Ληγμένα τρόφιμα;… όχι, ευχαριστώ !

Τις τελευταίες μέρες πολύς λόγος γίνεται για τα “ληγμένα μη ευαλλοίωτα τρόφιμα” ή πιο κομψά και επιστημονικά, για τα “τρόφιμα περασμένης ημερομηνίας διατηρησιμότητας”.
Αφορμή αποτέλεσε η αναθεώρηση του άρθρου 31 της αγορανομικής διάταξης (ΑΔ) 07/2009, όπου σύμφωνα με αυτή, η πώληση αυτών των τροφίμων γίνεται υποχρεωτικά σε μειωμένη τιμή.
Η μόνη διαφορά του νέου άρθρου σε σχέση με το ισχύον (ΑΔ 14/1989, 07/2009) είναι η υποχρέωση ύπαρξης μειωμένης τιμής.
Το θέμα αυτό δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, αλλά συζητείται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τα κράτη-μέλη να είναι διχασμένα ως προς το αν θα πρέπει να διατίθενται τα τρόφιμα αυτά σε χαμηλότερες τιμές στην αγορά, ή να μην διατίθενται καθόλου.
Οι αντιδράσεις στην χώρα μας υπήρξαν πολλές και ποικίλες, αλλά τα ερωτήματα του απλού καταναλωτή, μη ειδικού στην επιστήμη των τροφίμων, παραμένουν μάλλον αναπάντητα. Η ΕΚΠΟΙΖΩ προκειμένου να απαντήσει σε αυτά, απευθύνθηκε σε ειδικούς επιστήμονες.

Δείτε τα ερωτήματα που θέσαμε και τις απαντήσεις…
Πόσο επικίνδυνα για την υγεία είναι τα μη ευαλλοίωτα τρόφιμα που έχουν λήξει;
Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι τα συγκεκριμένα τρόφιμα είναι ασφαλή για κατανάλωση (τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα που προτείνεται στη νομοθεσία) τόσο από μικροβιολογική άποψη (λόγω του χαμηλού ποσοστού υγρασίας) όσο και από χημική.
Στην πραγματικότητα, αυτή την στιγμή, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν υπάρχουν συστηματοποιημένες μελέτες για τις αλλαγές που υφίστανται, με την πάροδο του χρόνου, τα μη ευαλλοίωτα τρόφιμα. Και όπως είναι ευνόητο, δεν μπορεί να υπάρχουν ούτε μελέτες για τις πιθανές επιδράσεις των αλλαγών αυτών στην ανθρώπινη υγεία.

Τα μη ευαλλοίωτα τρόφιμα που έχουν λήξει είναι το ίδιο θρεπτικά, όπως ήταν πριν την λήξη τους;Δεν υπήρξε σαφής αρνητική ή θετική απάντηση, γεγονός που εξηγείται από το ότι δεν έχουν μελετηθεί επιστημονικά οι βαθμιαίες αλλαγές που υφίστανται αυτά τα τρόφιμα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κάποιος να ισχυριστεί τεκμηριωμένα το ένα ή το άλλο ενδεχόμενο.
Αν όμως η επιστήμη δεν μπορεί να μας απαντήσει υπεύθυνα, η μακραίωνη ανθρώπινη εμπειρία έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι “όσο πιο φρέσκο είναι ένα τρόφιμο τόσο πιο θρεπτικό είναι”, καθώς και στην πρακτική του να μην καταναλώνονται τρόφιμα πολυχρονισμένα.
Υποθέτουμε ότι βασικό ρόλο στην αντίληψη και πρακτική αυτή έχουν παίξει οι ανθρώπινες αισθήσεις(γεύση, όσφρηση, όραση, αφή) που αποτελούν το πιο ευαίσθητο ‘εργαλείο’ για την αποδοχή ή απόρριψη ενός τροφίμου.

