Ο Π. Τονικίδης σε ημερίδα για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα

Εισηγητής στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα, ήταν ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου και υποψήφιος δήμαρχος Κιλκίς, Παύλος Τονικίδης.
Την ημερίδα, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη 8 Απριλίου στην αίθουσα εκδηλώσεων του Επιμελητηρίου, διοργάνωσαν η ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΑΕ, ο Καπνικός Σύλλογος Κιλκίς, η Συντεχνία Αρτοποιών ν. Κιλκίς και το ΚΕΚ «Γαία».
Ακολουθεί η εισήγηση του κ. Τονικίδη με θέμα: "ΣΤΥΛΟΒΑΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ KAI ΜΕΣΑΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ"
"Φίλες και Φίλοι,
Είναι μεγάλη χαρά και τιμή και πολύ ιδιαίτερη η στιγμή που καλούμαι να μιλήσω σε σας για την προώθηση της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας στο Νομό μας.

Είμαι Πρόεδρος του Επιμελητηρίου εδώ και Χ χρόνια. Και πλέον υποψήφιος Δήμαρχος της πόλης μας. Πολλοί πιστεύουν πως στην πολιτική πρέπει να κάνεις παραχωρήσεις, να διαβαίνεις ποτάμια και να αλλάζεις όχθες. Δεν είμαι από αυτούς. Έχω συγκεκριμένη προέλευση, διέπομαι από συγκεκριμένες ιδέες και αντιλήψεις και με αυτές σκοπεύω και συνεχίσω, σε ό,τι μου επιφυλάσσει το μέλλον.

Μερικές από αυτές τις ιδέες και τις αντιλήψεις θέλω να μοιραστώ μαζί σας απόψε. Πριν από αυτό, όμως, θα ήθελα να σημειώσω πως στο κοινό που έχω μπροστά μου απόψε, αγαπημένες φίλες και φίλους, δεν βλέπω ένα “προεκλογικό κοινό”. Βλέπω συμμάχους, συνοδοιπόρους, συνεργάτες στην οικοδόμηση μιας διαφορετικής νοοτροπίας για την πόλη μας και την ευρύτερη περιοχή. 

Φίλες και Φίλοι

Για δεκαετίες καλούμασταν να “επιχειρήσουμε” σ’ ένα δυσλειτουργικό περιβάλλον. Με νομοθετικά πλαίσια που άλλαζαν συχνά, φορολογικό περιβάλλον που άλλαζε ακόμα συχνότερα, γραφειοκρατία παροιμιώδη, που συχνά ξεπερνούσε τα όρια του αστείου. Η έννοια της “περιφερειακής ανάπτυξης” παρέμενε στα χαρτιά μεγαλόσχημων σχεδίων που εκπονούσαν άνθρωποι, συχνά άσχετοι με την επιχειρηματικότητα και την πραγματική αγορά. 

Η ίδια η έννοια της επιχειρηματικότητας ήταν - για πολλά - χρόνια ενοχοποιημένη μιας και κεντρικός προσανατολισμός ήταν το “Δημόσιο”. Όλα περιστρέφονταν γύρω από αυτό, από την Παιδεία και τα όνειρα των νέων, μέχρι το επίσημο εθνικό παραγωγικό μοντέλο. Η μόνη πραγματική περιφερειακή ανάπτυξη υπήρχε χάρη στις προσπάθειες, τον κόπο και τη δημιουργικότητα ανθρώπων όπως εσείς και άλλοι συνάδελφοί σε άλλους νομούς. Χωρίς υποστήριξη, χωρίς τα κατάλληλα εθνικά πλαίσια που επιτρέπουν την επιπλέον ανάπτυξη μας. Το μοντέλο αυτό ναυάγησε στη δίνη της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Φάνηκαν και τα όρια του αλλά και η ανεπάρκειά του.

