H αβεβαιότητα του πολιτικού σκηνικού τρομάζει την αγορά φωτοβολταϊκών

Γράφει ο Τσατσάκης Γιάννης 
Με έκδηλη ανησυχία παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις η αγορά φωτοβολταϊκών, καθώς εντείνονται οι φόβοι ότι το αβέβαιο πολιτικό σκηνικό θα επιδεινώσει τα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει ο κλάδος. Στο επίκεντρο του προβληματισμού βρίσκονται οι αποφάσεις που έλαβε λίγο πριν τη λήξη της θητείας της η απερχόμενη κυβέρνηση προκειμένου να ενισχύσει τη ρευστότητα της ΔΕΗ και του ΛΑΓΗΕ ώστε να ξεκινήσει η πληρωμή των τιμολογίων και να αποκατασταθεί έτσι η ροή ρευστότητας στην αγορά.

Ωστόσο, τα περισσότερα από τα μέτρα αυτά βρίσκονται «στον αέρα» αφού για το μόνο που έχει υπογραφεί πράξη νομοθετικού περιεχομένου είναι η επιστροφή του ΕΕΤΗΔΕ στη ΔΕΗ ως ταμειακή διευκόλυνση για διάστημα 2 έως 3 μηνών (υπεγράφη πράξη νομοθετικού περιεχομένου).
Αντίθετα, δεν υπάρχουν και νομικά κατοχυρωμένες αποφάσεις για τα παρακάτω:
- Επιστροφή φόρου 70 εκατ. ευρώ σε ΑΔΜΗΕ (διαχειριστής του συστήματος) και ΛΑΓΗΕ και 60 εκατ. ευρώ στη ΔΕΗ
- Συμψηφισμός οφειλών 50 εκατ. ευρώ
- Ξεμποκάρισμα δανειοδοτήσεων 150 εκατ. ευρώ άμεσα και 280 εκατ. ευρώ σε ορίζοντα λίγων μηνών από την ΕΤΕΠ
- Δανειοδότηση του ΛΑΓΗΕ, του ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΗ από το Παρακαταθηκών με ποσό 300 εκατ. ευρώ (200 εκατ. ΛΑΓΗΕ, και από 50 εκατ. ΑΔΜΗΕ και ΔΕΗ
Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, την περασμένη εβδομάδα πιστώθηκαν κάποιοι λογαριασμοί με επιστροφές φόρου από το ΥΠΟΙΚ.
Την ίδια στιγμή ωστόσο, πριν τις εκλογές αρκετές τράπεζες προχώρησαν σε μπλοκάρισμα των τραπεζικών λογαριασμών όπου πληρώνονται οι δόσεις του λειτουργού. Πιο συγκεκριμένα, τα έναντι χρήματα που καταβάλλονται από το ΛΑΓΗΕ φαίνεται να μένουν «μπλοκαρισμένα» στους τραπεζικούς λογαριασμούς από τις τράπεζες στις οποίες έχει εκχωρηθεί η σύμβαση με το ΛΑΓΗΕ.
Πριν τις εκλογές, οι πληροφορίες ανέφεραν ότι θα ξεκινούσαν οι πρώτες πληρωμές ύψους 12 εκ. ευρώ, που αναλογούσαν περίπου στο 60% των οφειλόμενων τιμολογίων για τον Ιανουάριο (συνολικού ύψους 20 εκατ.ευρώ)
Οι εν λόγω πιστώσεις επρόκειτο να γίνουν σε όλες τις τράπεζες πλην της Εθνικής, που διαθέτει και τους περισσότερους από κάθε άλλη τράπεζα πελάτες - παραγωγούς (μερίδιο 40% στην αγορά δανείων για φωτοβολταικά). Η επίσημη δικαιολογία είναι ότι τα χρήματα που είχε στη διάθεσή του ο ΛΑΓΗΕ δεν επαρκούσαν. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι για την αποπληρωμή των τιμολογίων του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου, δεν υπάρχει ακόμη εκτίμηση. Τα χρέη του ΛΑΓΗΕ για το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου προς το σύνολο της αγοράς ΑΠΕ ανέρχονται σε 162 εκ. ευρώ, εκ των οποίων τα 60 εκ. ευρώ αφορούν μόνο στα φωτοβολταικά (τα 20 εκ. ευρώ εξ αυτών για τον Ιανουάριο).
