Τα όρια της έκθεσης του πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και τα όρια ασφαλείας είναι ανεπαρκή

Η βουλευτής ΔΗΜΑΡ Α. Ξηροτύρη θέτει με ερώτησή της στη Βουλή το οξύτατο πρόβλημα της προστασίας των πολιτών από ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
Επισημαίνει την ελλιπή νομοθεσία και, αναφερόμενη στο υπάρχον νομικό πλαίσιο, τονίζει ότι η νομοθεσία αυτή δεν καθορίζει αποστάσεις ασφαλείας εγκατάστασης των σταθμών βάσης κεραιών από τις πυκνοκατοικημένες περιοχές και από χώρους συνάθροισης των ευπαθών ομάδων πληθυσμού (εκπαιδευτικά συγκροτήματα όλων των βαθμίδων, νοσοκομεία, μαιευτήρια, γηροκομεία) παρά θεσπίζει μόνο όρια για την ασφαλή έκθεση του πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που όμως και αυτά είναι ανεπαρκή.
Η βουλευτής καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες εντάσσοντας ενέργειες προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής προστασίας της δημόσιας υγείας και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού και να θεσπίσει νέα όρια έκθεσης του πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, να επανασχεδιάσει το δίκτυο κεραιών έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, να καταγράψει και να δημοσιεύσει τις υπάρχουσες κεραίες κινητής τηλεφωνίας.

Παραθέτει συγκεκριμένα στοιχεία όπου σε πολλές χώρες έχουν ήδη μειωθεί τα όρια σε βαθμό υποδεκαπλάσιο περίπου από αυτά που ισχύουν στην χώρα μας (π.χ. Ελλάδα (22-33) V/m, Γαλλία 2, Κίνα 6, Ρωσία 1, Ελβετία 4-6).

Ως χαρακτηριστικό για όλα τα παραπάνω αναφέρει το παράδειγμα στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης, όπου πλάι στις τρεις γιγαντοκεραίες, προστέθηκε σε ταράτσα οικοδομής, ένα σύστημα τεσσάρων κεραιών, σε απόσταση μόλις 5 μέτρων από το Λύκειο και 25 μέτρων από τα υπόλοιπα σχολικά συγκροτήματα, κατάσταση που προκαλεί τις έντονες ανησυχίες και τις κινητοποιήσεις των κατοίκων.Προς τους κκ. Υπουργούς:

Η ερώτηση
Τις τελευταίες δεκαετίες η ανάπτυξη της τεχνολογίας είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία των τεχνητά παραγόμενων μη-ιοντιζουσών ακτινοβολιών (ηλεκτρομαγνητικά πεδία), με εφαρμογή κυρίως στην ασύρματη και κινητή επικοινωνία. Οι ακτινοβολίες αυτού του είδους εφαρμόζονται για πρώτη φορά στον άνθρωπο κατά την διάρκεια της εξέλιξης της ζωής στην γη. Ως εκ τούτου τα «όρια ασφαλείας» είναι ακόμα επισφαλή με δεδομένο μάλιστα ότι οι μηχανισμοί δράσης των ασθενών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων είναι ακόμα υπό διερεύνηση.

Έτσι λοιπόν τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί στους πολίτες -δικαίως- μια μόνιμη ανησυχία για την επικινδυνότητα αυτών των ακτινοβολιών και ειδικά των ακτινοβολιών που προέρχονται από πηγές που δεν μπορούν οι ίδιοι να ελέγξουν, δηλαδή των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας (κεραίες). Σε συνδυασμό με τις ολοένα αυξανόμενες εκκλήσεις επιστημόνων για συνετή χρήση των κινητών τηλεφώνων από παιδιά, η ανησυχία αυτή γίνεται οργή από τους πολίτες για τις βάσεις κινητής τηλεφωνίας, ειδικά όταν αυτές βρίσκονται κοντά σε σχολικά συγκροτήματα και γενικά σε τόπους, όπου συγκεντρώνονται ευπαθείς πληθυσμοί.

Λόγω των προαναφερθουσών ανησυχιών υπάρχει πληθώρα δημοσιευμάτων, καταγγελιών, αιτημάτων από πολίτες, κινήματα πολιτών, εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, αλλά και από πολιτικά κόμματα για διενέργεια ελέγχων, διερεύνηση νομιμότητας και αδειοδότησης κεραιών, απομάκρυνση σταθμών βάσης αυτών.

