Ημερίδα Σ.ΕΠ.Ε. για τους «Ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία»

Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας πραγματοποίησε εκ νέου την ημερίδα για τους «Ψυχοκοινωνικούς Κινδύνους στην Εργασία» την Τετάρτη, 30 Μαΐου 2012, σε συνεργασία με την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα και το Γραφείο Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτή τη φορά η ημερίδα έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη, και όπως είχε συμβεί και στην Αθήνα, στέφθηκε από εξαιρετική επιτυχία.  Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εκστρατείας του ΣΕΠΕ για τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία και ιδιαίτερα για τους τομείς παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας (νοσοκομεία, κέντρα υγείας κ.τ.λ.), παροχής υπηρεσιών (ξενοδοχεία, εστιατόρια) και μεταφορών. Στόχοι της εκστρατείας είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση εργοδοτών και εργαζομένων σχετικά με το θέμα, καθώς και η κατανόηση της σημασίας της εκτίμησης των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και της λήψης των απαραίτητων μέτρων πρόληψης και προστασίας. Η εκστρατεία περιλαμβάνει: α) Τη φάση της ενημέρωσης εργοδοτών, εργαζομένων και των λοιπών εμπλεκομένων (διανομή έντυπου υλικού, διαδίκτυο, ενημερωτικές εκδηλώσεις), β) Τη φάση των επιθεωρήσεων σε χώρους εργασίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί την περίοδο Απριλίου- Οκτωβρίου 2012.
Ο Ειδικός Γραμματέας του Σ.ΕΠ.Ε. κ. Μιχάλης Χάλαρης στον εναρκτήριο χαιρετισμό του τόνισε ότι «εμείς, ως Επιθεώρηση Εργασίας, έχουμε αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του ζητήματος και εστιάζουμε στην ανάδειξή του, ώστε να γίνει από όλους αντιληπτό ότι δεν είναι κάτι που αφορά τους άλλους, αλλά είναι κάτι που μας αφορά όλους. Είναι και αυτός ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο πρέπει να είμαστε υπερήφανοι. Ότι δηλαδή η Επιθεώρηση Εργασίας εξακολουθεί να μη το βάζει κάτω, εξακολουθεί να είναι πρωτοπόρα και να βλέπει μπροστά. Το άνοιγμα της συζήτησης για τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία, την ώρα μάλιστα που όλοι ασχολούνται με, τουλάχιστον πιο εμφανώς, πρακτικά θέματα, είναι για εμάς μια ένδειξη ότι δεν περιορίζουμε μυαλό και σκέψη στα τετριμμένα, στο σήμερα, στο τώρα. Τολμούμε και ανοίγουμε μια συζήτηση που αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αποτελεί αντικείμενο μόνο επιστημονικών πονημάτων και η συντριπτική πλειοψηφία εργαζομένων και εργοδοτών ούτε καν μπορούν να εντοπίσουν τη σημασία και το εύρος των ψυχοκοινωνικών κινδύνων. Φιλοδοξούμε να μεταλαμπαδεύσουμε, μέσα από τη συνεχή και πραγματική μας επαφή με την αγορά εργασίας, σε όλους τους Έλληνες εργαζόμενους και εργοδότες τη σπουδαιότητα της ψυχικής υγείας και της προαγωγής της. Είναι ένα φιλόδοξο όραμα, αλλά χωρίς όραμα δεν υπάρχει στόχος και χωρίς στόχο δεν υπάρχει βελτίωση».
Χαιρετισμούς απηύθυναν επίσης η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Προστασίας Πολιτών Δήμου Θεσσαλονίκης, κ. Γούλα Καλυψώ, ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, κ. Τσαραμπουλίδης Παναγιώτης, η κ. Οικονόμου Πόπη, εκ μέρους του Διαλβακανικού Ινστιτούτου Δημόσιας Διοίκησης και η κ. Λούντζη Βασιλική, Νομική Σύμβουλός Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορ. Ελλάδος, οι οποίοι, αφού επικρότησαν την πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση της ημερίδας, ειδικά στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, όπου οι συγκυρίες για τη χώρα αλλά και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αρνητικές, τόνισαν την αναγκαιότητα των όσο το δυνατόν περισσότερων ελέγχων, οδηγιών και υποδείξεων ώστε να προστατευθεί το εχέγγυο της εφαρμογής της νομοθεσίας για την προστασία όλων στους χώρους εργασίας.
Στη συνέχεια ακολούθησαν τρεις συνεδρίες με σχετικές εισηγήσεις ειδικών επιστημόνων και εκπροσώπων εργαζομένων.