Τι έγραφε η Agrenda στο φύλλο της περασμένης Παρασκευής
Ντόμινο ανεξέλεγκτων συνεπειών που αγγίζουν το σύνολο της αγοράς ενέργειας και αυτή των ΑΠΕ ειδικότερα απειλεί να προκαλέσει η άτυπη στάση πληρωμών που έχει κηρύξει η ΔΕΗ προς τους παραγωγούς ενέργειας από φωτοβολταϊκά.
Τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η επιχείρηση έχουν ως αποτέλεσμα οι παραγωγοί να παραμένουν επί μήνες απλήρωτοι για το ρεύμα που της πωλούν την ώρα που οι δικές τους υποχρεώσεις εξακολουθούν να «τρέχουν» κανονικά. Πιο συγκεκριμένα, η ΔΕΗ έχει «παγώσει» τις πληρωμές που είναι υποχρεωμένη να κάνει προς το ΛΑΓΗΕ (Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) με αποτέλεσμα να μπλοκάρει η ροή χρηματοδότησης προς το σύνολο της αγοράς. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι καθυστερήσεις έχουν ξεπεράσει τους τέσσερις μήνες και βαδίζουν …αισίως προς τους έξι. Στο διάστημα αυτό, βέβαια, οι ίδιοι οι παραγωγοί (μικρομεσαίοι επιχειρήσεις στην πλειοψηφία τους, απλοί πολίτες ακόμα και οι λίγοι αγρότες που έχουν συνδεθεί με το δίκτυο) είναι υποχρεωμένοι να συνεχίσουν να καταβάλλουν κανονικά τις δόσεις των δανείων που έχουν λάβει από τις τράπεζες όπως και το ΦΠΑ, το οποίο επίσης δεν εισπράττουν.
Η εκρηκτική αυτή κατάσταση απειλεί να «πνίξει» ουσιαστικά έναν κλάδο ο οποίος, εν μέσω ύφεσης, συνέχισε το 2011 να αναπτύσσεται και, μάλιστα, με εντυπωσιακούς ρυθμούς.
Μπροστά στο διαφαινόμενο αδιέξοδο, λίγο πριν τις εκλογές τα υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος προχώρησαν σε μια σειρά ενεργειών για την ενίσχυση της ρευστότητας της ΔΕΗ προκειμένου να δοθεί λύση και να αποτραπεί, έστω και στο παρά πέντε, το κραχ.
Πιο συγκεκριμένα, με πράξη νομοθετικού περιεχομένου το Δημόσιο δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να κατακρατήσει 255 εκατ. ευρώ από το ποσό που έχει εισπράξει από το φόρο στα ακίνητα, ενώ με διαδικασίες-εξπρές έγινε η επιστροφή φόρου ύψους 130 εκατ. ευρώ και ο συμψηφισμός οφειλών 20 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, με παρέμβαση του υπουργείου Οικονομικών φαίνεται να ξεμπλοκάρει το δάνειο 430 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εκ των οποίων 150 εκατ. ευρώ θα είναι διαθέσιμα άμεσα. Τέλος, έχουν ξεκινήσει συζητήσεις με την τρόικα για ένα ακομα δάνειο ύψους 300-350 εκατ. ευρώ προς το ΛΑΓΕ και την ΑΔΜΗ μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
Με συνοπτικές διαδικασίες, δηλαδή, και σύμφωνα πάντα με την κυβέρνηση, στο σύστημα θα «πέσουν» άμεσα κοντά στα 500 εκατ. ευρώ και, μακροπρόθεσμα, 850 εκατ. ευρώ. Ποσό που αρκεί για να καταβληθούν τα χρέη προς τους παραγωγούς ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά (και όχι μόνο, αφού παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν και παραγωγοί αιολικών, μικρών υδροηλεκτρικών κ.α.).
