Ο καλός καθηγητής – Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικού

Του Γιάννη Λιναρδάκη*

«Το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φωτιά που πρέπει ν’ ανάψει.» Πλούταρχος.

Η μεγαλύτερη επιτυχία για ένα καθηγητή είναι η εξαφάνισή του. Δεν πρόκειται φυσικά για ταχυδακτυλουργία, αλλά για το μεγαλύτερο στόχο της διδασκαλίας όπως την περιέγραφε η μεγάλη παιδαγωγός Μαρία Μοντεσσόρι.
Να μπορεί να πει ο καθηγητής: «Τα παιδιά τώρα δουλεύουν σα να μην υπάρχω».

Τότε έχει πετύχει απόλυτα ο καθηγητής όταν δια της πλασματικής του απουσίας, η οποία στην πραγματικότητα είναι η πιο αποτελεσματική παρουσία, έχει καθορίσει τους μαθητές του.

Ευτύχησα να έχω καθηγητές ανθρώπους αφοσιωμένους στην εκπαίδευση, πραγματικά λειτουργούς.

Τους θυμάμαι καλά ή μήπως ονειρεύομαι; Τους θυμάμαι γιατί ήταν αυτοί που με βοήθησαν να καταλάβω τη διαφορά ανάμεσα σε έναν καλό καθηγητή και σε έναν κακό.

Ο καλός καθηγητής αρχικά, έχει πάθος για τη δουλειά του, σέβεται κι αγαπάει τους μαθητές του.

Δεν πάει ποτέ απροετοίμαστος στο μάθημά του, δεν περιορίζεται σε ξηρή διδασκαλία, αλλά ανεβάζει την ψυχική διάθεση, εξάπτει το ενδιαφέρον και εμπνέει τους μαθητές του με αξίες και ιδανικά.

Δεν παρασύρεται από το ναρκισσισμό των γνώσεων που έχει. Έχει πάθος για τη γνώση και «έμμονες ιδέες» που τον κάνουν μεταδοτικό. Προωθεί την ανοιχτή εκπαίδευση, την ανοιχτή μάθηση και την ανοιχτή σκέψη.

Προσπαθεί να είναι κοντά στα παιδιά και να προωθεί την γνωστική τους ανεξαρτησία.

Ένας σωστός καθηγητής δεν πρέπει να επιτηρεί την εκπαιδευτική διαδικασία αλλά να παθιάζεται με την παιδαγωγική της αισιόδοξης πρότασης για τη ζωή, της μέριμνας, της φροντίδας, της έγνοιας.

Ο καλός καθηγητής κάθεται δίπλα στα παιδιά κι όχι απέναντί τους.

Ο καλύτερος καθηγητής είναι αυτός που δε στηρίζεται στις γνώσεις του και δεν αναπαράγει μονότονα τις σημειώσεις του, αλλά αφήνεται να παρασυρθεί από τον παλμό της τάξης.

Το μάθημα με έναν καλό καθηγητή δεν είναι ποτέ ίδιο με κάποιο άλλο.

Κάθε φορά ξεκινά ένα ταξίδι που έχει διαφορετικό προορισμό.

Μέσα σε αυτό το ταξίδι είναι εκείνος που προκαλεί το ενδιαφέρον για τη γνώση και κάνει τους συνταξιδιώτες του να θέλουν να μαθαίνουν, να γνωρίζουν καλλιεργώντας την κριτική σκέψη και εσωτερικεύοντας αξίες.

Αν και έχει πολλές υποχρεώσεις, δεν περιορίζεται τυπολατρικά σε αυτές. Ακόμη έχει πολλές ευθύνες που αντί να αναχαιτίσουν την ανεξαρτησία του, την εμπλουτίζουν. Ο σωστός καθηγητής γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν στοχεύει στη διαμόρφωση εργασιακών ρομπότ, αλλά ισορροπημένων προσωπικοτήτων.

Είναι αυτός που συνδυάζει την ελευθερία με την πειθαρχία. Αυτός που θα επαναλάβει, θα επιμείνει και θα αναζητήσει τον καλύτερο τρόπο διδασκαλίας.

Όπως είπε και ο Πλάτωνας: «Όταν ο άνθρωπος πάρει σωστή εκπαίδευση, γίνεται θεϊκό και πολύ ήμερο ζώο. Κι όταν δεν ανατραφεί αρκετά ή κατάλληλα, γίνεται το πιο άγριο απ’ όσα γέννησε η φύση.»

Πολλές φορές οι καθηγητές αποτελούν τα πρότυπα των παιδιών. Οι μαθητές τους θεωρούν στυλοβάτες και στηρίγματα που αποτελούν το έναυσμα για την απόκτηση γερών θεμελίων και βάσεων για τη ζωή.

Εσύ τελικά έχεις έναν τέτοιον εκπαιδευτικό χαραγμένο ανεξίτηλα στη μνήμη σου ή μήπως ονειρεύεσαι;

* Ιωάννης Κ. Λιναρδάκης,
Υπεύθυνος Γραφείου Καινοτόμων Σχολικών Δραστηριοτήτων,
Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κιλκίς,
Αν. Αιρετός ΠΥΣΔΕ Κιλκίς, Γενικός Γραμματέας Δ.Α.Κ.Ε. Δ.Ε. Κιλκίς,
Μ.Sc., Σχολική Ψυχολογία – Διαχείριση Κρίσεων στην Εκπαίδευση,
Μ.Sc., Διοίκηση των Σχολικών Μονάδων – MUNDIS.