Πότε o πόνος στην κοιλιά οδηγεί στο χειρουργείο

Γράφει ο Αντώνιος Ευαγγέλου*

Χειρουργός

Ο πόνος στην κοιλιά είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα που οδηγεί τον ασθενή στο χειρουργείο και μπορεί να οφείλεται σε μια τεράστια ποικιλία παθήσεων.  Η κοιλιά είναι ένας ανατομικά ενιαίος χώρος στο ανθρώπινο σώμα, μέσα στον οποίο «συγκατοικούν» τα περισσότερα ανθρώπινα όργανα και συστήματα από άποψη αριθμού, σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο ανατομικό διαμέρισμα του ανθρωπίνου σώματος.

Τι είναι η «οξεία κοιλία»;
Η οξεία κοιλία, είναι μία επείγουσα χειρουργική κατάσταση, που εκδηλώνεται με συγκεκριμένα σημεία και συμπτώματα και ανεξάρτητα από το αίτιο που την προκαλεί, πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα με χειρουργική επέμβαση.

Ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν την κατάσταση της οξείας κοιλίας;

Η οξεία κοιλία λοιπόν, συνήθως παρουσιάζεται με εντονότατο, εντοπισμένο ή διάχυτο πόνο στην κοιλιά. Η κοιλιά είναι σκληρή και παρουσιάζει ακούσια σύσπαση στους κοιλιακούς μύες, ενώ πολλές φορές ο ασθενής παίρνει χαρακτηριστική στάση στην προσπάθειά του να ανακουφιστεί από τον πόνο.

Μπορεί να συνυπάρχουν και άλλα συνοδά συμπτώματα, όπως πυρετός , ρίγος , έμετοι, έντονη καταβολή και κακουχία του ασθενούς κ.α.

Σε κάθε ηλικιακή ομάδα τα αίτια που μπορεί να δημιουργήσουν οξεία κοιλία διαφέρουν. 

Οξεία κοιλία σε βρέφη και μικρά παιδιά 

Στα μικρά παιδιά το πιο συχνό αίτιο οξείας χειρουργικής κοιλίας, είναι η γνωστή μας οξεία σκωληκοειδίτιδα. 

Ο εγκολεασμός του εντέρου είναι μία άλλη κατάσταση, που εμφανίζεται στην βρεφική ηλικία και δημιουργεί απόφραξη του λεπτού συνήθως εντέρου του παιδιού.

Οι βουβωνοκήλες στα βρέφη και στα παιδιά έχουν ένα σημαντικό κίνδυνο περίσφιξης του εντέρου.

Στα κορίτσια υπάρχουν κάποιες φορές, συγγενείς όγκοι ωοθηκών που προδιαθέτουν σε συστροφή ωοθήκης.

Τις περισσότερες φορές βέβαια σ’ αυτές τις ηλικίες ο πόνος στην κοιλιά οφείλεται σε παθολογικές καταστάσεις οι οποίες δεν χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση (οξεία γαστρεντερίτιδα, δυσκοιλιότητα, βρεφικοί κωλικοί εντέρου, μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα κλπ.)

Οξεία κοιλία σε μεγαλύτερα παιδιά & εφήβους
Και σ’ αυτή την ηλικιακή ομάδα, η σκωληκοειδίτιδα είναι ο πιο συχνός λόγος που θα οδηγηθεί ένα παιδί στο χειρουργείο.

Άλλες καταστάσεις που προκαλούν έντονο πόνο και θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν με επέμβαση είναι η οξεία χολοκυστίτιδα, η συστροφή όρχεος στα αγόρια και κάποιες γυναικολογικές καταστάσεις στα κορίτσια εφηβικής ηλικίας, όπως η ρήξη κύστης ωοθήκης, η συστροφή της ωοθήκης και η εξωμήτριος κύηση.

Οξεία κοιλία σε ενήλικες έως 60 ετών
Στις ηλικίες αυτές τα συχνότερα αίτια κοιλιακού πόνου που κυριαρχούν είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα , η οξεία χολοκυστίτιδα ενώ στις γυναίκες κυριαρχούν τα γυναικολογικά αίτια που προαναφέραμε.

Εκτός όμως από αυτές τις καταστάσεις που είναι αρκετά συχνές, σπανιότερα, παρουσιάζονται ορισμένα πιο σοβαρά προβλήματα.

Τέτοια είναι η διάτρηση του έλκους του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, ή διάτρηση του παχέος εντέρου (συνηθέστερα από ρήξη εκκολπωμάτων), η οξεία παγκρεατίτιδα και διάφορες κήλες με περίσφιξη.