Βέβαια, οι τελευταίοι, ειδικά μετά τα βίωσαν είδαν τους τελευταίους μήνες, κρατούν «μικρό καλάθι» και περιμένουν να δουν το… χρώμα του χρήματος προτού εκφράσουν την ανακούφισή τους..

Στον αέρα η χρηματοδότηση από τα Σχέδια Βελτίωσης«Μάταιο κόπο» τείνει να αποτελέσει η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για την ενίσχυση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων μέσα από τη γνωστή οδό των Σχεδίων Βελτίωσης.
Αρχικός στόχος των ιθυνόντων ήταν η επιδότηση, έστω και κατά ένα μέρος των αγροτικών φωτοβολταϊκών πάρκων (μέχρι 100 K/w). Στο πλαίσιο αυτό, προέβλεπε η σχετική απόφαση, ενισχύονται συστήματα αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με αποκλειστικό σκοπό την κάλυψη των αναγκών της γεωργικής εκμετάλλευσης του δυνητικού δικαιούχου σε ηλεκτρική ενέργεια, θέρμανση, ψύξη ή ζεστό νερό και μέχρι εγκαταστημένης ισχύος 40 Κw.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το «πάντρεμα» που επιχειρήθηκε από την πολιτική ηγεσία και τους γραφειοκράτες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για την υποβοήθηση αυτών των επενδύσεων δεν έπιασε τόπο. Κι αυτό γιατί, αντίστοιχες αποφάσεις του ΥΠΕΚΑ κατατάσσουν αυτές τις επενδύσεις στην κατηγορία της «αυτοπαραγωγής» πράγμα που σημαίνει ότι η ΔΕΗ θα μπορεί να προμηθεύεται από φωτοβολταϊκά πάρκα αυτής της κατηγορίας μόλις το 20% της παραγόμενης ενέργειας.
Έτσι, από τη μια οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις δυσκολεύονται να δικαιολογήσουν τόσο μεγάλη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η ισχύς των τρακτέρ δεν προσμετράται στις ενεργειακές ανάγκες, αφ εταίρου η διάθεσης της υπερβάλουσας ενέργειας δεν θα μπορεί να απορροφηθεί από τη ΔΕΗ στο πλαίσιο των συμβάσεων που έχουν υπογράψει ήδη οι παραγωγοί.
Υπενθυμίζεται ότι το θέμα της ενίσχυσης των Φ/Β από τα Σχέδια Βελτίωσης άνοιξε μετά από πιέσεις της ΠΑΣΕΓΕΣ, η πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κατερίνα Μπατζελή, με ενέργειες της οποίας είχαν συμπεριληφθεί στις επιδοτούμενες δράσεις του Μέτρου 121 και οι επενδύσεις μέχρι 200.000 ευρώ σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (εκτός από τις μονάδες αξιοποίησης βιομάζας). Σ’ αυτό το πνεύμα κινήθηκε και η τελευταία απόφαση του υπουργού Κώστα Σκανδαλίδη, με βάση την οποία έγινε η προκήρυξη των Σχεδίων Βελτίωσης.

Προτάσεις για την εξυγίανση της αγοράς από τον ΣΠΕΦΕνίσχυση των επιχειρήσεων ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά με χαμηλότοκα κεφάλαια κίνησης από τις τράπεζες έως ότου εξομαλυνθεί πλήρως η κατάσταση με τις πληρωμές από ΛΑΓΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, δυνατότητα εγγυήσεων από το Μηχανισμό Στήριξης για τις πληρωμές των παραγωγών από ΑΠΕ και αναθεώρηση του φορολογικού καθεστώτος στον ηλεκτρισμό είναι μερικές από τις προτάσεις του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) για την εξυγίανση και την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς του ηλεκτρισμού.

