Παιδί και διάβασμα, πως μπορώ να βοηθήσω εμένα και το παιδί μου;

Γράφει η Βασιλική Μαυρογονάτου
Το διάβασμα των παιδιών ισούται με Γολγοθά για πολλούς γονείς. Συνήθως κυριαρχούν φωνές, γκρίνιες, εντάσεις και προστριβές γύρω από το θέμα του καθημερινού διαβάσματος για το σχολείο. Το σύνηθες είναι τα παιδιά να θεωρούν λιγότερο σημαντικό το διάβασμα ενώ προτεραιότητα έχουν τα παιχνίδια, τα ηλεκτρονικά, τα αθλήματα, την τηλεόραση, τους φίλους τους. Παρακάτω αναφέρονται μερικοί τρόποι που θα σας βοηθήσουν να βοηθήσετε το παιδί σας αποτελεσματικά με το διάβασμά του!

1. Ξεκαθαρίστε πως το διάβασμα είναι δικό τους, όχι δικό σας. Αρκετοί γονείς ενδιαφέρονται περισσότερο για τις εργασίες-διάβασμα των παιδιών τους απ’ ότι τα ίδια τα παιδιά τους. Οπότε, η ευθύνη μετατοπίζεται από τα παιδιά στους γονείς. Όμως, αυτό συντηρεί τις δυσκολίες του διαβάσματος. Στην τελική, το διάβασμα για το σχολείο είναι των παιδιών, όχι δικό σας. Βοηθήστε τα παιδιά σας να κατανοήσουν ότι το διάβασμα είναι δική τους ευθύνη. Είναι σημαντικό να τους παρέχετε βοήθεια και καθοδήγηση, όμως, δεν είναι η λύση να κάνετε τη δουλειά γι’ αυτά.

2. Όχι εξαναγκαστικά. Λένε οι γονείς: “Εάν δεν τα πιέσω τα παιδιά, δεν υπάρχει περίπτωση να διαβάσουν.” Διατηρώντας αυτήν την πεποίθηση, ναι, δεν υπάρχει περίπτωση να διαβάσουν τα παιδιά σας. Επίσης, ούτε με τον εξαναγκασμό, τις απειλές, την τιμωρία θα υπάρξει περίπτωση τα παιδιά σας να διαβάσουν αποτελεσματικά! Φανταστείτε τον εαυτό σας πως θα απέδιδε εάν το αφεντικό σας βρισκόταν πάνω από το κεφάλι σας ενώ εργάζεστε και σας απειλούσε πως θα σας απολύσει εάν δεν τελειώσετε τη δουλειά σας αμέσως. Είναι αυτό αποτελεσματικό; Εάν απειλείτε ή εκφοβίζετε τα παιδιά για το διάβασμα, η σχέση σας με το παιδί σας θα ζημιωθεί. Αν επιβάλλονται κανόνες, χωρίς να περιθάλπεται η σχέση, αργά ή γρήγορα τα παιδιά θα σας αψηφούν. Διαμάχες εξουσίας είναι ανθυγιεινές, είτε έχουν σχέση με το φαγητό, είτε με το διάβασμα, είτε με το σχολείο.

3. Συζητήστε Προσδοκίες & Συνέπειες Είναι καλό να γίνει συζήτηση για τις προσδοκίες και τις συνέπεις του διαβάσματος από την αρχή κάθε σχολικής χρονιάς και κάθε τρίμηνο ή εξάμηνο. Μην επιβάλετε απλώς τις δικές σας προσδοκίες. Αντ ‘αυτού, κάνετε μια ήρεμη συζήτηση με τα παιδιά σας. Αυτό θα τους ενδυναμώσει την αίσθηση της ατομικής ευθύνης του διάβασματός τους και της εκπαίδευσή τους. Βασικές θεματικές προς συζήτηση: Πότε θα κάνουν το διάβασμα τους, π.χ. τις δύο πρώτες ώρες μετά την επιστροφή τους από το σχολείο, αφού έχουν 30 λεπτά για να χαλαρώσουν. 

Ποια προνόμια δε θα επιτρέπονται μέχρι να τελειώσουν το διάβασμα. Ποιες είναι οι συνέπειες εάν παραβιάσουν τη συμφωνία. Να οριστούν περίοδοι χωρίς διάβασμα, π.χ. Παρασκευή βράδυ ή Κυριακή πρωί. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, προσπαθήστε να είστε υπομονετικοί και συγκροτημένοι. (Εύκολα λέγεται παρά γίνεται, ξέρω!) Υπενθυμίστε στα παιδιά σας ότι είστε με το μέρος τους. Δεν είστε εκεί για να έχετε μάχη. Με την υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης, τα παιδιά σας θα συμπεριφέρονται πιο ώριμα απ’ ότι περιμένετε.

4. Μειώστε την επίβλεψη. Ίσως μπείτε στον πειρασμό να σκεφτείτε ότι μόνο υπό την επίβλεψή σας τα παιδιά σας θα ολοκληρώσουν το διάβασμα τους. Όμως, είναι δυνατόν να λάβουν πλήρη ευθύνη του διαβάσματός τους, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να τα επιβλέπετε καθόλου. Ρωτήστε τους δασκάλους των παιδιών σας, εάν γίνεται να τους τηλεφωνείτε κάθε δύο μήνες για 5 λεπτά, ώστε να ελέγξετε την πρόοδο του παιδιού σας. Αν οι εκπαιδευτικοί συμφωνούν σε αυτό, ενημερώστε τα παιδιά σας σχετικά με αυτή τη συμφωνία. Συζητήστε με τα παιδιά σας τι είδους ανατροφοδότηση από τους εκπαιδευτικούς θα σηματοδοτεί συγκεκριμένες συνέπειες. 

