Θ. Χριστοφορίδης: Περί προτύπων και πειραματικών σχολείων

Γράφει ο Δρ. Θ. Χριστοφορίδης
Φυσικός - Τεχνικός Δικτύων Η/Υ

Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Κιλκίς

Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ιδρύθηκε το 1929 από τον κύριο εκπρόσωπο του εκπαιδευτικού δημοτικισμού, μεγάλο παιδαγωγό και ακαδημαϊκό δάσκαλο Αλέξανδρο Δελμούζο.
Θέσφατο αποτελεί η άποψη ότι η κορωνίδα των σχολείων της Δημόσιας Εκπαίδευσης είναι το Πρότυπο - Πειραματικό σχολείο. Για να γίνει κατανοητή η διαφορά των δύο μορφών σχολείων εξηγούμε ότι τα Πρότυπα Σχολεία είναι οι σχολικές μονάδες της Δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίες στοχεύουν στην καλλιέργεια και τη διάχυση της ιδέας και των πρακτικών της αριστείας στο εκπαιδευτικό σύστημα. Είναι μόνο Γυμνάσια και Λύκεια.

Η εισαγωγή των μαθητών στην Α΄ τάξη του Πρότυπου Γυμνασίου γίνεται έπειτα από εξετάσεις ή δοκιμασία (τεστ) δεξιοτήτων [1].

Οι εκπαιδευτικοί αυτών των δύο αυτών κατηγοριών σχολείων διαθέτουν αυξημένα τυπικά προσόντα και κυρίως την κατάλληλη επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση και διδακτική εμπειρία, ώστε να είναι σε θέση να υλοποιήσουν τις πιλοτικές εφαρμογές, να συμβάλουν στην αποτίμηση των αποτελεσμάτων τους και να προσφέρουν την απαραίτητη ανατροφοδότηση για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού σχεδιασμού[2].

Πειραματικά Σχολεία όπως το λέει ο τίτλος τους είναι σχολεία όπου εφαρμόζονται οι σχεδιασμοί του Υπουργείου Παιδείας μετά από την εισήγηση των ειδικών φορέων που εμπλέκονται ερευνητικά με την εκπαίδευση, και ειδικά με την εκπαιδευτική πολιτική όπως ΙΕΠ, Πανεπιστήμια, εκπαιδευτικοί οργανισμοί, ΔΕΠΠΣ (Διοικούσες Επιτροπές Πρότυπων & Πειραματικών Σχολείων) αλλά και τα ίδια τα σχολεία. 

Οι εισηγητικές αυτές μελέτες αφορούν σχολικά εγχειρίδια, νέα προγράμματα σπουδών και ωρολόγια, διαδικασίες αξιολόγησης εκπαιδευτικών και σχολικών μονάδων, διδακτικά εργαλεία, εποπτικά μέσα, νέες τεχνολογίες και κάθε άλλο εκπαιδευτικό υλικό, διδακτικές μεθόδους, τρόπους διοίκησης και λειτουργίας των σχολείων. Επειδή δε, αφορούν όλους τους τύπους σχολικών μονάδων της χώρας γι’ αυτό τα Πειραματικά σχολεία είναι Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια, όπου και εφαρμόζονται. Εν προκειμένω η εισαγωγή των μαθητών γίνεται με κλήρωση ώστε να μην παραβιάζεται η βασική προϋπόθεση ενός κατά το δυνατόν τυχαίου δείγματος.

Η ίδρυση αυτών των σχολείων συνδέεται με το πάγιο αίτημα για την κατάκτηση της αριστείας. Η αριστεία επιτυγχάνεται ως απότοκος της εμπλοκής των σχολείων σε ποικίλες δράσεις. Μια τέτοια πιστή υπηρέτηση σημαίνει συγχρόνως, από τη μια πλευρά την προσπάθεια κατάκτησης της αριστείας, ως στόχου ζωής που αφορά σε κάθε έκφανσή της, ενώ από την άλλη, την παραδοχή της αριστείας του άλλου, τον οποίο οφείλουμε να αναγνωρίζουμε ως παράδειγμα προς μίμηση.

Ο Πηλέας Βασιλιάς των Μυρμιδόνων συμβουλεύει τον Αχιλλέα μεγαλύτερο, κεντρικότερο αλλά γενναιότερο ήρωα της Ιλιάδας « Πηλεὺς μὲν ᾧ παιδὶ γέρων ἐπέτελλ᾽ Ἀχιλῆϊ αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων· Πρώτος να θέλεις να είσαι πάντα και να ξεπερνάς τους άλλους. Το περίφημο ανά τους αιώνες Ομηρικό απόφθεγμα στον 784 στη Λ΄ της Ιλιάδας έγινε πανανθρώπινο σύμβολο αριστείας. Ο Σωκράτης, συνέδεε την αριστεία με την αρετή, την ανδρεία αλλά και τη δικαιοσύνη.

Η αριστεία και η αξιοκρατία, η επικράτηση δηλαδή των άξιων και ικανών, είναι βασικοί πυλώνες της κοινωνικής λειτουργίας της δημοκρατίας. Γιατί ένα άριστο δημοκρατικό πολίτευμα οφείλει να παρέχει στους πολίτες του ίδιες ευκαιρίες στην αρχή του βίου τους, κοινό «βάθρο εκκίνησης» στον στίβο της ζωής, ούτως ώστε με απόλυτο κριτήριο ισότητας στην αφετηρία να ξεχωρίσουν στην πορεία οι άριστοι. Τους αρίστους στη συνέχεια, τους έχει ανάγκη η κοινωνία για να ωφεληθεί από τη συμμετοχική τους δράση σε θέσεις ευθύνης. 

