Κοινοβουλευτική παρέμβαση του ΚΚΕ με επίκαιρη ερώτηση για τους χιλιάδες ανασφάλιστους υπερήλικες ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ που οδηγούνται σε εξαθλίωση και η συζήτηση στη βουλή

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λεωνίδας Γρηγοράκος): Ακολουθεί η με αριθμό 884/22-1-2013 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Α΄ Θεσσαλονίκης του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Θεοδοσίου Κωνσταντινίδη προς τους Υπουργούς Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και Οικονομικών, σχετικά με τη λήψη μέτρων για τους ανασφάλιστους υπερήλικες ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ. 
Ο κ. Κωνσταντινίδης έχει το λόγο για δύο λεπτά.

ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Υπουργέ, η ερώτησή μας αφορά τους υπερήλικες ανασφάλιστους ομογενείς που διαχρονικά όλες οι ελληνικές αστικές κυβερνήσεις τους παρότρυναν να ψάξουν και να βρουν αποκούμπι στη χώρα μας.

Να θυμίσουμε πως για όλους αυτούς προβλέφθηκε και δημιουργήθηκε στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων ο Ειδικός Λογαριασμός, μέσω του οποίου έπαιρναν μια μικρή σύνταξη στα επίπεδα του βοηθήματος -άλλωστε, αυτή είναι η σύνταξη του ΟΓΑ- και είχαν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Σήμερα, με το ν. 4093, αυτόν που αποκαλούμε εν συντομία «μεσοπρόθεσμο» όλοι μας και την έγκρισή του ουσιαστικά καταργείται η παρεχόμενη σύνταξη και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από τον ΟΓΑ.

Το αποτέλεσμα του συνδυασμού ορισμένων διατάξεων αυτού του νόμου οδηγεί τους ανασφάλιστους υπερήλικες ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ, από τις άλλες χώρες ουσιαστικά στο να μην έχουν πού την κεφαλή κλίναι. Σύμφωνα, μάλιστα με την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας, η οποία συγκεντρώνει τους περισσότερους φορείς της ομογένειας και την Επιτροπή Αγώνα Ομογενών, περίπου σαράντα χιλιάδες συνταξιούχοι θα βρεθούν στο δρόμο.

Σας ρωτάμε, κύριε Υπουργέ, αν θα αποσύρετε τις διατάξεις του νόμου που αφορούν τους υπερήλικες ανασφάλιστους ομογενείς για να μην κινδυνεύσουν αυτές οι πενιχρές συντάξεις, όταν μάλιστα σε αυτές πολλές φορές στηρίζεται η επιβίωση ολόκληρων οικογενειών.

Θα ήθελα να αξιοποιήσω για ένα λεπτό το χρόνο μου, για να κάνω μια καταγγελία που φαίνεται ότι είναι εκτός θέματος για να σχολιαστεί, αν είναι δυνατόν, από τον κύριο Υπουργό. Πριν από λίγες ώρες, σε μια κινητοποίηση που είχε τη διακομματική στήριξη στα διόδια του Αιγινίου έγινε επέμβαση των ΜΑΤ, μετά από απαίτηση της εταιρίας. Για πρώτη φορά θα λειτουργούσαν σήμερα τα διόδια. Σ’ έναν άξονα εκατό χιλιομέτρων υπάρχουν τρεις σταθμοί διοδίων από τα Μάλγαρα μέχρι τη Λεπτοκαρυά. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν δυο τραυματίες σε σύνολο έντεκα συλληφθέντων, μεταξύ των οποίων είναι και δυο ανήλικα παιδιά, μαθητές λυκείου.

Ίσως ο κύριος Υπουργός μας πει ότι το θέμα δεν είναι της αρμοδιότητάς του. Ωστόσο, κύριε Υπουργέ, νομίζω ότι πρέπει να αναλάβετε την πολιτική ευθύνη για τη συνεχώς αυξανόμενη πολιτική της καταστολής.

Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λεωνίδας Γρηγοράκος): Το λόγο έχει ο Υφυπουργός κ. Παναγιωτόπουλος για τρία λεπτά.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε συνάδελφε, αυτό που έγινε το μαθαίνω τώρα από εσάς. Σαφώς, δεν είναι ευχάριστο, ιδίως όταν υπάρχουν τραυματίες και ιδίως όταν ανάμεσα στους τραυματίες υπάρχουν και μικρά παιδιά. Τα δεδομένα δεν τα ξέρω. Υποθέτω ότι θα τα μάθω αργότερα.