Για παράδειγμα, μπορεί να συμφωνήσετε ότι αν δύο ή περισσότεροι εκπαιδευτικοί παρατηρήσουν ότι τα παιδιά σας δεν έχουν υποβάλει τις εργασίες τους στην ώρα τους, τότε θα χάσουν ορισμένα προνόμια. Αυτά τα προνόμια θα αποκατασταθούν μόνο όταν η πρόοδος τους βελτιωθεί, μετά από αναφορά των εκπαιδευτικών τους.Με αυτό τον τρόπο, δεν θα χρειαστεί να επιβλέπετε συνεχώς το διάβασμα των παιδιά σας. Οι προσυμφωνημένες συνέπειες θα ενθαρρύνουν τα παιδιά σας να είναι πιο υπεύθυνα και δε θα χρειάζεται πλέον να υπομένετε τις καθημερινές μάχες για το διάβασμα!

5. Δημιουργήστε ένα χώρο διαβάσματος, χωρίς περισπασμούς Ο χώρος του διαβάσματος να είναι μακριά από τηλεόραση και άλλους περισπασμούς. Μερικές οικογένειες επιλέγουν ένα συγκεκριμένο μέρος που ο καθένας θα βάζει το κινητό του πριν από τον ύπνο και κατά τη διάρκεια του διαβάσματος ή κάποιας σημαντικής εργασίας. Αυτό θα αποτρέψει τα παιδιά σας από το να αποσπαστεί η προσοχή τους και ειδικά από το κινητό τους. Είναι επίσης χρήσιμος ο ορισμός των ορίων, έτσι ώστε τα παιδιά σας να μην ενοχλούνται κατά τη διάρκεια του διαβάσματος. Βεβαιωθείτε πως τα παιδιά σας έχουν όλον τον εξοπλισμό και τα υλικά που χρειάζονται, π.χ. επιτραπέζιο φωτιστικό, χαρτικά, γραφείο και καρέκλα κατάλληλου μεγέθους. 

Αυτά θα επιτρέψουν στα παιδιά σας να συγκεντρωθούν καλύτερα. 6. Αναγνωρίστε την καλή τους συμπεριφορά. Ένας κανόνας που ισχύει για όλα τα παιδιά: Η συμπεριφορά στην οποία θα επικεντρωθείτε, αυτή θα είναι που θα αυξηθεί σε συχνότητα. Αυτό σημαίνει πως εάν αναγνωρίσετε την καλή συμπεριφορά των παιδιών σας, τότε θα επαναλάβουν αυτή την καλή συμπεριφορά πιο συχνά. Αλλά αν τους γκρινιάζετε για την κακή τους συμπεριφορά, θα εμφανιστούν περισσότερες φορές οι εν λόγω κακές συμπεριφορές στο μέλλον. Εξάλλου, έχουν ποτέ αλλάξει τα παιδιά σας μία συμπεριφορά τους μόνο από την αντίδρασή σας; Μάλλον όχι. Επομένως, παραμείνετε παρατηρητικοί και βρείτε ευκαιρίες ώστε να αναγνωρίσετε την καλή συμπεριφορά των παιδιών σας. 

Για παράδειγμα, εάν παρατηρήσετε ότι τα παιδιά σας έκαναν τη δουλειά τους για 30 συνεχόμενα λεπτά, θα μπορούσατε να πείτε , “Είναι καλό που επικεντρώθηκες στην εργασία σου για 30 λεπτά συνεχόμενα.” Δεν είναι το ζητούμενο να “λούσετε” τα παιδιά σας με φιλοφρονήσεις, απλώς να αναγνωρίζονται οι καλές τους συμπεριφορές κάθε φορά που τις παρατηρείτε. Αυτό μπορεί να σας φαίνεται σαν μια ασήμαντη χειρονομία, όμως δεν είναι για τα παιδιά σας.

7. Διαβάστε την ίδια ώρα με τα παιδιά σας. Γίνεται πρότυπο στα παιδιά σας με το να ολοκληρώνεται τις εργασίες σας την ίδια ώρα που αυτά διαβάζουν. Όταν διαβάζουν, θα μπορούσατε να τακτοποιείτε τα οικονομικά της οικογένειας ή να πληρώσετε ηλεκτρονικά τους λογαριασμούς σας. Εναλλακτικά, μπορείτε να διαβάσετε ένα βιβλίο, να παρακολουθήσετε ένα διαδικτυακό μάθημα, ή να μάθετε μια νέα δεξιότητα. Χρησιμοποιώντας αυτή τη στρατηγική, τα παιδιά σας θα δουν ότι η εργασία/το διάβασμα είναι σημαντικά, ακόμη και για τους ενήλικες. Εν κατακλείδι, το διάβασμα είναι σημαντικό, όμως υπάρχουν πιο σημαντικά: η ευθύνη, η επιμονή, η δέσμευση, η περιέργεια, η αγάπη για τη μάθηση. 

Το διάβασμα είναι απλώς ένα εργαλείο για την επίτευξη υψηλότερων στόχων. Να έχετε αυτό κατά νου την επόμενη φορά που θα είστε στα πρόθυρα να χάσετε την ψυχραιμία σας για το διάβασμα των παιδιών σας. Προσπαθήστε να εφαρμόσετε τους παραπάνω επτά τρόπους στην πράξη και θα διαπιστώσετε πως ο χρόνος του διαβάσματος θα γίνει πιο ευχάριστος τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά σας και η σχέση γονέα -παιδιού θα βελτιωθεί αρκετά. Επομένως, εφαρμόστε τους τρόπους και σήμερα. Τι έχετε να χάσετε;