Τι ακριβώς σηματοδοτεί η ημερομηνία λήξης ενός μη ευαλλοίωτου τροφίμου και πώς αυτή αποφασίζεται;
Για τα συγκεκριμένα τρόφιμα η ημερομηνία λήξης ή ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας σηματοδοτεί το τέλος της αποδοχής των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών (οσμή, γεύση, εμφάνιση κλπ) του τροφίμου από τον καταναλωτή.
Αποφασίζεται κυρίως από τον παραγωγό, ο οποίος θέτει ως ημερομηνία λήξης την χρονική περίοδο, πέρα από την οποία το τρόφιμο δεν είναι αποδεκτό από τον καταναλωτή.

Τι συνέβαινε μέχρι τώρα με τα μη ευαλλοίωτα τρόφιμα που είχαν λήξει;
Επιστρέφονταν στους παραγωγούς οι οποίοι τα παρείχαν δωρεάν σε κοινωφελή ιδρύματα ή τα έστελναν στις χωματερές.

Τρόφιμα στις χωματερές, όταν οι άνθρωποι πεινούν;Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα! Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου το 40% των παραγόμενων τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια των ανεπτυγμένων χωρών, ενώ την ίδια στιγμή, εκατομμύρια ανθρώπων υποσιτίζονται ή πεθαίνουν από ασιτία…
Η τόσο μεγάλη σπατάλη φυσικών και ανθρώπινων πόρων, γεννούν πολλές αμφιβολίες και ερωτήματα για το ανθρώπινο πρόσωπο της σύγχρονης ανεπτυγμένης κοινωνίας μας…

Τελικά, τι θα κάνουμε; Θα αγοράζουμε ή όχι, τα ληγμένα τρόφιμα;
Μετά από όσα διαβάσατε, ποια είναι η δική σας γνώμη;
Μήπως αισθάνεστε υποχρεωμένοι να τα αγοράσετε γιατί δεν θέλετε να πάνε στα σκουπίδια, την στιγμή που και στην χώρα μας τώρα, υπάρχουν άνθρωποι που πεινούν;
Μήπως η οικονομική σας κατάσταση σας υποχρεώνει να τα αγοράσετε ενώ ολόκληρο το είναι σας λέει όχι;
Μήπως απορρίπτετε την ιδέα της αγοράς τους, έχοντας την αίσθηση ότι θα ανήκετε έτσι στους πολλούς πλέον πολίτες δεύτερης κατηγορίας;
Όμως… μήπως η απάντηση στο ερώτημα αυτό κρύβεται σε κάποιες άλλες ερωτήσεις που μας θέτει η κοινή λογική;
Αλήθεια… πόσο δύσκολο είναι να διατεθούν αυτά τα τρόφιμα πριν την ημερομηνία λήξης τους, ας πούμε στην μισή τιμή, ώστε να μπορούμε εν γνώσει μας να τα αγοράσουμε, να τα χρησιμοποιήσουμε άμεσα, πριν λήξουν, να επωφεληθούμε οικονομικά και να συμβάλλουμε στην εξοικονόμηση πόρων;
Αλήθεια… πόσο δύσκολο είναι να αποφασιστεί κάτι τέτοιο από τους αρμόδιους;

Υποθέτουμε όχι και τόσο δύσκολο, αν εμείς πούμε:
Όχι στην διάθεση ληγμένων μη ευαλλοίωτων τροφίμων! Ούτε δωρεάν, ούτε σε χαμηλότερη τιμή!
Η χώρα μας είναι ακριβή και θέλουμε χαμηλότερες τιμές, ιδιαίτερα στα τρόφιμα, αλλά όχι με αυτόν τον τρόπο!
Προτείνουμε την νομοθετημένη διάθεση των μη ευαλλοίωτων τροφίμων αρκετά πριν την παρέλευση της ημερομηνίας ανάλωσης σε τιμές που θα κυμαίνονται μεταξύ του 40-50% της προηγούμενης ‘κανονικής’ τιμής του προϊόντος. Μ’ αυτή την τακτική, θα περιορίσουμε στο ελάχιστο, ή και θα εξαφανίσουμε τα τρόφιμα που θα έχουν λήξει, οπότε και δεν θα υπάρχει ανάγκη αναζήτησης λύσεων.