Κιλκίς: "η ματοθρεμμένη γή"

Του Δημήτρη Νατσιού

«Ήταν δυο σύγγαμβροι από την Κύμη της Ευβοίας, ο συνταγματάρχης Ιωάννης Παπακυριαζής και ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου. Και οι δυο λεβέντες. Τα ανδραγαθήματα τους υπήρξαν από τα φωτεινότερα δείγματα ατομικής γενναιότητος. Οι δυο αυτοί συγγενείς είχαν τσακωθεί…σαν σύγγαμβροι που ήσαν. Στην μάχη του Κιλκίς βρέθηκαν οι μονάδες τους να πολεμούν πλάι – πλάι και ο συναγωνισμός των δυο τσακωμένων έφθασε φυσικά στο αποκορύφωμα. Στην τελευταία μάχη, όπως αναφέρει ο Πάγκαλος, επήλθε το δράμα: «..Ήρξατο τότε σφοδρότατος καταιγισμός πυρός, κατά την διάρκειαν του οποίου οι 6 λόχοι του Βελισσαρίου, προχωρούντες ταχέως έφθασαν εις απόστασιν εφόδου από της πρώτης γραμμής των βουλγαρικών ορυγμάτων.
Και είδαν το αλησμόνητον θέαμα της εφόδου των 6 Ευζωνικών λόχων του Βελισσαρίου, οι οποίοι καθ’ ας είχαν οδηγίας υπό του διοικητού των, έβαλον αιφνιδίως ταχύτατον ολιγόλεπτον πυρ εναντίον του εχθρού, μετά το οποίον ώρμησαν ακάθεκτοι και με βροντώδεις αλαλαγμούς εναντίον των επί της πρώτης οφρύος του λόγου βουλγαρικών χαρακωμάτων. Η γραμμή των εφορμούντων λόχων, με τας απαστραπτουσας υπό τον ήλιον υπερχιλίας λόγχας ωμοίαζεν προς χαλυβδίνην ταινίαν, η οποία απειλητική επήρχετο εναντίον των εχθρικών ορυγμάτων. Ο αγών υπήρξεν μεγαλειώδης. Οι Βούλγαροι ανετράπησαν ή εξοντώθηκαν δια της λόγχης. Αυτό ήτο το μεγαλύτερον κατόρθωμα του Βελισσαρίου και με δικαίαν υπερηφάνειαν εφώναξεν εις τον λοχαγόν Ζήραν, άλλον γενναίον, οποίος υπηρετούσε εις το σύνταγμά του Παπακυριαζή, του μπατζανάκη του Βελισσαρίου.
- Βρε Ζήρα, που είναι ο Διοικητής σου να δει;
- Ζήρας: Σκοτώθηκε.
Είχε πέσει προ ολίγου μόλις, μαχόμενος με τον ίδιον απαράμιλλον τρόπον. Και τότε το πρόσωπο του Βελισσαρίου εμαύρισεν από το πένθος. Έβγαλε το πηλήκιόν του, έκαμε τον σταυρό του, εδάκρυσεν και ετράβηξεν μπροστά με περισσοτέραν ορμήν. Εκεί παρακάτω στη Τζουμαγιά, στο ύψωμα 1378, τον περίμενε κι αυτόν ο Χάρος…». (Από το Αναμνηστικό Λεύκωμα για τα 50 χρόνια της μάχης του Κιλκίς. Θεσσαλονίκη 1964).
23 Ιουλίου του 1929, ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, επισκέπτεται το Κιλκίς. Σκοπός του να τιμήσει τους ατίμητους μαχητές της Μακεδονίας μας, τους Κιλκισιομάχους. Ο σπουδαίος Αθηναίος γλύπτης Δημητριάδης έχει «ιστορήσει» και κοσμήσει, μ’ ένα εξαιρετικό γλυπτό, τον λόφο όπου ξετυλίχτηκε η περιώνυμη μάχη. Μαζί του ο εθνικός μας ποιητής Κ. Παλαμάς, που διαβάζει το εξαίσιο: «Η Πατρίδα στους νεκρούς της». Και ακούγεται στον αιματοβαμμένο λόφο η φωνή, η φλογέρα του Γέροντα του Γένους: «- Παιδιά μου, όσοι, προφήτες μου, στρατιώτες, αρχηγοί,/ σαν τα λιοντάρια στήσατε κορμιά και σαν τα κάστρα/ και μεσ’ στη μακεδονική ματοθρεμμένη γη/ βάλατε την εικόνα μου φερτή σαν από τ’ άστρα/ στου Λαχανά και στου Κιλκίς την εκκλησιά την πλάστρα,/ πνοές κι αν πλανάστε σ’ άλλη ζωή, λείψανα κι αν κοιμάστε/ σας λειτουργώ στη δόξα μου. Μακαρισμένοι να ‘στε».