Στη Γενική Συνεδρία με τίτλο «Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία» παρουσιάστηκε το γενικό πλαίσιο της Εκστρατείας, που θα πραγματοποιηθεί στους χώρους εργασίας, καθώς και εισηγήσεις που είχαν ως στόχο να εξοικειώσουν το κοινό με το θέμα της ημερίδας.
Στην Ειδική Συνεδρία με τίτλο «Εργασιακό άγχος-Επαγγελματική εξουθένωση και ψυχολογική βία στην εργασία», οι ομιλίες εστίασαν στα αίτια, τις επιπτώσεις αλλά και στην εκτίμηση και αντιμετώπισή τους σε επίπεδο επιχείρησης, καθώς και σε θέματα όπως η ψυχολογική βία στην εργασία, το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης, η παρενόχληση και οι διακρίσεις λόγω φύλου.
Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα επισημάνθηκαν στην ημερίδα, το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, αναφέρει ότι το άγχος που οφείλεται στην εργασία συγκαταλέγεται μεταξύ των συχνότερα αναφερόμενων αιτιών ασθένειας των εργαζομένων, επηρεάζοντας πάνω από 40 εκατομμύρια άτομα σε όλη την ΕΕ.
Μάλιστα, η τέταρτη ευρωπαϊκή έρευνα για τις συνθήκες εργασίας (EASHW, 2007) έδειξε ότι, το 2005, το 20% των εργαζομένων από την ΕΕ των 15 και το 30% από τα 10 νέα κράτη μέλη θεωρούσαν ότι η υγεία τους διατρέχει κίνδυνο λόγω του εργασιακού άγχους (από τους εργαζομένους που δήλωσαν ότι η εργασία τους επηρεάζει την υγεία τους). To 2002, το ετήσιο οικονομικό κόστος του άγχους που οφείλεται στην εργασία στην ΕΕ των 15 υπολογίστηκε στα 20 δις ευρώ.
Η ευρωπαϊκή έρευνα ESENER σχετικά με τους νέους και αναδυόμενους κινδύνους δείχνουν ότι τα στατιστικά στοιχεία από διαφορετικά κράτη μέλη για το άγχος στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης τοποθετούν την Ελλάδα στη δεύτερη θέση (54% των εργαζομένων).
Σύμφωνα με στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας (Eurostat) για το 1999, «το άγχος, η κατάθλιψη και η νευρικότητα» ήταν συνηθισμένος λόγος για απουσίες μεγαλύτερες από 14 ημέρες σε τομείς όπως εκείνοι της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας. Σε αυτό τον τομέα, τα ψυχολογικά προβλήματα αποτελούσαν την αιτία απουσίας από την εργασία περίπου στον ίδιο βαθμό με τις μυοσκελετικές παθήσεις.
Επίσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας με τίτλο «Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες», που διοργάνωσε η Ο.Τ.Ο.Ε., στο σύνολο των Συλλόγων - μελών της το Σεπτέμβριο του 2008, μεταξύ των κύριων ευρημάτων ήταν η σαφής συσχέτιση της ατομικής στοχοθεσίας με τη διεύρυνση του πραγματικού χρόνου εργασίας στο 100% των στελεχών και στο 71% των υπαλλήλων, με συνέπεια τον ελάχιστο ως ανύπαρκτο ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων για προσωπική – οικογενειακή ζωή, καθώς και η αυξημένη επίπτωση των ψυχοσωματικών ασθενειών 12-14%.
Στην Ελλάδα, η περισσότερο συζητημένη στη διεθνή βιβλιογραφία συνέπεια της οικονομικής κρίσης, είναι η σημαντική αύξηση των αυτοκτονιών (αύξηση 17% το 2011 σε σχέση με το 2009). Επισημάνθηκε δε ότι ως κύρια αιτία της αύξησης των αυτοκτονιών στοχοποιείται η απομόνωση των εργαζομένων.
Η - κατά γενική ομολογία- ποσοτική και ποιοτική συμμετοχή στην ημερίδα αποτελεί ένα ενθαρρυντικό μήνυμα για την επιτυχία του στόχου, ο οποίος σε πρώτη φάση είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για ένα τόσο σοβαρό αυτό θέμα. Ο Ειδικός Γραμματέας κ. Χάλαρης Μιχάλης δεσμεύτηκε ότι η προσπάθεια της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης θα συνεχιστεί και το σύνολο των συμπερασμάτων που προέκυψαν από την ημερίδα θα αξιοποιηθούν από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, προκειμένου να καταστούν ένα ακόμη χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των Επιθεωρητών Εργασίας, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός καλύτερου και υγιέστερου εργασιακού περιβάλλοντος.