Χαρακόπουλος: «Έχουν τα δίκια τους οι αγρότες, αλλά…»

Συνέντευξη του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου στον «Τύπο της Κυριακής» και το δημοσιογράφο Δημήτρη Κοτταρίδη 
Κύριε Υπουργέ, οι αγρότες είναι στους δρόμους με μια λίστα αιτημάτων. Τα προβλήματά τους είναι σημαντικά και ο αγροτικός κόσμος σε αναβρασμό. Μπορείτε να δώσετε λύσεις;

Χαρακόπουλος: Πράγματι, οι αγρότες της χώρας είναι αντιμέτωποι με υπαρκτά προβλήματα. Τα γνωρίζω από πρώτο χέρι καθώς προέρχομαι από αγροτική οικογένεια. Δικοί μου άνθρωποι περνούν τις ίδιες δυσκολίες και αγωνίζονται κάτω από τις ίδιες συνθήκες. Έχουν τα δίκια τους οι αγρότες, κανείς δε μπορεί να το αρνηθεί αυτό. Τους κατανοώ και συναισθάνομαι την αγωνία τους. Μια αγωνία που βιώνουμε άλλωστε όλοι οι Έλληνες καθώς καλούμαστε και δίνουμε καθημερινή μάχη για την έξοδο από την κρίση.

Στην κυβέρνηση εργαζόμαστε για να λύσουμε τα προβλήματα των αγροτών και να θέσουμε την αγροτική παραγωγή στο επίκεντρο της ελληνικής οικονομίας. Όμως δε μπορούμε να αγνοήσουμε τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Σε αυτό το πλαίσιο και με δεδομένες τις δυνατότητες κινήσεων, ενεργούμε ώστε να αμβλύνουμε τις οικονομικές αντιξοότητες στην πρωτογενή παραγωγή.

 Όμως τα περιθώρια κινήσεων μας είναι στενά και πιστεύω πως και οι ίδιοι οι αγρότες έχουν επίγνωση της κατάστασης. Φαίνεται άλλωστε και από το γεγονός πως, έως τώρα, δεν έχουν προχωρήσει σε ακραίες ενέργειες, όπως το κλείσιμο των δρόμων. Κατά κανόνα επικρατούν ψύχραιμες συμπεριφορές. Θεωρώ ιδιαίτερα θετικές τις επαφές που είχαν με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση και πιστεύω ότι μπορούν να συμβάλουν στην επικαιροποίηση της προγραμματικής διακήρυξης της κυβέρνησης για τον αγροτικό τομέα. Να καταλήξουμε δηλαδή σε έναν οδικό χάρτη για την ανασυγκρότηση του αγροτικού τομέα εντός της τετραετίας.

Προτίθεσθε, μπορείτε να ικανοποιήσετε κάποια από τα αιτήματα των αγροτών, σας αναφέρω χαρακτηριστικά το ζήτημα του λεγόμενου αγροτικού πετρελαίου, αν όχι άμεσα, στο κοντινό μέλλον;

Χαρακόπουλος: Η καλή πρόθεση από πλευράς μας είναι δεδομένη και δεν πιστεύω πως υπάρχει κανείς να την αμφισβητεί. Στους λίγους μήνες που είμαστε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξασφαλίσαμε χρήματα για τη στήριξη των γεωργών και των κτηνοτρόφων. Μιλάμε για ενέσεις ρευστότητας που ήταν καίριας σημασίας για την αγροτική παραγωγή. Ορισμένοι ασκούν κριτική υποστηρίζοντας πως απλώς δώσαμε τις ενισχύσεις που δίναμε κάθε χρόνο και δεν πήγαμε βήμα παραπέρα. Τα προηγούμενα χρόνια όμως η Ελλάδα δεν ήταν αντιμέτωπη με την έξοδο από την Ευρωζώνη. 

Οι ενέργειες μας γίνονται σε ένα δυσχερές οικονομικό περιβάλλον όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Οφείλουμε να έχουμε επίγνωση της πραγματικότητας και να μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας. Εγώ ξέρω τι τραβήξαμε να βρούμε τα 160 εκατομμύρια της εξισωτικής αποζημίωσης για τους κτηνοτρόφους. Ό,τι μέχρι χθες ήταν δεδομένο, σήμερα πρέπει να το διεκδικούμε και αυτό κάνουμε. 

Παρά τις δυσκολίες, λοιπόν, φέτος προχωρούμε στην προκαταβολή της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης πετρελαίου στους αγρότες νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Δε λέω πως αυτό επιλύει όλα τα προβλήματα ενεργειακού κόστους στην αγροτική παραγωγή. Αλλά την άνοιξη που θα βγουν οι γεωργοί στα χωράφια για να οργώσουν και να σπείρουν, θα έχουν μια οικονομική ενίσχυση.

Η λύση όμως αυτή είναι πρόσκαιρη. Σε βάθος χρόνου προωθείτε άλλες λύσεις; 

Χαρακόπουλος: Το επόμενο διάστημα, μπορούμε να κάνουμε περισσότερα για να μειώσουμε το ενεργειακό κόστος της αγροτικής παραγωγής. Οφείλουμε να αναζητήσουμε εναλλακτικές «έξυπνες λύσεις» για δυσεπίλυτα προβλήματα. Θεωρώ εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την πρόταση που διατυπώθηκε από τον πρόεδρο της ΔΕΗ για την παροχή νυχτερινού ρεύματος στους αγρότες. Προφανώς η πρόταση θέλει επεξεργασία. Ωστόσο, η υλοποίησή της θα έχει διπλό όφελος. Όχι μόνο οικονομικό αλλά και γεωργοπεριβαλλοντικό. Το νυχτερινό πότισμα βοηθά στην εξοικονόμηση νερού και επιπλέον ενδείκνυται στις ορθές γεωργικές πρακτικές.

