Η εθνική οδός Τοψίν - Συνόρων (Γέφυρας -Ευζώνων)

Του Βασίλη Αθανασιάδη
Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η ανάπτυξη, το εμπόριο και η ισχύς κάθε πόλης-κράτους, έθνους ή αυτοκρατορίας σχετίζονταν με την ναυτιλία-θάλασσα, Φοίνικες, Κρήτες-Μινωίτες, Αιγαίοι, Αθηναίοι, Ρωμαίοι και Βυζαντινοί, Βενετσιάνοι και Γενοβέζικοι,Ισπανοί και Βρετανοί κυριάρχησαν χάρη στην ναυτική τους ισχύ-υπεροχή.

Τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, εμφανίζεται ο σιδηρόδρομος, καταρχήν στη Βρετανία και στη συνέχεια επεκτείνεται γρήγορα σε όλο τον κόσμο και αλλάζει τα δεδομένα στις χερσαίες μεταφορές, στο εμπόριο και στην ανάπτυξη των χωρών.

Στις αρχές του 20ου αιώνα και ιδιαίτερα κατα τα τη διάρκεια του Α΄ΠΠ (1914-1918), εμφανίζεται το αυτοκίνητο και σε λίγα χρόνια κυριαρχεί παντού στις μεταφορές αγαθών και ανθρώπων.

Η κίνηση του αυτοκινήτου χρειάζεται δρόμους, με υποδομή, που θα αντικαταστήσουν τα μονοπάτια και τους καρόδρομους, που υπήρχαν χιλιάδες χρόνια.

Ευτυχής συγκυρία η παρουσία χιλιάδων συμμαχικών στρατευμάτων(περι τις 100.000) που βρίσκονται εδώ στον τόπο μας, στην κεντρική Μακεδονία, πολλοί από αυτούς από τις αποικίες Γαλλίας και Μεγάλης Βρετανίας (Ινδοκίνα, Ινδια-Πακιστάν κ.α.).

Αυτοί κατασκεύασαν την περίοδο 1916-1918 τους περισσότερους δρόμους, λιθόστρωτους πολλοί από αυτούς ακόμη και σήμερα ονομάζονται συμμαχικοί,

Εθνική οδός ΤΟΨΙΝ - ΣΥΝΟΡΩΝ (Γέφυρας -Ευζώνων)

Αυτή την περίοδο κατασκευάζεται ο δικός μας δρόμος, Τοψίν(Γεφυρα) - Καρασούλι (Πολύκαστρο) και μέχρι τα σύνορα, με υποδομή και επικάλυψη με χαλίκι. Αφετηρία, είναι ο προϋπάρχων δρόμος Θεσσαλονίκης - Γιαννιτσών ανατολικά του Τοψίν (Γέφυρας) και λίγα μέτρα πιο κάτω από το κτήμα Παπαγεωργίου(βιλα Τοψίν) όπου ήταν το στρατηγείο του Ελληνικού Στρατού από όπου διαπραματεύονταν την παράδοση της Θεσσαλονίκης 26 Οκτωβρίου 1912.

Ο δρόμος με αφετηρία το Τοψίν, περνά δυτικά του Βαθυλάκκου, διασχίζει το Πρόχωμα περνά ανατολικά του Καστανά και του Ακροποτάμου, του Αξιοχωρίου, τουΆσπρου και διασχίζει τον Λιμνότοπο και εισέρχεται στο Πολύκαστρο, στο ύψος του Σιδηροδρομικού Σταθμού

Το κτίριο ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς κατά την αποχώρηση τους από την περιοχή μας στις 26 Οκτωβρίου 1944, το αριστερό τμήμα (κυλικειο) σώζεται ακόμη

Το σημείο εισόδου στον χώρο του Σ. Σταθμού όπου ήταν ο πρώτος Σταθμός 1872-1944 (Φωτό: Κ.Ι. Αθανασιάδης)

Κτίριο-κατοικία σε καλή κατάσταση του 1872 με υπόγειο και σοφίτα (Φωτό: Κ.Ι. Αθανασιάδης)

Από τον Καστανά και μέχρι το Πολύκαστρο ακολουθεί παράλληλη πορεία δυτικά της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης - Ειδομένης, στο Πολύκαστρο εφάπτεται του παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού(1872-1944) και σε ένα τμήμα 200 μέτρων ήταν το σημείο αναφοράς εμπορικής κίνησης της πόλης μέχρι το 1955.

