Διαφθορά είσαι η μόνη μου παρέα!

Του Δημήτρη Μάρδα
Αν καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
H διαφθορά δε γεννιέται από μόνη της. Πηγάζει κατά κύριο λόγο από τις νομοθετικές ρυθμίσεις κάθε μορφής. Αυτές, μέσω της γραφειοκρατίας που εισάγουν, ανοίγουν «πεδίον δόξης λαμπρόν» σε κάθε εν δυνάμει διεφθαρμένο πολιτικό ή στέλεχος της δημόσιας διοίκησης.

Ο νόμος περί Στρατηγικών Επενδύσεων (3894/2010), ο γνωστός Fast Track, στο πρώτο του άρθρο μας δίνει μια τέτοια γεύση. Αναλυτικότερα, υπάγονται στο νόμο επενδύσεις όταν:
«….(γ) ανεξαρτήτως του συνολικού κόστους της επένδυσης, προβλέπεται ότι ποσό τουλάχιστον τριών εκατομμυρίων (3.000.000) ευρώ επενδύεται ανά τριετία σε έργα υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας, που εντάσσονται στη στρατηγική επένδυση, ή….».
Οπότε, αν κάποιος θέλει να επενδύσει λόγου χάρη 40 εκ. ευρώ, τότε βάσει αυτού του νόμου είναι υποχρεωμένος ανά τριετία να επενδύει πρόσθετα άλλα 3 εκατομμύρια στην τεχνολογία, έτσι απλά γιατί το προβλέπει μια (μάλλον σοβιετικού τύπου) ρύθμιση!!!. Ερωτήσεις που εύλογα προκύπτουν:
1- Αν ο επενδυτής δεν καταβάλλει το ποσό αυτό τι θα γίνει;
Απάντηση: Θα φυλακιστεί ή θα πληρώσει ένα υψηλό πρόστιμο αν πράγματι εφαρμοστεί η νομοθεσία ή θα τη γλυτώσει με μια άλλη ευνοϊκή για τον ίδιο υπουργική απόφαση, με το αζημίωτο βέβαια!.
2- Αν ο ελεγκτής δημόσιος υπάλληλος θεωρήσει ότι ο επιχειρηματίας επένδυσε λιγότερα από 3 εκατ. ευρώ ενώ ο δεύτερος υποστηρίζει το αντίθετο, τότε τι θα γίνει;
Απάντηση: Αν δε χρηματίσει ο επενδυτής τον ελεγκτή «πείθοντας» τον έτσι για την ορθότητα της δικής του άποψης, θα ταλαιπωρείται για χρόνια στα δικαστήρια. Αν δεν καμφθεί λοιπόν με τη δέουσα μίζα το ανεξέλεγκτο δικαίωμα της κρίσης των εποπτών δημοσίων υπαλλήλων, τότε εύλογα θα καταταλαιπωρεί τον ενδιαφερόμενο ξένο επιχειρηματία στο διηνεκές.
Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει από τα προαναφερθέντα είναι το εξής: Με ποια λογική ο νόμος χαράζει την πολιτική της Έρευνας & Τεχνολογίας του ξένου επενδυτή σε μια χώρα που με το τουφέκι ψάχνει για επενδύσεις; Ο εμπνευστής του νόμου (ο κος Παμπούκης) ίσως έχει την απάντηση.
Και ερχόμαστε στις τελευταίες άκρως άστοχες λέξεις της παραγράφου του εν λόγω νόμου, που τονίζουν ότι οι δαπάνες για τεχνολογική έρευνα πρέπει να «εντάσσονται στη στρατηγική επένδυση».
Ερώτηση αδαούς: Τι άλλο μπορεί να αφορά μια δαπάνη για τεχνολογική έρευνα μιας επιχείρησης πλην των στόχων της στρατηγικής επένδυσης; Η διαφορετικά είναι δυνατόν ο επιχειρηματίας να σκορπά τα χρήματά του δεξιά ή αριστερά σε άσκοπες έρευνες εκτός λοιπόν της στρατηγικής επένδυσης;
Δεύτερο, ποιος θα κρίνει ότι μια δαπάνη για τεχνολογική έρευνα εντάσσεται στη στρατηγική επένδυση; Ο γραφικός γραφειοκράτης ελεγκτής δημόσιος υπάλληλος, που ίσως πριν τον έλεγχο έχει ενσωματώσει την προσδοκώμενη μίζα στο μηνιαίο εισόδημα του;
Και αν προκύψει διαφωνία, ποιος θα έχει δίκαιο; Ο επενδυτής που έριξε τα δικά του χρήματα σε ερευνητικές προσπάθειες ή ο ελεγκτής που κρίνει ότι παραβιάζεται το άρθρο του νόμου;
Η κρυφή λέξη της διαφθοράς είναι μια: H κρίση του ελεγκτή και οι αυθαίρετες απόψεις του, που πατούν όμως γερά σε κάποια νομοθετική ρύθμιση.
Σημειώνεται τέλος ότι οι προαναφερθείσες σκέψεις αφορούν ένα από τους πιο «σύγχρονους» νόμους των τελευταίων ετών.
Θα αναρωτιόμαστε για πολύ ακόμη γιατί έχουμε κατρακυλήσει στην 80η θέση της διαφθοράς σύμφωνα με την έκθεση για το 2011 της Διεθνούς διαφάνειας;