Παρέμβαση Αγαθοπούλου, στη συνέλευση με θέμα «η νεολαία που αντιστέκεται, η νεολαία που νικά»

Για κανέναν δεν είναι εύκολο να μιλήσει αυτή τη δεδομένη χρονική περίοδο τόσο για νεολαία, όσο και για αντίσταση αλλά κυρίως για νίκη. Αυτή τη δεδομένη χρονική περίοδο λείπουν από το λεξιλόγιό μας βασικές λέξεις, πιο βασικές από τις παραπάνω: Λείπει η δημοκρατία, λείπει η αξιοπρέπεια, λείπει η ζωή.
Στη λογική της εποχής που έχει μετατρέψει τον άνθρωπο σε μονάδα παραγωγής, τον εργαζόμενο σε μηχανή, και στην οποία οι κυρίαρχες κοινωνικές σχέσεις είναι ο ανταγωνισμός των ανθρώπων και η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, κυρίως οι νέοι είναι εκείνοι που έχουν την πυγμή να υποστηρίξουν το κλασικό «Απαγορεύεται το απαγορεύεται»!
Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας σήμερα πιστεύει ότι μόνο οι νέοι πλέον έχουν τα ψυχικά και σωματικά αποθέματα να αντιδράσουν στην κατάσταση που έχει άνωθεν επιβληθεί σε ολόκληρη την κοινωνία και αυτή μας την αντίδραση την οφείλουμε κυρίως στον εαυτό μας, αλλά και στις μελλοντικές γενιές, γιατί οι καιροί που έρχονται δεν είναι καθόλου εύκολοι.
Από την άλλη πλευρά όμως, ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας – και κυρίως οι νέοι της περιφέρειας – δεν έχει καταλάβει, δεν έχει αντιληφθεί τις ευθύνες που της αναλογούν. Και εκεί είναι που υπάρχει πρόβλημα. Το πρώτο βήμα, που ακόμη δεν είναι δεδομένο, θα πρέπει να είναι η κατανόηση του μεγέθους της τραγικότητας της κατάστασης από ευρύτερες ακόμη μερίδες της νεολαίας τόσο σε επίπεδο συνείδησης, όσο και σε πρακτικό. Κι εδώ μπαίνει στην κουβέντα το ζήτημα της δικής μας αντίληψης περί του πως πάμε εκεί. Πολλά στοιχεία της παραδοσιακής αντίληψης της αριστεράς θα πρέπει λοιπόν να επανεξεταστούν, στο όνομα των ιστορικών αναγκών της εποχής μας, δεν γίνεται να μένουμε προσκολλημένοι σε σχήματα και απολιθωμένες αντιλήψεις, αλλά να καταστήσουμε τον ΣΥΡΙΖΑ τόπο ζωντανής και διαλεκτικής αλληλεπίδρασης με την υπαρκτή κοινωνία και τις υπαρκτές ιστορικές της ανάγκες.
Αν ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στη σημερινή πραγματικότητα θα δούμε ότι βαλλόμαστε, σαν νέοι, από 1000 πλευρές:
- Εκπαίδευση: δεν υπάρχουν καθηγητές, δεν υπάρχει εκπαιδευτικό υλικό, δεν υπάρχουν υποδομές, από τον χειμώνα δε θα υπάρχει και πετρέλαιο και παρ’ όλα αυτά αξιώνουμε τη μόρφωση και καλλιέργεια των παιδιών.
- Οικογένεια: Σε κάθε οικογένεια πλέον δεν υπάρχει ένας εργαζόμενος, όπως έλεγε πριν λίγο καιρό ο Παπανδρέου, τώρα μπορεί να μην υπάρχει και κανένας ή και αν υπάρχει έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να είναι ανασφάλιστος.