Τμήμα της εθνικής οδού Τοψίν Συνόρων (οδός Αντωνίου Καμπάνη), εδώ υπήρχαν καταστήματα και το πρώτο πρατήριο καυσίμων της ΒΡ (Φωτό: Κ.Ι. Αθανασιάδης)

Εδώ υπήρχε ο φούρνος (αρτοποιείον) του Γεώργιου Καλογερίδη, το παντοπωλείο-εστιατόριο και πρακτορείο εφημερίδων των Στέλιου Παπαμακάριου-Παντελή Χουρμουζιάδη, το πρώτο πρατήριο καυσίμων της BP (Πουρφίνα) και το παντοπωλείο των Ανδρέα Τακαντζά και Αθανάσιου Μήκα (εκ Βογατσικού) απο το οποίο κατάγονταν και ο έτερος παντοπώλης Ιωάννης Καραβίας που είχε το παντοπωλείο του στο χώρο που σήμερα είναι ο 2ος παιδικός σταθμός Πολυκάστρου.

Στο ύψος του σημερινού εργαστηρίου επίπλων του Μιχάλη Βακαλούδη ο δρόμος στρέφεται ανατολικά και αφού περνάει την σιδηροδρομική γραμμή ακολουθεί βόρεια πορεία μέχρι το σημερινό Κέντρο Υγείας Πολυκάστρου και την είσοδο του στρατοπέδου(Πυροβολικού) και στη συνέχεια στην πρώτη είσοδο του Πευκοδάσους συναντά τον σημερινό δρόμο Πολυκάστρου - Ευζώνων.

Ο κόμβος, το κέντρο, σημείο σύγκλισής 6 δρόμων με βορειοδυτική κατεύθυνση η οδός Ελ. Βενιζέλου και βορειοανατολικά η οδός Δοϊράνης (και αυτός συμμαχικός δρόμος) που οδηγούσε προς Καλλίνδοια-Δοϊράνη, παράλληλα με την σιδηροδρομική γραμμή, "ενωτική" Πολυκάστρου-Καλλίνδοιας-Αλεξανδρούπολης

Το τμήμα του δρόμου από την είσοδο στο Πολύκαστρο όπου η διπλοκατοικία του Περικλή Ζωσιμίδη και η παλιά είσοδος των εγκαταστάσεων “Κολιού”, μέχρι το εργαστήριο Βακαλούδη οπου και η κλειστή σιδηροδρομική διάβαση φέρει το όνομα του ήρωα της μάχης του Κιλκίς, "Αντώνη Καμπάνη", απ' την κλειστή διάβαση μέχρι το ύψος τους κόμβου (Μνημείο Αλησμόνητων Πατρίδων) και στήλης προς τιμήν του Πατριάρχου Βαρθολομαίου, είναι η οδός 21ης Ιουνίου(ημερομηνία απελευθέρωσης του Κιλκίς) και το τμήμα απο τον κόμβο μέχρι την πύλη του στρατοπέδου(πυροβολικού) φέρει το όνομα Ελευθερίου Βενιιζέλου.

Αυτό το τελευταίο τμήμα της Εθνικής οδού Τοψίν-Συνόρων είναι η απαρχή της δημιουργίας του Νέου Καρασουλίου -Πολυκάστρου, αφού από την αρχή του μέχρι το ύψος της κατοικίας της οικογένειας Π. Καραμήτσου και εκατέρωθεν του δρόμου, εγκαταστάθηκαν οι πρώτες οικογένειες Ποντίων Προσφύγων το Σεπτέμβριο του 1922 που ήρθανε με νοικιασμένα βοϊδόκαρα από τη Θεσσαλονίκη στο Καρασούλι με τις λίγες αποσκευές τους.

Μαρμάρινος χιλιομετροδείκτης στο ύψος του Κέντρου Υγείας Πολυκάστρου τον οποίο περιμάζεψε και διέσωσε από τα μπάζα ο φίλος μου, συμπολίτης μας συγγραφέας κος Στέλιος Καραμήτσιος που μου παραχώρησε και την φωτογραφία

Η επιλογή του χώρου σε απόσταση 1ος χιλιομέτρου από το προϋπάρχον παλιό Καρασούλι σχετίζεται με την ύπαρξη του λιθόστωτου δρόμου (Τοψιν -Συνόρων) αλλά και την ύπαρξη πηγών νερού, που ακόμα υπάρχουν, ακριβώς κάτω από το σημερινό Κέντρο Υγείας.