Κωνσταντίνε κουνήσου! Οι Βούλγαροι θα μας προλάβουν

Γράφει ο Πάνος Μαύρος

100η επέτειος απελευθέρωσης Θεσσαλονίκης 2012 μΧ..  Όταν ο Ταξίν Πασάς έβγαλε σοκολατάκι Τζοκόντα, φοντάν, πτι -φουρ και λικεράκι υποδεχόμενος άνευ όρων τον Ελληνικό Στρατό…. 

Μεγάλες στιγμές ζούμε σήμερα το 2.012 στη Θεσσαλονίκη. Κλείνουμε 100 χρόνια απελευθέρωσης από τους Τούρκους.

Στο «τσακ» πρόλαβε ο Αρχιστράτηγος Κωνσταντίνος. Με εντολή του Ελ. Βενιζέλου (όχι του αεροδρομίου παιδί μου), κατευθύνθηκε κατεπειγόντως στη Θεσσαλονίκη, αντί του Μοναστηριού (Βitola) όπως είχε προγραμματίσει. Οι Βούλγαροι ήταν ήδη έξω και πλησίαζαν και αυτοί. Και όχι για ψώνια ή για να αμοληθούν σε όλη τη Θεσσαλονίκη για επαιτεία όπως κάνουν σήμερα ορισμένοι… Την όμορφη Salonika και την «έξοδο» στη στρατηγική θάλασσα του Αιγαίου, πάντα τη φλέρταραν οι διάφοροι Βαλκάνιοι φίλοι μας… Η «αλεπού» ο Βενιζέλος φώναξε: « Κωνσταντίνε κουνήσου! Οι Βούλγαροι θα μας προλάβουν. Μπες πρώτος στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι το βράδυ πρέπει να είναι Ελληνική!»

Πόσες μανούλες πήραν τα πικρά μαντάτα ότι το παιδί τους ξεψύχησε στη μακρινή Μακεδονία; Παραμύθι όσο αναφορά τη Θεσσαλονίκη βέβαια, διότι ο Ταξίν Πασάς μόνο που δεν έβγαλε σοκολατάκι Τζοκόντα, φοντάν, πτι -φουρ και λικεράκι υποδεχόμενος άνευ όρων τον Ελληνικό Στρατό. Τα πραγματικό κλάμα έπεσε στα Γιαννιτσά (ιερή πόλη των μουσουλμάνων), και κυρίως στο μαρτυρικό Κιλκίς τον Ιούνιο του 1913. Σε 3 μέρες 8.500 Ελληνόπουλα άφησαν τα κοκαλάκια τους στο Κιλκίς. Σαντάνσκι και Πετρίτσι θα ήμασταν σήμερα αν δεν θυσιάζονταν τα παλληκάρια μας τότε γιέ μου.

Και ερχόμαστε στο σωτήριο έτος 2012 μΧ….
Δεν έπρεπε να «δώσουμε» κάτι διαφορετικό στα παιδιά μας αλλά και τους χιλιάδες επισκέπτες μας; Οι τυπικές παρελάσεις, οι ξύλινοι λόγοι ήταν πλέον ξεπερασμένα. Τι έμενε; Γκρίνιες, διχόνοιες και μια ακόμη σημαντική επέτειος χαμένη.

Αποφασίστηκε να γίνει ένα διαφορετικό μουσείο. Μια αληθοφανής αναπαράσταση μαχών των Βαλκανικών πολέμων σε ένα τεράστιο κλειστό στούντιο. Φέραμε τον καταπληκτικό γλύπτη κέρινων ομοιωμάτων Παύλο Βρέλη από τα Ιωάννινα, αλλά και τεχνικούς της Μαντάμ Τυσώ Λονδίνου.

Συνεργαστήκαμε με επαγγελματίες σκηνικών, κουστουμιών, σπέσιαλ εφέ, οπτικοακουστικών συστημάτων, ειδικού φωτισμού κτλ. Μέχρι και ειδικούς του σινεμά από Χόλυγουντ φέραμε για να μας μεταφέρουν την τεχνογνωσία τους.

Η σκέψη ήταν οι επισκέπτες να βιώσουν πραγματικά τις συνθήκες της φρικαλεότητας αυτού του πολέμου, αλλά και κάθε πολέμου. Θέλαμε να τους αφυπνίσουμε, να τους προβληματίσουμε, να αγγίξουμε κάθε ευαισθησία και ανθρωπιά, που τυχόν τους έμεινε σε αυτόν τον σκληρό κόσμο.

