Μπολερό

Του Κώστα Μπούζα
Ακόμη αυτή η σιωπή. Κι όμως, όλα δείχνουν πως κάτι εγκυμονείται. Ένας ήχος, προς το παρόν βουβός; Μια παρουσία αθέατη, που αθόρυβα ανασαίνει; Μια εκκολαπτόμενη, ανεπαίσθητα, ύπαρξη; Ή, μήπως, η απουσία που εξωθείται να αποχωρήσει; Το κενό αναδεύεται και σύγκορμο σκιρτά. Ο χώρος όλο και πυκνώνει κι ο χρόνος αρχίζει να μετρά.

Μια υποψία ήχου ρυθμικού, που ύστερα από λίγο γίνεται βεβαιότητα. Είναι ένας χτύπος που ολοένα δυναμώνει. Κάτι σαν τύμπανο μικρό. Σαν μια καρδιά. Σαν τη ζωή την ίδια. Κι αυτός ο χτύπος, απ’ τη στιγμή που άρχισε δεν πρόκειται ποτέ του να σιγήσει, ως το τέλος.

Καθώς περνάει η ώρα, σιγά σιγά, δημιουργείται η αντίληψη πως ο ήχος τούτος δεν είναι ο μοναδικός. Με κάτι αναμιγνύεται. Με κάτι σαν θρόισμα απαλό. Πρόκειται για φύσημα ανέμου διακριτικό; Ή, ίσως, για μια “Άνιμα” που μόλις τώρα εκδηλώνεται στον κόσμο; Είναι η ελαφριά ανάσα πνευστού διστακτικού.

Μα το φλάουτο ετούτο, καθώς και το τύμπανο εκείνο το μικρό, δε μένουν μόνα για πολύ. Μια κι έχει γίνει η αρχή, κι άλλα ακούσματα τώρα πια σπεύδουν να βοηθήσουν. Να δυναμώσουν έτσι τη ζωή, για να αντέξει στην αρχή και να τρανέψει ύστερα.

Λοιπόν, πρώτα κάνουν αισθητή την παρουσία τους όλα τα πνευστά, το ένα μετά το άλλο. Να ενισχύσουν την ανάσα όσο περισσότερο γίνεται, γιατί ποτέ δεν είναι αρκετή. Είναι μεγάλη η ανηφόρα και η προσπάθεια σκληρή. Το κλαρινέτο, το σαξόφωνο, η τρομπέτα, όλα επί ποδός. Κι ο αέρας, περνώντας από μέσα τους, να γλυκαίνει και μουσική να γίνεται. Γλυκιά, αργή, μεθυστική.

Ένας αόρατος χορός αρχίζει να στήνεται. Κι όταν μια άρπα δίνει το σύνθημα, ακολουθούν πίσω της το βιολοντσέλο και η βιόλα. Κάτι κλαίει, κάτι σκιρτά και χαίρεται. Κάτι αισθάνεται. Η αγάπη είναι εδώ. Τη νοιώθεις να πλανιέται πάνω απ’ όλους κι από όλα. Η ψυχή ραγίζει και επαναστατεί. Και διεκδικεί.

Την ίδια ώρα, το τύμπανο, που ακούγεται όλο και πιο δυνατά, επισφραγίζει και οριοθετεί αμετάκλητα την πορεία. Η ζωή έχει πια ριζώσει για τα καλά και πίσω δε γυρίζει. Αποφασιστική, μα ελαφροπατώντας. Στιβαρή, μα και ερωτική. Κατάφαση που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Ήρεμα, στην αρχή, αργότερα πιο έντονα. Ίσως μονότονα για κάποιους, για άλλους πάλι όχι. Σίγουρα, όμως, όλο και πιο έντονα. Κάτι παλεύει και αγωνίζεται ν’ αναδυθεί. Κάτι δε συμβιβάζεται και επιμένει να επιβάλει έναν ρυθμό υποβλητικό, μεθυστικό, καθηλωτικό.

Ένα μπολερό παίρνει πια σάρκα και οστά. Μια σύνθεση, μια ορχήστρα σαν ένα σώμα, ένας μαέστρος – η ψυχή. Μια μελωδία, ίσως κι ένας χορός. Αργός, λικνιστικός. Κι η μουσική διαρκώς και εμπλουτίζεται με νέα όργανα και δυναμώνει. Και θεριεύει. Και απαιτεί. Και υψώνεται. Στο τέλος, θριαμβεύει, οριστικά και αμετάκλητα.

Ένα μπολερό, που γεννήθηκε κάποτε σαν ψίθυρος, κορυφώνεται σε ένα ξέσπασμα ερωτικό. Σε μια έκδηλη παρουσία, σε μια ταυτότητα. Με μια αίσθηση τετελεσμένου, μια πίστη ύπαρξης αναντίρρητης, μια ελπίδα τελείωσης. Και πάνω απ’ όλα, μια αγάπη νεότευκτη, που αναδύεται και ξαναβυθίζεται από ψυχές σε ψυχές. Από εδώ και μέχρι το άπειρο. Από το ορατό στο αόρατο, σαν αντίδωρο, σαν αναγνώριση, σαν συμφωνία τελειωτική.

Ένα μπολερό τελειώνει επελαύνοντας, για να ακολουθήσει η σιωπή. Μα μια σιωπή μεστή νοήματος. Κι είναι παράξενο. Υπάρχει η διάχυτη εντύπωση, πως τίποτε δεν έχει τελειώσει. Λες κι σύνθεση συνεχίζει να επαναλαμβάνεται σε χώρο μυστικό. Ίσως, γιατί ότι έχει η αγάπη ζωντανέψει – και κερδίσει – δε χάνεται ποτέ. Υπάρχει κάπου, έτσι όπως την έχουμε γνωρίσει. Γλυκιά και μεθυστική. Ισχυρή και θριαμβεύουσα. Και, επιπλέον, δοξασμένη με τη δόξα της επιτέλεσης του έργου. Της πραγμάτωσης, δηλαδή, του ονείρου και της κατάκτησης του οράματος της αιωνιότητας...