Διαδρομές στον χρόνο

Tου Κώστα Μπούζα
Να, σαν τέτοια ώρα τέλειωνε κάθε μέρα το σχολείο. Το κουδούνι του κυρ - Στάθη του επιστάτη έδινε το σύνθημα. Κι εμείς, με τις σάκες ήδη έτοιμες, χιμούσαμε στο καλντερίμι, εκεί στη γειτονιά, στις παρυφές της Άνω Πόλης, στην Θεσσαλονίκη.

Οδός Αθηνάς, μεσημεράκι. Και ξεχυνόμασταν με μανία στον άδειο δρόμο, στις αυλές των παλιών έρημων σπιτιών με τις φορτωμένες μουριές, στις αλάνες. Και σαν σκοντάφταμε σε κάποια πλάκα στο καλντερίμι και ματώναμε, διόλου δεν μας ένοιαζε. Σκουπίζαμε λιγάκι την πληγή με το πίσω μέρος της παλάμης, το καθαρό και συνεχίζαμε. Πόσο όμορφη ήταν εκείνη η χαρά, που απ’ τις ψυχές μας τις παιδικές ξεχείλιζε άφθονη...

Πιο κάτω, στην ΕΒΓΑ της γειτονιάς, στην σειρά για παγωτό. Μια δραχμή το χωνάκι, δύο το κύπελλο. Και γι’ αυτούς που προτιμούσαν σοκολάτες και γκοφρέτες για τις φωτογραφίες των ποδοσφαιριστών, υπήρχε ο μπαρμπα – Ιορδάνης, να περιμένει πάντα στην είσοδο του μαγαζιού του γελαστός. Κι ύστερα και πάλι ορμούσαμε στον δρόμο, κλωτσώντας τις μπάλες που ήδη είχαν βγει από τις σάκες. Κι αυτή η παιδική συντροφιά μας η χαρούμενη να προχωρά, παίρνοντας τα σπίτια στην σειρά μέχρι του τελευταίου…

Όπως κάθε μεσημέρι τέτοια ώρα, καθώς περνούσε ο Κωνσταντίνος με το αυτοκίνητό του από την ίδια διαδρομή, δεν μπόρεσε να μην φέρει στο μυαλό του εκείνες τις στιγμές. Οδός Ολυμπιάδος, εκεί που κάποτε υπήρχε η Αθηνάς. Και ασφαλτοστρωμένη, όχι καλντερίμι. Τα σπίτια, εκείνα τα παλιά, τα χαμηλά, είχανε πλέον λείψει. Μαζί τους κι οι μουριές. Για τις αλάνες, ούτε λόγος. Κάθε γωνιά είχε σκεπαστεί με γκρίζους όγκους από μπετόν.

Στους δρόμους, σκέφτηκε, δεν υπάρχουν πια παιδιά. Η πόλη σήμερα, δεν χωράει αμφιβολία, έχει για εχθρούς της τα παιδιά, γι’ αυτό και τα ‘χει φυλακίσει. Το βλέμμα του έπεσε στο μίνι μάρκετ, εκεί που βρισκόταν κάποτε το ψιλικατζίδικο του μπαρμπα - Ιορδάνη, λίγο πιο κάτω από την ΕΒΓΑ, σήμερα εργαστήριο για παρασκευή και διανομή κατ’ οίκον πίτσας.

Πόσο πολύ έχει αλλάξει αυτή η πόλη. Ίσως να έχει γίνει πλέον κάποια άλλη. Ίσως και όχι όμως. Υπάρχει ο αέρας, φορτωμένος με τις ανάσες όλων αυτών που έφυγαν. Υπάρχει το χώμα, ακόμα ποτισμένο απ’ τον ιδρώτα των παιχνιδιών μας κι από το αίμα μας, να, σαν τότε που σκοντάφταμε στο καλντερίμι. Υπάρχει η αγάπη, διάχυτη ολόγυρα παντού, όσων ονειρεύτηκαν εδώ και έχτισαν ο καθένας το δικό του παραμύθι. Και ότι έχει απομείνει, μια βρύση, μια εκκλησία, ένα σπίτι που μπόρεσε και γλίτωσε, φορτωμένα με μνήμες, λειτουργούν σαν ορόσημα, για να μας χαρίζουν προσανατολισμό με τη βοήθεια της πυξίδας της καρδιάς μας.

Ο Κωνσταντίνος είχε ήδη παρκάρει το αυτοκίνητό του και βάδιζε προς το σπίτι. Σημάδευε με τα βήματά τους έναν δρόμο, που τον είχε περπατήσει χιλιάδες ίσως φορές στην ζωή του. Μικρό παιδί, κλωτσώντας μια μπάλα. Έφηβος, ανηφορίζοντας προς το σφαιριστήριο για το καθημερινό ποδοσφαιράκι. Νέος, βυθισμένος στις γλυκές του σκέψεις, επιστρέφοντας απ’ τα πρώτα του ραντεβού. Ναι, το ‘νοιωθε μέσα του βαθιά, αντλούσε δύναμη απ’ αυτή τη γη σαν τον μυθικό Ανταίο.

Ασυναίσθητα του ήρθαν στα χείλη τα λόγια ενός αγαπημένου τραγουδιού: Μικρά κι ανήλιαγα στενά και σπίτια χαμηλά μου... Έστριψε στο στενάκι του σπιτιού του κι ένοιωσε την σκιά. Οι πολυκατοικίες έκρυβαν τον ήλιο. Δεν άφηναν να φτάσει ως εκεί το φως...