Δήλωση Ε. Αγαθοπούλου για τη Διεθνή Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη

Δήλωση Ε. Αγαθοπούλου, αν. Τομεάρχισσας Δικαιοσύνης αρμόδιας για θέματα Ισότητας, για τη Διεθνή Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη

Το έμφυλο χάσμα στην έρευνα και την τεχνολογία μεταφράζεται σε επιστημονικές ανακαλύψεις που δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ

Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη σήμερα, και αν αναρωτιόμασταν ποιες γυναίκες επιστημόνισσες γνωρίζουμε, ίσως η Κιουρί να ήταν μια κάποια λύση. Κι όμως το 2020 το Νόμπελ Χημείας απονεμήθηκε σε δύο γυναίκες: Εμανουέλ Σαρπαντιέ και Τζένιφερ Ντούντνα για την μέθοδο επεξεργασίας του γονιδιώματος. Από το 1901 που απονέμονται τα παραπάνω βραβεία, μόνο 6 γυναίκες κατάφεραν να τα κερδίσουν.

Για αιώνες οι γυναίκες συνέβαλλαν στην εξέλιξη της επιστήμης με τις ανακαλύψεις τους, τις θεραπείες τους, την συμβολή τους στην έρευνα. Επιτεύγματα που πολλές φορές υποβαθμίστηκαν ή αγνοήθηκαν λόγω των διαχρονικών προκαταλήψεων που στέρησε από τα κορίτσια και τις γυναίκες το όνειρό τους και από τις κοινωνίες την πρόοδό τους. 

Το έμφυλο χάσμα στην έρευνα και την τεχνολογία μεταφράζεται σε επιστημονικές ανακαλύψεις που δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ, μεταφράζεται σε περαιτέρω ανισότητα και μεροληπτική επιστήμη, έρευνα και τεχνολογία, σε απομάκρυνση των γυναικών από επιστημονικά πεδία, από την έρευνα, από θέσεις ευθύνης.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, σήμερα, λιγότερο από το 30% των ερευνητών παγκοσμίως είναι γυναίκες και με βάση τα στοιχεία της UNESCO (2014-2016), σε παγκόσμιο επίπεδο, η εγγραφή των γυναικών είναι ιδιαίτερα χαμηλή στον τομέα της Πληροφορικής (3%), στις φυσικές επιστήμες, στα μαθηματικά και στη στατιστική (5%) στη μηχανική, τη βιομηχανία και τις κατασκευές (8%).

Στα ελληνικά δεδομένα, το 2019, αν και αναγορεύθηκαν περισσότερες γυναίκες διδάκτορες έναντι ανδρών, (σε σύνολο 1.685 νέων διδακτόρων/ισσών, το 52,3% είναι γυναίκες), εντούτοις τα ποιοτικά στοιχεία των στατιστικών καταγραφών του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, αποτυπώνουν την έμφυλη διάσταση στο χώρο των επιστημών, της έρευνας, της τεχνολογίας, παρά τα βήματα προόδου που έχουν συντελεστεί. 

Η έμφυλη κοινωνικοποίηση των αγοριών και των κοριτσιών επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους επιλογές. Η αναπαραγωγή κοινωνικών αξιών και στερεοτύπων περί των δυνατοτήτων και των ρόλων που τα φύλα καλούνται να διαδραματίσουν καθορίζει και οργανώνει τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο τις ανισότητες και τον έμφυλο καταμερισμό δημιουργώντας ένα πλαίσιο διαρκούς αναπαραγωγής του.

Εν τούτοις παρά τις δυσκολίες, παρά τα εμπόδια όλο και περισσότερα κορίτσια και γυναίκες καταφέρνουν ό,τι μέχρι πρότινος θεωρούνταν ακατόρθωτο, ωθώντας ένα βήμα παραπέρα την επιστήμη, την έρευνα, την τεχνολογία, κατακτούν κορυφές, εισέρχονται σε ανδροκρατούμενα πεδία, υπερβαίνοντας τις στερεοτυπικές προκαταλήψεις. Αλλά δεν αρκεί. 

Απαιτούνται θεσμικές αλλαγές στο χώρο της εκπαίδευσης, της κοινωνίας για την εξάλειψη των έμφυλων στερεοτύπων και προκαταλήψεων που λειτουργούν ως τροχοπέδη, σε βάρος των κοριτσιών και των αγοριών στις επιλογές και στα όνειρα της ζωής τους.