Πιο αναλυτικά οι θέσεις του ΣΠΕΦ όπως αναφέρονται σε σχετική ανακοίνωση έχουν ως εξής:1. Άμεση δανειακή ενίσχυση του ΛΑΓΗΕ και της ΔΕΗ με το σύνολο των κεφαλαίων που απαιτούνται ώστε να καλυφθούν πλήρως οι επισφάλειες που προέκυψαν από την ανεισπραξιμότητα των λογαριασμών ρεύματος και που απειλούν με «ντόμινο» κατάρρευσης το σύνολο της ηλεκτροπαραγωγής. Διερεύνηση της δυνατότητας αξιοποίησης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (EFSF) μέσω του ελληνικού ΜΧΣ για την ενίσχυση του ηλεκτρικού συστήματος, κατά τα πρότυπα της επανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος.
2. Διερεύνηση της δυνατότητας παροχής εγγυήσεων από τον Μηχανισμό για τις πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ ώστε να αντισταθμιστεί το country risk.
3. Για την μη περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης με την ανεισπραξιμότητα των λογαριασμών ρεύματος, άμεση απόσυρση του ΕΕΤΗΔΕ από αυτούς ώστε οι καταναλωτές να επανέλθουν ξανά στους τακτικούς ρυθμούς εξόφλησης των λογαριασμών τους προς την ΔΕΗ.
4. Ευρύτερη αναθεώρηση της φορολογικής πολιτικής στον ηλεκτρισμό με μετατόπιση του φορολογικού βάρους από την κατανάλωση ενέργειας γενικά, στην κατανάλωση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα με στόχο την ενίσχυση του πράσινου ισοζυγίου και των ΑΠΕ που απεξαρτούν ενεργειακά την χώρα από εισαγωγές αφού για πάνω από 25 χρόνια δεν καταναλώνουν καμία καύσιμη εισαγόμενη πρώτη ύλη.
5. Απελευθέρωση της αγοράς λιανικής (Προμήθεια) μόνο στη βάση ύπαρξης πραγματικών εγγυήσεων για το σύνολο της απορροφώμενης ενέργειας ώστε να αποκλειστούν νέες οικονομικές καταρρεύσεις όπως οι πρόσφατες.
6. Ενίσχυση των επιχειρήσεων ηλεκτροπαραγωγής από Φ/Β με χαμηλότοκα κεφάλαια κίνησης από τις τράπεζες έως ότου εξομαλυνθεί πλήρως η κατάσταση με τις πληρωμές από ΛΑΓΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ (πρώην ΔΔΝ/ΔΕΗ). Τα υψηλά τοκοχρεολύσια (65% του τζίρου των επιχειρήσεων) και ο ΦΠΑ (13%) δεν αφήνουν κανένα περιθώριο στις επιχειρήσεις του κλάδου για απόσβεση των κραδασμών στις πληρωμές. Υπενθυμίζεται πως η φορολογική και η ασφαλιστική ενημερότητα αποτελούν απαρέγκλιτες προϋποθέσεις συμμετοχής στο σύστημα πληρωμών του διαχειριστή.
7. Είσπραξη του τέλους ΕΤΜΕΑΡ (πρώην ΑΠΕ) από τον ΛΑΓΗΕ απευθείας από την προμήθεια, χωρίς δηλαδή την παρεμβολή του ΑΔΜΗΕ όπως ισχύει σήμερα και που έχει ως αποτέλεσμα την πιθανή διακράτηση και διοχέτευση του προς άλλες ανάγκες άσχετες με τις ΑΠΕ. Δεν υπάρχει καμία λογική η ΔΕΗ (ως προμηθευτής) που εισπράττει το τέλος ΕΤΜΕΑΡ από τον καταναλωτή, να το αποδίδει στον ΑΔΜΗΕ (που δεν έχει σχέση με τις πληρωμές των ΑΠΕ) για να το αποδώσει εν συνεχεία εκείνος τελικά στον ΛΑΓΗΕ.
