Η τοπική αυτοδιοίκηση... αλλιώς!

Υπογράφουν οι:

- Αλεξία Χαρακίδα, Κοινωνική Διοίκηση και Πολιτική Επιστήμη Δ.Π.Θ. / Π.Μ.Σ. Δημοσιογραφία και Νέα Μέσα Ε.Κ.Π.Α. / Π.Μ.Σ. Δημόσιο Δίκαιο και Δημόσια Πολιτική Ε.Κ.Π.Α.
- Χαράλαμπος (Μπάμπης) Καραγεωργίου, Φοιτητής Ιστορίας και Εθνολογίας Δ.Π.Θ. / Αρθρογράφος
- Μαρκόπουλος Χ. Θωμάς, Π.Μ.Σ. Διεθνών Σπουδών, Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διπλωματίας, Παν. Μακεδονίας / Επικοινωνιολόγος / Δημοσιογράφος
Καταρχήν, ως οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ,) εννοούμε τα πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα οποία έχουν συσταθεί σε συγκριμένη εδαφική περιφέρεια αρμόδια για την επίλυση τοπικών ζητημάτων και διοικητικών υποθέσεων. Η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί αυτόνομη διοίκηση ανεξάρτητη από το κράτος οποία αποβλέπει κρατική εποπτεία με τρόπο όμως που δεν εμποδίζει την ελεύθερη δράση τους. Πρόκειται δηλαδή για όργανα (πρώτος βαθμός :δήμοι, δεύτερος: περιφέρειες) που εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία από τους δημότες της περιφέρειας και απολαμβάνουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας (1975) καθιστά τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης όπως είπαμε και παραπάνω νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δηλαδή τους αναγνωρίζει ως υποκείμενα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει μακρά ιστορία στην Ελλάδα και χαρακτηρίζεται από πολλές διοικητικές και θεσμικές αλλαγές εξαιτίας των προβλημάτων που επιφέρει η γεωγραφική και διοικητική διαίρεση της χώρας. 

Με μια μικρή αναδρομή στα πρώτα χρόνια απελευθέρωσης των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό, η σύσταση του νέου ελληνικού κράτους προέβλεπε μια πορεία βασισμένη σε συγκεντρωτικά διοικητικά και οργανωτικά πρότυπα με κύριο στόχο την εθνική ενοποίηση και ομογενοποίηση. Ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους όμως όπως διαμορφώθηκε μεταπολεμικά εξασθενεί.

Η αδιαμφισβήτητη άνοδος του φιλελευθερισμού συνοδεύτηκε με αλλαγές της κρατικής λειτουργίας με την Ελλάδα να ακολουθεί το δυτικοευρωπαϊκό πρότυπο και να διατηρείται σε τμήματα .Σημαντικό ρόλο στη μορφή και το βαθμό παρέμβασης του κράτους στον κοινωνικό σχηματισμό , την οργάνωση των κοινωνικών σχέσεων και την αναπαραγωγή τους ,τελικά στο μέγεθος του ρόλου του ίδιου, διαδραματίζει το κυρίαρχο πρότυπο των υλικών-οικονομικών σχέσεων, η κυρίαρχη ιδεολογία οργάνωσης των κοινωνικών και οικονομικών δομών. 

Η Τοπική Αυτό διοίκηση αποτελεί το βασικό πυλώνα διοίκησης του κράτους. Ο ρόλος των περιφερειών και των δήμων είναι υψίστης σημασίας διότι εκφράζουν τον πολίτη, ενισχύουν τους δημοκρατικούς θεσμούς, αποτελούν πεδίο άσκησης της λαϊκής κυριαρχίας και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ευημερία των πολιτών. 

Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης όπως διαπιστώνουμε έχει υποστεί πολλές θεσμικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις άλλοτε με θετικά αποτελέσματα για την δημόσια διοίκηση και άλλοτε δυσκολεύοντας τον στόχο της ανάπτυξης και τη εύρυθμης λειτουργίας των οργανισμών και υπηρεσιών.

