Ο "Πυλώνας" του Αθηναϊκού κατεστημένου στη Δυτική Μακεδονία

Κείμενο: Όμηρος Ταχμαζίδης
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης χαρακτηρίζεται από τα μεγάλα λόγια και τις ανεδαφικές εξαγγελίες των κυβερνήσεων. Έχουν εθιστεί και οι πολίτες, γυναίκες και άνδρες, και αρκούνται στην αποστροφή “και τα μισά να κάνει, είναι αρκετά” και δεν εισέρχονται στο εφικτό ή ανέφικτο των εξαγγελιών, στο ωφέλιμο ή άστοχο των πολιτικών επιλογών, στο ανεδαφικό του γενικότερου προσανατολισμού.

ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ προετοιμάζεται κάθε φορά με επιμέρους προκαταρκτικές εξαγγελίες διαφόρων υπουργείων. Εφέτος έχει την τιμητική του το υπουργείο Εργασίας και τα νέα μέτρα που προγραμματίζει ο επικεφαλής του και οι συνεργάτες του. Επ΄ αυτού πολλά θα ειπωθούν και θα γραφτούν τις επόμενες μέρες. Από την μακρόχρονη εμπειρία μου και την επαγγελματική και ακτιβιστική τριβή μου με τον κόσμο της εργασίας, αλλά και από τη γενικότερη επιστημονική θεώρηση μου επί του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, διαβλέπω μια πλήρη κατάρρευση του μέχρι τούδε υποδείγματος απασχόλησης.

Η ΣΤΙΓΜΗ της διάλυσης και των τελευταίων ψευδαισθήσεων σε όλο το φάσμα της ελληνικής κοινωνίας, δεν θα αργήσει να έλθει. Τι θα επακολουθήσει και τι θα προκύψει δεν μπορούμε τούτη την ώρα να το προσδιορίσουμε, αλλά είναι βέβαιο ότι βαδίζουμε πλέον σε κινούμενη άμμο.

ΣΕ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ συνθήκες το χειρότερο που μπορεί να κάνει μια κοινωνία και οι ελίτ της, πολιτικές και κοινωνικές, είναι να αναζητήσουν καταφυγή στα μεγάλα λόγια, τις ανεύθυνες προσδοκίες και στις αστόχαστες εικασίες. Η κατάσταση στη Δυτική Μακεδονία δεν ενδείκνυται για φθηνή προπαγάνδα και, όμως, ενώ η περιοχή ακολουθεί πτωτική εξελικτική τροχιά, εδώ και πολλά χρόνια, και αντιμετωπίζει τεράστια διαρθρωτικά προβλήματα, όπως και άλλες περιφέρειες της βόρειας Ελλάδας, οι κυβερνητικές μεγαλοστομίες έρχονται να καλύψουν την ανυπαρξία μακρόπνοου σχεδίου για την συγκεκριμένη περιφέρεια. Έως πότε;

ΕΠΙΣΚΕΦΘΗΚΕ ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Σκρέκας την προηγούμενη εβδομάδα την Κοζάνη, επικεφαλής κλιμακίου, μαζί του και η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλ. Σδούκου και η κουστωδία συμπληρωνόταν από διάφορους άλλους κυβερνητικούς και κομματικούς παράγοντες της τοπικής “Νέας Δημοκρατίας”.

ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΑ δήλωση του υπουργού γίνεται φανερό ότι η έλευσή του, πριν την ΔΕΘ, στην Δυτική Μακεδονία αποσκοπούσε στην ενίσχυση του δημόσιου προφίλ του υποψήφιου περιφερειάρχη του κόμματος Γ. Κασαπίδη. Ο υπουργός, μάλιστα, δε δίστασε να χαρακτηρίσει τον υποψήφιο της Νέας Δημοκρατίας ως “πυλώνα” (sic!) στην “προσπάθεια της κυβέρνησης για τον μετασχηματισμό του οικονομικού υποδείγματος της Δυτικής Μακεδονίας.”