Η δημοκρατία λοιπόν οφείλει να είναι ένα εξισωτικό πολίτευμα στη βάση του, αλλά αριστοκρατικό (με την αληθή έννοια του όρου) στην κορυφή του. Πολύ σωστά ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος απευθυνόμενος στους αριστούχους συμμετέχοντες μαθητές στις Εθνικές Μαθητικές Ολυμπιακές Ομάδες, τόνισε ότι «η Αριστεία, όχι μόνον δεν παραβιάζει την αρχή της Ισότητας, αλλά την αναδεικνύει και την υπηρετεί[3]».

Η επιβράβευση των άριστων μαθητών είναι το κίνητρο που τους εμψυχώνει στην αδιάλειπτη προσπάθειά τους για την κατάκτηση της αριστείας στον κοινωνικοπολιτικό στίβο της ζωής τους.

Η καταπολέμηση της φτώχειας σ΄ έναν ενδεή νομό όπως το Κιλκίς σε συνδυασμό με την αναζήτηση της αριστείας επιβάλλει την ίδρυση αυτών των σχολείων, με αποτέλεσμα την αύξηση των θέσεων εργασίας στην περιοχή και γενικότερα την ανέλκυση του επίπεδο σε κάθε στάδιο της ζωής.

Τα λειτουργούντα Πειραματικά Σχολεία στην Ελλάδα είναι σήμερα 34 και στη γειτονιά μας, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας 11, από τα οποία τα 10 βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη και το 1 στις Σέρρες. 3 Νηπιαγωγεία, 4 δημοτικά, 2 Γυμνάσια και 2 Λύκεια.

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Μία από τις πρώτες ενέργειες στις οποίες προέβη η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Π.Ε. Κιλκίς στα τέλη του καλοκαιριού ήταν να αναζητήσει δια μέσου του ΥΠΑΙΘ τη δυνατότητα ίδρυσης Πειραματικών και Πρότυπων Σχολείων στο Νομό Κιλκίς. Η απάντηση του ΥΠΑΙΘ ήταν ότι εντός του έτους θα παρέχονταν η δυνατότητα αυτή. Όπερ και εγένετο. Προ μηνός προσεκλήθησαν τα ίδια τα σχολεία και οι Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας και Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης να εκφράσουν το ενδιαφέρον τους για τον χαρακτηρισμό τους ως Πειραματικά ή Πρότυπα σε όλη την επικράτεια.

Με μοναδικό κριτήριο το συμφέρον της μαθητικής κοινότητας και του τόπου έπρεπε να αποφασίσουμε ποια από τα σχολεία μας μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως Πειραματικά ή Πρότυπα.

Αρχικά σε κοινή επαφή με τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και τον Διευθυντή της καταλήξαμε στο ότι ο όποιος χαρακτηρισμός από τις Διευθύνσεις όφειλε να προσφέρει στο μαθητή/τρια ολοκληρωμένη παρουσία από την είσοδο μέχρι την έξοδό του/της στο σχολικό σύστημα. Έτσι με βάση και την υπό του νόμου υποδεικνυόμενη συσχέτιση των σχολείων συμφωνήθηκε να προταθούν από την Πρωτοβάθμια ένα Νηπιαγωγείο και ένα Δημοτικό συνδεδεμένα μεταξύ τους και από τη Δευτεροβάθμια ένα Γυμνάσιο και ένα Λύκειο επίσης συνδεδεμένα μεταξύ τους. Τα 4 σχολεία σειριακά θα πρoσφέρουν ολοκληρωμένη παρουσία στο μαθητή/τρια στα Πειραματικά σχολεία. Η περίπτωση των Πρότυπων για τον ίδιο λόγο απορρίφθηκε μιας και τα Πρότυπα είναι μόνο Γυμνάσια ή Λύκεια και όχι Νηπιαγωγεία ή Δημοτικά.

Από τα 3 Γυμνάσια και 2 Λύκεια της πόλης [4] αυτά που θα μπορούσαν να διασυνδεθούν μεταξύ τους είναι το 2ο Γυμνάσιο και το 2ο Λύκειο Κιλκίς.

Επιγραμματικά αναφέρουμε κάποιους από τους λόγους :

1) Τα δύο σχολεία αποτελούν ένα συγκρότημα των οποίων οι μαθητές/τριες συναυλίζονται αφού τα διδακτήριά τους βρίσκονται στον ίδιο αυλόγυρο.

2) Κάποιοι από τους εκπαιδευτικούς του 2ου Γυμνασίου και 2ου Λυκείου είναι κοινοί και μπορούν να μεταβούν στη διάρκεια του ημερησίου προγράμματος από το ένα στο άλλο.

3) Η τοποθέτηση κοινών εκπαιδευτικών στα δύο σχολεία συνάδει με τη λογική της συμπλήρωσης του ωραρίου και στα δύο.

4) Το 1ο Γυμνάσιο και το 1ο Λύκειο είναι τα μεγαλύτερα σχολεία της πόλης με 363 και 388 μαθητές αντίστοιχα. Το μέγεθός τους αποτελεί μειονέκτημα.

5) Το 1ο Λύκειο υποστηρίζει προσφυγικό μαθητικό δυναμικό και η όποια αλλαγή του θα είχε ετεροβαρείς επιπτώσεις σ’ αυτό.

6) Το 2ο Γυμνάσιο έχει 352 μαθητές και έπεται το 3ο με 304. Το 3ο Γυμνάσιο αποκλείεται από κάθε επιλογή διότι είναι το μόνο σχολείο στο οποίο λειτουργούν τα τμήματα ένταξης. Η παρουσία εξειδικευμένου προσωπικού και η σύσταση για πρώτη φορά οργανικών θέσεων για εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής αλλά και η κάλυψή τους με διορισμούς μετά από 10 χρόνια είναι καθοριστική. Απαγορευτική επίσης είναι η μεταφορά των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα άλλα δύο Γυμνάσια λόγω της παρέλευσης τουλάχιστον διετίας προκειμένου να μπορέσουν τα τμήματα ένταξης να ξαναπάρουν ΦΕΚ ίδρυσης και λειτουργίας.