Είμαστε δέκτες πολλαπλών τέτοιων καταγγελιών με χαρακτηριστική την πρόσφατη κινητοποίηση των κατοίκων στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης (έχουν συγκεντρωθεί μέχρι στιγμής πάνω από 1.350 υπογραφές κάτω από ένα κείμενο διαμαρτυρίας), όπου πλάι στις τρεις γιγαντοκεραίες, ύψους 50 μέτρων η κάθε μία, που υπάρχουν στα όρια του οικισμού, προστέθηκε σε ταράτσα οικοδομής, ένα σύστημα τεσσάρων κεραιών, δίπλα ακριβώς στα σπίτια των κατοίκων, σε απόσταση μόλις 5 μέτρων από το Λύκειο και 25 μέτρων από τα δύο Γυμνάσια, το 2ο Δημοτικό Σχολείο, το νηπιαγωγείο και το δημοτικό γήπεδο.

Η πολιτεία έχει μεν παρέμβει στο πρόβλημα με τον νόμο 4070/2012, άρθρο 30 (όπως και με τον προηγούμενο νόμο 3431/2006), καθορίζοντας τα «όρια αποδεκτής έκθεσης» στο 60% με 70% των τιμών, (που καθορίζονται στα άρθρα 2−4 της υπ’ αριθμ. 53571/3839/6.9.2000 ΚΥΑ), χωρίς όμως να καθορίζει αποστάσεις ασφαλείας εγκατάστασης των σταθμών βάσης κεραιών από τις πυκνοκατοικημένες περιοχές και από χώρους συνάθροισης των ευπαθών ομάδων πληθυσμού (προσχολικές μονάδες, εκπαιδευτικά συγκροτήματα όλων των βαθμίδων, νοσοκομεία, μαιευτήρια, γηροκομεία), γεγονός το οποίο μνημονεύεται ως ελλιπής νομοθεσία, στην υπ’αριμ. 1264/2005 Απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας.

Έτσι τελικά θεσπίζει μόνο όρια για την ασφαλή έκθεση του πληθυσμού στην Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, λίγο αυστηρότερα από αυτά που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), τα οποία όμως δεν είναι όρια ασφαλούς έκθεσης αλλά ανεκτού κινδύνου και στηρίζονται μόνον στις θερμικές επιδράσεις και όχι στις μη θερμικές επιδράσεις οι οποίες προκαλούν βιολογικές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.

Επίσης επισημαίνουμε ότι τα όρια που προβλέπονται σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είναι πολύ πιο αυστηρά από ότι προβλέπει το νομικό πλαίσιο της χώρας μας και δημιούργησε μεγαλύτερη σύγχυση, ανησυχία αλλά και καχυποψία στους πολίτες και ειδικά στους γονείς που έχουν παιδιά σε σχολικά συγκροτήματα που βρίσκονται πολύ κοντά σε βάσεις κινητής τηλεφωνίας.

Αρκετές χώρες λαμβάνουν υπ΄ όψη τις υπό εξέλιξη έρευνες και τις επιδημιολογικές μελέτες και μειώνουν τα όρια επικινδυνότητας για την πρόληψη βλαπτικών επιπτώσεων και προστασία της Δημόσιας Υγείας. Ως παράδειγμα αναφέρουμε κάποια Κ-Μ της ΕΕ καθώς και την Κίνα, Ελβετία και Ρωσία, ως χώρες οι οποίες έχουν θεσπίσει ήδη πολύ αυστηρά όρια έκθεσης προληπτικού χαρακτήρα (όπως φαίνεται στον σχετικό πίνακα), πράγμα που αποδεικνύει οτι σε αυτές τις περιπτώσεις έχουν υπερπηδηθεί τα εμπόδια των διαπλεκομένων συμφερόντων ανάμεσα στις βιομηχανίες κινητής τηλεφωνίας και στις αρμόδιες αρχές θέσπισης των ορίων.

Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνεται πόσα υψηλά παραμένουν ακόμη τα όρια στη χώρα μας και πόσο πολύ μειώθηκαν σε πολλές άλλες χώρες.