ΦΥΣΙΚΑ, το ενδιαφέρον της δήλωσης δεν ευρίσκεται στον κωμικό χαρακτηρισμό ενός προσώπου ως “πυλώνα” ενός πολιτικού υποδείγματος μετασχηματισμού, αλλά αυτός καθ΄ αυτός ο τελευταίος. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει δηλαδή μια αλλαγή υποδείγματος, - η φρασεολογία είναι, μάλλον, κάποια κακοχωνεμένη λογοκλοπή της περίφημης αλλαγής υποδείγματος στις επιστημονικές επαναστάσεις, που “διέγνωσε” ο Τόμας Κουν στο βιβλίο του “Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων”-. η οποία θα εστιάζει στη “βιώσιμη ανάπτυξη και στη δημιουργία νέων, υψηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας ώστε να σταματήσουν να φεύγουν από την περιοχή οι νέες και οι νέοι κι έτσι να αντιστραφεί η τάση συρρίκνωσης του πληθυσμού.”

Ο ΝΕΟΣ υπουργός Ανάπτυξης Κ. Σκρέκας ανακοίνωσε επίσης ότι στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας “πρόκειται να γίνουν πολύ μεγάλες επενδύσεις με εμβληματικές αυτές σε mega factories, τεράστια εργοστάσια που θα παράγουν προϊόντα, όπως για παράδειγμα μπαταρίες, που θα χρησιμεύουν για να επιτύχει συνολικά η Ελλάδα την πράσινη μετάβαση.”

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ είναι είτε εντελώς άσχετοι, είτε πολιτικά ανόητοι. Ανεύθυνοι είναι ούτως ή άλλως. Απομένει να διακριβωθεί τι από τα λεγόμενά τους είναι απόρροια άγνοιας και μειωμένης αντίληψης των πραγμάτων και τι προσπάθεια για εξαπάτηση και χειραγώγηση των πολιτών. Ενδεχομένως να ισχύουν και τα δύο.

ΣΤΟ ΙΔΙΟ μήκος κύματος και η δήλωση της υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρας Σδούκου: “Η Δυτική Μακεδονία έχει εισέλθει τα τελευταία χρόνια σε μια περίοδο έντονου οικονομικού και παραγωγικού μετασχηματισμού. Η πράσινη ενέργεια, οι νέες τεχνολογίες, η καινοτομία και η βιώσιμη γεωργία παίρνουν τη θέση της >μονοκαλλιέργειας< του λιγνίτη και γίνονται το αναπτυξιακό όχημα της περιοχής.”

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ είναι εντελώς άσχετοι. Ποια “μονοκαλλιέργεια”; Ποια καινοτομία; Ποιο σχέδιο; “… έχουμε ήδη ξεκινήσει να εργαζόμαστε για τη “Δυτική Μακεδονία του 2030””, δηλώνει η υφυπουργός και δεν ντρέπεται. Επικαλείται μια σειρά έργων και τα κονδύλια που θα διατεθούν. Όπως συμβαίνει και σε όλη την Ελλάδα. Τα πολλά “ξένα” χρήματα και τα λίγα “ελληνικά” πετάγονται σε… σχέδια εξαετίας: “Δυτική Μακεδονία του 2030”! Πόσο κοντόθωροι και πόσο αφελείς είναι; Αγνοούν την οδυνηρή πραγματικότητα της περιοχής, αλλά και τις πάμπολλες δυνατότητές της;

ΠΑΙΔΑΚΙ στην τετάρτη τάξη του δημοτικού ήμουν όταν διάβασα για πρώτη φορά για τον κρόκο Κοζάνης, για το συνεταιρισμό του Βελβεντού άκουσα για πρώτη φορά κατά την περίοδο της εφηβείας μου, όταν άρχισα να πολιτικοποιούμαι, τη σημασία της γούνας για την ελληνική οικονομία την αντιλήφθηκα σε μια επίσκεψή μου στην Φρανκφούρτη, κατά τη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων στη Γερμανία, τα μανιτάρια των Γρεβενών και η Βασιλίτσα προέκυψαν αργότερα, με τα γαλακτοκομικά της περιοχής ήλθα σε διάφορες φάσεις της ζωής μου αντιμέτωπος, όχι μόνο ως καταναλωτής, με τα εξαιρετικής ποιότητας αναψυκτικά της περιοχής και την παραγωγή τους είχα μια πιο στενή σχέση από την οπτική πλευρά του κόσμου της εργασίας και, για να μην μακρηγορήσω περισσότερο, αφήνω κατά μέρος το τεράστιο περιβαλλοντικό και πολιτιστικό απόθεμα της ευρύτερης περιοχής και την πιθανή μετατροπή του σε τουριστικό προϊόν – ένα must, για πολλούς λόγους, για εμάς των γερμανόφωνων πανεπιστημίων.