7) Ιδανική χωρίς κανένα πρόβλημα θα ήταν η εξαρχής ίδρυση ενός Πειραματικού σχολείου στο ιδρυμένο με ΦΕΚ 4ο Γυμνάσιο. Δυστυχώς όμως η λειτουργία του είναι απαγορευτική παρότι ευκταία, αναδεικνύοντας το τεράστιο πρόβλημα της σχολικής στέγης. Τα τελευταία 23 χρόνια δεν έχει γίνει καμία ενέργεια για ανέγερση νέου σχολείου. Βέβαια εδώ πρέπει να αναφερθεί η αγαστή συνεργασία του Δημάρχου Κιλκίς κ. Δημήτριου Κυριακίδη με τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας της Π.Ε. Κιλκίς μερίμνη του οποίου έχει κατατεθεί από τον Αύγουστο φάκελος στην Διεύθυνση Έργων του ΚΤΥΠ και η μελέτη – ανάθεση - ανέγερση έχει για πρώτη φορά μετά από τόσα χρόνια δρομολογηθεί.

Το 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΙΛΚΙΣ

1) Στο 2ο Γυμνάσιο υπηρετούν με οργανική θέση 35 μόνιμοι εκπαιδευτικοί από τους οποίους ένας (1) κατέχει Διδακτορικό Τίτλο και δεκαέξι (16) Μεταπτυχιακό. Πτυχία Ξένων Γλωσσών διαθέτουν οι τριανταένα (31). Πιστοποίηση ΤΠΕ Α’ επιπέδου κατέχουν όλοι οι εκπαιδευτικοί. Τ.Π.Ε.Β’ επιπέδου κατέχουν μαζί με τους εν αναμονή προς εξέταση επτά (7) εκπαιδευτικοί.

2) Το 2ο Γυμνάσιο είναι μακράν το σχολείο με τις περισσότερες δράσεις το οποίο υπήρξε και στο παρελθόν Σχολείο Εφαρμογής Πειραματικών Προγραμμάτων στην Εκπαίδευση.

3) Το σχολείο λειτουργεί σύμφωνα με το πρόγραμμα ΣΕΠΠΕ (Σχολεία Εφαρμογής Πειραματικών Προγραμμάτων στην Εκπαίδευση, εφαρμογή των εξής πειραματικών προγραμμάτων: α) Αναδιάταξη σχολικού χώρου και β) Η Τηλεματική στα σχολεία - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο - 1997) και διαθέτει αίθουσες μαθημάτων και όχι τμημάτων. Διαθέτει αίθουσα μουσικής, 2 εξοπλισμένα σύγχρονα εργαστήρια Πληροφορικής (με 3d εκτυπωτή και 3d scanner), εργαστήρια Φυσικής, Χημείας (& Βιολογίας) καθώς και χώρο ανάγνωσης-Βιβλιοθήκη. 

Όλες οι αίθουσες είναι εξοπλισμένες με Η/Υ και projectors ενώ 5 από τις 16 διαθέτουν διαδραστικούς πίνακες, Υπάρχει στη διάθεση των εκπαιδευτικών φορητό διαδραστικό σύστημα διδασκαλίας και φορητός projector. Πρόσβαση στο διαδίκτυο διαθέτουν όλες οι αίθουσες μαθημάτων και τα γραφεία των εκπαιδευτικών, τόσο ενσύρματα αλλά και ασύρματα. Το σχολείο αποτελεί Εξεταστικό Κέντρο Πανελληνίων για τους Φυσικώς Αδύνατους μαθητές και διαθέτει Σύστημα Ασφαλούς Μετάδοσης (ΣΑΜ). 

Στον χώρο της αυλής, βρίσκεται το Κλειστό Γυμναστήριο καθώς και ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ και χάντμπολ. Στο χώρο υποδοχής υπάρχει πλήρως εξοπλισμένο Ιατρείο με συσκευή παροχής οξυγόνου, ιατρικό κρεβάτι, ανέπαφο θερμόμετρο, οξύμετρο, πιεσόμετρο, μετρητή σακχάρου, φορητό καρδιογράφο αλλά και φορητό απινιδωτή (AED).

· Σχολική ιστοσελίδα: https://2gymkil.blogspot.com/

· Η ιστορία του Σχολείου: http://istoria2gymkilkis.blogspot.com/

· Η ηλεκτρονική εφημερίδα: http://2gymnews.blogspot.com/

· Συμμετοχή και δημιουργία υλικού με την έγκριση του ΙΕΠ (2017-2018) με θέμα «Ψηφιακός – Αναλογικός Άνθρωπος. Έφηβοι και Ψηφιακή Τεχνολογία» σε συνεργασία με τον Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κιλκίς.

· Πρόγραμμα Socrates Comenius I με τίτλο «Προστατεύοντας το περιβάλλον της Ευρώπης – Σήμερα και για το μέλλον» το οποίο υλοποιήθηκε σε συνεργασία με σχολεία από 4 χώρες (Αγγλία – Γαλλία – Μάλτα – Πολωνία) (2007-2009)

· Συμμετοχή εκπαιδευτικού στο ΤοΤ (Train of Trainers) – Επιμορφώσεις Εκπ/κών σε συνέχεια του προγράμματος επαγγελματικής μετεκπαίδευσης GTPD στις ΗΠΑ, υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Fulbright, Αθήνα –Βέροια –Ιωάννινα (2011-13)

· Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην Παιδαγωγική Ομάδα Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ Key Action 2 με τίτλο Ενίσχυση των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών «STEM Capacity Building or StrEnghteM» (2016 – 2018)

· Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην Παιδαγωγική Ομάδα Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ Key Action 2 με τίτλο How to wIN the challenge: Internationalizing EQF level 5 – HINGE

· Δίκτυο Σχολικής Καινοτομίας (2007-2010). Κατά την 3ετή συμμετοχή στο δίκτυο ασχολήθηκε με τη διαχείριση του χαμένου – ελεύθερου διδακτικού χρόνου για προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη, τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών. Οι δράσεις του έλαβαν διάκριση και παρουσιάστηκαν σε ειδική ημερίδα στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. (Μορφωτική και Αναπτυξιακή Πρωτοβουλία Ιδρύματα: Σταύρος Νιάρχος, Ευγενίδου, Κωστοπούλου, Λαμπράκη, Α.Γ. Λεβέντη, Α.Σ. Ωνάση, Μορφωτικό Εθνικής Τραπέζης, 2007).