Στις 26 Μαΐου 2019 έλαβαν χώρα η εκλογές ανάδειξης αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης με τον δεύτερο γύρο να πραγματοποιείτε στις 1 Ιουνίου 2019 .Δύο εντελώς διαφορετικές εκλογές , δύο ξεχωριστές αποφάσεις για την ανάδειξη ατόμων ικανών ως βουλευτές που θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στην Ευρώπη διεκδικώντας τα δικαιώματα της χώρας και προστατεύοντας τα συμφέροντα της και ως τοπικοί ηγέτες υπεύθυνοι για την πόλης-περιφέρειας εξασφαλίζοντας την ανάπτυξη των περιοχών, την ομαλή λειτουργία των υπηρεσιών, την διατήρηση των θεσμών και την ευημερία των πολιτών. 

Η παραπάνω εκλογική αναμέτρηση τόσο οι ευρωεκλογές , όσο και οι αυτοδιοικητικές δεν θα έπρεπε να συγχέονται με την κυβέρνηση και με το πολιτικό σκηνικό της χώρας. Πριν τον πρώτο γύρο των εκλογών διαπιστώσαμε πως ο φόβος ήττας του τοτε κυβερνόντος κόμματος μετατράπηκε σε φόβο ήττας των αυτοδιοικητικών εκλογών , καθώς έκανε τους υποψήφιους δημάρχους να αποποιηθούν την στήριξη ΣΥΡΙΖΑ παρά την ανακοίνωση Κουμουνδούρου. 

Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα το προηγούμενο καλοκαίρι, πιο συγκεκριμένα η τραγωδία στο Μάτι, η συμφωνία των Πρεσπών η οποία από πολλούς χαρακτηρίσθηκε ως εθνική προδοσία και παραχάραξη της ιστορίας η βαριά φορολογία και η επίμονη ανεργία οδήγησαν προφανώς τους πολίτες να δώσουν χρώμα μπλε στο χάρτη της Ελλάδας στην ανάδειξη Ευρωβουλευτών και τοπικών ηγετών που είχαν την στήριξη του Κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, ενώ το κυβερνών κόμμα ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν εξαφανίστηκε καταγράφοντας πολύ χαμηλά ποσοστά με αποτέλεσμα να επέλθει η διάλυση της Βουλής και η ανακήρυξη πρόωρων Εθνικών Εκλογών στις 7 Ιουλίου 2019.

Σε αυτό εδώ το σημείο κατανοούμε στην πράξη τον σημαντικό ρόλο και την μέγιστη σημασία και ουσία που κατέχει ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης ,στην πραγματικότητα αποτελεί τον βασικό πυλώνα διοίκησης της κρατικής οργάνωσης, τον πυρήνα της δημοκρατίας και την δύναμη του πολίτη. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ένας από τους πιο κοντινούς και οικείους θεσμούς προς τον πολίτη στην Ελλάδα. Η κάθε απόφαση επηρεάζει άμεσα τους κατοίκους της κάθε περιοχής καθώς τα αποτελέσματα είναι πιο απτά. 

Με τον Νόμο του ΣΥΡΙΖΑ που οδήγησε πολλούς δήμους και περιφέρειες σε καθεστώς ακυβερνησίας λόγω της εφαρμογής της απλής αναλογικής η Τοπική Αυτοδιοίκηση , οι αιρετοί , αλλά κυρίως οι πολίτες ένιωσαν να απαξιώνονται. Οι εκλεγμένοι Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες αδυνατούσαν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα για αυτο οποίο είχαν εκλεγεί για να κρατούν τις ευαίσθητες ισορροπίες εντός των Συμβουλίων τους. Ήρθε όμως η ώρα η ψήφος των πολιτών να αποκτήσει και πάλι αξία. 

Ο νέος εκλογικός νόμος του Υπουργείου Εσωτερικών είναι σε αυτή την κατεύθυνση. Βάζοντας τέλος οριστικά στην ακυβερνησία και στην αναποτελεσματικότητα η υλοποίηση αυτής της δέσμευσης της Νέας Δημοκρατίας οδηγεί την Αυτοδιοίκηση σε μία νέα εποχή. Λύνει τα χέρια των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών οι οποίοι πλέον θα μπορούν να υλοποιήσουν το πρόγραμμα για το οποίο εκλέχθηκαν. 