ΚΑΙ ΕΡΧΕΤΑΙ τώρα σε συνθήκες παραγωγικής αποψίλωσης της περιοχής ο πολύς Κ. Σκρέκας να μιλήσει για mega factories και για data center και να κάνει την τρίχα τριχιά… (Ειρήσθω εν παρόδω, τούτη η χρήση της γλώσσας με τους αγγλικούς όρους αντιστοιχεί στην ανάλογη πρακτική των χιτλερικών στην Γερμανία όταν μέσω συγκεκριμένης χρήσης της γλώσσας επιχειρούσαν να παρουσιάσουν προοδευτικό και σύγχρονο προσωπείο). Και υπόσχεται υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας; Και επιστροφή των νέων που έφυγαν στο εξωτερικό; Πόσο μακριά νυχτωμένοι είναι όλοι τους στην Αθήνα;

ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΑ στην αγορά εργασίας αναδύεται χάος, π.χ. τα δίκτυα μεταφορών από Γερμανία σε Ιταλία, μέσω Ελβετίας, δυσλειτουργούν και η οικονομία αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα. Πως θα δημιουργήσει ο κ. Σκρέκας προϋποθέσεις να επιστρέψουν όλοι οι οδηγοί που εγκατέλειψαν την χώρα; Ή νομίζει ότι η πληθυσμιακή συρρίκνωση στις βορειοελλαδικές αγροτικές περιοχές προήλθε μόνο από τη φυγή των νέων επιστημόνων; Πως θα αντικαταστήσει τις (μακροπρόθεσμες) θέσεις εργασίας που χάνονται αθόρυβα όταν ένα κοπάδι αιγοπροβάτων οδηγείται στο σφαγείο;

ΠΟΣΟ σίγουρος είναι για τις “εμβληματικές” επενδύσεις στις οποίες αναφέρει με τόση βεβαιότητα; Υπενθυμίζω ότι η παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων που “διασφάλισαν” στο παρελθόν από γερμανική εταιρία, ο προκάτοχός του στο υπουργείο Άδωνις Γεωργιάδης από κοινού με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, έχει ξεκινήσει προ πολλού στην Βουλγαρία και στην Βόρεια Μακεδονία: όχι στην Ελλάδα.

ΚΑΤΙ αντίστοιχο συμβαίνει με την γερμανική εταιρία από το Goeppingen που ανακοίνωνε εκατοντάδες θέσεις εργασίας στα Ιωάννινα σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια της περιοχής: και τώρα ο τεχνολαϊκισμός της κυβέρνησης ανακάλυψε το data center της Κοζάνης. Καλοδεχούμενες όλες οι παραγωγικές επενδύσεις, ακόμη και τα φασόν του φθηνού μεροκάματου, αλλά τα πράγματα στην ευρωπαϊκή παραγωγική μηχανή δεν είναι, πλέον, όμοια με εκείνα της δεκαετίας του 1970-1980, όταν ανθούσε το φασόν του ρούχου.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ το θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν επιτρέπει το σχεδιασμό μιας ευέλικτης και αποτελεσματικής, δεμένης με κάθε περιφέρεια, πολιτικής, η οποία θα μπορεί να μετουσιώνει τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες μιας ευρύτερης περιοχής σε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο οικονομικής σταθερότητας και διαρκούς προστιθέμενης αξίας σε όλα τα αγαθά της: από τη γη και τα ακίνητα έως και άυλα προϊόντα της.

ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ, όμως, χρειάζεται, να παραμερισθούν διάφοροι “πυλώνες” τύπου Κασαπίδη από τις τοπικές κοινωνίας, οι οποίοι λειτουργούν ως εκφραστές των συμφερόντων μιας ανερμάτιστης και καιροσκοπικής αθηναϊκής πολιτικής και κοινωνικής κάστας και λιγότερο ως φορείς των συμφερόντων της πλειονότητας μιας τοπικής κοινωνίας.

ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ο δρόμος και η συζήτηση για τον εκσυγχρονισμό και εκδημοκρατισμό της Ελληνικής Δημοκρατίας και την αποκέντρωση στη χώρα μας… Αρκετά υπέφεραν οι τοπικές κοινωνίας από τους διάφορους “πυλώνες” του αθηναϊκού κατεστημένου…

Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι οργανωτικός γραμματέας της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ (www.sopro.gr)