· Διεθνές Δίκτυο Καινοτομίας «Μένων», όπου και υλοποιήθηκε σχέδιο δράσης για τη μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο με τίτλο «6+3 ή 9 χρόνια υποχρεωτικής εκπαίδευσης;» 2013-2016 (Menon network, 2013)

· Συμμετοχή στο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο “Mentoring Technology-Enhanced Pedagogy (MENTEP)”(2016). Στόχος του έργου ήταν η ανάπτυξη και ο δοκιμαστικός έλεγχος του διαδικτυακού εργαλείου Technology Enhanced Teaching Self‐Assessment Tool (TETSAT).

· Μαθαίνω για τα Δάση

· Οικολογικά Σχολεία

· Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον

· Environment On Line (ENO)

· Let’s Do it Greece

· Η Άνοιξη της Ευρώπης

· Πιλοτική εφαρμογή προγράμματος εκπαιδευτικής έρευνας και καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Quality for Innovation in European Schools (Q4I).(2014)

· Έργο ΜΕΝΤΕΡ. Το συντονισμό του έργου MENTEP είχε αναλάβει το European Schoolnet, ένα δίκτυο 30 υπουργείων Παιδείας στην Ευρώπη, υποστηριζόμενο από 13 εθνικές δημόσιες αρχές. Το FBKIRVAPP, το Ερευνητικό Ίδρυμα για την Αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών στην Ιταλία, ήταν αρμόδιο για την ποσοτική αξιολόγηση του έργου. (ΙΤΥΕ-Διόφαντος, 2016)

· Πρόγραμμα Πιλοτικής Εισαγωγής Διαδραστικών Συστημάτων και Συναφούς Εξοπλισμού στην Τάξη (ΥΠΔΜΘ, 2017)

· Πιλοτικές παρεμβάσεις υποστήριξης πιστοποίησης μαθητών Γ’ τάξης Γυμνασίου για την απόκτηση Κρατικού Πιστοποιητικού Πληροφορικής (ΚΠπ) 2018-2019 (ΥΠΕΘ, 2018)

· Αναβάθμιση ψηφιακών υποδομών Τεχνολογίας και Πληροφορικής και επικοινωνιών σε επιλεγμένες σχολικές μονάδες Α/ΘΜΙΑΣ & Β/ΜΙΑΣ Εκπαίδευσης (ΥΠΕΘ, 2018-2019). Εξοπλισμός εργαστηρίου με ένα server, 14 Η/Υ Raspery Pi, 3d printer, 3d scanner και 8 set Arduino.

· Αδελφοποίηση με σχολείο της Ρωσίας Νο 3 Vityazevo της πόλης Anapa (2018 – 2021) με στόχο την ενίσχυση της φιλίας, την ανάπτυξη των ανθρωπιστικών δεσμών και τη σύμπραξη μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών των σχολείων της Ρωσικής Ομοσπονδίας και Ελληνικής Δημοκρατίας.

· Ξεκινώντας από τη θεωρία ότι το Σχολείο δεν προσφέρει απλά στείρα γνώση, αλλά είναι ένας βασικός φορέας κοινωνικοποίησης ενταγμένος στην ευρύτερη κοινωνία, κατά τη διάρκεια της έναρξης της πανδημίας Covid-19 τύπωσε στον τρισδιάστατο εκτυπωτή, 500 προσωπίδες ατομικής προστασίας και διένειμε στα Νοσοκομεία Κιλκίς, Παιονίας και Χίου, σε μονάδες φροντίδας αλλά και στα σχολεία της πόλης μας (Δημοτικά, Γυμνάσια Λύκεια και Ειδικό Σχολείο).

· Συμμετοχή στην οργανωτική επιτροπή για την απελευθέρωση της πόλης.

· Δημιουργία ιστοσελίδας για το Λαογραφικό Μουσείο Κιλκίς (πρώην κτίριο 2ου Γυμνασίου Κιλκίς)

· Εκδηλώσεις μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.

· Έργο ΟΔΥΣΣΕΙΑ, Υποέργο Ε5.4: "Εξ' αποστάσεως πρόσβαση μαθητών στο δίκτυο" (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο – 1999)

· Ευέλικτη Ζώνη Καινοτόμων Δράσεων στο Γυμνάσιο 2003-2004 ( Παιδαγωγικό Ινστιτούτο – 2002)

· Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο – για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο) (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2006 -2008)

· Θερινό Σχολείο «Ακαδημία Πλάτωνος» (Ίδρυμα Ωνάση, 2012)

· Ενίσχυση της ελληνομάθειας των αλλόγλωσσων μαθητών και μελών των οικογενειών τους (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2011 -2013)

· «Νέο Σχολείο» Πιλοτική εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών 2012-2015 (Π.Δ. 97/2012).

· Οι συνεχείς διακρίσεις του 2ου Γυμνασίου Κιλκίς για τις δράσεις του σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον είχαν ως αποτέλεσμα τη βράβευσή του με τη διεθνή σημαία των Οικολογικών Σχολείων (Eco Schools) 7 φορές (2006 – 2008 – 2010 – 2013 - 2015 – 2017 – 2019).