ΧΩΡΑ	Όριο Ασφαλούς Έκθεσης (V/m) Με βάση το όριο που προτείνει ο ΠΟΥ: 33-45 V/m
Ελλάδα	22-33
Ελβετία	4-6
Αυστρία	0,6
Βουλγαρία	6
Ρωσία	1
Βέλγιο	3 (απόφαση για μελλοντική μείωση σε 0,6)
Κίνα	6
Γαλλία	2

Με βάση τα παραπάνω και στο πλαίσιο της αρχής της προφύλαξης, παρίσταται μεγάλη ανάγκη για την ανάληψη πρωτοβουλιών από τα συναρμόδια Υπουργεία για τη μείωση –άλλως την αποτροπή- των πιθανών κινδύνων βλάβης της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, που απορρέουν από την έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας.

Υπάρχουν επίσης βάσιμες αμφιβολίες λοιπόν ως προς το είδος και την έκταση των επιδράσεων της μη ιοντίζουσας ακτινοβολίας στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον που καθιστούν τη λήψη πρόσθετων προστατευτικών μέτρων όχι μόνον επιστημονικό αίτημα, αλλά στοιχειώδες μέτρο προφύλαξης εν όψει των πιθανολογούμενων κινδύνων από την έκθεση του πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

Με βάση τα παραπάνω, ερωτώνται οι κκ. Υπουργοί:
1. Θα εντάξει η Κυβέρνηση άμεσα στον σχεδιασμό της ενέργειες προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής προστασίας της δημόσιας υγείας και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, με έμπρακτη κατοχύρωση της Αρχής της Προφύλαξης όπως επιτάσσει το Διεθνές και Κοινοτικό Δίκαιο;

2. Συγκεκριμένα, προτίθεται:
· να προβεί στην αναθεώρηση, τροποποίηση ή συμπλήρωση διατάξεων των άρθρων του Ν.4070/2012 σχετικά με την θέσπιση των αποστάσεων ασφαλείας αλλά και τη θέσπιση ελάχιστης οριζόντιας απόστασης από ίδιο ύψος με την κεραία, σε δημόσιους χώρους που συχνάζουν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, ως οφείλει, προασπίζοντας το γενικότερο δημόσιο συμφέρον;

· να θεσπίσει νέα όρια έκθεσης του πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ως οφείλει, προασπίζοντας το γενικότερο δημόσιο συμφέρον και την Αρχή της Προφύλαξης;

· να επανασχεδιάσει το δίκτυο κεραιών, μετά από μελέτη που θα πραγματοποιηθεί με ευθύνη της πολιτείας, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και να αποφευχθεί η αθροιστική συσσώρευση ακτινοβολίας;

· Να αναδιαρθρώσει τους μηχανισμούς ελέγχου και επιβολή κυρώσεων και συμμετοχή του Υπουργείου Υγείας στους μηχανισμούς αυτούς;

· Να καταγράψει τις υπάρχουσες κεραίες κινητής τηλεφωνίας σε αρχείο προσβάσιμο σε κάθε πολίτη και δημοσίευση στο διαδίκτυο;

3. Βάσει ποιας επιστημονικής μελέτης (και παρακαλούμε όπως μας κοινοποιηθεί αυτή η επιστημονική μελέτη) βάσει της οποίας προκύπτει ο ορισμός του ορίου των 300 μέτρων ως προς τη μείωση της ακτινοβολίας (70%) και περαιτέρω μείωση της τάξης του 60% (επί του 70%) για την περίπτωση ειδικών κτιρίων, που στεγάζουν ευπαθείς ομάδες πληθυσμού (κτίρια προσχολικής και σχολικής εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων, νοσοκομεία, μαιευτήρια, γηροκομεία);

4. Έχει τεθεί σε λειτουργία το Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από την Εθνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), που έχει σαν σκοπό τη συνεχή παρακολούθηση-μέτρηση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε ολόκληρη την Ελλάδα και καταγράφει σε 24ωρη βάση τα επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από όλες τις πηγές, οι μετρήσεις του οποίου προβλέπεται να προβάλονται μέσω του Διαδικτύου; Σε ποια φάση βρίσκεται το έργο;

5. Συμμετέχει η χώρα μας στις διεθνείς συναντήσεις με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς με θέμα τον καθορισμό των νέων προτύπων σχετικά με το εν λόγω θέμα;

Η βουλευτής που ερωτά
Ασημίνα Ξηροτύρη-Αικατερινάρη