Η κρίση άλλαξε αρκετά πράγματα. Κυρίως, κατά την γνώμη μου, άλλαξε τη νοοτροπία πολλών νέων που δεν θέτουν πλέον ως στόχο την ασφάλεια του Δημοσίου. Αντίθετα, με όπλο τις γνώσεις και την εξοικείωση τους με την τεχνολογία, δημιουργούν μικρές κοιτίδες καινοτομίας, δημιουργίας και επιχειρηματικότητας. Στην Αθήνα, τα πετυχημένα case studies είναι πολλά και κυρίως πολλά υποσχόμενα. Πρέπει και στην πόλη μας να δημιουργήσουμε - αναλογικά - αντίστοιχες μικρές κοιτίδες επιχειρηματικότητας και να αναδείξουμε παρόμοιες καλές πρακτικές (ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΥΧΙΩΝ ΑΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ). Στην αίθουσα αυτή βλέπω συσσωρευμένη επιχειρηματική εμπειρία και επιτυχία. Είναι καιρός να συνδυάσουμε τη δική μας πείρα με τις γνώσεις των παιδιών μας και τη θέλησή τους να βρουν δημιουργικές διεξόδους. Είναι ο μόνος τρόπος να κρατήσουμε τα καλά, νέα μυαλά στην πόλη μας και να πάψουμε να αιμορραγούμε.

Βασικό στοιχείο της επιχειρηματικότητας είναι ο ρεαλισμός στην ανάγνωση των καταστάσεων. Η κατάσταση που βιώναμε εδώ και 30 χρόνια δεν αλλάζει άμεσα. Ως ρεαλιστές πρέπει να αντιλαμβανόμαστε πως τίποτα δεν αλλάζει από τη μία μέρα στην άλλη, ούτε από ένα έτος στο άλλο. Η έξοδος από την κρίση θέλει υπομονή, επιμονή και δουλειά. Στοιχεία που ο επιχειρηματικός κόσμος έχει εκπαιδευτεί να διαθέτει. Γι’ αυτό και καλύτερα απ’ όλους το ξέρουμε όσοι ασχολούμαστε με την πραγματική οικονομία καθημερινά.

Αυτό που είναι αλήθεια και συμφωνούν όλες οι υγιείς δυνάμεις της κοινωνίας είναι ότι, εδώ και δεκαετίες, το πολιτικό μας σύστημα απέτυχε να δημιουργήσει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, μια εξωστρεφή και δημιουργική οικονομία και αυτό είναι που πρέπει να διορθωθεί και διορθώνεται βαθμιαία.

Γι’ αυτό και πρέπει να αλλάξουν πολλά. Και αυτό απαιτεί υπομονή και πολλή δουλειά από όλους μας, μέτωπα παντού, αλλάζοντας τον ίδιο μας τον εαυτό, την ίδια την Πολιτεία, την ίδια την πόλη μας.

Όμως, η αρχή έχει γίνει, η ανάδειξη της επιχειρηματικότητας είναι μονόδρομος ανάπτυξης και έτσι θα συνεχίσουμε, όσο δύσκολο κι αν είναι, όσο κι αν χρειαστεί να συγκρουστούμε με κάθε έναν που επιμένει να μην αλλάξει τίποτα σε αυτή τη χώρα.

Έχει γίνει σχεδόν κλισέ πλέον πως η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες. Θα πάω ένα βήμα παραπέρα και θα πω πως η κρίση όντως δημιουργεί ευκαιρίες, αρκεί να ξέρει κανείς να τις εντοπίσει και να τις αξιοποιήσει. Και ποιος ξέρει να το κάνει αυτό καλύτερα από τον επιχειρηματία, τον έμπορο, τον βιοτέχνη που η ζωή και η επιβίωσή του είναι ταυτισμένη με τον εντοπισμό και την ανάδειξη της ευκαιρίας;

Αυτή θα είναι και η πρώτη μας προτεραιότητα, αν οι συμπολίτες μας, μας επιλέξουν για τη διοίκηση του Δήμου της πόλης μας. Να αρχίσουμε από την αξιοποίηση των όπλων που έχουμε ήδη στη φαρέτρα μας: Αξιοποίηση και ανάδειξη των επιτυχημένων επιχειρήσεων της πόλης μας, αξιοποίηση επενδυτικών ευκαιριών από την Ευρώπη και την Ελλάδα.