· Βραβείο από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης “Eco-Schools”(2011, 2014, 2017)

· Βραβείο από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης “Μαθαίνω για τα Δάση”(2009, 2010, 2016)

· Βραβείο από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης “ Φύση χωρίς Σκουπίδια”(2008, 2009)

· Βραβείο από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης “Οι πράσινες Γωνιές της Γειτονιάς μου”(2008)

· Βραβείο καλύτερης σχολικής εφημερίδας (2014)

· Διαγωνισμός «Βιντεομουσεία» - 1η θέση (2014)

· Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Π.Ε. Κιλκίς «Έργων Διάκρισης» 2014

· Πανελλήνιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Κύπρος, Ελλάδα, Ομογένεια: Εκπαιδευτικές Γέφυρες» 2ο Βραβείο (2017)

· Το σχολείο έχει δεχθεί κατά καιρούς φοιτητές Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων για πρακτική άσκηση.

· Συνεργασία με Πανεπιστήμιο Αθηνών & Ελληνογερμανική Αγωγή στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος τεχνολογικά υποστηριζόμενης εκπαιδευτικής καινοτομίας, Inspiring Science Education.Συγκεκριμένα ήταν μια πρωτότυπη δράση ανακαλυπτικής μάθησης του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου CERN, που στόχο είχε την προσομοίωση του πειράματος εντοπισμού του σωματιδίου Higgs (2015)

· Συνεργασία με την κοινοπραξία SurveyLang και συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Έρευνα για τις Γλωσσικές Δεξιότητες (ESLC, 2010)

· Διοργάνωση διαγωνισμού ΑΣΕΠ (τεστ δεξιοτήτων) (2008)

· Διοργάνωση Πανελληνίων διαγωνισμών Φυσικής, Χημείας, Μαθηματικών, Πληροφορικής, Palso.

· Επιμόρφωση σε μεθόδους διδασκαλίας (Ομαδοσυνεργατική και Project), Διαφοροποίηση Διδασκαλίας, Διαπροσωπικές σχέσεις μαθητών – εκπαιδευτικών στο διαπολιτισμικό σχολείο και Κίνητρα μάθησης στις Διαπολιτισμικές τάξεις (Διάπολις – ΑΠΘ, 2013)

· Χρήση Διαδραστικών Συστημάτων στη διδασκαλία των μαθημάτων Γυμνασίου (2ο Γυμνάσιο, 2013)

· Εθελοντικές ομάδες (Περιβαλλοντική)

Δεντροφυτεύσεις
Ανθοφυτεύσεις
Υιοθέτηση δασικής περιοχής
Καθαρισμοί Λόφου Αγ. Γεωργίου και αστικών περιοχών
Ανακύκλωση χαρτιού, πλαστικού, μπαταριών και τόνερ εκτυπωτών
Συλλογή πλαστικών καπακιών
Συμμετοχή στα συσσίτια της Μητρόπολης Πολυανής και Κιλκισίου

· Σχολική Εφημερίδα (10 έτη κυκλοφορίας)
Βραβείο Καλύτερης Σχολικής Εφημερίδας (2014)
Κάλυψη τοπικών - εθνικών γεγονότων και δράσεων του σχολείου

· Κινηματογραφική & ομάδα φωτογραφίας
Συμμετοχές σε διεθνείς και εθνικούς διαγωνισμούς
Δημιουργία ιστορικού βίντεο σχετικού με τα 100 χρόνια απελευθέρωσης του Κιλκίς

· Πρόγραμμα Ανοιχτών Περιβαλλοντικών Τάξεων «ΚΑΛΛΙΣΤΩ»

· Ποικίλα προγράμματα στοχεύοντας στην προστασία του Περιβάλλοντος και της Αειφόρου Ανάπτυξης.

· Πολυετή συμμετοχή σε Εθνικά και Διεθνή Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

· Επισκέψεις και δράσεις με ΚΠΕ

· Θεατρικές Παραστάσεις

· Μουσικές Παραστάσεις

· Δρώμενα στους δρόμους της πόλης και στην Εκκλησία της Ενορίας

· Πρόληψη και αντιμετώπιση σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού

· Διοργάνωση ημερίδας σε συνεργασία με την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

· Ενημέρωση από εκπροσώπους των σωμάτων ασφαλείας (Στρατού, Αστυνομίας, Πυροσβεστική)

· Ενημέρωση της Γ’ Γυμνασίου από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Ισραήλ της McCain Hellas (2009 - 2011)

· Συνεργασία με ΚΕΘΙ «Ευαισθητοποίηση Εκπαιδευτικών και Παρεμβατικά Προγράμματα για την Προώθηση της Ισότητας των Φύλων». (2006-2008)

· Αυτοαξιολόγηση Σχολικής Μονάδας (ΥΠΕΠΘ 2013-14)

Το 2ο ΛΥΚΕΙΟ ΚΙΛΚΙΣ

1) Στο 2ο Λύκειο υπηρετούν με οργανική θέση 19 μόνιμοι εκπαιδευτικοί 3 κατέχουν διδακτορικό δίπλωμα, 10 μεταπτυχιακό δίπλωμα και 5 δύο πτυχία. Αρκετοί έχουν πιστοποίηση Ξένης Γλώσσας και ΤΠΕ Α’ επιπέδου και 6 ετοιμάζονται για εξετάσεις Β’ επιπέδου.

2) Το 2ο Ημερήσιο Γενικό Λύκειο Κιλκίς με 275 μαθητές συμμετέχει ενεργά στα εκπαιδευτικά και κοινωνικά δρώμενα της περιοχής, σε όλους τους τομείς, αναλαμβάνοντας δράσεις που το χαρακτηρίζουν ως “Ανοικτό Σχολείο”.