Γράφει η επιτύμβιος στήλη της μάχης του Κιλκίς, ονόματα. Ονόματα ηρώων, αξιωματικών και στρατιωτών, που άφησαν τα αγιασμένα κόκαλά τους στα σιταροχώραφα τους Κιλκίς, πολλοί κάηκαν ζωντανοί από τη φωτιά που άρπαξαν τα μεστωμένα στάρια, τραυματίες αβοήθητοι. Όργωναν τα κατοπινά χρόνια, οι αγρότες τα χωράφια από το Καμπάνη έως το Κιλκίς. και οι παπαρούνες σ’ αυτά τα χωράφια, έλεγε ένα παλιός, είχαν χρώμα σαν το αίμα. Και ξεσήκωναν τα αλέτρια κόκαλα….τα τύλιγαν οι γεωργοί σε καθαρά πανιά και τα έθαβαν και έκαναν το σταυρό τους….αιωνία η μνήμη των μαχητών του Κιλκίς.
«Αν σκάψουμε, παιδιά το χώμα που πατάτε, θα βρούμε κόκαλα Ελλήνων στρατιωτών».Όπως το λέει ο ποιητής μας, έτσι βγήκε η ελευθερία μας», έλεγαν οι παλιοί οι δάσκαλοι. Τώρα οι «δια βίου» ανθέλληνες ποδοπατούν, ντροπιάζουν τα κόκαλα. Γράφει στο ηρώον της μάχης και το όνομα «λοχίας Νίκος Παπανδρέου», αιωνία η μνήμη, έπεσε υπέρ πατρίδος και πίστεως στην μάχη του Κιλκίς. Ο αδελφός του Γεώργιος, ο κατοπινός πρωθυπουργός, λίγο πριν από την κήρυξη του Δευτέρου Βαλκανικού Πολέμου έφυγε στη Γερμανία, για μεταπτυχιακά…Εγκατέλειψε την πατρίδα στην πιο κρίσιμη στιγμή της και σπούδαζε την μετέπειτα καριέρα του….Τώρα ο εγγονός ετοιμάζει την παράδοση του ιερού ονόματος…
Πίσω στην ιστορία για να ανασάνουμε. «Αντισυνταγματάρχη Καμάρα, διατάσσει ο Διοικητής της V Μεραρχίας, πρέπει να καταλάβεις οπωσδήποτε τα δεσπόζοντα του Κιλκίς υψώματα.
- Μάλιστα θα τα καταλάβω και καλήν αντάμωση στον άλλο κόσμο. Δυο ώρες μετά βουλγαρική οβίς τον πληγώνει βαριά. Πέφτοντας ο ήρωας αναφωνεί:
- Εμπρός, εμπρός, ζήτω η πατρίδα μας».
Συζητούν για «Μακεδονία του Βαρδάρη». Έγραψε η «Καθημερινή», ότι επίκειται συμφωνία. Θα αναγνωρίσουμε ψιθυρίζουν οι γονατισμένοι «Μακεδονία του Βαρδάρη». Γι’ αυτό έπεσαν οι ήρωες του Κιλκίς-Λαχανά; Είμαι Μακεδών το γένος, 20 χρόνια δάσκαλος. Όλοι εμείς οι δάσκαλοι διδάσκαμε ότι εμείς οι Έλληνες πολεμήσαμε για να απελευθερώσουμε την Κρήτη, την Ήπειρο, την Θεσσαλία, την Θράκη, την Μακεδονία. Και ό,τι μέρος μας απελευθερώναμε ήταν Ελλάδα. Στο Κιλκίς έπεσαν 5.000. Κατατροπώθηκαν οι υπερφίαλοι Βούλγαροι. Τώρα. Αν τολμήσουν τα απολειφάδια της σήμερον και παραδώσουν όνομα θα μας ελέγξουν όλες οι προηγούμενες γενεές των μαθητών μας ότι ψευδόμεθα. Τι θα πω στους μαθητές μου; Συγγνώμη λάθος, σας είπα ψέματα. Το ψεύδος όμως ανήκει στους προσκυνημένους που βρέθηκαν με αξιώματα. Πρόταση: Αν τυχόν αποφασίσουν οι Γραικύλοι του ΥΠΕΞ να υπογράψουν παράδοση του ονόματος, όλοι οι Μακεδόνες, όλοι οι Έλληνες δάσκαλοι, είμαστε πολλοί, να αρνηθούν να διδάξουν την προδοσία. Εμείς δεν θα αναγνωρίσουμε άλλη Μακεδονία.
Να ξεσηκώσουμε μαθητές, γονείς, κοιμώμενους παράγοντες, (έρχονται καλλικρατικές εκλογές), δεσποτάδες. Αν χαθεί το όνομα, να πάμε να χαθούμε όλοι μας. Ήρθε η στιγμή εμείς οι τωρινοί Έλληνες, οι Μακεδόνες να απαντήσουμε στο ερώτημα στο προαιώνιο, σ΄ αυτό που σπάνια παρουσιάζεται στην ζωή των εθνών, που όμως σημαδεύει ανοξείδωτα το βάδισμά τους στην ιστορία. Ναι ή Όχι…