Ποιος ξέρει καλύτερα από εμάς τους ίδιους που κατοικούμε σ’ αυτό το τόπο τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, τις ευκαιρίες και τις εστίες ανάπτυξης; Είναι καιρός πλέον να τα αναδείξουμε εμείς οι ίδιοι, να πάρουμε το παιχνίδι στα χέρια μας για μία ανάπτυξη πραγματικά περιφερειακή, με επίκεντρο την πόλη μας και τους ανθρώπους της, ειδικά τους νέους μας. Ποιος ξέρει καλύτερα από μας τους ίδιους τα προβλήματα, τις αγκυλώσεις και τις αδυναμίες της περιοχής μας από εμάς τους ίδιους; Δεν θέλουμε να λαμβάνονται αποφάσεις σε ένα Υπουργείο στην Αθήνα ή να περιμένουμε τη συνεννόηση διάφορων Υπουργών για τοπικά μας ζητήματα, όπου - αν θέλετε - εμπλέκονται και διάφορα συμφέροντα, αντίθετα με τα συμφέροντα της κάθε περιοχής. Δεν θέλουμε την ελεημοσύνη του κέντρου. Αυτό που θέλουμε από το κεντρικό κράτος είναι ξεκάθαρο πλαίσιο, ξεκάθαρους, δίκαιους, διαφανείς κανόνες που θα τηρούνται καλόπιστα και ισότιμα απ’ όλους. Δίκαιη κατανομή των λίγων διαθέσιμων πόρων. Αυτό μας αρκεί. Και να είστε σίγουροι ότι γι’ αυτή τη δίκαιη κατανομή, θα δώσουμε μάχες. Δυστυχώς δεν είναι αυτονόητη.

Θέλουμε εμείς να έχουμε τη δυνατότητα να χαράξουμε τη πορεία μας, να αναδείξουμε τα πλεονεκτήματα και να εργαστούμε για να λύσουμε τα προβλήματά μας. Όπως εμείς ορίζουμε την επιτυχία και την αποτυχία. Και ο Καλλικράτης - παρά τα προβλήματά του - ως αυτοδιοικητικό μοντέλο, μας δίνει αυτές τις δυνατότητες και σε τοπικό επίπεδο.

Φίλες και Φίλοι,

Επιμένω σε κάτι. Πραγματική ανάπτυξη χωρίς την Περιφέρεια της χώρας δε νοείται σήμερα. Ναυάγησε το αθηνοκεντρικό μοντέλο ανάπτυξης, μαζί με όλα τα αρνητικά του. Η ανάπτυξη της περιφέρειας και της πόλης μας θα είναι η νέα ανάπτυξη της Ελλάδας. Είναι στο δικό μας χέρι να πάρουμε τις αποφάσεις μας, να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητες μας. Να δούμε τι είναι παραγωγικό και προοδευτικό και να εστιάσουμε εκεί, αφήνοντας πίσω αντιπαραγωγικές και συντηρητικές, φοβικές θα έλεγα εγώ, πρακτικές.

Οφείλουμε στον τόπο μας, στην πόλη μας να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι, όλοι οι παραγωγικοί φορείς και οι αρμόδιες αρχές και να συνεργαστούμε αποτελεσματικά.

