ΚΟΡΩΝΑ - ΚΡΑΣΤΑΛΗ - ΣΟΥ(Μ)ΠΑΤΑΝ (ΚΑΡΣ) Εκεί ψηλά στα σύνορά μας

Του Βασίλη Αθανασιάδη
Εκεί, στο βορειοανατολικό άκρο του Δήμου Παιονίας και ακριβώς πάνω στα σύνορα, με τους βόρειους γείτονές μας, βρίσκεται ο μικρός και ιστορικός οικισμός της Κορώνας.

Η Κορώνα είναι χωριό του Δήμου Παιονίας, της περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς. Η πλειοψηφία των κατοίκων κατάγονται από τον Πόντο. 

Οι παλαιότεροι κάτοικοι ήταν μουσουλμάνοι και έφυγαν στην Τουρκία κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923 (Συνθήκη Λωζάνης).

Η είσοδος στην Κορώνα από την πλευρά του Ειρηνικού

Οι νέοι κάτοικοι της Κορώνας που εγκαταστάθηκαν στις αρχές της 3ης δεκαετίας του 20ου αιώνα, στα 1928 έχτισαν τον Ι.Ν. Των Αγίων Αποστόλων, Πέτρου & Παύλου, καθώς και Δημοτικό Σχολείο, τα οποία μαζί με την εργατικότητα των κατοίκων και την δίψα για ζωή και δημιουργία στην μητέρα πατρίδα ήταν η απαρχή για το ξαναζωντάνεμα αυτού του ακριτοχωρίου μας.

Οι κάτοικοι της Κορώνας ξεριζώθηκαν κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου 1947 - 1950, αφού έγινε υποχρεωτική εκκένωση του χωριού και μετακινήθηκαν σε άλλα χωριά, κυρίως στο Πρόχωμα Θεσσαλονίκης. Επέστρεψαν το 1950 και άρχισαν ξανά το χτίσιμο των κατοικιών.

Φωτογραφία δανεισμένη από ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο τού φίλου Νίκου Σιάνα,
εμπνευσμένο από τη φωτογραφία που βρίσκεται στο καφενείο της Κορώνας

Η πλατεία της Κορώνας με το μνημείο "Του Αγνώστου Στρατιώτη"
και το καφενείο του χωριού.

Στον ιστορικό αυτό τόπο, εμβληματική φυσιογνωμία με 38 χρόνια Ιερατική υπηρεσία,υπήρξε ο αλησμόνητος Παπα-Θεοδόσης Παρασκευόπουλος (κάτοικος Κορώνας) ο οποίος είχε την εφημερία και την φροντίδα των Ιερών Ναών Των Αγίων Αποστόλων Πέτρου & Παύλου Κορώνας και Της Αγίας Παρασκευής του γειτονικού χωριού Ειρηνικό. Συχνά τον συναντούσες να κινείται πεζός μεταξύ των δύο χωριών.

+ Παπα-Θεοδὀσης Παρασκευόπουλος

ΚΡΑΣΤΑΛΗ

Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Κράσταλη. Η Κορώνα είναι χτισμένη στους πρόποδες του ομώνυμου λόφου (υψόμετρο 665 μ.), η κορυφή του οποίου αποτελεί και το σύνορο μεταξύ Ελλάδας και πρώην Γιουγκοσλαβίας . Η ονομασία του λόφου οφείλεται στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Γάλλοι ονόμασαν το λόφο "Γκραν Κορνέ" (Μεγάλο Κέρας).

Κατά την απογραφή του πληθυσμού στο τέλος του 1913, μετά την απελευθέρωση, κάτοικοι του χωριού Κράσταλη ήταν 386, όλοι μουσουλμάνοι.

Κατά την απογραφή του 1920 μετά τη λήξη του Α΄Π.Π. (1914 -1918) λόγω των καταστροφών που υπέστη ο οικισμός δεν εμφανίζεται κατοικήσιμος.

Κατά την απογραφή του 1928, μετά την εγκατάσταση Ποντίων προσφύγων, ο αριθμός των κατοίκων ανέρχεται σε 109 (προσφυγικές οικογένειες 32, αριθμός μελών 91).

Από την πλατεία Κορώνας με κατεύθυνση το Ειρηνικό

ΣΟΥ(Μ)ΠΑΤΑΝ ΚΑΙ ΚΑΡΣ

Η πλειοψηφία των κατοίκων της Κορώνας κατάγονταν από το Ελληνικό χωριό Σου(μ)πατάν του Κάρς το οποίο εκατοικείτο στο σύνολο του από Έλληνες οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει εκεί από την Τσάλκα της Γεωργίας στα 1878, όταν το Κυβερνείο του Κάρς με τη συνθήκη του Βερολίνου προσαρτήθηκε στη Ρωσία, τότε είχαν καταφύγει εκεί και άλλοι 50.000 Πόντιοι από τα μέρη της Χαλδίας(Αργυρούπολη κ.α.).

Κατά την απογραφή του 1913 οι κάτοικοι του χωριού ανέρχονταν σε 850 άτομα, το χωριό είχε εκκλησία και διτάξιο δημοτικό σχολείο.