Θα ήθελα, απλώς να πω ότι σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να μπαίνει στη ζυγαριά της κρίσης και της εκτίμησης και το γενικότερο, το μεγαλύτερο καλό, το καλό των περισσοτέρων που δεν είναι τίποτε άλλο από το δημόσιο συμφέρον. Πτυχή του δημοσίου συμφέροντος, κύριε συνάδελφε, είναι η ελεύθερη πρόσβαση στις συγκοινωνίες σε όλη τη χώρα.

Καταλαβαίνω ότι υπάρχει λόγος για τις διαμαρτυρίες. Νομίζω, όμως, ότι πρέπει να τηρούμε πολύ λεπτές ισορροπίες και να μη διακινδυνεύουμε δια των διαμαρτυριών αυτών μεγαλύτερα αγαθά και το δημόσιο συμφέρον. Η ελεύθερη πρόσβαση στις συγκοινωνίες της χώρας από άκρη σ’ άκρη, νομίζω ότι εμπίπτει σε αύτη την έννοια του υπέρτερου συμφέροντος, διότι δεν υπάρχει υπέρτερο συμφέρον από το δημόσιο συμφέρον.

Σε κάθε περίπτωση, επανερχόμενος στην ερώτησή σας, πρώτον, νομίζω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι εδώ δεν καταργείται τίποτα. Δεν καταργείται η παρεχόμενη σύνταξη και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από τον ΟΓΑ για τους υπερήλικους ομογενείς, με τους οποίους βέβαια δεν έχω και τίποτα να χωρίσω. Αντιθέτως, τους Πόντιους, τον Ποντιακό Ελληνισμό τον εκτιμώ και τον σέβομαι βαθύτατα.

Από εκεί και πέρα, η λογική του Υπουργείου σε όλο αυτό είναι να γίνει ένας εξορθολογισμός και κυρίως, να εξοβελιστούν από το σύστημα περιπτώσεις καταχρηστικής άσκησης κάποιου δικαιώματος. Ειδικά, αναφέρομαι στο δικαίωμα σε αυτές τις πενιχρές, έστω παροχές συντάξεων του ΟΓΑ. Βέβαια, πώς γίνεται αυτό; Αυτό γίνεται με το να τεθούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και συγκεκριμένοι όροι, αυστηροποιημένοι οπωσδήποτε, για να αποφευχθούν οι περιπτώσεις καταστρατήγησης για την παροχή αυτής της σύνταξης, διότι, όπως γνωρίζετε, ίσως είχαμε και περιπτώσεις εκμετάλλευσης του συστήματος από κάποιους, οι οποίοι τεκμηρίωσαν κάποιο δικαίωμα σύνταξης, έφυγαν μετά από την Ελλάδα και θεωρούν ότι μπορούν να είναι όπου είναι, εν πάση περιπτώσει, και να έχουν δικαίωμα σε αυτή τη σύνταξη.

Υπήρξαν και περιπτώσεις καταστρατήγησης του δικαιώματος από ανθρώπους που προσποιήθηκαν ότι έχουν αυτή την ιδιότητα, δηλαδή του Έλληνα Ποντίου ομογενούς, ενώ στην ουσία δεν την είχαν, όπως προέκυψε από διασταύρωση στοιχείων. Αυτά έπρεπε να τα θεραπεύσουμε με κάποιο τρόπο για να εξορθολογήσουμε αυτό το σύστημα. Προέκυψαν προβλήματα, έστω και περιστασιακά, παραβατικότητας κι εμείς σαν Υπουργείο θεωρώ ότι οφείλουμε να σταματήσουμε αυτή την παραβατικότητα που συνεπάγεται και αιμορραγία των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.

Άρα, να πω ότι και μετά την πρόσφατη ολοκλήρωση καταγραφής της φυσικής παρουσίας των συνταξιούχων του ΟΓΑ, διαπιστώθηκε ότι 12.792 συνταξιούχοι δεν προχώρησαν σε φυσική απογραφή, δεν απογράφηκαν δηλαδή μέχρι τις 31-12-2012 και σε όσους δεν απογράφηκαν ανεστάλη η καταβολή της σύνταξης αυτής, αρχής γενομένης από την 1η Φεβρουαρίου 2013.

Ο ΟΓΑ προχωρεί στον έλεγχο των παραπάνω περιπτώσεων και συζητείται ακόμα και αναζήτηση –αν χρειαστεί- των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από τους δικαιούχους ή συνδικαιούχους των λογαριασμών, όπου πιστώνονταν οι συντάξεις.