- Εργασία νέων: Ο καθορισμός μισθών κάτω των 500 ευρώ καθαρά για νέες προσλήψεις νέων 18-25 ετών, και η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αλλάζουν την ειδικότητα των νέων εργαζόμενων και να επεκτείνουν τη δίχρονη για παράδειγμα «μαθητεία» σε «μαθητεία» αορίστου χρόνου κάνει τους νέους επιστήμονες να βλαστημάν την ώρα και τη στιγμή που σπούδαζαν για να πάρουν 2 και 3 πτυχία, αλλά και τους μη πτυχιούχους τους στέλνει σε ακόμη μεγαλύτερο αδιέξοδο. Τα παραδείγματα είναι πολλά: Η Coca-cola στη Μακεδονία πριν λίγο καιρό ζητούσε βιογραφικά για υπαλλήλους, εμπόρους- προμηθευτές δηλαδή. Αυτούς που γυρνάνε με ένα αμάξι από μαγαζί σε μαγαζί και παίρνουν παραγγελίες. Που είναι το περίεργο; Το περίεργο είναι ότι γι’ αυτή τη δουλειά πλέον ζητούνται πτυχιούχοι ανώτατου ιδρύματος και με πιστοποίηση ξένης γλώσσας. Τα συμπεράσματα τα αφήνω να τα συνθέσει ο καθένας μόνος του. Άρα αυτή τη στιγμή δε μπορούμε να μιλάμε για αξιοπρεπή ζωή ούτε για αξιοπρέπεια στην εργασία και ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς. Η Πολιτεία έχει ξεχάσει πλέον αυτόν το ρόλο της, μπορεί να τον έχει κρύψει και σε κάποιο συρτάρι κανενός γραφείου της Βουλής, άρα εάν θέλουμε να ξανακερδίσουμε χαμένα κεκτημένα και να διεκδικήσουμε νέους όρους προκειμένου να ζήσουμε με αξιοπρέπεια, η ευθύνη του επαναπροσδιορισμού αυτών των διεκδικήσεων και της αναγκαίας δράσης, βαρύνει κατά κύριο λόγο εμάς. Εμείς θα σκεφτούμε τους τρόπους.
Ένας τέτοιος τρόπος είναι η αυτό-οργάνωση και αυτοδιαχείριση σε τοπικό επίπεδο, στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές μας. Υπάρχουν πλείστα τέτοια παραδείγματα. Ας πούμε, τελευταία ακούμε ότι οι εργαζόμενοι της Ελευθεροτυπίας που αυτοδιαχειριζόντουσαν μέχρι προσφάτως την εφημερίδα, τώρα προχωρούν σε πιο συντονισμένες κινήσεις, έκδοσης νέας εφημερίδας όπου εργαζόμενοι και διοικητικό όργανο είναι το ένα και το αυτό. Άλλο ένα παράδειγμα είναι του εργοστασίου ΒΙΟΜΕΤ της Θεσσαλονίκης που και εκεί, όντας 17 μήνες απλήρωτοι οι εργαζόμενοι και με τη διοίκηση να έχει εγκαταλείψει το εργοστάσιο, αποφάσισαν ότι αντί να παρακαλούν τους εργοδότες να γυρίσουν πίσω και να τους δώσουν δουλειά, να διεκδικήσουν να εργαστούν ξανά χωρίς αφεντικά.
Νομίζω πλέον ότι άλλος δρόμος δεν υπάρχει από το: ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ. Οικοδομώντας εκ νέου - τις απαξιωμένες και για πολλούς χαμένες - σχέσεις δημοκρατίας και ελευθερίας.
Πως είναι, για παράδειγμα, δυνατόν το αυτονόητο δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης μέσα στην πόλη με τα ΜΜΜ, να θεωρείται παραβατικό για το κράτος, όταν το κράτος το ίδιο δεν προνοεί να σου δώσει δουλειά για να έχεις τα λεφτά να πληρώσεις εισιτήριο;! Ζούμε σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης του καπιταλισμού, κρίση που έχει παρομοιαστεί ως προς τις επιπτώσεις της με το Κραχ του 1929 και ως προς τη χρονική διάρκειά της με τη μεγάλη ύφεση του 1873. Οι αντιφάσεις του συστήματος είναι πιο έκδηλες από ποτέ, τουλάχιστο στο χρόνο και τόπο μας. Στην καθημερινότητά μας δηλαδή. Έχει λοιπόν μάλλον έρθει η ώρα να αναθεωρήσουμε τι είναι παραβατικό και τι όχι, τι είναι νόμιμο και τι παράνομο, ποια είναι τα όρια του Κράτους. Να αντιπαραθέσουμε τη δική μας αντίληψη των πραγμάτων στην κυρίαρχη κουλτούρα και οικονομική οργάνωση της κοινωνίας.