Απ΄το Σου(μ)πατάν κατάγονταν οι οικογένειες, Αϊνατσίδη, Αλεξανδρίδη, Δανιηλίδη, Παναγιωτίδη(οι πολυπληθέστεροι), Παρασκευόπουλοι, Σολωμονίδη, κ.α.

Το Κυβερνείο του Κάρς με τη συνθήκη του Μπρέστ - Λιτόφσκ (3 Μαρτίου 1918) το παρέδωσαν οι Μπολσεβίκοι κατ απαίτηση των Γερμανών στην Τουρκία από εκεί και μετά ξεκινά το δράμα των Ελλήνων του Καυκάσου και ιδιαίτερα των κατοίκων των δεκάδων χωριών του Κάρς, οι οποίοι για 40 χρόνια (1878 - 1918) είχαν αναπτύξει υπό Ρωσική διοίκηση ένα σπουδαίο Ελληνοχριστιανικό πολιτισμό με τις εκκλησίες και τα σχολεία τους. Οι Καρσλίδες διεκρίνοντο για την αγάπη τους προς τα γράμματα και εκεί αλλά και εδώ στην Ελλάδα όπου εγκαταστάθηκαν (Μεταλλικό, Χωρύγι, Π. Γυναικόκαστρο, Π.Αγιονέρι, Μεταμόρφωση, Μεγάλη Βρύση, Χέρσο, Δροσάτο κ.α. ) .

ΚΑΡΣ: Φωτογραφία © Δήμος Καλαμαριάς

Μετά από πολλές ταλαιπωρίες (1918 - 1920) από τα λιμάνια της Γεωργίας και κυρίως από το Βατούμ επέστρεψαν ύστερα από χιλιάδες χρόνια στη μητέρα πατρίδα, ανάμεσα σε αυτούς και δεκάδες οικογένειες από το Σου(μ)πατάν μερικές από τις οποίες εγκαταστάθηκαν στην Κράσταλη - Κορώνα του Δήμου μας.

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ

Ο οικισμός της Κορώνας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1998 ανήκε στην Κοινότητα Ακρίτα.

Από 1 Ιανουαρίου 1999 μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2010 ανήκε στον Δήμο Πολυκάστρου.

Μετά την συνένωση Δήμων και Κοινοτήτων, με τον νόμο Καποδίστρια, την περίοδο 1 Ιανουαρίου 1999 έως 31 Δεκεμβρίου 2002 εξελέγη Δημοτικός σύμβουλος για πρώτη φορά ο κ. Μιχάλης Παναγιωτίδης, κάτοικος Κορώνας.

Από 1 Ιανουαρίου 2011 και μέχρι σήμερα ο οικισμός της Κορώνας ανήκει στο Δήμο Παιονίας(Καλλικράτης).

ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΦΥΛΑΜΕ ”ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ”

Κοινοβουλευτικές εκλογές, 21 Μαΐου 2023, εγγεγραμμένοι 111, ψήφισαν 56.
Κοινοβουλευτικές εκλογές, 25 Ιουνίου 2023, εγγεγραμμένοι 111, ψήφισαν 46.
Οι εναπομείναντες, σχετικά λίγοι σήμερα κάτοικοι, ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Κτηνοτροφικές μονάδες από τις πολλές που υπήρχαν πριν μία δεκαετία σήμερα υπάρχουν μόνο 2 αξιόλογες, αυτές είναι του κ. Μιχάλη Παναγιωτίδη με βοοειδή και κ. Χρήστου Σολομωνίδη με αιγοπρόβατα.

Οι κάτοικοι της Κορώνας αγαπούν τον τόπο τους, ζουν, εργάζονται και παραμένουν εκεί παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, απομονωμένοι εκεί στο βορειοανατολικό άκρο του Δήμου μας με προβλήματα στην ύδρευση ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο, παρ΄ότι χρησιμοποιούν ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΔΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΠΗΓΕΣ και πληρώνουν τις ίδιες τιμές με τον υπόλοιπο Δήμο.

Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να στηριχθούν με κάθε τρόπο, όλο τον χρόνο, το χειμώνα με τις χιονοπτώσεις λόγω υψομέτρου να έχουν πάντα ανοιχτούς δρόμους με την έδρα του Δήμου και ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ με το βασικό για την επιβίωση αγαθό, ΤΟ ΝΕΡΟ.

Πρέπει να υπάρχει σωστή παροχή αδιάλειπτα όλο το χρόνο για τους κατοίκους και φυσικά για την κτηνοτροφία που θα πρέπει να εφαρμοστεί μειωμένο τιμολόγιο μια και στηρίζεται οικονομικά το χωριό και σε αυτό.

Αυτοί οι πραγματικοί “Ακρίτες” μαζί με την κα. Αθανασία με τους υπέροχους ουζομεζέδες της, που διατηρεί το μοναδικό κατάστημα - καφενείο του χωριού (παλαιό Καφεπαντοπωλείο του αλησμόνητου Γιώργου Παναγιωτίδη) είναι που φυλάνε “ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ”.

Η Κορώνα μας είναι πανέμορφη και αξίζει να την επισκεφθείτε και να απολαύσετε την δροσιά της τώρα με τον καύσωνα λόγω υψομέτρου και το ουζάκι σας στην πλατεία του χωριού.