3) Το σχολείο διαθέτει 13 μεγάλες και 2 μικρές αίθουσες διδασκαλίας, 3 εξοπλισμένα σύγχρονα εργαστήρια Πληροφορικής, Φυσικής-Χημείας και Βιολογίας καθώς και χώρο ανάγνωσης - Βιβλιοθήκη. Οι 5 αίθουσες διδασκαλίας και τα 3 εργαστήρια είναι εξοπλισμένα με Η/Υ και projectors. Υπάρχει στη διάθεση των εκπαιδευτικών φορητό διαδραστικό σύστημα διδασκαλίας και φορητός projector. Πρόσβαση στο διαδίκτυο διαθέτουν όλες οι αίθουσες μαθημάτων και τα γραφεία των εκπαιδευτικών, τόσο ενσύρματα αλλά και ασύρματα. Tο σχολείο είναι Εξεταστικό Κέντρο Πανελληνίων και διαθέτει Σύστημα Ασφαλής Μετάδοσης (ΣΑΜ).

4) Στο πλαίσιο της τηλεκπαίδευσης το σχολείο απέκτησε 13 φορητούς η/υ και 10 tablets από δωρεά μέσω του ΥΠΑΙΘ. Ο Δήμος της πόλης πρόσφερε στο σχολείο 25 tablets. Ο εξοπλισμός αυτός διατέθηκε κατά προτεραιότητα στους μαθητές του σχολείου και στη συνέχεια στους εκπαιδευτικούς για τη λύση του προβλήματος του εξοπλισμού της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

5) Στον αύλειο χώρο, βρίσκεται το Κλειστό Γυμναστήριο του 2ου Γυμνασίου το οποίο χρησιμοποιείται και από το 2ο Λύκειο καθώς και ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ, βόλεϊ, χάντμπολ και ένα μικρό αμφιθέατρο.

6) Στο χώρο υποδοχής υπάρχει ανέπαφο θερμόμετρο, ενώ το φαρμακείο του σχολείου διαθέτει οξύμετρο, πιεσόμετρο, μετρητή σακχάρου.

7) Το ιστολόγιο του σχολείου https://blogs.sch.gr/2lykkilk/ χρησιμοποιείται τόσο από μαθητές αλλά και από τους γονείς προς ενημέρωσή τους.

8) Δύο εκπαιδευτικοί του σχολείου έχουν λάβει μέρος με εισήγηση σε πανελλήνια και διεθνή συνέδρια και η εισήγησή τους έχει κριθεί.

9) Το σχολείο διακρίθηκε δύο φορές στη 2η θέση σε πανελλήνιο σχολικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου κορασίδων με απότοκο την επιπλέον μοριοδότησή τους για την εισαγωγή τους στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση.

10) Διάκριση μαθητή στην 1η θέση σε πανελλήνιο σχολικό πρωτάθλημα στίβου αγοριών

11) Διάκριση μία φορά 1η θέση σε πανελλήνιο σχολικό πρωτάθλημα χάντμπολ αγοριών.

12) Διακρίσεις μαθητών σε μαθητικούς διαγωνισμούς Μαθηματικών

13) Το σχολείο έχει υλοποιήσει παλαιότερα πρόγραμμα Comenius.

14) Θεατρική ομάδα: κάθε χρόνο ετοιμάζει θεατρική παράσταση.

15) Λέσχη ανάγνωσης βιβλίου με καλεσμένο/η συγγραφέα/ποιητή/τρια ( Τίτος Πατρίκιος, Έλλη Φρεγγίδου, κ.α)

16) Προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων: Ανακύκλωση χαρτιού, μπαταριών, πλαστικών καπακιών, εκμάθηση σκι, πολιτιστικά προγράμματα.

17) Δράσεις για την απόκτηση τίτλου Eco School.

18) Ημερίδες για μαθητές με θέματα σχολικής βίας, υγιεινής, επαγγελματικού προσανατολισμού.

19) Επισκέψεις μαθητών στα Πανεπιστήμια ΑΠΘ & Μακεδονίας για τις σπουδές στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση.

20) Βουλή των Εφήβων 2017-2018

21) Gastronomy as an educational resource 2013-2015.

22) Συνεργασία με συντονιστές εκπαίδευσης και υλοποίηση ημερίδων για μαθητές και- εκπαιδευτικούς σχετικά με τη διδασκαλία μαθημάτων.

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ[5]

Η αντίδραση των συλλόγων των εκπαιδευτικών σε όλα τα σχολεία συνδέεται με το γεγονός της φαινομενικής άρσης των οργανικών τους θέσεων. Στο σημείο αυτό οφείλονται να δοθούν μερικές εξηγήσεις.

1) Στο 2ο Γυμνάσιο ανήκουν 32 θέσεις εκπαιδευτικών, σήμερα υπηρετούν οι 15. Από τους 17 υπόλοιπους εκπαιδευτικούς έχουμε υπηρετούντες σε άλλα σχολεία ως διευθυντές 2, με διάθεση ή αποσπασμένοι σε άλλο ΠΥΣΔΕ ή φορέα 15. Συνεπώς θα αναφερόμαστε σε 15 θέσεις για το 2ο Γυμνάσιο.

2) Στο 2ο Λύκειο ανήκουν 33 θέσεις εκπαιδευτικών, σήμερα υπηρετούν οι 17 . Από τους 16 υπόλοιπους εκπαιδευτικούς έχουμε υπηρετούντες σε άλλα σχολεία ως διευθυντές 6, με διάθεση ή αποσπασμένοι σε άλλο ΠΥΣΔΕ ή φορέα 10. Συνεπώς θα αναφερόμαστε σε 16 θέσεις για το 2ο Λύκειο.

3) Οι οργανικές θέσεις για τις οποίες εκφράζονται παράπονα ότι διακυβεύονται είναι λοιπόν τριάντα μία 15+16=31.