Όσο αφορά, το όριο του 3% για την εκλογή Δημοτικού περιφερειακού συμβούλου σε απόλυτη ευθυγράμμιση με το αντίστοιχο όριο στις εθνικές εκλογές και η μείωση των εδρών στα Συμβούλια δίνει στην ψήφο των πολιτών ουσιαστική και ξεκάθαρη αξία. Οι δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι που θα επιλεγούν από τους πολίτες το 2023 θα έχουν τη συντριπτική αποδοχή του κόσμο, έχοντας μεγάλο αριθμό ψήφων. Η εντολή των πολιτών το 2023 θα είναι και ξεκάθαρη. 

Ο πρώτος και ο δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης δεν είναι απαρχαιωμένοι θεσμοί είναι θεσμοί που πρέπει να μείνουν ζωντανοί για το καλό των τοπικών κοινωνιών. Είναι θεσμοί που πρώτα από όλους τον έχουν ανάγκη οι πολίτες και αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό από όλους.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, κος. Στέλιος Πέτσας, μιλώντας στο 6ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (αυτές τις μέρες), ανακοίνωσε ότι ο νέος εκλογικός νόμος για τους ΟΤΑ θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή στις 19 Μαΐου και θα ισχύσει από τις επόμενες εκλογές που θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο του 2023. 

Ο κος. Πέτσας επανέλαβε ότι σε αυτόν προβλέπεται εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη με 43% από τον πρώτο γύρο, πλαφόν 3% για είσοδο στα συμβούλια, επαναφορά της πενταετούς θητείας και λελογισμένη μείωση του αριθμού των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων. Σύμφωνα με καλά γνωρίζοντες οι πρώτες επίσημες υποψηφιότητες αναμένεται να εκδηλωθούν μετά το καλοκαίρι και προς τα τέλη του 21. 

Όπως εξηγούν αυτό που «ζυγίζουν» οι φερόμενοι ως υποψήφιοι δήμαρχοι είναι οι τελικές αλλαγές στον εκλογικό νόμο, οι εξελίξεις με τον κορονοϊό και οι ενδεχόμενες εθνικές εκλογές (δεν θα γίνουν!) που όπως εκτιμούν θα προηγηθούν των δημοτικών. «Όποιος σπεύσει να δηλώσει υποψήφιος θα καεί» λένε χαρακτηριστικά συμπληρώνοντας ότι «εκείνο που ενδιαφέρει σήμερα τον κόσμο είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας και η επόμενη ημέρα στην οικονομία» αναφέρουν χαρακτηριστικά. Λογικό!

Σε... σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες εξελίσσεται η συζήτηση για την επόμενη ημέρα στον κεντρικούς0μητροπολιτικούς Δήμους της Θεσσαλονίκης και Αθηναίων. Τον επόμενο μήνα συμπληρώνονται δύο χρόνια από τις τελευταίες δημοτικές εκλογές, με έναν νέο νόμο που καταργεί την απλή αναλογική για την τοπική αυτοδιοίκηση να βρίσκεται ένα στάδιο πριν τη ψήφισή του στη Βουλή, πολλούς υποψηφίους δημάρχους που διεκδίκησαν τον δημαρχιακό θώκο να είναι αποφασισμένοι να τα παρατήσουν και με μοναδική υποψηφιότητα που έχει ανακοινωθεί να είναι αυτή του Κωνσταντίνου Ζέρβα. 

Ο κος. Κωσταντίνος Π. Μπακογιάννης δεν εχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά μου όμως για την Αθήνα. Πολλοί μάλιστα εκτιμούν, πως τον Οκτώβριο 2023, οπότε και θα «στηθούν» οι δημοτικές και περιφερειακές κάλπες, οι υποψηφιότητες δεν θα είναι τόσες όσες ξεφύτρωσαν σαν τα... μανιτάρια το 2019...