Εκκολάπτεται νέο κίνημα φιλελληνισμού

ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΑΜΑΝΑΤΙΔΗ                                               Ο όρος "φιλέλληνας" συνήθως χρησιμοποιείται αναφορικά με τους Ευρωπαίους, που με διάφορους τρόπους συμπαραστάθηκαν το αγωνιζόμενο έθνος στην Επανάσταση του 1821. Η συμπαράσταση μπορεί να ήταν ηθική, οικονομική, ή και με τη συμμετοχή ατόμων στον Αγώνα. Το κίνημα του φιλελληνισμού κατά τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης ξεκίνησε από άτομα στην αρχή και από κάποιους συλλογικούς φορείς, χωρίς όμως τη συμμετοχή, ή και συμπαράσταση, από τις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών και αυτοκρατοριών, οι οποίες κράτησαν μια αδιάφορη, και συχνά εχθρική, στάση.

Οι πρώτοι φιλέλληνες ήταν άνθρωποι των γραμμάτων και των καλών τεχνών, συνήθως λάτρες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, οι οποίοι επισκέπτονταν την Ελλάδα κατά τα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα, ως περιηγητές για να γνωρίσουν τις εστίες του ελληνικού πολιτισμού και να θαυμάσουν τα ανεπανάληπτα γλυπτά και αρχιτεκτονικά επιτεύγματά του.
Οι επαφές τους με τα έργα αυτά δημιουργούσε στους περιηγητές την επιθυμία να τα σχεδιάσουν ή να τα περιγράψουν όταν επέστρεφαν στις πατρίδες τους, καθιστώντας τα έτσι προσιτά στους συμπατριώτες τους.
Επιστρέφοντας στις πατρίδες τους οι περιηγητές μετέφεραν και τις εντυπώσεις τους από τις άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσαν οι σκλαβωμένοι Έλληνες, τις οποίες έκαναν γνωστές στους συμπατριώτες τους με άρθρα τους στις εφημερίδες, με έργα ζωγραφικής, με ποιήματα, και με τις γραπτές αφηγήσεις τους που περιέγραφαν τα δεινοπαθήματα του ελληνικού λαού.
Έτσι άρχισε να καλλιεργείται στην Ευρώπη το φιλελληνικό πνεύμα, παρά την εχθρική στάση των κυβερνήσεων, όπως είχε διατυπωθεί στη Συνθήκη της Βιέννης τον Ιούνιο του 1815 και μετέπειτα στη Συνθήκη των Παρισίων το Νοέμβριο του 1815, με τις οποίες δημιουργήθηκε η «Ιερά Συμμαχία», κύριος στόχος της οποίας ήταν η διατήρηση της καθεστηκυίας τάξης στην Ευρώπη, και ως εκ τούτου η πρόληψη κάθε επανάστασης.
Ύστερα από τη Γαλλική Επανάσταση του 1789, και στη συνέχεια την επικράτηση του Ναπολέοντα και των πολέμων που διεξήγαγε κατά των άλλων ευρωπαϊκών κρατών και αυτοκρατοριών, οι ηγεμόνες της Ευρώπης έβλεπαν κάθε επαναστατικό κίνημα ως απειλή για τη δική τους εξουσία
Ευτυχώς για την Ελληνική Επανάσταση που Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας κατά την περίοδο εκείνη ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, μετέπειτα ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας.
Ο Καποδίστριας ήταν μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές και διπλωματικές φυσιογνωμίες του 19ου αιώνα, και υπήρξε ο κύριος αντίπαλος του Υπουργού Εξωτερικών της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας, πρίγκιπα Μέτερνιχ, ο οποίος ήταν υπέρμαχος της «Ιεράς Συμμαχίας».
Η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης άρχισε να αλλάζει προς το τέλος της Επανάστασης, όταν ο Ιμπραήμ είχε καταλάβει την Πελοπόννησο και ο Κιουταχής την Στερεά Ελλάδα, και είχαν επιδοθεί σε βιαιότητες εναντίον του ελληνικού πληθυσμού.
Στην προσπάθειά τους οι Μεγάλες Δυνάμεις να δώσουν κάποια λύση στο ελληνικό ζήτημα υπέγραψαν τη λεγόμενη Ιουλιανή Σύμβαση τον Ιούλιο του 1827, με την οποία καλούσαν τις εμπόλεμες πλευρές να πάψουν τις εχθροπραξίες και να αρχίσουν συζητήσεις για ειρήνευση.
Όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία απέρριψε ασυζητητί την Ιουλιανή Σύμβαση, τον Οκτώβριο του 1827 οι στόλοι της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας κατέπλευσαν στην Πύλο, στο λιμάνι (Ναβαρίνο) του οποίου ήταν αραγμένος ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος.
Στη ναυμαχία που ακολούθησε ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος καταστράφηκε, γεγονός που τελικά συνέβαλε στην επιτυχή έκβαση της Επανάστασης, και στη σύσταση του σύγχρονου ελληνικού κράτους το 1830.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣΚαθοριστικός παράγοντας για το αίσιο τέλος της Επανάστασης, όπως είδαμε πιο πάνω, ήταν το κίνημα του φιλελληνισμού πριν από, και κατά τη διάρκεια, του αγώνα για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.
Τώρα που η Ελλάδα αγωνίζεται για την αποτίναξη ενός άλλου ζυγού, της χρεοκοπίας, που στο εσωτερικό της χώρας απειλεί την κοινωνική της δομή και την οικονομική εξαθλίωση των πολιτών της, και στο εξωτερικό τη μετατροπή της Ελλάδας σε διεθνή παρία, το κίνημα του φιλελληνισμού έρχεται ως μια ελπίδα πως όλα δεν χάθηκαν, και πως η διεθνής κοινότητα θέλει την Ελλάδα να ορθοποδήσει, και το έθνος να συνεχίσει τη λαμπρή και υπερήφανη πορεία του. Μια πορεία που ταυτίζεται με τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ανθρώπινου γένους.
Οι δεκάδες εκδηλώσεις αλληλεγγύης προς την Ελλάδα με το σύνθημα «Είμαστε όλοι Έλληνες» που πραγματοποιήθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και στη Νέα Υόρκη, έρχονται ως ένδειξη πως ένα σημαντικό μέρος της διεθνούς γνώμης έχει αρχίσει να συντάσσεται με τις ελληνικές αρχές και τον ελληνικό λαό, στον αγώνα τους να αποφύγουν μια νέα μορφή δουλείας, τη χρεοκοπία.
Το σύνθημα «Είμαστε όλοι Έλληνες» προέρχεται από το έμμετρο λυρικό δράμα «Ελλάς» του Άγγλου ποιητή Πέρσυ Σέλλεϋ (1792-1822), ενός από τους μεγαλύτερους ρομαντικούς ποιητές του 19ου αιώνα, παρόλο που πέθανε στη νεαρή ηλικία των 30 ετών. Ο Σέλλεϋ ήταν σύγχρονος, και φίλος, του μεγάλου φιλέλληνα, και ποιητή, Λόρδου Βύρωνα.
Στον Πρόλογο του εν λόγω λυρικού δράματος ο Σέλλεϋ έγραψε τα ακόλουθα, μεταξύ άλλων:
«We are all Greeks. Our laws, our literature, our religion, our arts have their root in Greece».
(Όλοι είμαστε Έλληνες. Οι νόμοι μας, η λογοτεχνία μας, η θρησκεία μας, οι καλές μας τέχνες, έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα).
Σε ένα από τα χορικά του λυρικού δράματος ο Σέλλεϋ γράφει:
Στης ελπίδας το μούχρωμα,
όπως οι ήσκιοι του ονείρου,
δοξασμένοι παράδεισοι
του υγρού λάμπουν απείρου:
τι νησιά καθαρόσχημα
κάτω απ’ τον βραδινό ουρανό ξεχωρίζουν,
κι’ ευωδιές και φλοισβήματα
των γιαλών τους χαρίζουν!
Σαν αυγή μέσα στ' όνειρο,
μες στο θάνατο ελπίδα,
μέσα στης φυλακής μας τους τοίχους αχτίδα:
η Ελλάδα, που κάποτες ήταν σαν πεθαμένη,
Να την πάλι σηκώνεται, να την πάλι προβαίνει!
..............................................................................
Μια Αργώ αψηλή το κύμα σκίζει,
με άθλους καινούργιους φορτωμένη.
Ορφέας καινούργιος κιθαρίζει,
και, όλος αγάπη, κλαίει, πεθαίνει.
Νέος Οδυσσέας ξαναφήνει
την Καλυψώ στο ερμόνησό της
για της πατρίδας την ειρήνη.

