Οι δυνατότητες της χώρας μέσω του ΕΣΠΑ ΙΙ για την επόμενη μέρα

Γράφει ο Νίκος Τσολακίδης
Στέλεχος διαχείρισης κοινοτικών προγραμμάτων
Υποψήφιος ευρωβουλευτής
Ελιά – Δημοκρατική Παράταξη
Για την πέμπτη προγραμματική περίοδο 2014-2020 η κοινοτική συνδρομή μαζί με τον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης θα αγγίξει έναν προϋπολογισμό της τάξης των 20,3 δις ευρώ (20,6 με την προσθήκη 200-250 εκ. € περίπου από το Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το αποτέλεσμα της κρίσης και της παρατεταμένης ύφεσης στην χώρα ήταν το ελληνικό κατά κεφαλή ΑΕΠ, σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, να πέσει από το 94% του μέσου κοινοτικού όρου το 2009 στο 79% το 2011. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ελληνικό κατά κεφαλή ΑΕΠ, είχε σημειώσει σημαντική πρόοδο από το 84% του κοινοτικού μέσου όρου το 1995, στο 94% το 2009. Κατά συνέπεια, εντός μόλις δύο ετών, το προϊόν της χώρας υπεχώρησε στα επίπεδα της προηγούμενης εικοσαετίας. 

Το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης θα εφαρμοσθεί σε πέντε άξονες και σε πλήρη εναρμόνιση με τους θεματικούς στόχους που θέτει η ευρωπαϊκή πολιτική για την κοινωνική συνοχή, τη σύγκλιση, την ανάπτυξη, την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, την προστασία του περιβάλλοντος και την καινοτόμα επιχειρηματικότητα, γνωστούς και ως <<Ευρώπη 2020>> καθώς και τις ανάγκες της χώρας που πλήττεται από χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας, από εκρηκτικά πλέον ποσοστά ανεργίας ιδίως στους νέους, από έλλειψη ανταγωνιστικότητας, συνέπεια της χρονίζουσας ύφεσης και από μείωση της απασχόλησης.

Είναι προφανές ότι Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (Σ.Ε.Σ. 2014 – 2020) ή για να συνεννοηθούμε καλύτερα ΕΣΠΑ ΙΙ αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για την τόνωση της ελληνικής οικονομίας και τη στήριξη της πατρίδας μας την επόμενη μέρα της κρίσης. Πρέπει όμως να αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος και απαιτείται σειρά παρεμβάσεων που θα συμβάλλουν στην επιτάχυνση της υλοποίησης και της αξιοποίησης του, προς όφελος των συμπολιτών μας.

Υπάρχει πλέον επιτακτική ανάγκη για άμεσο εξορθολογισμό του δαιδαλώδους πολυνομικού συστήματος που διέπει την εκτέλεση των έργων με στόχο την επίσπευση των διαδικασιών υλοποίησης τους προκειμένου να μη χάνονται πόροι και να μη στερείτε η χώρα στη δύσκολη τούτη συγκυρία σημαντικά έργα αναβάθμισης της.

Απαιτείται απλοποίηση του νομικού πλαισίου ώστε για την ενσωμάτωση των Κοινοτικών οδηγιών να χρειάζεται ένας νόμος με το αντίστοιχο προεδρικό διάταγμα και όχι πλειάδα ΚΥΑ, ΥΑ και εγκυκλίων που δημιουργούν ένα χαοτικό και πολλές φορές αλληλοσυγκρουόμενο πλαίσιο. Να απαλειφτούν τα σημεία επικάλυψης των πολλαπλών και πολυεπίπεδων ελέγχων .Ένας έλεγχος για κάθε βασικό στάδιο υλοποίησης και σε πολλές περιπτώσεις δειγματοληπτικός. Άρση των περιορισμών εγγυοδοσίας ως προϋπόθεση για τη δανειοδότηση των επιχειρήσεων μέσω του ΕΤΕΑΝ, ΤΕΠΙΧ (Ταμείο Επιχειρηματικότητας), Ταμείο ΕΝΑΛΙΟ. 

Ο επανασχεδιασμός με βάση τις πραγματικές ανάγκες και στόχευση με ποιο ενεργητικές πολιτικές για την επιχορήγηση της διαδικασίας ενσωμάτωσης στην αγορά εργασίας είναι μια από τις προτάσεις για την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων του ταμείου. Στον τομέα της καταπολέμησης της ανεργίας και της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, δεν πρέπει να έχει σημασία μόνο η απορρόφηση των κονδυλίων αλλά και η επίτευξη στόχων, όπως η απασχολησιμότητα, η διατήρηση της, η διαφύλαξη θέσεων εργασίας, η προάσπιση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος διαβίωσης.

Είναι πλέον επιβεβλημένος ο προσανατολισμός των επιδοτήσεων μέσω του ταμείου ΕΓΤΑΑ για την αγροτική παραγωγή στην ανάπτυξη δυναμικών καλλιεργειών όχι μόνο στο στάδιο του πρωτογενούς τομέα αλλά μέχρι την κατάληξη του αγροτικού προϊόντος μέσω των δικτύων διάθεσης στην αγορά.

