‘‘Σώσον, Κύριε, τον λαόν Σου’’ και φώτισον… τους φύλακες της δημοκρατίας μας!

Γράφει ο Σπύρος Καρτσώνης
* Πάνε 16 τόσα χρόνια από τότε που οι Ιεράρχες της Εκκλησίας μας προχώρησαν σε μία σολομώντεια και διπλωματική απόφαση, προκειμένου να δώσουν λύση σε ένα θέμα που είχε εξελιχθεί σε ‘‘εθνικό’’ πρόβλημα, καθώς ουκ ολίγοι μάθαμε να ‘‘διυλίζομεν τον κώνωπα και να καταπίνομεν την κάμηλον’’!

Αποφάσισαν λοιπόν οι πεφωτισμένοι Ιεράρχες μας όπως το γνωστό απολυτίκιο ‘‘Σώσον, Κύριε, τον λαόν Σου’’, που περιέχει τη φράση ‘‘νίκας τοις βασιλεύσι’’ να ψάλλεται στο εξής… και έτσι και αλλιώς: Εντός των ναών να ψάλλεται το ‘‘νίκας τοις βασιλεύσι’’ και εκτός των ναών, δηλαδή σε αγιασμούς, εγκαίνια, θεμελιώσεις και δημόσιες τελετές το ‘‘νίκας τοις ευσεβέσι’’!

Η απόφαση όμως αυτή της Συνόδου της Ιεραρχίας έγινε η αιτία να διαδραματίζονται από καιρού εις καιρόν διάφορα ευτράπελα σε αρκετές εκτός των ναών τελετές: έτσι είδαμε βουλευτές, λοιπούς πολιτικούς και πολιτευτές, αλλά και άλλους αξιωματούχους, που  αυτοχαρακτηρίζονται ‘‘προοδευτικοί’’ -τρομάρα τους!-, να αποχωρούν εις ένδειξιν διαμαρτυρίας από τις τελετές, αν ο τελών την τελετήν ιερεύς τολμούσε να εκστομίσει το ‘‘τοις βασιλεύσι’’, αγνοώντας τη σχετική προς τούτο απόφαση της Ιεραρχίας, υπακούοντας όμως σε ένα εσωτερικό, εκ της πίστεώς του πηγάζον, κέλευσμα!

Κάτι τέτοιο παρακολουθήσαμε να συμβαίνει και προ ολίγων ημερών, όταν γνωστός -επανεκλεγείς μάλιστα, άρα επιτυχημένος- δήμαρχος, κατά την τελετή του αγιασμού σε σχολείο, διέκοψε τον ιερέα που έψαλε το ‘‘τοις βασιλεύσι’’ ζητώντας του να το αντικαταστήσει με το ‘‘τοις ευσεβέσι’’. Ο ιερέας δεν ‘‘συμμορφώθηκε’’ με την επιθυμία του δημάρχου και ο δήμαρχος αποχώρησε πριν ολοκληρωθεί ο αγιασμός!

* Βεβαίως ο συγκεκριμένος δήμαρχος -και όλοι οι άλλοι, οι οποίοι κατά καιρούς αποχώρησαν από τελετές για τον ίδιο λόγο- ίσως να μη γνώριζε πως το συγκεκριμένο απολυτίκιο αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα, όπως στην εύρεση (το 326 μ.Χ.) του Τιμίου Σταυρού από τον Μ. Κωνσταντίνο και την Αγία Ελένη, καθώς και στην επαναφορά του (το 628 μ.Χ.) στα Ιεροσόλυμα, μετά τη νίκη του Ηρακλείου εναντίον των Περσών. Και όπως όλα τα ιερά κείμενα και οι εκκλησιαστικοί ύμνοι έτσι και το απολυτίκιο αυτό εγράφη σε εποχές που οι επίγειοι κυβερνήτες των λαών ήταν βασιλιάδες. Είναι φυσικό λοιπόν να αναφέρεται στο αξίωμα αυτό με την έννοια της κοσμικής εξουσίας («…υπό τα λέξεις ‘‘βασιλείς’’ και ‘‘βασιλεύειν’’ νοούνται εν γένει οι άρχοντες και οι ‘‘εν υπεροχή όντες’’» αναφέρουν τα Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος). Σε καμιά περίπτωση δεν υπονοεί προτίμηση του μοναρχικού πολιτεύματος, έναντι του δημοκρατικού ή όποιου άλλου. Απλώς πρόκειται για ευχή του λαού προς το Θεό να δίνει νίκη στους ηγέτες του κατά των βαρβάρων επιδρομέων. (Αξίζει να τονιστεί ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που δεν παίζει με την ιστορία και την παράδοση, δεν δέχεται οποιαδήποτε επέμβαση ή αλλοίωση στα ιερά κείμενα και στις ακολουθίες.)

* Αυτές οι κωμικοτραγικές σκηνές που λαμβάνουν χώραν στο άκουσμα της ξορκισμένης λέξης ‘‘βασιλεύσι’’, αυτές οι από ‘‘ιερή αγανάκτηση’’ υπερβολές, ή οφείλονται σε μιαν αδικαιολόγητη ανασφάλεια και έναν ανεξήγητο φόβο περί το πολιτειακόν (μην τυχόν και βρεθεί σε κίνδυνο η δημοκρατία μας, που… και δημοκρατία δεν τη λες!), ανασφάλεια και φόβος απαράδεκτος για υπεύθυνους πολίτες και ανεπίτρεπτος για σοβαρούς δημοκράτες, ή, το πιο πιθανό, γίνονται από τους ‘‘αγανακτισμένους’’ για επίδειξη των δημοκρατικών τους φρονημάτων!