Οφείλουμε να το κάνουμε αυτό, αν πρέπει κάποτε να νοικοκυρέψουμε τα ασφαλιστικά ταμεία. Θεωρώ ότι αυτό είναι σε όφελος των πραγματικών δικαιούχων και, εν πάση περιπτώσει, δεν θεωρώ ότι πρέπει –ας πούμε- να αισθανόμαστε άσχημα ή να απολογούμεθα αν κάποιοι που επιχείρησαν να εξαπατήσουν, με ενέργειες του κράτους βρεθούν εκτός συστήματος. Όπως σας είπα, θεωρώ ότι αυτή είναι η κατεύθυνση στην οποία κινούμαστε και, εν πάση περιπτώσει, είναι μια διαδικασία εξορθολογισμού.

Θα πω και κάποια επιπλέον, όσον αφορά τις προϋποθέσεις, στη δευτερολογία μου, για να αποδείξω ότι εδώ δεν επιχειρείται η κατάργηση μιας παροχής, αλλά η εξειδίκευση των προϋποθέσεων, έτσι ώστε αυτή να καταβάλλεται στους πραγματικούς δικαιούχους.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λεωνίδας Γρηγοράκος): Το λόγο έχει ο κ. Κωνσταντινίδης για τρία λεπτά.

ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Υπουργέ, την προηγούμενη βδομάδα με πρωτοβουλία της Παμποντιακής Ομοσπονδίας έγινε μία άτυπη σύσκεψη πολλών Βουλευτών από όλα τα κόμματα σε μια αίθουσα του Κοινοβουλίου. Θα ήθελα να σας ενημερώσω –ίσως έχετε πληροφορηθεί- ότι πέραν της δικής μας ερώτησης έχουν κατατεθεί ερωτήσεις σχεδόν από όλα τα κόμματα και μία μάλιστα εξ αυτών έχει και διακομματικό χαρακτήρα. Θα κληθείτε το επόμενο διάστημα να απαντήσετε.

Εμείς δεν θέλουμε ούτε να κινδυνολογήσουμε ούτε να υπερασπιστούμε αυτούς που τυχόν καταχράστηκαν το σύστημα και διείσδυσαν. Ωστόσο, οι προϋποθέσεις του μεσοπρόθεσμου είναι τέτοιες που ξεσηκώνουν αγανάκτηση. Είναι τέτοιοι οι όροι, τους οποίους δεν μπορεί να ικανοποιήσει και ο καθ’ όλα νομοταγής ομογενής των 65-70 ετών.

Θα αναφερθείτε παρακάτω κι εσείς, αλλά να πούμε μία περίπτωση, κύριε Υπουργέ, όπως την έχουμε διατυπώσει και στην ερώτησή μας και αφορά σχεδόν όλους. Στην παράγραφο 5, υποπαράγραφο β’ λέει ότι δεν δικαιούνται οι ίδιοι σύνταξης και ότι πρέπει να είναι από οποιοδήποτε φορέα του εξωτερικού.

Πείτε μου πώς ένας ομογενής 70 ετών θα μπορέσει να διασταυρώσει τα στοιχεία μετά τις ανατροπές σε αυτές τις χώρες με τις ελάχιστες υποδομές και να πληροφορήσει το ελληνικό δημόσιο ότι δεν συνταξιοδοτείται από άλλο φορέα του εξωτερικού; Εξάλλου –και όπως ίσχυε ο προηγούμενος νόμος- ένα βασικό στοιχείο που υπήρχε ήταν η μόνιμη κατοικία. Αυτό μπορούν να το διαπιστώνουν οι μηχανισμοί και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί καθημερινά.

Υπάρχουν, λοιπόν, τέτοια εμπόδια τα οποία δυσκολεύουν αυτή τη συνταξιοδότηση, αυτό το πενιχρό βοήθημα το οποίο το έχουν ανάγκη αυτοί οι άνθρωποι, κύριε Υπουργέ, διαφορετικά δεν θα είχαν τη συμπαράσταση από όλες τις πτέρυγες της Βουλής.

Ένα τελευταίο σχόλιο θέλω να κάνω για το ζήτημα αυτό που προέκυψε στον κόμβο των διοδίων του Αιγινίου.

Η κινητοποίηση αυτή δεν είχε το χαρακτήρα να εμποδίσει την κυκλοφορία. Είχε ακριβώς τον αντίθετο χαρακτήρα, να διευκολύνει τους ανθρώπους που χαρατσώνονται, μέσα σε αυτές τις συνθήκες, με ένα επιπλέον κόστος σε έναν δρόμο που έχει παραδοθεί εδώ και πολλά χρόνια στην κυκλοφορία.

