Προϊόν του έργου αποτέλεσε ο “Οδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στα διοικητικά έγγραφα”, ο οποίος αποτελεί ένα εξαιρετικά εύχρηστο εργαλείο για την αναγνώριση και κατανόηση του γλωσσικού σεξισμού, που διέπει τα διάφορα διοικητικά έγγραφα, που χρησιμοποιούνται στα υπουργεία αλλά και σε φορείς του δημοσίου, τις Περιφέρειες και τους Δήμους. Επιπλέον, υποδεικνύει απλούς τρόπους αντιμετώπισης του γλωσσικού σεξισμού, όπως παρατηρήσεις, οδηγίες, συστάσεις, πρακτικές συμβουλές και συγκεκριμένες προτάσεις για τη χρήση μη σεξιστικής γλώσσας, που είναι σημαντική επιδίωξη των πολιτικών ισότητας στη Δημόσια Διοίκηση, που βρίσκονται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας.
Ο λόγος και η γλώσσα απηχούν ιεραρχημένες/εξουσιαστικές κοινωνικές πραγματικότητες, οι οποίες δεν είναι «αθώες» ως προς τις έμφυλες ανισότητες και διακρίσεις. Κατά συνέπεια, στο πλαίσιό τους αναπαράγεται και διαιωνίζεται - ανάλογα με τις ιστορικές και πολιτιστικές συνθήκες - το πλέγμα των κυρίαρχων κάθε φορά έμφυλων προκαταλήψεων και στερεοτύπων. Αυτό συμβαίνει και στο γραπτό λόγο των διοικητικών εγγράφων, που μπορεί, όμως, να αποτελέσουν και όχημα υπέρβασης του σεξισμού και προς την κατεύθυνση αυτή κινείται ο εν λόγω Οδηγός.
Η Γενική Γραμματέας τόνισε ότι σε κάθε γραπτή και προφορική χρήση του λόγου θεωρείται σκόπιμη και αδιαπραγμάτευτη η αναφορά και των δύο φύλων και η χρήση και του αρσενικού και του θηλυκού γένους και ότι πέρα από συνήθεις τυπικές εκφράσεις για λόγους ευγενείας, η ισότητα των φύλων πρέπει να είναι ουσιαστικά παρούσα σε κάθε εγκύκλιο, δημοσίευση, ανακοίνωση, εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και στα ΜΜΕ. Έτσι μόνο θα εντυπωθεί στη συλλογική συνείδηση.
Επίσης πρότεινε την αξιοποίηση της μελέτης και των προτάσεων της με:
τη διάχυση του Οδηγού σε όλο το εύρος της δημόσιας διοίκησης, ούτως ώστε οι υπηρεσίες να ευαισθητοποιηθούν για το γλωσσικό σεξισμό, την ανάγκη και τους τρόπους άρσης του.
τη χρήση των προτεινόμενων τρόπων ένταξης της ισότητας από τις υπηρεσίες, η οποία μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο σχετικής εγκυκλίου
την ένταξη μέρους των κανόνων σε οριζόντιο επίπεδο, όπως είναι η συμπερίληψη μέρους των προτάσεων στον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν.2690/1999).
Τέλος, η Γενική Γραμματέας πληροφόρησε τους παρευρισκόμενους ότι στο πλαίσιο μίας ολιστικής προσέγγισης για την προώθηση της Ισότητας των Φύλων, έχει κατατεθεί στον Υπουργό Εσωτερικών ένα ολοκληρωμένο νομοσχέδιο για την Πραγματική Ισότητα των Φύλων, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή. Η ψήφιση του θα αποτελέσει μεγάλη καινοτομία για τα ελληνικά δεδομένα γιατί για πρώτη φορά θα υπάρξει ένας πλήρης νόμος για την ισότητα.
Ομιλία της ΓΓΙΦ, Φωτεινής Κούβελα στην εκδήλωση του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με θέμα:
“Ένταξη της διάστασης του Φύλου στα δημόσια έγγραφα”
Την Τετάρτη 9/12/2015
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Είναι πολύ σημαντικό να διοργανώνονται εκδηλώσεις σαν την σημερινή και συγχαίρω τον αν. υπουργό κ. Βερναρδάκη για την πρωτοβουλία του.