ΣΥΜΒΟΛΙΚΕΣ ΟΙ ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΕΣ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ, ΑΛΛΑ ΑΞΙΕΣ ΜΙΜΗΣΗΣΣημαντικό είναι πρόσφατο δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας Humanité. Αναφερόμενη στα σκληρά μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί στον ελληνικό λαό, τα οποία πλήττουν κυρίως τις τάξεις των χαμηλόμισθων και των συνταξιούχων, η εφημερίδα απηύθυνε κάλεσμα στους λαούς της Ευρώπης να στηρίξουν τον ελληνικό λαό.
Η Humanité χαρακτήρισε ως απαράδεκτο το ότι στον 21ο αιώνα ο λαός που κληροδότησε στον κόσμο τις αρχές της δημοκρατίας, ποδοπατείται σήμερα από τις ευρωπαϊκές αρχές.
Το δημοσίευμα της Humanité κλείνει υπογραμμίζοντας: «Ναι, είμαστε Έλληνες μέσα από την αλληλεγγύη, γιατί αρνούμεθα να υποστούμε αύριο την ίδια δυστυχία που τώρα τους επιβάλλουν».
Συμβολική, αλλά σημαντική για τη διεθνή απήχηση που έχει, ήταν η χειρονομία δύο Ιταλών δημάρχων να προσφέρουν τους μισθούς τους στο ελληνικό κράτος ως έκφραση συμπαράστασης και συμπόνιας για τον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό.
Υπέρ της Ελλάδας τοποθετήθηκε και ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Μόντι, ο οποίος μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα προειδοποίησε για υποδαύλιση επικίνυνδων διχασμών μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και έκανε λόγο για εσφαλμένο διαχωρισμό «σε καλούς και κακούς» εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Κατά τον κ. Μόντι η σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η Ελλάδα είναι μάλλον υπερβολική.
Τώρα, με την έγκριση του δεύτερου δανείου των 130 δισεκατομμυρίων ευρώ, εναπόκειται στην ελληνική Κυβέρνηση και στον ελληνικό λαό να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση με τη δέουσα αποφασιστικότητα και σύμπνοια, για να φανούν αντάξιοι της διεθνούς γνώμης, και να αποκαταστήσουν την αξιοπρέπεια του έθνους.

http://neoskosmos.com