Να δούμε τι μας προσφέρει η γεωγραφία της πόλης μας σε διάφορα επίπεδα:

- Τουριστικά

- Γεωργία

- Πολιτισμός, Αθλητισμός

- Περιβάλλον

Να εξετάσουμε σε ποιους από τους παραπάνω τομείς παραγωγής μπορούμε να βελτιώσουμε κατακόρυφα την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών μας. Που μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα το ανθρώπινο δυναμικό της περιοχής μας, που περισσεύουν και που μας λείπουν άνθρωποι και τι είδους εργαζόμενους θέλουμε. Αυτά τα κάνετε όλοι στις επιχειρήσεις σας, από τη μικρότερη ατομική επιχείρηση, μέχρι την μεγαλύτερη, είναι αυτονόητα. Γιατί να μην εργαστούμε όλοι μαζί για να κάνουμε ευρύτερα το ίδιο;

Θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα παράδειγμα για να γίνει αντιληπτό το πως εννοώ εγώ προσωπικά τη συνεννόηση, τη συνεργασία φορέων και προσώπων και την παραγωγική δουλειά. Πόσοι έχετε υπόψη σας την Ανάβρα Μαγνησίας; Πρόκειται για ένα μικρό, ορεινό χωριό στη Μαγνησία, που με συστηματική δουλειά, με συνεργασία και συνεννόηση έχει καταφέρει να γίνει πρότυπο ανάπτυξης, με σχεδόν μηδενική ανεργία αλλά και με υψηλά εισοδήματα για όλους τους πολίτες του. Ενδεικτικά, οι 700 κάτοικοι έχουν εισοδήματα από 30.000-100.000 ευρώ. Στο χωριό λειτουργεί αιολικό πάρκο που αποφέρει 100.000 ευρώ το χρόνο στη κοινότητα, κτηνοτροφικά πάρκα, πρότυπο σφαγείο ζώων, αθλητικό κέντρο, λαογραφικό μουσείο και πολιτιστικό πάρκο.

Τι έκαναν; Ποιο ήταν το “μυστικό”; Απλά μια μάχη με τη μιζέρια και με το κλασικό “αυτό, εδώ, δεν γίνεται”. Εκμεταλλεύτηκαν κάθε δυνατή εθνική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, με επαγγελματισμό, με σαφές σχέδιο, μέθοδο και διαφάνεια στο κάθε ευρώ. Έκατσαν και συμφώνησαν στο τι πρέπει να γίνει και πως. Αξιοποίησαν όποια λιγοστά χρήματα διέθεταν παραγωγικά, στόχευσαν ακριβώς εκεί που πονούσε η περιοχή, όχι σε έργα φαραωνικά, βιτρίνας και τελικά κοστοβόρα αλλά έργα υποδομής, ουσιαστικά, που έλυναν προβλήματα. Από την άλλη πλευρά, ανέδειξαν το συγκριτικό τους πλεονέκτημα, την κτηνοτροφία. Συγκέντρωσαν εκεί τις δυνάμεις τους, δεν τις σπατάλησαν σε αντιπαραγωγικές τοποθετήσεις, και έκαναν ότι έκριναν σωστό για να γίνουν εξωστρεφείς. Δεν έκατσαν να περιμένουν κανένα κράτος, καμία κεντρική εξουσία να τους λύσει τα προβλήματά τους. Πήραν την τύχη τους στα χέρια τους, ακριβώς γιατί αυτοί οι ίδιοι ήξεραν τι ακριβώς χρειαζόταν η περιοχή τους. Εμείς γιατί να μην μπορούμε - αναλογικά βέβαια - να πράξουμε το ίδιο;

Φίλες και Φίλοι,

Θέλω να είμαι δίκαιος και αντικειμενικός. Έχουμε συνηθίσει να ρίχνουμε τις ευθύνες πάντα στο Κράτος για την κατάσταση της χώρας. Το Κράτος, όμως, δεν είναι μια απρόσωπη, αφηρημένη έννοια. Αποτελείται από υπάλληλους, πολίτες και πολιτικούς που έχουν τις ίδιες αρετές και τα ίδια ελαττώματα με μας. Είναι η εικόνα μας. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο κρατικός μηχανισμός υπήρξε μνημείο αναποτελεσματικότητας, γραφειοκρατίας και διαφθοράς, εργαλείο πελατειακών σχέσεων και εξυπηρέτησης “ημέτερων”. Αυτά είναι γνωστά σε όλους μας. Ωστόσο - στο πλαίσιο μιας αυτοκριτικής που πρέπει να κάνουμε όλοι - οφείλει και ο επιχειρηματικός κόσμος να δει και να αναγνωρίσει τις ευθύνες του.