8. Μέσω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών να διασφαλιστεί ότι αναπτυξιακά χαμηλότοκα δάνεια θα δοθούν προς τις επιχειρήσεις ηλεκτροπαραγωγής από Φ/Β ώστε να μην ανασταλεί η δυναμική ανάπτυξης τους εντός βεβαίως του πλαισίου των εθνικών μας στόχων 20-20-20.
9. Άμεση ανάκληση όλων των ληξιπρόθεσμων αδειών και όρων σύνδεσης ΔΕΗ ώστε να προκύψει ηλεκτρικός χώρος για νέους παίκτες στην ηλεκτροπαραγωγή από Φ/Β. Έτσι θα μειωθεί σημαντικά και το κόστος των προσφορών σύνδεσης από ΔΕΗ αφού θα αποτυπωθεί η πραγματική εικόνα για τα δίκτυα και τις σοβαρές με δυνατότητα πραγματικής υλοποίησης επενδύσεις. Επιβολή ρητών αποκλειστικών προθεσμιών στους αρμόδιους υπαλλήλους στα πρότυπα του fast track.
10. Παύση όλων των χαριστικών ρυθμίσεων που δίδονται ακόμη και σιωπηρά προς ομάδες «εν δυνάμει» επενδυτών με κοινωνικά μόνο κριτήρια χωρίς ωστόσο να υλοποιείται τελικά τίποτα. Θα παύσει έτσι οριστικά το «εμπόριο ελπίδας» που τόσο ακριβά έχει πληρώσει η χώρα και κατά το παρελθόν.
11. Συνεχής ορθολογική εξέταση των πραγματικών δεδομένων του κλάδου ανά κατηγορία εγκατάστασης δηλαδή χωριστά τα οικιακά από τα επαγγελματικά Φ/Β με στόχο σε κάθε περίπτωση την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της αγοράς. Ειδικότερα για τα οικιακά Φ/Β επειδή δεν υπάρχει ορισμένο πλαφόν ισχύος - στόχος για το 2020 υφίσταται ο κίνδυνος της πέραν του δέοντος απότομης ανάπτυξης τους. Κάτι τέτοιο σε συνδυασμό και με την αφορολόγητη και υψηλή αποζημίωση τους ενδέχεται να απειλήσουν την βιωσιμότητα του προγράμματος.
12. Άρση των στρεβλώσεων στην χονδρεμπορική αγορά ρεύματος όπου η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) αποτελεί μέρος μονάχα του κόστους της συμβατικής ενέργειας αφού δεν περιλαμβάνονται σε αυτήν τα ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) και ο ΜΜΚ (Μηχανισμός Μεταβλητού Κόστους). Έτσι αδικούνται οι ΑΠΕ από την τεχνητά υποτιμημένη ΟΤΣ η οποία και μεγιστοποιεί το τέλος ΕΤΜΕΑΡ (διαφορά FIT – ΟΤΣ).
13. Πλήρης αποτύπωση του αποφευγόμενου κόστους ενέργειας λόγω της αιχμιακής λειτουργίας των Φ/Β και της συνεπαγόμενης συγκράτησης της ΟΤΣ. Δυστυχώς ωστόσο σήμερα αυτή η ωφέλεια δεν αποτυπώνεται στο σύνολο της από τον ΛΑΓΗΕ λόγω ότι τα Φ/Β δεν συμμετέχουν στον ΗΕΠ. Μελέτη του ΑΠΘ προσδιόρισε το όφελος αυτό στα 3,395 ευρώ / MWh δηλαδή εξοικονόμηση 170 εκατ. ευρώ για το σύνολο της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην χώρα.
14. Ενσωμάτωση του τέλους ΕΤΜΕΑΡ (πρώην ΑΠΕ) στο κόστος ενέργειας ώστε να παύσει η στρεβλή, διακριτή και απευθείας ρυθμιζόμενη χρέωση του.

http://www.agronews.gr
(Με πληροφορίες από energypress.gr)