* Η μεταλλαγή σε ‘‘νίκας τοις ευσεβέσι’’, αν μεν ακολουθείται από το ‘‘κατ΄ εναντίον δωρούμενος’’ εκτός του ότι αλλάζει το ιερό κείμενο, παραποιεί και την έννοιά του (αφού δεν εύχεται πλέον νίκες στους ηγέτες της χώρας μας, αλλά στους ευσεβείς ορθόδοξους χριστιανούς κατά των εναντίον των, δηλαδή των εχθρών της Ορθοδοξίας), αν δε συνεχίζει κανονικά με το ‘‘κατά βαρβάρων δωρούμενος’’, τότε ολόκληρη η φράση δε βρίσκεται σε αγαθές σχέσεις με τη λογική. Πρόκειται κυριολεκτικώς για… ακυρολεξία. Ευσεβείς εναντίον βαρβάρων. Ποιοι είναι αυτοί οι βάρβαροι;. Σήμερα, όταν μιλάμε περί βαρβάρων, ποιους εννοούμε;

* Θα μπορούσε φυσικά να υπάρξει και συνέχεια στο όλο θέμα, το αποτέλεσμα όμως θα περνούσε στη σφαίρα του γραφικού. Εξηγούμαι: Όσοι ‘‘ευαίσθητοι’’ ήθελαν -τότε-  την αλλαγή της συγκεκριμένης λέξης, αν ήθελαν να είναι συνεπείς προς τις δημοκρατικές τους ευαισθησίες, θα έπρεπε να αξιώσουν την μεταλλαγή της ευχής σε… ‘‘νίκας τοις Προέδροις της Δημοκρατίας…’’!

Θα έπρεπε ακόμη να αλλάξουν το ‘‘Πάτερ ημών’’ και αντί ‘‘ελθέτω η βασιλεία σου’’ να λέμε… ‘‘ελθέτω η δημοκρατία σου’’. Και πλείστα όσα ακόμα, όπως το ‘‘Βασιλεύ ουράνιε, παράκλητε’’, το ‘‘ο Βασιλεύς των βασιλέων’’, η ‘‘Βασιλεία των ουρανών’’ κ.λπ.

Αλλά και εκτός του χώρου της εκκλησίας θα έπρεπε να πάψουμε να χρησιμοποιούμε ‘‘πονηρές’’ εκφράσεις, όπως βασιλικός πολτός, βασιλόπιτα, βασίλισσα των μελισσών και άλλες, και ακόμα θα έπρεπε να αλλάξουμε το όνομα στα Βασιλικά της Θεσσαλονίκης και να σταματήσουμε να λέμε στα παιδιά μας παραμύθια με βασιλιάδες, βασίλισσες και πριγκιπόπουλα!

Τα βρίσκετε όλα αυτά για γέλια; Μα και η όλη ιστορία είναι για γέλια.

* Ας σοβαρευτούμε. Η υποκρισία, οι ψευδοδημοκρατικές ευαισθησίες και, σε μεγάλο ποσοστό, η ανοησία και η αφέλεια έχουν κατακλύσει τον τόπο μας. Έναν τόπο που κάποτε ενέπνεε σεβασμό σε εχθρούς και φίλους.

Όσο για τη συγκεκριμένη απόφαση της Συνόδου της Ιεραρχίας τι να πει κανείς; Το σίγουρο είναι ότι έλλειψε το θάρρος. Η απόφαση αυτή όχι μόνο θυμίζει το φούρνο του Χότζα, που γυρίζει κάθε φορά κατά πού φυσάει ο άνεμος, αλλά και οδηγεί στην υποψία ότι είναι απόρροια πίεσης πολιτικών παραγόντων.

* Όθεν:

‘‘Σώσον, Κύριε, τον λαόν Σου’’ (Εσύ ξέρεις από τι κινδυνεύει!) και οδήγησον τους θεατρίνους δημοκράτες (Εσύ ξέρεις το σωστό μονοπάτι!).

ΥΓ.: Περιττό, βεβαίως να τονιστεί ότι πολλοί από αυτούς που κόπτονται για τη δημοκρατία μας σήμερα, δεν βγάζουν άχνα για την ποιότητα αυτής της δημοκρατίας, δεν λένε λέξη όταν βλέπουν να βιάζεται και να παραβιάζεται συνεχώς το Σύνταγμα, όταν βλέπουν να κυβερνάται ο τόπος -αντισυνταγματικώς- με Προεδρικά Διατάγματα, όταν βλέπουν τους βουλευτές να προστατεύονται από αυτό το έκτρωμα που λέγεται ‘‘νόμος περί ευθύνης υπουργών’’, όταν βλέπουν να εφαρμόζεται -αντισυνταγματικώς, βεβαίως- η κομματική πειθαρχία, όταν βλέπουν να ψηφίζονται νομοσχέδια υψίστης σημασίας σε θερινά τμήματα της Βουλής και να αντικαθίστανται(!) οι διαφωνούντες βουλευτές, όταν βλέπουν τη Δικαιοσύνη να καλείται να λύσει πολιτικά προβλήματα (Μπαλτάκος… έφα), όταν βλέπουν τόσα και τόσα άλλα ακόμα…

kartswnhs@gmail.com