Σε ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί στην κοιλιά στο παρελθόν μπορεί να δημιουργηθεί αποφρακτικός ειλεός λόγω συμφύσεων ή εσωτερικών κηλών, ενώ πιο σπάνια το αίτιο μπορεί να είναι κάποιος ενδοκοιλιακός καρκίνος.

Τρίτη ηλικία

Στους ηλικιωμένους ασθενείς την πρωτιά πλέον στις οξείες χειρουργικές καταστάσεις παίρνουν οι ενδοκοιλιακοί καρκίνοι και τα αγγειακά επεισόδια, ενώ όλα τα υπόλοιπα αίτια ακολουθούν σε συχνότητα.

Ο συχνότερος ενδοκοιλιακός καρκίνος στις ηλικίες αυτές είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ενώ ακολουθούν με σημαντική διαφορά ο καρκίνος του στομάχου, του παγκρέατος κλπ

Αγγειακά επεισόδια συμβαίνουν συνήθως στους ασθενείς με σοβαρά καρδιοαγγειακά νοσήματα και σακχαρώδη διαβήτη και είναι πολύ σοβαρά και επικίνδυνα για την υγεία και τη ζωή του ασθενούς. Τέτοια είναι η εμβολή ή το έμφρακτο της άνω μεσεντερίου αρτηρίας (μία επείγουσα κατάσταση κατά την οποία πάυει να αιματώνεται όλο το λεπτό και το μεγαλύτερο τμήμα του παχέος εντέρου) , ο διαχωρισμός ή η ρήξη του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής κ.α.

Στις μεγαλύτερες ηλικίες εμφανίζεται κάποτε και μια κατάσταση που είναι γνωστή ως «volvulus» ή συστροφή του σιγμοειδούς, ενώ ηλικιωμένοι ασθενείς με νευρολογικές παθήσεις ή αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια παθαίνουν συχνά μία κατάσταση που ονομάζεται ψευδοαπόφραξη εντέρου.

Συνοπτικά θα λέγαμε ότι υπάρχουν πάρα πολλές καταστάσεις, που μπορεί να δημιουργήσουν την λεγόμενη οξεία κοιλία, συχνότερες ή σπάνιες, με παρόμοια κλινική εικόνα και συμπτωματολογία, ενώ τις περισσότερες φορές είναι εξαιρετικά επείγουσες και ο χρόνος για διάγνωση είναι λιγοστός.

Τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουμε βέβαια όπως το υπερηχογράφημα , η αξονική τομογραφία και πολλές άλλες εξειδικευμένες διαγνωστικές εξετάσεις μας βοηθούν σημαντικά στο να βάλουμε σωστή διάγνωση και να αποφασίσουμε την καταλληλότερη αντιμετώπιση.

Πολλές φορές όμως ο χειρουργός έρχεται αντιμέτωπος με μια τόσο επείγουσα κατάσταση οξείας κοιλίας, στην οποία πρέπει να κάνει επειγόντως επέμβαση.

Πρέπει να κάνει όπως λέμε μία επείγουσα λαπαροτομία

Τι είναι η επείγουσα λαπαροτομία;
Η επείγουσα λαπαροτομία είναι η άμεση χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά του ασθενή με οξεία κοιλία, του οποίου τα ζωτικά σημεία επιδεινώνονται πολύ ραγδαία.

Σ’αυτές τις περιπτώσεις συνήθως έχουμε πολύ λίγα λεπτά στην διάθεσή μας και προχωράμε ταυτόχρονα με την υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών του ασθενή, σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

Στην επείγουσα λαπαροτομία, ο χειρουργός είναι προετοιμασμένος να βρει οποιαδήποτε από τις ανωτέρω καταστάσεις και πρέπει να μπορεί να τις αντιμετωπίσει όλες με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.

Συμπερασματικά και συνοψίζοντας θα λέγαμε, ότι κάθε κοιλιακός πόνος, ειδικά αν επιμένει και επιδεινώνεται με τον χρόνο, θα πρέπει να αξιολογείται από τον κατάλληλο ιατρό χωρίς καθυστέρηση ώστε να αποφεύγονται διαγνωστικά λάθη και να επιλέγεται η ιδανικότερη για τον ασθενή θεραπευτική αντιμετώπιση. 

*Αντώνιος Ι. Ευαγγέλου MD,MSc
Χειρουργός
Πτυχιούχος Α.Π.Θ.
Μεταπτυχιακό Δίπλωμα
Ήπαρ - Χοληφόρα - Πάγκρεας
Εξειδίκευση στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική
Σπάρτης 1 (3ος όροφος), Κιλκίς
Τηλ.: 23410 25380
Κιν.: 6946 542397
http://evagelou.blogspot.gr/

* ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΓΝΩΜΗΣ
* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Facebook
* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Twitter
* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Pinterest
* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Google+
* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Dailymotion
* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Youtube