Αρκούν όμως δράσεις όπως αυτή για να ανακουφίσουν τους αγρότες, ειδικά τη στιγμή που πλήττονται βαρύτατα, όπως λένε και οι ίδιοι από το νέο φορολογικό και τη φορολόγηση στα αγροτεμάχια;

Χαρακόπουλος: Οι αγρότες που τίμια κερδίζουν το ψωμί τους όχι μόνο δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε με το νέο φορολογικό σύστημα, αλλά αντιθέτως έχουν να κερδίσουν.

Με τη φορολογική μεταρρύθμιση δίνεται καίριο χτύπημα σε πρακτικές που διογκώνουν τις τιμές στο ράφι με θύμα τον καταναλωτή. Χαρακτηριστικό είναι το φαινόμενο με την ψευδή αναγραφή υψηλότερης τιμής πώλησης του προϊόντος στα τιμολόγια με το δέλεαρ της μεγαλύτερης επιστροφής ΦΠΑ στον αγρότη. Έτσι όμως ‘νομιμοποιείται’ ο έμπορος να πουλήσει σε υψηλότερες τιμές στις λαϊκές και τα σούπερ μάρκετ. Αυτό δε μπορεί να συνεχισθεί. Δεν είναι δυνατόν να χάνουν λεφτά οι τίμιοι παραγωγοί, οι καταναλωτές και φυσικά το κράτος και όλο αυτόν το λογαριασμό της πλασματικής αξίας να τον πληρώνουν οι Έλληνες φορολογούμενοι.

Καθιερώνοντας λοιπόν βιβλία εσόδων και εξόδων για τους αγρότες χτυπάμε το κακό στη ρίζα του και προστατεύουμε και τον Έλληνα αγρότη και καταναλωτή. Ο παραγωγός, δεδομένου ότι τα έσοδα θα καταγράφονται στα βιβλία, δε θα έχει κίνητρο να γράψει υψηλότερη τιμή στο τιμολόγιο καθώς θα φορολογείται βάσει των εσόδων του. Επομένως, ο έμπορος χάνει το ‘πάτημα’ που είχε και δε θα μπορεί να πουλάει τα αγροτικά προϊόντα σε υψηλές τιμές. Κλείνει λοιπόν η ψαλίδα τιμών από το χωράφι στο ράφι.

Όσον αφορά τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων να ξεκαθαρίσω πως τίποτε ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί. Συζητούμε, έχοντας επίγνωση των δυσχερειών στον αγροτικό κόσμο. Δεν πιστεύω πως ο μικρός, ο μεσαίος αγρότης έχει λόγους να ανησυχεί. Όμως ο ιδιοκτήτης 1000 στρεμμάτων ας μου κάποιος γιατί δεν πρέπει να φορολογηθεί; Σίγουρα η επιβολή φόρων δεν είναι ευχάριστη για κανέναν, όμως όλοι μας καλούμαστε να σηκώσουμε ένα κομμάτι από το βαρύ φορτίο που φέρει η χώρα.

Αναφερθήκατε στην πρώτη σας απάντηση στην ανάγκη σχεδιασμού. Υπάρχει κάτι χειροπιαστό στον άμεσο ορίζοντα; Τι σχεδιάζετε να κάνετε;

Χαρακόπουλος: Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με προβλήματα που δε δημιουργήθηκαν χθες, πρόκειται για χρόνιες στρεβλώσεις, παθογένειες, που οι συνέπειες τους εντείνονται από την παρούσα οικονομική συγκυρία. Τώρα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ξανά τα ίδια προβλήματα, που στο παρελθόν διαχειριζόμασταν με τη λογική της εκτόνωσης και μετάθεσης τους στο μέλλον. 

Κάθε φορά που οι αγρότες κατέβαιναν σε κινητοποιήσεις ή έστηναν μπλόκα, η εκάστοτε κυβέρνηση προσέφευγε στην εύκολη λύση των έκτακτων αποζημιώσεων. Σήμερα η επιλογή αυτή δεν υπάρχει και καλώς δεν υπάρχει, γιατί έχουμε κληθεί να πληρώσουμε πρόστιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς θεωρούσε τις έκτακτες αποζημιώσεις ως παράνομες κρατικές επιδοτήσεις. Αποτέλεσμα ήταν να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός και τελικά οι Έλληνες φορολογούμενοι.

Πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική της διαχείρισης και να περάσουμε στη λογική της ριζικής αντιμετώπισης των προβλημάτων του αγροτικού κόσμου. Η λύση δε θα έρθει ως από μηχανής θεός, αλλά μέσα από σκληρή δουλειά και επένδυση στην καινοτομία. Έχουμε τα εργαλεία, που προσφέρει η συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κοινή Αγροτική Πολιτική, στη διάθεση μας και τα αξιοποιούμε. Με το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, βούλησή μας είναι να δώσουμε ουσιαστικά κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό των αγροτικών εκμεταλλεύσεων αλλά και σε όσους αγρότες και ομάδες παραγωγών μπουν στο χώρο της τυποποίησης και της μεταποίησης.

 Εκεί κρύβεται η προστιθέμενη αξία των ποιοτικών μας αγροτικών προϊόντων, όπως το εξαιρετικό μας ελαιόλαδο που πωλείται χύμα στο εξωτερικό και καρπώνονται την υπεραξία του ξένοι μεταποιητές πωλώντας το ακόμη και σε μας τους ίδιους. Η αγροτική πολιτική καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκεί οφείλουμε να διεκδικούμε περισσότερα οφέλη για τον αγροτικό κόσμο. Και τα διεκδικούμε.