Έμφυλη βία: Νύχτες με τον εχθρό μου

- Το στοίχημα είναι να μην προστεθούν άλλες, άλλοι στον μακάβριο κατάλογο. Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση.
- Σχόλιο για την ενδοοικογενειακή και έμφυλη βία και τον νέο Ποινικό Κώδικα που ψηφίστηκε.
Της Μαρίας Σπυράκη
Από το θρίλερ που άγγιξε μοναδικά το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας ακόμη θυμάμαι το αίσθημα ανακούφισης, ίσως και θριάμβου του δικαίου, την ώρα που η πρωταγωνίστρια Τζούλια Ρόμπερτς έμπαινε στο λεωφορείο της φυγής. Ο πρωτότυπος τίτλος έλεγε πολλά περισσότερα από τη μετάφραση. «Sleeping with the enemy… ».

Δύο δεκαετίες μετά οι καθημερινές αποκαλύψεις ενδοοικογενειακής βίας έρχονται να επιβεβαιώσουν πως μία στις τρεις γυναίκες ζει το θρίλερ αλλά αυτή τη φορά όχι στο εκράν. Στην αληθινή ζωή, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στη σχετική έκθεση για το χαρακτηρισμό της έμφυλης βίας ως νέου τομέα εγκληματικότητας, μία στις τρεις γυναίκες έχει βρεθεί στη θέση του θύματος και έπρεπε να αποδείξει ότι η ευθύνη ανήκει στον δράστη.

Στην Ελλάδα οι αριθμοί καταδεικνύουν επίσης το μέγεθος του προβλήματος. Την περίοδο Μαρτίου-Απριλίου 2020, στο πρώτο lockdown, στα συμβουλευτικά κέντρα του Δικτύου δομών για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών απευθύνθηκαν 549 γυναίκες με το 84% να αναφέρεται σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

Στο Ευρωκοινοβούλιο ζητήσαμε τον Νοέμβριο από τα κράτη-μέλη να ισχυροποιήσουν το νομοθετικό πλαίσιο ώστε να λειτουργεί αποτρεπτικά για όποιον νομίζει πως οι γυναίκες, τα μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ, τα παιδιά, είναι αδύναμοι και μπορεί να τους επιτεθεί χωρίς σοβαρές κυρώσεις. Με την αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα η Ελλάδα βγήκε μπροστά.

Αντιγράφω από δημοσιεύματα πως με το νομοσχέδιο αυστηροποιείται το νομικό πλαίσιο που διέπει σειρά ειδεχθών εγκλημάτων, εισάγεται η έννοια των επιβαρυντικών περιστάσεων, ενώ διευρύνεται και το αξιόποινο. Πλέον οι ποινές για εγκλήματα όπως ανθρωποκτονία, βιασμός ή ληστεία μετά φόνου θα τιμωρούνται με την ποινή της ισόβιας κάθειρξη, ενώ αυστηροποιείται και το ποινικό πλαίσιο για αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής που τελούνται σε βάρος ανηλίκων.

Στην πραγματικότητα η αυστηροποίηση των ποινών σε συγκεκριμένα αδικήματα καθώς και η αναφορά στις συνθήκες κάτω από τις οποίες τελούνται, θωράκισε όλες μας, όλους μας και τα παιδιά μας με μια αόρατη ασπίδα απέναντι σε όποιον διανοηθεί να χρησιμοποιήσει βία.

Αυτή την ασπίδα δεν την είχαν η Καρολάιν στα Γλυκά Νερά, η Κωνσταντίνα στη Μακρυνίτσα, η Γαρυφαλιά στη Φολέγανδρο. Το στοίχημα είναι να μην προστεθούν άλλες, άλλοι σε αυτό το μακάβριο κατάλογο.

Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν είχαν δυστυχώς το πολιτικό θάρρος να στηρίξουν επί της αρχής τον νόμο για τα αποτρεπτικά μέτρα συμβάλλοντας στον περιορισμό της έμφυλης βίας. Χάθηκαν στον θόρυβο της αντιπαράθεσης ενώ η κοινωνία στην Ελλάδα και παντού στην Ευρώπη ζητά δραστικά μέτρα αποτροπής της βίας. Το αποτέλεσμα πιστώνεται τελικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης. 

Αθόρυβα χωρίς διακηρύξεις περί gender equality, έχουμε χορτάσει από τέτοιες εδώ στις Βρυξέλλες, θεσμοθετεί το δίχτυ προστασίας που χρειαζόμαστε όλοι και για τα δύσκολα μας παρέχει και την ασπίδα του νόμου. Τελειώνει έτσι η έμφυλη βία; Η απάντηση είναι όχι μια και έξω. Αλλάζει όμως η προσέγγιση της κοινωνίας μέχρι να φθάσουμε σε μηδενική ανοχή για τους θύτες.