Είναι καιρός η Ισότητα των Φύλων να διαπεράσει όλους τους τομείς του δημόσιου και ιδιωτικού βίου και η διεκδίκησή της να γίνει καθημερινό μας βίωμα. Τι πιο καθημερινό, λοιπόν, από την ίδια τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε!
Στο πλαίσιο του έργου “Οργάνωση υπηρεσιών για την ενσωμάτωση, παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών ισότητας σε όλο το εύρος της δημόσιας δράσης” (“Παρατηρητήριο”), το οποίο σύντομα θα μπει σε εφαρμογή από τη ΓΓΙΦ, έχει υλοποιηθεί το υποέργο με θέμα “Ένταξη της Ισότητας των Φύλων στη γλώσσα των διοικητικών εγγράφων”, προϊόν του οποίου αποτέλεσε ο “Οδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στα διοικητικά έγγραφα”.
Ο Οδηγός αυτός, αποτελεί εξειδικευμένο και εύχρηστο εργαλείο για την αναγνώριση και κατανόηση του γλωσσικού σεξισμού που διέπει τα διάφορα διοικητικά έγγραφα που χρησιμοποιούνται στα υπουργεία αλλά και σε φορείς του δημοσίου και μπορεί να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση της συλλογικής κοινωνικής συνείδησης.
Επιπλέον, υποδεικνύει απλούς τρόπους αντιμετώπισης του γλωσσικού σεξισμού, επιδίωξη σημαντική των πολιτικών ισότητας στη Δημόσια Διοίκηση που βρίσκονται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας. Και βέβαια δε θα μπορούσε να λείπει από την ουσιαστική μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης που επιχειρεί σήμερα το Υπουργείο μας.
Στο Παράρτημα του Οδηγού επισυνάπτεται και η έρευνα για την έμφυλη ανάλυση του λόγου στα έγγραφα της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης με στόχο ο χρήστης να μπορεί να έχει άμεση εικόνα των αποτελεσμάτων της έρευνας πάνω στην οποία βασίστηκε η διαμόρφωση του Οδηγού.
Ως γνωστόν, με τον όρο «σεξισμός» εννοούμε την πρακτική μέσω της οποίας υποβαθμίζονται άτομα με βάση το φύλο τους. Σε κοινωνίες με μακρά πατριαρχική παράδοση, όπως η ελληνική, αυτά τα άτομα είναι οι γυναίκες, των οποίων ο λόγος βρίσκεται στο περιθώριο, ενώ οι άνδρες έχουν αισθητά μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική δύναμη και η κυριαρχία του αρσενικού γένους είναι κυρίαρχη.
Μια από τις πιο οδυνηρές εκφάνσεις του σεξισμού είναι ο γλωσσικός σεξισμός. Στο προαναφερόμενο πλαίσιο, ο Οδηγός περιλαμβάνει παρατηρήσεις, οδηγίες, συστάσεις, πρακτικές συμβουλές και συγκεκριμένες προτάσεις για τη χρήση μη σεξιστικής γλώσσας, με σκοπό την προώθηση και την εφαρμογή της ισότητας των φύλων στα διοικητικά έγγραφα.
Αποσκοπεί στο να αναδείξει το φαινόμενο του γλωσσικού σεξισμού στο πλαίσιο της Δημόσιας Διοίκησης, με παράλληλη αναφορά σε συγκεκριμένα παραδείγματα και επικεντρώνεται στο δημόσιο λόγο, όπως εκφέρεται στα έγγραφα Υπουργείων, Περιφερειών και Δήμων.
