Στέλλα Κυριακίδου: Ένα στα πέντε κρούσματα ΗΙV στην Ελλάδα από ενδοφλέβια ναρκωτικά

Στην Κομισιόν έφθασε το θέμα με το υψηλό ποσοστό θανάτων χρηστών στη Θεσσαλονίκη, με ερώτηση της ευρωβουλευτή ΝΔ-ΕΛΚ Μαρίας Σπυράκη. Η χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ευθύνεται για το 17,6 % από τα 601 νέα κρούσματα του HIV που καταγράφηκαν το 2020 στην Ελλάδα, σύμφωνα με την απάντηση της Επιτρόπου Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Στέλλας Κυριακίδου, στην ερώτηση της ευρωβουλευτή της ΝΔ-ΕΛΚ Μαρίας Σπυράκη. Η ευρωβουλευτής έφερε το θέμα ενώπιον της Κομισιόν, υπογραμμίζοντας ότι την περίοδο της πανδημίας υπήρξε έκρηξη του αριθμού των θετικών στον HIV χρηστών στη Θεσσαλονίκη.

Τα στοιχεία που παρουσίασε η κ.Κυριακίδου βασίζονται στην τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), το οποίο παρακολουθεί τις επιδημικές εξάρσεις του HIV και αξιολογεί τους κινδύνους, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την επιτήρηση και την παρακολούθηση.

Μάλιστα, η κ. Κυριακίδου επισήμανε ότι «στην επιτελική προτεραιότητα της στρατηγικής της ΕΕ για τα ναρκωτικά για την περίοδο 2021-2025 σχετικά με τις παρεμβάσεις για τη μείωση του κινδύνου και των επιβλαβών συνεπειών περιλαμβάνονται μέτρα για την πρόληψη και τη θεραπεία λοιμωδών νόσων που μεταδίδονται με το αίμα».

Η ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη στην ερώτηση της παρέθεσε δεδομένα καθώς «σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα δύο πρόσφατων ελληνικών προγραμμάτων, «Αριστοτέλης» και «Αλέξανδρος», κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού έχει εμφανιστεί επιδημία λοίμωξης HIV στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών. Ειδικά στη Θεσσαλονίκη, από το σύνολο των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα «Αριστοτέλης ΙΙ», ποσοστό 10-12% απεβίωσε μέσα σε ενάμιση χρόνο». Διευκρίνισε μάλιστα ότι «το πρόβλημα εντοπίζεται στην ελλιπή ενημέρωση των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών, στη μη διενέργεια συχνών ελέγχων για HIV και σε ελλιπή πρόσβαση σε προγράμματα υποκατάστασης, ενώ αντίστοιχη επιδημία παρατηρήθηκε πρόσφατα σε Λουξεμβούργο και Σκωτία».

Η Επίτροπος διευκρίνισε ότι «η υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, του ελέγχου και της ενημέρωσης του κοινού για τις ασθένειες αποτελεί πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα». Ωστόσο, όπως είπε «η Επιτροπή στηρίζει τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των κρατών μελών και χρηματοδοτεί δράσεις για την πρόληψη του HIV και των συλλοιμώξεων, την έγκαιρη ανίχνευση, τη σύνδεση με την περίθαλψη, τη μείωση των επιβλαβών συνεπειών και την προσέγγιση των ομάδων κινδύνου στο πλαίσιο των προγραμμάτων για την υγεία και EU4Health.Επίσης, το ECDC παρέχει ειδική ανά χώρα στήριξη και τεκμηριωμένους πόρους για τη δημόσια υγεία, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η επικοινωνία με το κοινό».

Η ερώτηση της κ. Σπυράκη

Θέμα: Επιδημία HIV στους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών στη Θεσσαλονίκη

Σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα δύο πρόσφατων ελληνικών προγραμμάτων, «Αριστοτέλης» και «Αλέξανδρος», κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού έχει εμφανιστεί επιδημία λοίμωξης HIV στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών. Ειδικά στη Θεσσαλονίκη, από το σύνολο των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα «Αριστοτέλης ΙΙ», ποσοστό 10-12% απεβίωσε μέσα σε ενάμιση χρόνο. Το πρόβλημα εντοπίζεται στην ελλιπή ενημέρωση των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών, στη μη διενέργεια συχνών ελέγχων για HIV και σε ελλιπή πρόσβαση σε προγράμματα υποκατάστασης, ενώ αντίστοιχη επιδημία παρατηρήθηκε πρόσφατα σε Λουξεμβούργο και Σκωτία.

