Το Καζάνι του “Τσικουρνού” στο Πολύκαστρο... το τέλος;

Οκτώβριος 1985
Ο Μπαρμπα-Δήμος "Τσικουρνός" επί το έργον.
Βγάζει το τσίπουρο του αλησμόνητου Παύλου Αργυρούδη(1907-1998).

Του Βασίλη Αθανασιάδη
Ταυτισμένο με την ιστορία των Σιναπλιωτών και του Πολυκάστρου κοντά έναν αιώνα ήταν το "καζάνι" του "Τσικουρνού". Παλικάρι 19 χρονών ήταν το φθινόπωρο το 1928 ο Δήμος Παπασταϊκούδης “Τσικουρνός” (1909 - 1995), όταν πρωτοξεκίνησε να λειτουργεί το καζάνι του και να βγάζει τσίπουρο ή γράππα για όλον τον κόσμο που είχανε αμπέλια στο Πολύκαστρο.

Εκεί στην τοποθεσία “Πλατανάκια” του Πολυκάστρου, σε ένα χώρο με πολλαπλούς συμβολισμούς και ιδιαίτερες αναμνήσεις για τους Ανατολικορωμυλιώτες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο Πολύκαστρο, Σιναπλιώτες το 1924 και Ραβδιώτες το 1925.

Εκεί στα "πλατάνια" και την ιστορική βρύση, δίπλα στο ακάλυπτο ρέμα ήταν στημένη η παράγκα του Μπάρμπα-Δήμου για πάνω από 70 χρόνια, στη συνέχεια και μετά την επικάλυψη του ρέματος μετεγκαταστάθηκε δυτικά του Πολυκάστρου στη περιοχή που σήμερα είναι το 3ο Δημοτικό Σχολείο και το 3ο Νηπιαγωγείο.

Από το 2010 μέχρι και το 2022 λειτοὐργησε σε δικό του ιδιόκτητο χώρο (ακτημονικό χωράφι) ακριβώς κάτω από τα παλιά σφαγεία του Πολυκάστρου (σήμερα όρχος οχημάτων του Δήμου Παιονίας).


Ο ιδιόκτητος χώρος που λειτούργησε το καζάνι απ΄το 2010

Το ιστορικό καζάνι του "Τσικουρνού"
Στις νέες εγκαταστάσεις σε ιδιόκτητο χώρο.
Φωτογραφίες: Γ.Ζ. - Οκτώβριος 2021

Μετά το θάνατο του Μπάρμπα-Δήμου(1995), τη λειτουργία και την συνέχεια της παράδοσης συνέχισαν οι γιοί του (+)Παναγιώτης και (+)Γιάννης και τα τελευταία χρόνια το καζάνι λειτούργησε ο +Δήμος Π. Παπασταϊκούδης ("Τσικουρνός" όπως και ο παππούς του) μαζί με τον αδερφό του +Πέτρο, οι οποίοι δυστυχώς έφυγαν πρόωρα απ΄τη ζωή.

Τον τελευταίο χρόνο και λόγω ασθένειας του Πέτρου, τον Δήμο βοηθούσαν, ο φίλος του Νικόλας Ι. Ρουκούδης και ο +Γιώργος Μπερμπερίδης.

Μετά το θάνατο του Πέτρου αλλά και του Δήμου εδώ και δύο χρόνια το καζάνι σταμάτησε να λειτουργεί, με συνέπεια στο Πολύκαστρο να μη λειτουργεί κανένα καζάνι και όσοι Πολυκαστρινοί βγάζουν ακόμη τσίπουρο ή γράππα, αναγκάζονται να πηγαίνουν στην Ποντοηράκλεια, στον Φανό, στα Πλάγια, στο Χαμηλό, στο Στάθη, στον Ευρωπό, στη Γουμένισσα και όπου αλλού υπάρχει καζάνι.

Δυστυχώς η ιστορία με το καζάνι του " Τσικουρνού" για το Πολύκαστρο φαίνεται ότι τελειώνει, προσωπικά επικοινώνησα με εγγόνια και δισέγγονα του αλησμόνητου Μπάρμπα-Δήμου "Τσικουρνού" και μου είπαν ότι δεν προτίθενται να το λειτουργήσουν, λόγω πολλαπλών ασχολιών τους με άλλα επαγγέλματα, ακόμη μου δήλωσαν ότι δεν ενδιαφέρθηκε κανείς να το νοικιάσει ή ακόμη και αγορά για να το λειτουργήσει.

Είναι κρίμα να κλείσει έτσι άδοξα η ιστορία του "καζανιού" του Τσικουρνού, πού από το 1928 έδινε τη δυνατότητα απόσταξης και για την παραγωγή τσίπουρου ή γράππας στους κατοίκους της περιοχής μας, ιδιαίτερα τους Ανατολικορωμυλιώτες (Σιναπλιώτες και Ραβδιώτες) που όλοι τους είχαν αμπέλια.

Κάθε χρόνο και για δύο μήνες τουλάχιστον (Οκτώβρη και Νοέμβριο) η έντονη μυρωδιά της απόσταξης αλλά και των ψητών από τις παρέες που μαζεύονταν γύρω από το καζάνι του Τσικουρνού, έδινε ζωή και άλλο χαρακτήρα εκεί στην ιστορική θέση "Πλατανάκια".

Εκεί στην παλιά θέση “Πλατανάκια” σημαντική για τους Ανατολικορωμυλιώτες σήμερα στέκει πανέμορφο το κτίριο-στέγη του Συλλόγου Ανατολικορωμυλιωτών Πολυκάστρου με χώρους για την λειτουργία των τμημάτων του Συλλόγου και εκδηλώσεων, ενώ στον επάνω όροφο υπάρχει το άρτια οργανωμένο λαογραφικό μουσείο με πλήθος χρηστικών αντικειμένων από όλο το φάσμα της ζωής και των ασχολιών των προγόνων τους το οποίο αξίζει να επισκεφθούν όλοι.



Το στολίδι κτίριο - στέγη του Συλλόγου Ανατολικής Ρωμυλίας Πολυκάστρου.
Εδώ, στη θέση "Πλατανάκια" ήταν η ιστορική βρύση του χωριού, εδώ ήταν και το καζάνι του "Τσικουρνού" εδώ και το πρώτο καροποιείο του Μπληγουρούδη Χρ. Στέργιου (1894 - 1946) στο οποίο έμαθαν την τέχνη του καροποιού πολλοί Σιναπλιώτες.

Με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων (1924 - 2024) από την εγκατάσταση των "Σιναπλιωτών" στο Πολύκαστρο, σκέψη μου και πρόταση μου προς το Δ.Σ. του Συλλόγου "Ανατολικορωμυλιωτών" Πολυκάστρου, είναι να έρθει σε επαφή με τους κληρονόμους του "Τσικουρνού" για την απόκτηση του καζανιού και την τοποθέτηση του στον χώρο του μουσείου του Συλλόγου, εκεί στον τόπο όπου λειτούργησε για δεκαετίες και έγραψε τη δική του ιστορία, εκεί στα "Πλατανάκια" όπου σήμερα βρίσκεται το πανέμορφο κτίριο - στέγη και στολίδι της πόλης μας, του Συλλόγου "Ανατολικορωμυλιωτών".