Αυτεπάγγελτη έρευνα του Συνηγόρου του Καταναλωτή: Καταχρηστικές χρεώσεις Τραπεζών κατά δανειοληπτών και κατόχων πιστωτικών καρτών ως «έξοδα καθυστέρησης» για υπερήμερες οφειλές.

Η Αρχή έχει δεχτεί αναφορές από δανειολήπτες και κατόχους πιστωτικών καρτών-καταναλωτές που αφορούν σε επιβάρυνσή τους με τη μηνιαία χρέωσή τους με «έξοδα καθυστέρησης» για υπερήμερες οφειλές τους από ορισμένες Τράπεζες.
Από την έρευνα που διενήργησε η Αρχή μας διαπιστώθηκε ότι οι εν λόγω χρεώσεις επιβλήθηκαν επί το πλείστον μεταγενέστερα, σε ενεργείς συμβάσεις δανείων, πιστώσεων και πιστωτικών καρτών στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονταν στους υπογεγραμμένους από τα συναλλασσόμενα μέρη όρους, συνιστώντας κατά τον τρόπο αυτό μονομερή τροποποίηση των συμβατικών τους όρων. Περαιτέρω, το ύψος των καταγγελλόμενων χρεώσεων διαφοροποιείται είτε ανάλογα με το είδος της πίστωσης (στεγαστικό δάνειο, καταναλωτικό δάνειο, επιχειρηματικό δάνειο, επιχειρηματικό αλληλόχρεο λογαριασμό, πιστωτική κάρτα), οπότε προβλέπεται σταθερό ποσό επιβάρυνσης για κάθε δάνειο, είτε ανάλογα με το χρόνο και το βαθμό καθυστέρησης της πληρωμής όπου το ύψος της χρέωσης βαίνει αυξανόμενο σε συνάρτηση με την αύξηση του χρόνου καθυστέρησης, που συνιστούν, ωστόσο, παράγοντες οι οποίοι δεν δικαιολογούν τις σχετικές διαφοροποιήσεις. Επιπλέον, η εν λόγω χρέωση επιβάλλεται παράλληλα με την επιβολή τόκων υπερημερίας οι οποίοι προκύπτουν για τον ίδιο ακριβώς λόγο (καθυστέρηση εμπρόθεσμης καταβολής) επιβαρύνοντας με τον τρόπο αυτό διπλά τον υπερήμερο οφειλέτη δανείου, πίστωσης ή πιστωτικής κάρτας και δημιουργώντας σύγχυση στον τελευταίο για το τι καλύπτει ο τόκος και τι η καταγγελλόμενη χρέωση.
Ενόψει των παραπάνω, διαπιστώνεται ότι οι όροι με τους οποίους επιβάλλονται «έξοδα καθυστέρησης» σε υπερήμερους οφειλέτες, πλέον των τόκων υπερημερίας που τους καταλογίζονται, είναι καταχρηστικοί γιατί παραβιάζουν την αρχή της διαφάνειας και διαταράσσουν την ισορροπία των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων εις βάρος των καταναλωτών. Οι σχετικές χρεώσεις που εισπράττονται από τις ελληνικές τράπεζες που ακολουθούν την ανωτέρω πρακτική, επιβάλλονται καταχρηστικά κατά παράβαση του Ν. 2251/1994 περί προστασίας των καταναλωτών και των αρχών της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών. Με την εν λόγω παράνομη συμπεριφορά οι τράπεζες γίνονται αδικαιολόγητα πλουσιότερες εις βάρος της περιουσίας των καταναλωτών-δανειοληπτών κατά τα αντίστοιχα ποσά εξόδων.
Δεδομένης της σοβαρότητας του θέματος και των επιπτώσεών του για μεγάλο αριθμό υπερήμερων δανειοληπτών και κατόχων πιστωτικών καρτών, καθώς και της ιδιαίτερα κρίσιμης παρούσας οικονομικής συγκυρίας, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, κ. Ευάγγελος Ζερβέας, καλεί:
1. την Ελληνική Ένωση Τραπεζών να παρέμβει στα μέλη της για να παύσουν στο μέλλον να χρεώνουν τα παραπάνω έξοδα καθυστέρησης στους υπερήμερους δανειολήπτες και κατόχους πιστωτικών καρτών και να τους επιστρέψουν τα εισπραχθέντα για την αιτία αυτή ποσά ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.
2. την Τράπεζα της Ελλάδος να προβεί σε έλεγχο για τη διαπίστωση τυχόν παραβάσεων του τραπεζικού κανονιστικού πλαισίου και την επιβολή κυρώσεων εντός των αρμοδιοτήτων της.
και κοινοποιεί την παρούσα προς:
1. την Επιτροπή Ανταγωνισμού για να προβεί σε έρευνα για τυχόν ύπαρξη εναρμονισμένης πρακτικής μεταξύ των Τραπεζών, βάσει του νομοθετικού της πλαισίου.
2. τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή προκειμένου να προβεί σε έλεγχο για διαπίστωση παραβάσεων του Ν.2251/1994 και την επιβολή προστίμων, βάσει των αρμοδιοτήτων της.
Ο ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
Ευάγγελος Ζερβέας