Η διαδικασία της επιχορήγησης των επιχειρήσεων του εμπορίου, του τουρισμού και της μεταποίησης να αποτελέσει έναν μόνιμο μηχανισμό που δεν θα βασίζεται σε περιοδικές προσκλήσεις, αλλά σε στοχευμένους κύκλους ανά τομέα επιχειρηματικότητας. Είναι προϋπόθεση ανάκαμψης να απεμπλακεί ο επενδυτικός νόμος από μια γραφειοκρατική διαδικασία που έχει σαν αποτέλεσμα μετά το πέρας της επένδυσης και την πάροδο αρκετών ετών να μην έχει ακόμη καταβληθεί στον δικαιούχο το σύνολο της χρηματοδότησης, αυτόματη αδειοδότηση με φάκελο πρέπει να εφαρμοστεί και εδώ.

Η κρίση και η ύφεση υπαγορεύουν τη διεύρυνση της βάσης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που εμπίπτουν σε συγχρηματοδότηση από προγράμματα στο εμπόριο και τη μεταποίηση.

Όπως και την επιδότηση του υπερβολικού κόστους μεταβίβασης επιχειρήσεων, και απλοποίησης της γραφειοκρατικής διαδικασίας. Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα όπου η μεταβίβαση σε νέους ανθρώπους που θέλουν να είναι οι συνεχιστές μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας αποτελεί μια διαδικασία ταλαιπωρίας και οικονομικού κόστους χωρίς λόγο.

Οι συγχρηματοδοτούμενες δράσεις της κοινωνικής οικονομίας δεν πρέπει να προσανατολιστούν μόνο στον τομέα των υπηρεσιών αλλά στοχευόμενα στην αγορά της παραγωγής και τυποποίησης προϊόντων ποιότητος υψηλής εξαγωγικής αξίας. Υπάρχει η δυνατότητα με πόρους του Ε.Σ.Π.Α. να δημιουργηθούν συνεργατικές κοινωνικές επιχειρήσεις δυναμικού χαρακτήρα, που θα μπορούν κεφαλαιοποιώντας τα κέρδη τους να δημιουργούν βιώσιμες θέσεις απασχόλησης, δεν έχει κανένα νόημα η ίδρυση σωρείας συνεταιριστικών συλλογικών οργανώσεων όπως αυτές που δημιουργήθηκαν μαζικά τις προηγούμενες δεκαετίες, που μόλις έληξε η περίοδος επιδότηση τους, έκλεισαν σχεδόν στο σύνολο τους. Είναι αναπτυξιακή πολιτική να αξιοποιήσουμε έναν ανύπαρκτο ακόμη στη χώρα μας τομέα της οικονομίας και της αγοράς με σοβαρότητα και σωστό σχεδιασμό.

Μείωση του συντελεστή βαρύτητας που συνδέεται με τη μοριοδότηση των οικονομικών δεικτών και των στοιχείων μιας επιχείρησης την τελευταία διετία- τριετία της λειτουργίας της, αναφορικά με τη βαθμολόγηση ενός επενδυτικού σχεδίου στα πλαίσια προγραμμάτων ενίσχυσης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην μεταποίηση, το εμπόριο και τον τουρισμό. Η οικονομική ύφεση έχει πλήξει στο σύνολο της την οικονομική επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα μας, για τούτο και οι δείκτες κερδοφορίας ή ζημιών δεν πρέπει να αποτελούν αντικείμενο αξιολόγησης, καθώς αποκλείουν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων από τη συμμετοχή τους σε τέτοιες δράσεις. Πρέπει να συνεκτιμώνται βέβαια, αλλά να συνηγορούν και άλλοι παράγοντες ως προς τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια του επενδυτικού σχεδίου που προτείνεται προς ενίσχυση.

Οι δυνατότητες της χώρας μας είναι σημαντικές την επόμενη περίοδο και απαιτούν τεχνογνωσία, στόχευση και πάνω από όλα πολιτική βούληση και τόλμη.

Τα διαρθρωτικά ταμεία της Ένωσης μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην ανάσχεση της ύφεσης και στην προοπτική ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και αγοράς, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλισθεί ένα σταθερό επενδυτικό περιβάλλον που θα διέπεται από ένα αμετάβλητο φορολογικό καθεστώς και κανόνες που θα εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία, τόσο των θεσμών της αγοράς, όσο και του θεμιτού ανταγωνισμού.

Το ζητούμενο είναι η στήριξη της καινοτομίας να αποτελέσει πρακτική και βούληση της πολιτείας και όχι εξαγγελία κενή περιεχομένου. Η εκταμίευση των πόρων επιβάλλεται να πραγματοποιηθεί ανά τομέα παραγωγής και δραστηριότητας, θεσμοθετώντας ζώνες, στον τουρισμό, την ενέργεια, τη γεωργική εκμετάλλευση, τη μεταποίηση.

Υπηρεσίες που έχουν απαξιωθεί και αδρανοποιηθεί όπως η οικονομική διπλωματία, καλούνται να διαδραματίσουν πρωτεύοντα ρόλο στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. Δεν αρκεί η συγχρηματοδοτούμενη οικονομική στήριξη και η εξασφάλιση έστω προσωρινής ρευστότητας στο επιχειρείν, απαιτείται η δημιουργία και η υποστήριξη δικτύων προώθησης και διάθεσης των ανταγωνιστικών Ελληνικών προϊόντων, καθώς και η ενεργοποίηση των δομών πληροφόρησης και ενημέρωσης για της δυνατότητες και τις ευκαιρίες που προσφέρονται, για τη στήριξη των επενδυτών και των επιχειρηματιών στην έγκυρη οικονομική πληροφορία.