους ή η επιχείρησή τους, λόγω κάποιου φυσικού φαινομένου, κάποιου ατυχήματος, ή άλλης αιτίας και είναι σε απόγνωση. Αυτό που σου προσφέρει τη μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι να αναζητάς και να δίνεις σε τέτοιες περιπτώσεις, λύσεις που τους παρέχουν ουσιαστική ανακούφιση και τους δίνουν τη δυνατότητα να δουν ξανά τη ζωή με αισιοδοξία. 

Όσο για τον ορισμό που δίνω στην επιτυχία, νομίζω ότι όπως οι περισσότεροι… ακόμη τον ψάχνω! Το σίγουρο είναι ότι νιώθω καλά και είμαι καλά, όταν εντάσσω τις δυνάμεις μου σε μια κοινή δράση για την επίτευξη ενός κοινού στόχου, και όταν για τη βελτίωση της καθημερινότητας αναζητώ περιθώρια χειρισμών σε δεδομένα στενά πλαίσια».