4) Οι οργανικές θέσεις που ανανεώνονται σε κάθε νομό λόγω συνταξιοδότησης κυρίως προέρχονται από το μεγαλύτερο αστικό κέντρο (βλέπε σχολεία της πόλης του Κιλκίς) αφού εκεί καταλήγουν οι μεγαλύτεροι ηλικιακά εκπαιδευτικοί. Την τελευταία 5ετία είχαμε τις εξής συνταξιοδοτήσεις 2017 (5), 2018(4), 2019(3), 2020(24), 2021(18), σύνολο 54, δηλαδή κατά μέσο όρο 11 συνταξιοδοτήσεις ανά έτος. Συνεπώς σε μια 2ετία (ή 3ετία όπως προτάθηκε στο ΥΠΑΙΘ χωρίς να ξέρουμε εάν θα ισχύσει) θα έχουμε 21 ή 33 νέες οργανικές θέσεις οι περισσότερες στην πόλη του Κιλκίς.

5) Μέχρις εδώ δε λάβαμε υπόψη προσθετικά τις μεταθέσεις, βελτιώσεις κλπ. σε βάθος 2ετίας ή 3 ετίας. Φέτος είχαμε 73 μεταθέσεις εκπαιδευτικών που έφυγαν από το Κιλκίς.

6) Στο σημείο αυτό να αφαιρεθούν οι οργανικές θέσεις των συναδέλφων που ψήφισαν υπέρ του χαρακτηρισμού των σχολείων σε Πειραματικά.

7) Οι υπηρετούντες Διευθυντές σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο μετά από 2 τριετείς θητείες αλλάζουν σχολείο. Γιατί αυτό δεν μπορεί να ισχύει και για τις 31 οργανικές συναδέλφων εκπαιδευτικών;

8) Μετά την αξιολόγηση η θητεία είναι τετραετής χωρίς, να απαιτείται μετάθεση ή απόσπαση για το Κιλκίς.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

1) Τα κριτήρια επιλογής των εκπαιδευτικών των Π.Σ. διακρίνονται σε πέντε κατηγορίες, ως εξής:

α) η επιστημονική-παιδαγωγική συγκρότηση και κατάρτιση, όπως προκύπτει ιδίως από τους τίτλους σπουδών και τις επιμορφώσεις, τη γνώση ξένων γλωσσών και την πιστοποιημένη επιμόρφωση στις νέες τεχνολογίες,

β) το επιστημονικό-συγγραφικό έργο, όπως προκύπτει ιδίως από τη συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα Α.Ε.Ι. ή επιστημονικών φορέων με την ιδιότητα του ερευνητή, τις διακρίσεις, τα επιστημονικά συγγράμματα με Διεθνή Μοναδικό Αριθμό Βιβλίου (International Standard Book Number-ISBN), τα δημοσιευμένα άρθρα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά με κριτές της ημεδαπής και της αλλοδαπής, τις εισηγήσεις σε επιστημονικά συνέδρια που έχουν δημοσιευτεί σε τόμους πρακτικών, τον σχεδιασμό και την εκπόνηση εκπαιδευτικού υλικού, έπειτα από ανάθεση από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ή από εποπτευόμενους από αυτό φορείς,

γ) το καινοτόμο εκπαιδευτικό έργο και η συμβολή στην ανάπτυξη του σχολείου, όπως προκύπτει ιδίως από την οργάνωση ή συμμετοχή σε προγράμματα αξιολόγησης του σχολείου, την οργάνωση ή συμμετοχή σε έρευνα δράσης, τη συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα με συνέργειες ή δίκτυα σχολείων εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και τη συμμετοχή ή οργάνωση της λειτουργίας ομίλων ή εξωδιδακτικών δραστηριοτήτων,

δ) η υπηρεσιακή κατάσταση, η διδακτική εμπειρία και το καθοδηγητικό έργο, όπως προκύπτει ιδίως από την εμπειρία στην εφαρμογή καινοτομιών και τον εκπαιδευτικό πειραματισμό, τη διδακτική εμπειρία στην οικεία βαθμίδα εκπαίδευσης, πέραν της απαιτούμενης ως προϋπόθεσης διεκδίκησης της θέσης, τη διδασκαλία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το επιμορφωτικό έργο σε προγράμματα παιδαγωγικής καθοδήγησης ή σε άλλα επίσημα θεσμοθετημένα προγράμματα ή έργα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και την προϋπηρεσία σε θέσεις ευθύνης και ε) η γενική συγκρότηση και προσωπικότητα του υποψηφίου, η οποία αξιολογείται με προφορική δομημένη συνέντευξη ενώπιον της Π.Ε.Π.Π.Σ. της Π.Δ.Ε., στην οποία υπάγεται ή την οποία επιλέγει ο υποψήφιος εκπαιδευτικός.

2) Μετά το πέρας των 2 πρώτων χρόνων οι εκπαιδευτικοί του σχολείου αξιολογούνται κατά προτεραιότητα εάν θα παραμείνουν ή όχι στο Π.Σ. Εάν κάποιος επιθυμεί να φύγει ή αξιολογηθεί αρνητικά του δίνεται οργανική σε σχολείο της ίδιας ομάδας στην πόλη του Κιλκίς. Εάν κριθεί θετικά συνεχίζει τη θητεία του για 4 χρόνια στο Π.Σ. Οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι χάνουν την οριστική τους τοποθέτηση, σύμφωνα με την παρ. 15, τοποθετούνται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα, συγκρινόμενοι με τους υπεράριθμους εκπαιδευτικούς, με βάση το σύνολο των μονάδων μετάθεσης και τις δηλώσεις προτίμησής τους σε κενές οργανικές θέσεις σχολείων της ίδιας ομάδας και, όπου αυτό δεν είναι δυνατόν, σε κενές θέσεις σχολείων όμορης ομάδας της ίδιας περιοχής μετάθεσης.

