Ήταν μικρό σαν αυτό το ψίχουλο...

Του Φώτη Μισόπουλου

μονόπρακτο σε μια εικόνα

[δεν περιγράφονται σκηνικά]

Φαίνεται ότι όταν οι λαοί αιματοκυλιούνται, περνούν καλά οι προδότες

Heiner Müller [1]

...........ανάμνηση από μια Επανάσταση -/

Ο ΓΚΑΛΟΥΝΤΈΚ στον ΑΝΤΟΥΆΝ : [2] Γράφω την επιστολή αυτή στην επιθανάτια κλίνη μου - γράφω εν ονόματι μου κι εν ονόματι των συντρόφων-/
[Ο σιδηρόφρακτος άντρας θα καθόταν στο σκιερό διάδρομο κατάντικρυ στην πόρτα ανοιγμένη προς τα έξω : κοιτάζει μια γυναίκα ξαπλωμένη στο πέτρινο μονοπάτι λίγα μέτρα μακριά Μανιασμένη αναμονή μέσα στη φοβερή πανοπλία Βυθός ωκεάνιος]
[Η Οφηλία σε αναπηρική πολυθρόνα [3] [Ψάρια νεκρά - χαλάσματα πτώματα τεμάχια πτωμάτων περνούν στην οθόνη] Τίποτε από αυτά δεν συγκλονίζει τίποτε από αυτά δεν προκαλεί θρηνωδίες]
Αλλά,- αγαπώ το Σκάμαντρο [4], υπάρχει γοητεία στις όχθες του - ήδη μου αρέσει ο ουρανός γιατί τον βλέπω από τον τέταρτο όροφο ενός δρόμου Άρχισα τη δουλειά στην αρχή της ημέρας το τέλος του χειμώνα γεννούσε μέσα μου ανησυχία - κάποιος ερχόταν να μάς δει ίσως κάτι συνέβαινε επιτέλους - ακόμα κι η εξορία πρέπει να πάρει το τέλος της -
ΤΟ ΕΤΕΡΩΝΥΜΟ ΕΝΟΣ ΦΑΥΝΟΥ : Νινίνια, σήμερα νοιώθω όχι μόνο κακόκεφος αλλά και ανήμπορος δεν σε συνάντησα στο καφέ Αρκάντα [5] Όπως σου είπα ήταν πιθανό να έφτανα αργά
ΟΦΗΛΙΑ : [ενώ δυο άντρες φορώντας ιατρικές μπλούζες την δένουν στην πολυθρόνα από κάτω προς τα πάνω, - με επιδέσμους] : ......Εδώ Ηλέκτρα [6] Στην καρδιά του σκότους Κάτω από τον ήλιο των βασανιστηρίων απευθύνομαι στις μητροπόλεις του κόσμου αδειάζω όλο το σπέρμα που δέχτηκα -/ [παύση]
ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ : ........έχω απαγχονιστεί στο Πορτ Ρουαγιάλ Σάς γνωστοποιώ ότι οφείλουμε να επιστρέψουμε την εντολή την οποία η Εθνοσυνέλευση μάς ανέθεσε μέσω του προσώπου μας - επειδή αδυνατούμε να εκτελέσουμε την Αποστολή Ίσως άλλοι τα καταφέρουν [παύση]
ΒΙΝΤΕΟ : [Ποτάμι ακύμαντο βουβό αιώνιο ισάξιο της μεγαλοπρέπειας στο φως του φεγγαριού σαν την αλήθεια που καθρεφτίζουν οι φωνές εσπερινών πραματευτάδων Είμαι πάντα εγώ Κοιμάμαι Ξεχνώ ότι υπάρχω] -/
Η γυναίκα σεργιάνισε στην κορφή της πλαγιάς απέναντι στα τείχη,- βλέπω τις γάμπες της-, μέχρι τότε ήταν μισοδιπλωμένες με επιτηδευμένη ανεμελιά
Σε μια ώρα τα είχα τελειώσει όλα, ακόμα και τις πιο λεπτεπίλεπτες φωτοσκιάσεις Περνούσα το χρόνο θαυμάζοντας την τελειότητα και την επιτυχία του έργου Είμαι ο Αντουάν που έψαχνες Η Γαλλία δεν είναι πια Δημοκρατία Ο Ύπατος διαλύει τα οδοφράγματα και τις νύχτες που μάς αγκάλιασαν - με γεμάτο στόμα μιλάει κανείς ευκολότερα για μια χαμένη Επανάσταση - μπρος στα νοσταλγικά μου μάτια η πόλη αόριστη και σιωπηλή
Μένει περιχαρακωμένη στα βλέφαρά της - μόλις διακρίνει το αμυδρό φως ξέρει πως εκείνος την κοιτάζει ότι βλέπει τα πάντα Είναι η βεβαιότητα - μονότονη ομοιογένεια στις μοίρες των ανθρώπων, οι υπάρξεις κινούνται με νόμους πανάρχαιους και αμετάβλητους τα όνειρα δεν εκπληρώνονται ποτέ, οι χαρές της ζωής βρίσκονται έξω απ' το Πραγματικό νοιώθω τον ύπνο της πόλης στα αποθαρρημένα κλαδιά των δέντρων [μικρή παύση]
ΟΦΗΛΙΑ : .....μετατρέπω το γάλα των μαστών μου σε θανάσιμο δηλητήριο Ανακαλώ τον κόσμο που γέννησα Πνίγω τον κόσμο που γέννησα μέσα στα σκέλια μου τον θάβω στη ντροπή μου [7]-/ Όταν ξαφνικά αντιλήφθηκα ότι αυτή τη φορά είχα κάνει κάτι πολύ μικρό - μικρότερο κι από το πρώτο μου σχέδιο! Υπάρχουν σκεπές και σκιές, παράθυρα και Μεσαίωνας τα σπίτια μοιάζουν με κηλίδες αβεβαιότητας στον χάρτη - ο,τι βλέπω αιωρείται σε μια λάμψη απόμακρου παρατηρώ να μαζεύει και να ενώνει τα πόδια ολοένα και πιο δυνατά - προσπάθεια μελετημένη κι επώδυνη το κορμί της συστρέφεται και χάνει λίγο-λίγο το συνηθισμένο του όγκο Ξημέρωσε μια σκυθρωπή μέρα Ήμουν έτοιμος - η καταστροφή δεν μπορούσε να ήταν χειρότερη από τις στιγμές που ζήσαμε την προηγουμένη
ΑΜΛΕΤ : [επικεφαλής του θιάσου του, - στο ρόλο του Salvador Dali'[8] : ......μιλήσαμε τόσο πολύ γιαυτό, που δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς Νομίζω το σχέδιό μου ήταν κανονικό, μάλλον μικρό - αλλά όχι υπερβολικά!
ΑΝΤΟΥΆΝ : ......συχωρέστε το γράψιμο - τον τρόπο του -, μού έκοψαν το ένα πόδι και γράφω με πυρετό Ελπίζω η επιστολή αυτή να σάς βρει απολύτως υγιείς κλείνω με δημοκρατικούς χαιρετισμούς [σκοτάδι- φως- ησυχία]