Το σκηνικό ήταν σκοτεινό, με ορύγματα, αληθινό χώμα, σιτάρια, χαλάσματα, πνιγηρό από αληθινούς καπνούς, φωτιές, κραυγές από τραυματίες, ήχους από κανόνια και πολυβόλα, ομοιώματα στρατιωτών σε σκηνές μάχης, σκοτωμένοι με τραύματα από σπέσιαλ εφέ που σε σοκάρουν κτλ. Διατηρούσαμε επίτηδες το χώρο ζεστό, πνιγηρό, αποπνικτικό , μόνο και μόνο για να αποδώσουμε στο έπακρο τις συνθήκες της εποχής.

Το εκπληκτικό ήταν που βάλαμε και πραγματικούς ηθοποιούς. Προσλάβαμε από άνεργους νέους, μέχρι μαθητές θεατρικών σχολών για πρακτική. Ζούσαν το ρόλο τους, ματωμένοι, ιδρωμένοι. Ήταν καλύτερα να τεμπελιάζουν και να κλαίγονται για την ανεργία πίνοντας φραπέ στην παραλία; Επιπλέον λειτουργούσε όλο το χρόνο, και όχι μόνο μια συμβολική επετειακή ημέρα.

Ήταν μια ριψοκίνδυνη επένδυση, αλλά το αποτέλεσμα είναι σκέτο υπερθέαμα και μας αντάμειψε ανάλογα. Τόσο οικονομικά, όσο και σε επίπεδο εντυπωσιασμού των επισκεπτών. Εννοείτε πως υπάρχει εισιτήριο διότι οι επισκέπτες είναι χιλιάδες όλο το χρόνο. Από σχολεία και γκρουπ μέχρι στρατιωτικές σχολές του εξωτερικού έρχονται για να βιώσουν οι αυτές τις απίστευτες συνθήκες πόνου και θανάτου. Η πόλη σφύζει από τουρίστες, τα πρακτορεία μας, τα ξενοδοχεία, μαγαζιά χόρτασαν γλυκό ψωμί. Η μέχρι τώρα ανύπαρκτη τουριστικά Θεσσαλονίκη είναι τώρα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Με μεράκι, προσπάθεια, ρίσκο, έμπνευση, σκληρή δουλειά, προβάλουμε την ιστορία μας, και τον ηρωισμό μας.

Δεν ήταν ωφελιμότερο από τις διαρκείς διχόνοιες, αντεγκλήσεις, κόντρες στα ανούσια ερωτήματα «να γίνονται παρελάσεις ή όχι;» και τόσα άλλα;

Η Θεσσαλονίκη μας τουριστικά και οικονομικά κερδισμένη. Η προβολή μεγάλη. Η νεολαία μας ξαναβρίσκει ήρωες και ιδανικά για να πιστέψει κάπου. Ο Δήμος η Περιφέρεια πολλαπλά κερδισμένοι. Οι θέσεις εργασίας πολλές.

Η Θεσσαλονίκη και πάλι πρωτοπόρα. Μας ζηλεύουν, θέλουν να μας μιμηθούν, να μας αντιγράψουν για αυτή την καινοτόμο κίνησή μας. Που να ήξεραν ότι θα τους «τρελάνουμε» μελλοντικά με επέκταση αυτής της ιδέας και στα χρόνια του Μ. Αλεξάνδρου με αναπαραστάσεις όλων των μαχών του έτσι για να σκάσουν οι Σκοπιανοί, αλλά και να μάθουν επιτέλους οι ξένοι «ποιος είναι το αφεντικό» στα Βαλκάνια.

Άντε κύριοι υπεύθυνοι. Πόσα θέλει να γίνει αυτό το πράγμα; Ελάχιστα μπροστά στο πανηγύρι εκατομμυρίων που σπαταλήθηκαν εδώ και εκεί. Χώροι; Άπειρα ανεκμετάλλευτα κτίρια που ρημάζουν. Από αποθήκες λιμανιού μέχρι ΦΙΞ, Αλλατίνη, χώροι έκθεσης, στρατόπεδα κτλ Έχετε 3 χρόνια μπροστά σας. Πολλά μπορείτε να κάνετε. Αν θέλετε βέβαια, μήπως και σωθεί τουριστικά στο παρά πέντε αυτή η πόλη…

Το κείμενο γράφτηκε και δημοσιεύθηκε το 2008, αλλά δυστυχώς οι υπεύθυνοι είχαν άλλες προτεραιότητες από τότε… Φυσικά αύριο στη Θεσσαλονίκη θα γίνει μια ακόμη παρέλαση prive !! μόνο για αυτούς….