3) Οι παλαιότεροι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται από το ΕΠ.Ε.Σ., τον Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου και τον Διευθυντή του σχολείου, οι οποίοι συντάσσουν έκθεση αξιολόγησης. Από το αποτέλεσμά της προκύπτουν οι ενδεχόμενες νέες θέσεις για τις οποίες αξιολογούνται οι νεοεισελθόντες εκπαιδευτικοί.

4) Οι νεοεισελθόντες για κάλυψη θέσεων που προκηρύσσονται στο Π.Σ. αξιολογούνται από την Π.Ε.Π.Π.Σ. τον πρώτο χρόνο εισδοχής τους μετά δε από θετική κρίση τοποθετούνται για 4ετή θητεία.

5) Όταν υφίσταται ανάγκη για την πλήρωση κενών θέσεων εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε Π.Σ. η Δ.Ε.Π.Π.Σ. προκηρύσσει διαδικασία κατάταξης των υποψήφιων εκπαιδευτικών ανά Π.Δ.Ε., με σειρά προτεραιότητας, κατά κλάδο και ειδικότητα.

6) Σκοπός της αξιολόγησης δεν είναι η δίωξη ή η απομάκρυνση του εκπαιδευτικού από το σχολείο αλλά η αυτοβελτίωσή του με απώτερο στόχο τον ίδιο το μαθητή.

7) Η απόσπαση θετικής αξιολόγησης για έναν εκπαιδευτικό που είναι συνεπής στα καθήκοντά του και παρουσιάσει ουσιαστικά δείγματα αυτοβελτίωσης (όχι κατ’ ανάγκη λήψη 2ων πτυχίων, μεταπτυχιακών ή διδακτορικών ) είναι εφικτή. Δεν είναι λίγοι οι παλαιότεροι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στα ΠΣ χωρίς την κατοχή 2ων πτυχίων, μεταπτυχιακών ή διδακτορικών.

8) Η αυτοβελτίωση του εκπαιδευτικού αποτελεί εφαλτήριο για τη βελτίωση του συλλόγου των εκπαιδευτικών η οποία με τη σειρά της αποτελεί πρόκριμα για τη βελτίωση του σχολείου δηλαδή των μαθητών.

9) Στη διάρκεια της θητείας του σε Π.Σ. ο εκπαιδευτικός δύναται να υποβάλει αίτηση μετάθεσης ή απόσπασης. Αν ο εκπαιδευτικός μετατεθεί ή αποσπαστεί και αναλάβει υπηρεσία στον φορέα απόσπασης κατά τη διάρκεια της θητείας του, αυτή λήγει αυτοδικαίως.

10) Στα πειραματικά σχολεία τα αδιαμφισβήτητα θετικά στοιχεία είναι πολλά, η ελευθερία στην εφαρμογή νέων μεθόδων, η άσκηση και η συνεργασία με φοιτητές, η διασύνδεση με τα διασυνδεδεμένα σχολεία, τα Πανεπιστήμια, τα πολλαπλά προγράμματα ελληνικά και ευρωπαϊκά, τα σχέδια μαθημάτων, η πραγματική εφαρμογή αφού οι μαθητές επιλέγονται με κλήρωση, τα σύμφωνα συνεργασίας με διάφορους φορείς, οι ποικίλες δραστηριότητες, η λειτουργία μαθητικών ομίλων, η υλοποίηση καινοτόμων σχολικών δραστηριοτήτων όπως περιβαλλοντικά, πολιτιστικά προγράμματα και προγράμματα αγωγής υγείας, οι ετήσιες απολογιστικές εκθέσεις και οι εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης του σχολείου κλπ.

Η εκπαίδευση όμως δεν γίνεται με μικροωφελιμιστικά κριτήρια. Είναι μοναδική ευκαιρία για το νομό και για τα παιδιά μας, και ας ματώσουμε. Η κληρονομιά των προγόνων μας, επιβάλλει την αριστεία ως κίνητρο προόδου και εξέλιξης η οποία είναι ταυτισμένη με την ευγένεια, τη γνώση, τον ενθουσιασμό, τη συμπεριφορά, την ευτυχία, τον αλτρουϊσμό, την εντιμότητα, την αρετή, τη δικαιοσύνη, την ελπίδα, τη χαρά , την ευγνωμοσύνη, την υπερηφάνεια, την ταπείνωση, την έμπνευση, το δέος, την ευεργεσία, την ικανοποίηση, τον εθελοντισμό, την αγάπη και τόσα άλλα συναισθήματα που ο καλός εαυτός των μαθητών μας οφείλει μέσα από τα σχολεία αυτά να αναδείξει.

Εν κατακλείδι, προτείνεται άμεσα ο χαρακτηρισμός του 2ου Γυμνασίου και 2ου Λυκείου Κιλκίς ως Πειραματικών (αλλά και Δημοτικού και Νηπιαγωγείου ), σχολεία που μπορεί να συνδεθούν μεταξύ τους, μεγιστοποιώντας τα οφέλη για τη μαθητική κοινότητα.

[1] Άρθρο 18 νόμος 4692/2020 ΦΕΚ 111 τA΄ Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις.

[2] Άρθρο 10 Νόμος 4327/2015 ΦΕΚ 50 τΑ΄ - Διάκριση Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων.

[3] Κόκλα Ι. 2019 . Ποιήτρια - συγγραφέας Νικιάνα, 17-8-2019.

[4] Η πρόσκληση εξαιρεί τα ΕΠΑΛ. Επίσης εξαιρούνται τα Εσπερινά και τα Ειδικά Σχολεία λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρος τους.

[5] Ν. 4692 Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις 12 Ιουνίου 2020 τΑ΄ Φεκ 111.