ΤΟ ΕΤΕΡΩΝΥΜΟ ΕΝΟΣ ΦΑΥΝΟΥ : ......προσπάθησε λοιπόν να θυμηθείς είχε αυτό το μέγεθος; ενός πιρουνιού;
ΑΜΛΕΤ : ......πώς θα μπορούσα να μετρήσω το μέγεθος του σχεδίου μου με κάποιο κυρτό πιρούνι;
ΤΟ ΕΤΕΡΩΝΥΜΟ ΕΝΟΣ ΦΑΥΝΟΥ : .....φαντάσου : άρχισε υπομονετικά, πες ότι πρόκειται γιαυτό το μαχαίρι - είχε αυτό το μέγεθος;
ΑΜΛΕΤ : .......νομίζω πως ναι, αλλά ίσως και όχι-/
Βημάτιζα πάνω κάτω στο δωμάτιο πνιγμένος από το άγχος και την οργή Το χέρι του άντρα σηκώνεται πέφτει αρχίζει να χαστουκίζει μαλακά στην αρχή, ύστερα πιο σκληρά και μόνο όταν δούμε τα όνειρά μας διαλυμένα θυμόμαστε με νοσταλγία τον καιρό που αυτά έκαιγαν μέσα μας Βρέχει πολύ πιο πολύ όλο και πιο πολύ σαν κάτι που πρόκειται να χυθεί έξω στα σκότη [9]
ΟΦΗΛΙΑ : .....εδώ Ηλέκτρα κάτω η ευτυχία της υποταγής -αποζητώ το μίσος την περιφρόνηση την εξέγερση το θάνατο - με τα χασαπομάχαιρα στα χέρια θα διασχίζω τις κάμαρές σας θα γνωρίσετε την αλήθεια [παύση] Ναι ή όχι ; [με λύσσα]
ΑΜΛΕΤ : .....ίσως ναι ίσως όχι.....-/
[Πήρε ένα ψίχουλο ψωμιού το πέταξε κάτω και πέφτοντας στα γόνατα τη ρώτησε ικετευτικά]:
ΑΜΛΕΤ : .....ήταν μικρό σαν αυτό το ψίχουλο ή μεγάλο σαν αυτήν την ντουλάπα με τον καθρέφτη ; [ουρλιάζει]
ΤΟ ΕΤΕΡΩΝΥΜΟ ΕΝΟΣ ΦΑΥΝΟΥ : .......μπροστά στον τρόμο του μοναχικού θανάτου μπροστά στις γεμάτες αγωνία εναλλαγές που προηγήθηκαν αναρωτιέμαι αν αυτό συνέβη σε μένα, σ' εμένα που αγόραζα πορτοκάλια από τις όχθες του Δούναβη κι έκανα περιπάτους στο χιόνι - το χέρι χαστουκίζω στην άκρη των χειλιών ύστερα όλο και πιο δυνατά πέφτω πάνω στα δόντια εκείνη λέει : ναι έτσι το θέλω [γέλια]
ΑΝΤΟΥΑΝ : .....αλλά εδώ μέσα κάτι είναι άδειο - κάποτε όμως είχε ζήσει Ήμουν εκεί όταν ο λαός γκρέμιζε τη Βαστίλλη Ήμουν εκεί όταν το κεφάλι του τελευταίου Βουρβόνου έπεσε στο καλάθι -/ ανασηκώνει το πρόσωπό της για να το προσφέρει καλύτερα στα χτυπήματα το κάνει πιο χαλαρό πιο παραδομένο στο χέρι του πιο υλικό [μικρή παύση]-/
ΑΜΛΕΤ : .......Η Οφηλία άρχισε τα κλάματα - πήγαμε σ' ένα λαϊκό σινεμά Στο διάλειμμα ο κόσμος μ' εξέταζε σαν φαινόμενο - ήμουν μασκαρεμένος ηθοποιός - το μπαστούνι με την χρυσή λαβή βελούδινο σακάκι γυναικεία μαλλιά φαβορίτες που σκέπαζαν σχεδόν το πρόσωπο - οι άνθρωποι χαμογελούν απελπισμένοι γαλήνια τα τρένα φτάνουν σωρηδόν με κολλημένα ράκη στους τροχούς από σίδερο
ΑΝΤΟΥΑΝ : ........θερίσαμε τα κεφάλια των αριστοκρατών Τα κεφάλια των προδοτών
ΟΦΗΛΙΑ : .....ωραίος θερισμός έχεις μεθύσει
ΑΜΛΕΤ : ......δεν σάς αρέσει όταν μιλάμε για την μεγάλη μας εποχή [παύση] Στήθη ξεθυμασμένα κι ανάμεσα στα σκέλια η έρημος πεθαμένα καράβια του νέου αιώνα - Έξω δεν ξέρω πού, ίσως μέσα μου - ακούω τους τριγμούς ενός πλοίου χαμένου στα κύματα η Ελευθερία οδηγεί στα οδοφράγματα οι νεκροί φοράνε στρατιωτικές στολές [μικρή παύση] Δεν είναι κι αυτή παρά μια πόρνη που εξαγοράζεται Οι θερμαστές σταματούν και ρωτάνε τη φωτιά : Γιατί; Οι πιλότοι παρατάνε τα πηδάλια και ρωτούν τα κύματα : Γιατί; Οι ναύτες πηδούν απ' τα κατάρτια και ρωτούν τον άνεμο : Γιατί; Εκατομμύρια φωνές κραυγάζουν τη σιωπή της καταιγίδας - οι άνθρωποι θάβονται κάθε πρωί ο ήλιος βολεύεται στα ρολόγια - το στάρι κυματίζει τις ομιλίες της προπαγάνδας - τοπία με νεκρούς ανεμόμυλους και στατιστικές καμπύλες [10]
[οι άντρες βγαίνουν Η Οφηλία μένει στη σκηνή γυμνή ανέραστη τυλιγμένη σε λευκό περιτύλιγμα]