Γιατί και ο ιδιωτικός τομέας στη χώρα μας - και συνεπώς και στην περιοχή μας - ακολούθησε ένα στρεβλό παραγωγικό μοντέλο και αθέμιτες πρακτικές. Αν δεχτούμε πως το πολιτικό σύστημα έχει ευθύνη για την αδιαφάνεια (μίζες, στημένοι διαγωνισμοί, πελατειακές επιδοτήσεις, θαλασσοδάνεια κτλ) που δημιούργησε, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως άλλη τόση ευθύνη έχουν όσοι επιχειρηματίες εξέθρεψαν και διόγκωσαν τέτοιες πρακτικές. Και ο γιατρός φταίει που παίρνει φακελάκι αλλά και αυτός που το δίνει. Πάντα υπάρχουν δύο σε αυτό το παιχνίδι. Πρέπει να τα αφήσουμε στο παρελθόν όλα αυτά και να κάνουμε νέα αρχή. Κανείς δεν έχει να φοβηθεί τίποτα αν πιστεύει στον εαυτό του και τις ικανότητές του.


Πότε άρχισε να καταρρέει η χώρα κεντρικά αλλά και η Περιφέρεια;

Όταν μας ξέφυγε η έννοια του μέτρου, όταν όλα πνίγηκαν σε μία εύκολη σπατάλη, σε ένα καταναλωτισμό χωρίς παραγωγικό αντίκρισμα. Όταν η πραγματική προσφορά έδωσε τη θέση της στη διαφθορά. Όταν η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη αντικαταστάθηκαν από τον άκρατο ατομικισμό. Όταν καίγεται η αυλή του διπλανού σου είναι σοφότερο να τον βοηθήσεις να τη σβήσει παρά να περιμένεις μοιρολατρικά μήπως αλλάξει ο άνεμος και πάει αλλού η καταστροφή. Το παλιό, σπάταλο μοντέλο αυτοδιοίκησης οδήγησε σε έργα μικρής προστιθέμενης αξίας στην ανάπτυξη της περιοχής μας. Η ανάπτυξη δηλαδή περιοριζόταν στο διάστημα υλοποίησης ενός έργου και δεν ήταν βιώσιμη, ενταγμένη σε ένα γενικότερο αναπτυξιακό μοντέλο. Ένας Δήμος σήμερα, ακόμα και η ίδια η Περιφέρεια, πρέπει να θέσει νέες προτεραιότητες: Τουρισμός, πολιτισμός, αθλητισμός, επιχειρηματικότητα με όραμα και καινοτομία, έμφαση στις νέες τεχνολογίες, όλα υποταγμένα, όμως, στη λογική της εξυπηρέτησης του συνόλου. Όλοι αυτοί οι τομείς μπορούν να αποδώσουν υπεραξία και κέρδος για όλους, αν τις δούμε, όχι αποσπασματικά, όπως συνηθίζαμε μέχρι σήμερα, αλλά ενταγμένες σε ένα κοινό σκοπό, για το καλό της πόλης μας.

