2015: Μαρτυρικό έτος με κενό στρατηγικής

Του Δημήτρη Μάρδα
Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ

Με 317 δις ευρώ δημόσιο χρέος to 2014, με άμεσες ανάγκες για εξόφληση παλιότερων εκδοθέντων ομολόγων και με ένα σύνολο μνημονιακών εκκρεμοτήτων, η συζήτηση των οποίων μετατέθηκε στο άμεσο μέλλον, η χώρα πορεύεται στις εκλογές. Η εικόνα αυτή συμπληρώνεται με το υπέρογκο ποσό 72 δις περίπου ευρώ, από χρέη (μαζί με τις προσαυξήσεις) οφειλετών προς το Δημόσιο.
Και σε όλη αυτήν την κατάσταση προστίθεται ένας ακόμη πονοκέφαλος για την μελλοντική κυβέρνηση, αυτή των τραπεζών, των δισεκατομμυρίων που έχουν λάβει από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης με την εγγύηση του κράτους και το πρόβλημα της ρευστότητας που αντιμετωπίζουν.

Ως προς τη ρευστότητα των τραπεζών ειδικότερα, η όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή τους στην αγορά εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, θα στερήσει από την αγορά χρήματα, όποτε η ανάκαμψη της οικονομίας, θα περιπλακεί ακόμη πιο πολύ.

Οι προβλέψεις για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2015, φαντάζουν σαν νησίδα αισιοδοξίας σε όλη αυτήν την πραγματική δυσάρεστη κατάσταση. Δεν γνωρίζουμε αν οι εκτιμήσεις του ανήκουν πλέον στη σφαίρα της εικονικής πραγματικότητας, η υστέρηση όμως των εσόδων που παρατηρείται ενόψει πρόωρων εκλογών, εκτροχιάζει κατά πολύ ή λίγο την αισιοδοξία του.

Επιστέγασμα των πρόσφατων εξελίξεων είναι η πολιτική αντιπαλότητα ανάμεσα σε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση. Κοινό τους σημείο είναι το εξής: Οι πάντες θέλουν να ρίξουν στην πυρά το Μνημόνιο, βιώνοντας την αυταπάτη της απαλλαγής από τους μηχανισμούς εποπτείας των πιστωτών στα επόμενα τριάντα χρόνια! Έτσι, o πρωθυπουργός της χώρας το σχίζει φύλλο-φύλλο, ενώ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα το σχίσει μια και έξω!.

Στη μέση όλων αυτών των εξελίξεων βρίσκεται ο Έλληνας ψηφοφόρος, που διακρίνεται για τη σύνεσή του, θεωρώντας το αυτονόητο: Οι πρόωρες εκλογές δε θα έλυναν τα οξύτατα προβλήματά του. Παρόλα αυτά οι πεφωτισμένοι αρχηγοί μας άλλα πρεσβεύουν.

Εκ του αποτελέσματος της μη εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας κρίνεται ότι ο κος Σαμαράς εύλογα ανήκει στους υποστηριχτές των πρόωρων εκλογών, παρά τις αντίθετες δηλώσεις του. Η πρακτική που ακολούθησε κατέδειξε ότι άλλα έλεγε, άλλα εννοούσε και άλλα τελικά έπραξε. Η κρυφή του επιθυμία για πρόωρες εκλογές καθρεφτιζόταν στην επιλογή του προσώπου ως υποψηφίου Προέδρου της Δημοκρατίας. Κλήθηκαν λοιπόν οι βουλευτές των μικρών κομμάτων της αντιπολίτευσης να δώσουν την ψήφο τους σε έναν υποψήφιο που χαρακτηριζόταν από μέτριο πολιτικό ανάστημα, μια ανύπαρκτη διεθνή εμβέλεια και το σημαντικότερο, έφερε τον τίτλο ενός παλαιού κομματικού στελέχους.

Ο κος Δήμας πληρούσε λοιπόν όλες τις προϋποθέσεις που οδηγούσαν στην καταψήφισή του!. Αυτό το γνώρισε ο κος Σαμαράς εξαρχής.

Το 2015 μπαίνει με πολλά σύννεφα επάνω από το κεφάλι μας. Αυτά γίνονται όλο και πιο μαύρα καθώς διαπιστώνονται τα ακόλουθα:

Τα κόμματα που συνθέτουν την κυβέρνηση δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να διαχειρίζονται τη φτώχεια μας. Κύριο μέλημα τους είναι η δανειοδότηση της χώρας με σκοπό την αποπληρωμή παλαιότερων υποχρεώσεων. Τα μέσα είναι γνωστά και οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα: Στην αποσάθρωση της μεσαίας τάξης και του παραγωγικού ίσου της χώρας.

Από την άλλη πλευρά, η αξιωματική αντιπολίτευση παρουσιάζει συχνά ένα διπλό πρόσωπο, προτείνοντας ακραίες λύσεις, που τρομάζουν τους ψηφοφόρους, ενώ καταδεικνύουν από την άλλη, ένα κενό στρατηγικής που τη διακρίνει, όταν προτάσσει την κατά μέτωπο σύγκρουση με τους πιστωτές.

Η σύγκρουση με έναν ισχυρά πολιτικά εχθρό είναι μια άσκηση στρατηγικής πολέμου. Η επιτυχία της διεξαγωγής νικηφόρων μαχών δεν εξαρτάται μόνο από τις δικές μας δυνάμεις. Οι δυνατότητες του αντιπάλου είναι το δεύτερο στοιχείο που οφείλουμε να λάβουμε εξίσου σοβαρά υπόψη. Όταν λοιπόν ο εχθρός είναι ισχυρότερός μας, τότε απαιτείται μια άλλη στρατηγική, διαφορετική από εκείνη της κατά μέτωπο επίθεσης.

Όποια και αν είναι όμως η επιλογή μας, οι ιαχές, οι άναρθρες κραυγές και η πολιτική των εντυπώσεων δεν λύνουν το πρόβλημα. Αντίθετα, μια συγκροτημένη στρατηγική, που κινείται με συνέπεια και χωρίς αποκλίσεις, αναδεικνύοντας έντεχνα τα πλεονεκτήματα μας και εκμεταλλευόμενη από την άλλη τις αδυναμίες του αντιπάλου, θα δώσει εύλογα καλύτερα αποτελέσματα από ότι λεκτικές φοβέρες και πομπώδεις εκφράσεις περί σχισιμάτων των Μνημονίων.

Όλα όσα αναφέρθηκαν κτίζονται όμως με τη βοήθεια μιας άλλης πολιτικής κουλτούρας, που έχει σημείο εκκίνησης νέους ανθρώπους, άτομα με βαθιές γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρίες από την αγορά όπως και την επιστήμη τους και απαλλαγμένα από οτιδήποτε παλαιό, που βιώνει τη δική του βασανιστική διαδικασία παρακμής και σήψης.