Φίλες και φίλοι,
Ο Λόγος και η γλώσσα απηχούν ιεραρχημένες/εξουσιαστικές κοινωνικές πραγματικότητες, οι οποίες δεν είναι «αθώες» ως προς τις έμφυλες ανισότητες και διακρίσεις. Κατά συνέπεια, στο πλαίσιό τους αναπαράγεται και διαιωνίζεται - ανάλογα με τις ιστορικές και πολιτιστικές συνθήκες - το πλέγμα των κυρίαρχων κάθε φορά έμφυλων προκαταλήψεων και στερεοτύπων. Αυτό συμβαίνει και στο γραπτό λόγο που εκφέρουν τα διοικητικά έγγραφα. Ωστόσο, τα δημόσια έγγραφα μπορεί να αποτελέσουν και όχημα υπέρβασης του σεξισμού και προς την κατεύθυνση αυτή κινείται ο παρών Οδηγός.
Ο όρος «βουλεύτρια» είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα έμφυλης διάκρισης στην ελληνική γλώσσα.
Έχουν γίνει συζητήσεις στο παρελθόν για τον ορθό όρο που πρέπει να χρησιμοποιείται και παρ’ όλα αυτά, μέχρι και σήμερα, η χρήση του είναι πολύ περιορισμένη. Αντ’ αυτού χρησιμοποιούνται ευρέως οι όροι «η βουλευτής» και «η βουλευτίνα». Αφενός χρησιμοποιώντας το αρσενικού γένους ουσιαστικό αφετέρου χρησιμοποιώντας τον αμφιλεγόμενο όρο «βουλευτίνα».
Επίσης η χρήση μόνο του όρου «Παρών» και όχι και του «Παρούσα» όπως το ορίζει ο κανονισμός της Βουλής, ο οποίος είναι δημιούργημα μιας παλαιότερης εποχής, δημιούργησε σύγχυση στις γυναίκες βουλεύτριες κατά την ψηφοφορία του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Εκτός λοιπόν από την πρωτοβουλία που ασφαλώς πρέπει να παρθεί σε θεσμικό επίπεδο - δηλαδή να γίνει τροποποίηση των κειμένων αναφοράς ώστε να χρησιμοποιούνται οι έμφυλοι τύποι- απαραίτητο είναι και οι ίδιες οι γυναίκες να οικειοποιηθούν τους έμφυλους τύπους, δηλαδή να τους χρησιμοποιούν για τον εαυτό τους.
Η πολιτική αυτή πρέπει να ακολουθηθεί σε όλους τους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Σε κάθε γραπτή και προφορική χρήση του λόγου θεωρείται σκόπιμη και αδιαπραγμάτευτη η αναφορά και των δύο φύλων και η χρήση και του αρσενικού και του θηλυκού γένους.
Πέρα από συνήθεις τυπικές εκφράσεις για λόγους ευγενείας, όπως το «Κυρίες και Κύριοι» η ισότητα των φύλων πρέπει να είναι παρούσα - ουσιαστικά παρούσα - σε κάθε εγκύκλιο, δημοσίευση, ανακοίνωση, εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και στα ΜΜΕ.
Είναι μέσα στις προτεραιότητες μας γιατί μόνο έτσι θα εντυπωθεί στη συλλογική συνείδηση.
Η μελέτη αυτή και οι προτάσεις, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από εσάς με τρεις τρόπους:
Ο πρώτος είναι η διάχυση του Οδηγού σε όλο το εύρος της δημόσιας διοίκησης, ούτως ώστε οι υπηρεσίες να ευαισθητοποιηθούν για το γλωσσικό σεξισμό , την ανάγκη και τους τρόπους άρσης του.
Ο δεύτερος αφορά τη χρήση των προτεινόμενων τρόπων ένταξης της ισότητας από τις υπηρεσίες, η οποία μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο σχετικής εγκυκλίου που προτιθέμεθα να καταρτίσουμε. Ήδη σας έχουμε στείλει ένα σχέδιο.
Ο τρίτος είναι η προσπάθεια ένταξης μέρους των κανόνων σε οριζόντιο επίπεδο. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα ήταν η συμπερίληψη μέρους των προτάσεων στον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν.2690/1999).
Ως Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, σκοπεύουμε να λάβουμε μέτρα, τα οποία θα ενισχύουν τον ρόλο της γυναίκας εν γένει και ιδιαίτερα θα προωθούν και θα παρουσιάζουν τον θηλυκό παράγοντα και το θηλυκό πρότυπο στις σωστές του διαστάσεις.
