Πέμπτη Κυριακή των νηστειών: Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας

Γράφει ο Ηλίας Θεοχαράκης
Θεολόγος
Την Πέμπτη Κυριακή των νηστειών που είναι η προτελευταία Κυριακή από το Άγιο Πάσχα και η αγία μας Εκκλησία, μας προβάλλει τη ζωή της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Εκ πρώτης όψεως είναι απορίας άξιον. Θα περίμενε κανείς να μας προβάλλει κάποιον, από τους αποστόλους ή κάποιον μεγαλομάρτυρα πολύαθλο, ή ίσως κάποιον από τους μεγάλους διδασκάλους, το Μέγα Βασίλειο ας πούμε, ή ένα βασιλέα άγιο όπως ήταν ο Μέγας Κωνσταντίνος. Παράδοξο όμως ψάλλει την ακολουθία μιας γυναίκας, που πέθανε ξεχασμένη "από όλους" στην έρημο, η οποία ήταν πρώτα μια πόρνη. 

Ποιος άραγε να είναι ο λόγος; Είναι ένα ερώτημα για το οποίο μπορεί κανείς να γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο για να απαντήσει. Ας θυμηθούμε όμως λίγο πρώτα πως μας προετοίμασε η Εκκλησία για την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Ξεκινήσαμε με την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου με την ομώνυμη παραβολή και την αμέσως επόμενη συνεχίσαμε με του Ασώτου, ψάλλοντας από τότε κάθε Κυριακή στον Όρθρο: <<της μετανοίας άνοιξον μοι πύλας Ζωοδότα>>. 

Τονίσθηκε δηλαδή η ταπείνωση, η μητέρα των αρετών, που ασφαλώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Μετάνοια. Κανείς δεν φτάνει στην νίκη της υπερηφάνειας, εάν δεν μετανοήσει. Για την μετάνοια δεν απαιτείται κανένας κόπος, αλλά μόνο αγαθή προαίρεση. Για τον λόγο αυτό και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, αυτό φώναζε για να προετοιμασθούν οι άνθρωποι. Έλεγε χαρακτηριστικά: <<Μετανοείτε ήγγικε γαρ η Βασιλεία των Ουρανών>>. 

Δεν είπε να κάνετε αυτό ή το άλλο. Είπε απλά <<Μετανοείτε>>. Μια απλή λεξούλα φαίνεται ότι είναι. Όμως πόσο δύσκολα ξεστομίζει κανείς την <<συγγνώμη>> και πόσο αληθινή είναι άραγε όταν την λέει; Και πόση μετάνοια ειλικρινή εμπεριέχει; Ακόμη και τα νήπια δυσκολεύονται να την πουν. 

Ούτε ο Αδάμ ούτε η Εύα μετανόησαν γι΄αυτό και εκδιώχθησαν από τον Παράδεισο και όχι γιατί αμάρτησαν. Για αυτό και ο διάβολος δεν σώζεται, γιατί είναι η προσωποποίηση της υπερηφάνειας. Τα πάντα μπορεί να κάνει, δεν τρώει ποτέ, δεν κοιμάται, δεν κουράζεται αλλά δεν μπορεί να σωθεί, γιατί δεν μετανόησε. Μετάνοια ζήτησε με το ξεκίνημα του κηρύγματός του και ο Χριστός (Ματθαίου, Δ΄17), γιατί χωρίς αυτήν κανένα απολύτως έργο δεν έχει αξία, αλλά κατακαίεται από την υπερηφάνεια, όπως ακριβώς του Φαρισαίου. 

Παροιμιώδης ήταν η Μετάνοια του Προφητάνακτος Δαυίδ, που αποτέλεσε την αφορμή για την συγγραφή του υπέροχου πεντηκοστού (50ου) ψαλμού <<Ελέησόν με ο Θεός κατά το μέγα έλεος σου>>. Με την μετάνοια σώθηκε και ο ληστής στο Σταυρό. Έτσι μας θυμίζει την Κυριακή η Εκκλησία την ηρωική και έμπρακτη μετάνοια της Οσίας Μαρίας, λέγοντάς μας: Προσέξτε γιατί αν και νηστέψατε, προσευχηθήκατε όλες αυτές τις ημέρες της νηστείας, ίσως κάνατε και ελεημοσύνες, κινδυνεύετε διότι το κλειδί του Παραδείσου κρατά στο χέρι της η Μετάνοια. 

Η Οσία Μαρία έζησε τα πρώτα νεανικά της χρόνια στην πορνεία, αλλά όταν πήγε στους Αγίους Τόπους να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό, μια αόρατη δύναμη την καθήλωσε ακίνητη έξω από τον ναό και δεν την επέτρεπε να προσκυνήσει. Τότε υποσχέθηκε ότι θα αλλάξει ζωή, παρακαλώντας την Παναγία, εάν την επιτρέψει να προσκυνήσει. 

Η Παναγία την άκουσε και η Μαρία αφού προσκύνησε έφυγε για την έρημο, όπως υποσχέθηκε, όπου ασκήτεψε για 47 ολόκληρα χρόνια με αυστηρή νηστεία και προσευχή, ζώντας όλα αυτά τα χρόνια με τρία καρβέλια ψωμιού μόνο, καίοντας το αμαρτωλό της παρελθόν, γενόμενη συγχρόνως μεγάλο παράδειγμα Μετανοίας. 

Την συντριβή της καρδίας της Αγίας Μαρίας, μας προβάλλει λοιπόν η Εκκλησία σήμερα, γιατί την Βασιλεία των Ουρανών δεν την κερδίζουμε, αλλά μας την χαρίζει ο Θεός ως δώρο κληρονομιάς, αρκεί να του δώσουμε την καρδιά μας όπως η Αγία, κάνοντας αρχή με την ΜΕΤΑΝΟΙΑ.