ΑΥΛΑΙΑ

τα πρόσωπα
ΓΚΑΛΟΥΝΤΕΚ
ΑΝΤΟΥΑΝ
ΤΟ ΕΤΕΡΩΝΥΜΟ ΕΝΟΣ ΦΑΥΝΟΥ
ΟΦΗΛΙΑ
ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ
ΑΜΛΕΤ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ

[1] Heiner Müller, Ο δύστηνος άγγελος,- εισαγωγή-επιλογή-μετάφραση Ελένη Βαροπούλου Άγρα 1997
[2] Αποστολή ο.π.
[3] βλ. Άμλετ
[4] ποταμός στην Τροία -''κι είδα το Σκάμαντρο να ξεχειλάει κουφάρια'' [Γ. Σεφέρης]
[5] Fernando Pessoa, - Ω Λισαβόνα, σπίτι μου! - ανθολόγηση, εισαγωγή, μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, Gutenberg 2016
[6] Κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας και αδερφή του Ορέστη, η Ηλέκτρα ανήκε στην καταραμένη οικογένεια των Ατρειδών. Μετά το φόνο του πατέρα της από τη γυναίκα του και τον εραστή της Αίγισθο, έμεινε στην ιστορία ως η εκδικήτρια και τιμωρός του φόνου καθώς και η ηθική αυτουργός της μητροκτονίας που επακολούθησε
[7] Heiner Müller, Μηχανή Άμλετ ο.π.
[8] Salvador Dali', Οι εισαγωγικές μου στη Σχολή Καλών Τεχνών, μτφρ. Κατερίνα Σουμπασάκου,- η λέξη τ.24 - 1983
[9] Marguerite Duras, Ο άντρας στο βάθος του διαδρόμου, μτφρ. Χριστίνα Ντουνιά, η λέξη ο.π.
[10] Jose' Goms Ferreira, Γιατί, μτφρ. Σπύρος Τσακνιάς, η λέξη ο.π.

https://www.nyfa.edu/student-resources/wp-content/uploads/2014/10/ChristopherMcKenney2.jpg