Δεδομένου ότι οι νέες στρατηγικές της ΕΕ για την ασφάλεια και τα ναρκωτικά παρέχουν στα κράτη μέλη εργαλεία για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, ενώ και η Ευρωπαϊκή έκθεση του Οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά του 2021 (ΕMCDDA) καταδεικνύει ακριβώς την αύξηση της χρήσης και της παραγωγής ναρκωτικών στην Ευρώπη, ερωτάται η Επιτροπή:

1. Τι στοιχεία έχει στη διάθεσή της για την εκτόξευση του ΗΙV στην Ελλάδα;

2. Ποια εργαλεία μπορούν να αξιοποιηθούν από τις νέες ευρωπαϊκές στρατηγικές για την αντιμετώπιση του ζητήματος;

3. Υπάρχουν ευρωπαϊκά κονδύλια που μπορούν να διατεθούν για την υλοποίηση εθνικών προγραμμάτων περίθαλψης και ενημέρωσης των χρηστών;

Η απάντηση της κ. Κυριακίδου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) παρακολουθεί τις επιδημικές εξάρσεις του HIV και αξιολογεί τους κινδύνους, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την επιτήρηση και την παρακολούθηση. Σύμφωνα με την τελευταία του έκθεση στην Ελλάδα το 2020 καταγράφηκαν 601 νέα κρούσματα του HIV. Το 17,6 % των κρουσμάτων του ιού HIV που διαγνώστηκαν στη χώρα είχε ως αιτία τη μετάδοση λόγω της χρήσης ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Τα προγράμματα πρόληψης και ελέγχου του HIV που είναι προσαρμοσμένα σε βασικές ομάδες κινδύνου συνεχίζουν να παραμένουν επίκαιρα στις χώρες της ΕΕ / του ΕΟΧ. Τα προγράμματα μείωσης των επιβλαβών συνεπειών μεταξύ των ατόμων που κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών και των σεξουαλικών τους συντρόφων είναι ζωτικής σημασίας και θα πρέπει να διατηρηθούν και να επεκταθούν στις περιοχές που οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι περιορισμένες, ιδίως όταν μεταβάλλονται τα πρότυπα χρήσης ναρκωτικών.

Στην επιτελική προτεραιότητα της στρατηγικής της ΕΕ για τα ναρκωτικά για την περίοδο 2021-2025 σχετικά με τις παρεμβάσεις για τη μείωση του κινδύνου και των επιβλαβών συνεπειών περιλαμβάνονται μέτρα για την πρόληψη και τη θεραπεία λοιμωδών νόσων που μεταδίδονται με το αίμα. Το σχέδιο δράσης προβλέπει δράσεις για τη διατήρηση ή την ενίσχυση των μέτρων μείωσης του κινδύνου και των επιβλαβών συνεπειών και μέτρα για τη μείωση του επιπολασμού λοιμωδών νόσων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά, όπως ο ιός HIV. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας εξέδωσε οδηγό με πρακτικές συμβουλές για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των μέτρων αντιμετώπισης.

Η υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, του ελέγχου και της ενημέρωσης του κοινού για τις ασθένειες αποτελεί πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα. Η Επιτροπή στηρίζει τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των κρατών μελών και χρηματοδοτεί δράσεις για την πρόληψη του HIV και των συλλοιμώξεων, την έγκαιρη ανίχνευση, τη σύνδεση με την περίθαλψη, τη μείωση των επιβλαβών συνεπειών και την προσέγγιση των ομάδων κινδύνου στο πλαίσιο των προγραμμάτων για την υγεία και EU4Health.

Επίσης, το ECDC παρέχει ειδική ανά χώρα στήριξη και τεκμηριωμένους πόρους για τη δημόσια υγεία, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η επικοινωνία με το κοινό.

Στο πλαίσιο ειδικής συντονιστικής ομάδας τα κράτη μέλη μπορούν, από την πύλη της ΕΕ για τις βέλτιστες πρακτικές, να επιλέγουν δράσεις προς υλοποίηση.