Το δικαίωμα όλων στην αξιοπρεπή εργασία, στην ολοκληρωμένη μόρφωση, στην υγεία, στη σίτιση, στην ελευθερία να κινείσαι ελεύθερα στην πόλη σου χωρίς φόβο, χωρίς να κινδυνεύεις από επιθέσεις φασιστών ή της αστυνομίας, όλα αυτά τα δικαιώματα, δεν είναι παράνομα, δεν συνιστούν παραδείγματα παραβατικότητας, είναι αυτονόητα και – για να μιλήσουμε με όρους Πολιτείας – συνταγματικά κατοχυρωμένα. Είναι όμως η ίδια η Πολιτεία που τα τσαλαπατά, στο όνομα ενός υποτιθέμενου μοντέλου ανάπτυξης της χώρας, δηλαδή ενός εξουσιαστικού και καθαρά ταξικού πολιτικού και οικονομικού συστήματος, που προσιδιάζει στον πρώιμο βάρβαρο βιομηχανικό καπιταλισμό, τα οφέλη της οποίας οι άνθρωποι αυτού του τόπου δεν μπορούν – λέει – να τα δουν ακόμα καθαρά. Όμως είμαστε πολλοί και είναι λίγοι. Εμείς τους νομιμοποιούμε και τους απονομιμοποιούμε. Στο δρόμο γεννιούνται οι συνειδήσεις, στις συλλογικότητες, στις δομές αλληλεγγύης. Αυτά είναι η δύναμή μας και το θετικό πρότυπο μιας άλλης κοινωνίας την οποία θέλουμε να χτίσουμε.
Ας κάνουμε όμως και μια μικρή αναφορά στα συνδικάτα. Παρεξηγημένος όρος, που σήμερα όμως καλείται να παίξει τον πραγματικό του ρόλο. Και όχι με όλους αυτούς που τα διοικούσαν μέχρι τώρα. Αλλά με τον καθένα που έχει διάθεση να διεκδικήσει τα αυτονόητα στο χώρο εργασίας. Άρα είναι πολύ σημαντική η οργάνωσή μας σε κάθε είδους συνδικαλιστικό πυρήνα. Είναι πολύ σημαντικό σε κάθε χώρο εργασίας να υπάρχει διεκδικητικό συλλογικό όργανο από τους εργαζόμενους. Μόνο έτσι πλέον κερδίζονται βελτιώσεις στις συνθήκες εργασίας, σήμερα που ο μισθός είναι εξευτελιστικός και που ούτε νερό δε σε αφήνουν να πιεις σε ώρες εργασίας τα μεγάλα αφεντικά. Δυστυχώς μιλάμε για τα αυτονόητα, κι αν θέλουμε ο λόγος μας να είναι ριζοσπαστικός οφείλει να διεκδικεί παραπάνω από τα αυτονόητα και προς μια κατεύθυνση που πετάει στα σκουπίδια τους καπιταλιστικούς όρους οργάνωσης της εργασίας και εν γένει της κοινωνικής αναπαραγωγής, και σε κάθε περίπτωση δεν αφορά στα στενά εθνικά όρια. Άλλωστε κι αυτά ιστορικό πολιτικό κατασκεύασμα συνιστούν.
Και μια άλλη έννοια πολύ σημαντική που πρέπει να αναφερθεί είναι ο ακτιβισμός. ACTIVE σημαίνει δραστήριος, ενεργός. Κάτι δηλαδή που προϋποθέτει κίνηση. Άρα κάτι απλό και ταυτόχρονα τόσο σημαντικό. Η κίνηση είναι προϋπόθεση της αλλαγής, κι η αλλαγή κανόνας της ιστορικής κίνησης.
Μάλλον πρέπει να αρχίσουμε να εμπεδώνουμε την πραγματική σημασία της λέξης και να την κάνουμε πράξη, γιατί στα ελληνικά ο όρος ακτιβισμός έχει παρεξηγηθεί λίγο, θεωρείται άλλοτε ακραίο, άλλοτε alternative, με την κακή πάντα σημασία του όρου. Πάντοτε όμως ξαφνιάζει την εξουσία, γιατί της αντιτάσσει τη φαντασία…
Ακτιβισμός λοιπόν, αυτοδιαχείριση, αυτό-οργάνωση και διεκδίκηση πρέπει να είναι η απάντηση των νέων στην κρίση. Αντίσταση κι ανατροπή!
Κάποτε, κάποιος, είχε πει κάτι πολύ όμορφο και ιδιαίτερα επίκαιρο: «Ανάγκη, τι μυτερή βελόνα!!!» και αυτός ήταν ο Σαίξπηρ
Ας γίνουμε λοιπόν η «μυτερή βελόνα» που καθημερινά θα μετατρέπει την ανάγκη, σε δύναμη για τη νεολαία μας να αλλάξει αυτόν τον κόσμο!