Η Αλλαγή που επιζητούμε και που - κατά τη γνώμη μου - είναι η μόνη διέξοδος από την κρίση, είναι η Ελλάδα και η περιοχή μας να ταυτίζεται με την ποιότητα. Ποιότητα παντού, από τους θεσμούς μας, μέχρι το τελευταίο προϊόν που παράγει η περιοχή μας. Καινοτομία, αναζήτηση νέων ιδεών, σεβασμός στο περιβάλλον που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας. Γιατί δεν ήμασταν οι πρώτοι κάτοικοι αυτού του τόπου, ούτε θέλουμε να είμαστε οι τελευταίοι. Δεν θέλουμε το Κράτος πανταχού παρόν, το θέλουμε εκεί που πρέπει, εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης όχι εμπόδιο στα όνειρα των νέων μας, όχι φράγμα, βραχνάς στο οξυγόνο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας

Απαιτείται όραμα, σχέδιο και μέθοδος για την υλοποίηση αυτού του οράματος. Και αυτό μπορούμε να το διαμορφώσουμε, μόνο αν οι παραγωγικές δυνάμεις της περιοχής μας στρατευτούν στη μάχη αυτοί. Στυλοβάτες της νέας εποχής θα είμαστε εμείς, οι παραγωγικοί πολίτες, όσοι ξέρουν να εκτιμούν την αξία της εργασίας, της παραγωγής, του “επιχειρείν”, όσοι στρέφονται στην εξωστρέφεια και χρησιμοποιούν επαρκώς τις τεχνολογικές δυνατότητες που υπάρχουν, όσοι δεν είναι μοιρολάτρες αλλά δίνουν καθημερινά τη μάχη της επιβίωσης, τη μάχη της ανάπτυξης, αυτοί που συντηρούν θέσεις εργασίας, που δεν υποκύπτουν στις εύκολες σειρήνες της αποδιοργάνωσης του κοινωνικού ιστού της περιοχής μας.

Φίλες και Φίλοι

Θα ήθελα να κλείσω με το εξής: Οδεύουμε σε μία νέα εποχή για την επιχειρηματικότητα, για την μικρή και μεσαία επιχείρηση. Είναι μια εποχή που πολλά που θεωρούσαμε δεδομένα και στην καθημερινή μας ζωή και στην εργασία μας, δεν ισχύουν. Είναι όμως και η εποχή που και στην Ελλάδα πλέον, η επιχειρηματικότητα απενοχοποιείται, γίνεται ζητούμενο, στρέφονται οι νέοι μας σ’ αυτή. Η πιο μορφωμένη γενιά που έχει βγάλει ποτέ η Ελλάδα είναι πρόθυμη να επιχειρήσει και να δημιουργήσει, να καινοτομήσει. Κι εμείς, που διά πυρός και σιδήρου, είμαστε ακόμα εδώ, οφείλουμε να τους βοηθήσουμε, να είμαστε αρωγοί των νέων ονείρων τους. Να ακούσουμε τις ιδέες τους, να αναβαπτιστούμε από την ορμή και την νέα κουλτούρα που μας φέρνουν από τα μέρη που έχουν σπουδάσει, στο εξωτερικό και το εσωτερικό.

Το μόνο πράγμα που έχουμε να φοβηθούμε, όπως έχει ειπωθεί, είναι ο ίδιος ο φόβος. Ο φόβος για το νέο που έρχεται, για την αλλαγή. Ο φόβος τους ξεβολέματος και της προσαρμογής σε νέες συνθήκες. Ο φόβος - δικαιολογημένος - μιας εποχής που τελειώνει. Από πότε το ελληνικό εμπορικό και επιχειρηματικό δαιμόνιο άρχισε να τα φοβάται αυτά; Θα ξεπεράσουμε τις δυσκολίες, θα κλείσουμε την πόρτα στο παρελθόν, θα νικήσουμε τους όποιους φόβους μας και - όλοι μαζί - θα εργαστούμε για να παραδώσουμε στα παιδιά μας ένα διαφορετικό Κιλκίς, ένα Κιλκίς που θα βασίζεται στη συνεργασία, τη συνεννόηση, την ποιότητα, την καινοτομία, τη στοχευμένη, ποσοτικοποιημένη και κοστολογημένη δράση.

Σας ευχαριστώ από καρδιάς."