Να αλλάξουμε έτσι την στερεοτυπική αντίληψη που θέλει τη γυναίκα «το αδύναμο φύλο», που δεν μπορεί να καταλάβει ηγετικές θέσεις αλλά και όταν τις καταλαμβάνει, πρέπει να χάσει τα γυναικεία χαρακτηριστικά της και να υιοθετήσει αντρικές συμπεριφορές για να τις διατηρήσει.
Ως κυβέρνηση, στον τομέα της ισότητας των φύλων, έχουμε δεσμευτεί -μέσα από τις προγραμματικές εξαγγελίες- να αντιμετωπίσουμε άμεσα τα ζητήματα των διακρίσεων στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων και της ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού, της έμφυλης βίας, της εκπαίδευσης, της οικογένειας και των σχέσεων φύλου στο εσωτερικό της κοινωνικής αναπαραγωγής.
Για αυτό ακριβώς το λόγο, έχουμε καθημερινές διαβουλεύσεις και συνεχή διάλογο με τα αρμόδια υπουργεία, με φορείς και γυναικείες συλλογικότητες, με σκοπό να εντάξουμε την οπτική του φύλου στις δημόσιες πολιτικές αλλά και στην ιδιωτική ατζέντα ώστε να αναδειχθούν οι πολλαπλοί κοινωνικοί ρόλοι της γυναίκας ως Ενεργός Πολίτης, Μητέρα, Εργαζόμενη.
Πέρα όμως από τις δράσεις για την ένταξη της οπτικής του φύλου στις δημόσιες πολιτικές, στην ΓΓΙΦ υλοποιούμε εξειδικευμένες πολιτικές για την Ισότητα των Φύλων:
Επεξεργαστήκαμε ένα ολοκληρωμένο νομοσχέδιο για την Πραγματική Ισότητα των Φύλων και προχθές το παραδώσαμε στον Υπουργό μας για να κατατεθεί στη Βουλή. Η ψήφιση του θα αποτελέσει μεγάλη καινοτομία για τα ελληνικά δεδομένα γιατί για πρώτη φορά θα υπάρξει ένας πλήρης νόμος για την ισότητα.
Ετοιμάζουμε επίσης το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ισότητα το οποίο θα αποτελέσει και τη στρατηγική μας για τα επόμενα χρόνια.
Συνεχίζουμε και αναβαθμίζουμε το ‘’Εθνικό Πρόγραμμα για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών’’ το οποίο αποτελείται από 61 δομές σε όλη την επικράτεια.
Παράλληλα ετοιμαζόμαστε να προωθήσουμε άμεσα προς κύρωση στη Βουλή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας και την ψήφιση ενιαίου Νόμου.
Ενώ έχουμε αναπτύξει πολύμορφες δράσεις σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να εντάξουμε την έννοια της ισότητας σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα και κυρίως να ευαισθητοποιήσουμε τις μικρές ηλικίες μαθητριών και μαθητών.
Επίσης σκοπεύουμε, στην αρχή της νέας χρονιάς, να πραγματοποιήσουμε ημερίδα με το θέμα αυτό που αρχίσαμε να συζητάμε σήμερα - την ένταξη της ισότητας στη γλώσσα - ώστε να υπάρχει συνέχεια σε αυτή την προσπάθεια.
Φίλες και φίλοι,
Στη Γενική Γραμματεία Ισότητας εργαζόμαστε καθημερινά ώστε η οπτική του φύλου να διαπερνά όλες τις πολιτικές των υπουργείων.
Θεωρούμε ότι η προσπάθεια για την ανάκτηση των δικαιωμάτων των γυναικών, την κατάργηση των έμφυλων διακρίσεων και της έμφυλης βίας, είναι σήμερα απαραίτητοι και αναντικατάστατοι όροι για την επίτευξη του εθνικού μας στόχου που είναι η έξοδος της πατρίδας μας από την κρίση με κοινωνική ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή.
Η κοινωνία και η ελληνική ανδροκρατούμενη πραγματικότητα αλλάζει και εξελίσσεται. Το ίδιο και ΕΜΕΙΣ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.