Όπως ξέρετε, ο άξονας Κατερίνης-Θεσσαλονίκης δεν είναι της τελευταίας περιόδου, επομένως δίκαια διαμαρτύρονταν. Ωστόσο, ακόμα και στην άδικη διαμαρτυρία, εμείς πρέπει να απαντάμε με συχνή χρήση των ΜΑΤ και να σπάμε κεφάλια, κύριε Υπουργέ;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λεωνίδας Γρηγοράκος): Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο για τρία λεπτά.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας): Ας δούμε, κύριε συνάδελφε –δεδομένου ότι δεν γνωρίζω τόσα πολλά για το επεισόδιο του Αιγινίου- τις προϋποθέσεις πάνω στο θέμα μας.

ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Αύριο πάνε στο αυτόφωρο, κύριε Υπουργέ.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας): Εντάξει, αργά ή γρήγορα κάποιος θα τοποθετηθεί πάνω σε αυτό το ζήτημα, ίσως και πιο αρμόδιος. Νομίζω ότι θα πρέπει να σας έχει καλύψει αυτό που είπα στην πρωτολογία μου. Τα κριτήρια λοιπόν που ορίζει ο νόμος, όσον αφορά τη χορήγηση μηνιαίας σύνταξης στους ανασφάλιστους υπερήλικες και ομογενείς, είναι τα εξής:

Πρώτον, η παράγραφος 5 που αναφέρατε, να έχουν δηλαδή συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.

Δεύτερον, να μη λαμβάνουν ή να μη δικαιούνται οι ίδιοι σύνταξη από οποιονδήποτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης στο δημόσιο, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ανεξαρτήτως ποσού και επίσης, σε περίπτωση εγγάμων, να μη λαμβάνει ο ή η σύζυγός τους σύνταξη μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό συνταξιοδοτικής παροχής λόγω γήρατος του άρθρου τάδε, τάδε, κλπ.

Τρίτον, να διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τα τελευταία είκοσι έτη πριν την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση και να εξακολουθούν να διαμένουν κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησής τους.

Τέταρτον, σχετικά με το ετήσιο ατομικό φορολογικό εισόδημά τους –να μην σας ταλαιπωρήσω με τα νούμερα- αυτό να μην υπερβαίνει το ποσό των περίπου 4.300, σε περίπτωση ατομική ή σε περίπτωση εγγάμων ένα μεγαλύτερο ποσό της τάξης των 8.640 ευρώ. Και βέβαια υπάρχει η εξαίρεση παροχής για τους μοναχούς.

Εδώ, λοιπόν, με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, μετά από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΓΑ, καθορίζονται τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την απόδειξη συνδρομής των προϋποθέσεων που ορίζονται στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου, καθώς και η διαδικασία ελέγχου των εισοδηματικών κριτηρίων, αλλά και οι κυρώσεις που επιβάλλονται σε όσους υποβάλλουν ανακριβή στοιχεία.

Νομίζω ότι αυτό είναι σημαντικό, διότι είναι υπό έκδοση η απόφαση του Υπουργού Εργασίας, διά της οποίας η απόδειξη της εικοσαετούς διαμονής στην Ελλάδα θα έλεγα ότι είναι μία από τις προϋποθέσεις και θα λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τη διευκόλυνσή της και ιδιαίτερη ευελιξία ως προς τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.

Επομένως, θα προσπαθήσει το Υπουργείο Εργασίας να δώσει κάποιες ευχέρειες ως προς την ικανοποίηση κάποιων εξ αυτών των προϋποθέσεων που αναφέρονται στο νόμο.

Από εκεί και πέρα, συμφωνούμε ότι οι περισσότεροι από τους Πόντιους ομογενείς που εμπίπτουν στην κατηγορία του ανασφάλιστου υπερήλικα προέρχονται από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η κατάσταση εκεί έχει εξελιχθεί. Δεν είναι, εν πάση περιπτώσει, μία υποανάπτυκτη χώρα ή η Ρωσία κυρίως ή κάποιες ανεξάρτητες πλέον δημοκρατίες. Θεωρώ ότι υπάρχουν υποδομές. Έστω και με κάποια καθυστέρηση, λοιπόν, να προσκομιστούν κάποια στοιχεία.

Εν πάση περιπτώσει, με την προσκόμιση κάποιων στοιχείων που θα αποδεικνύουν κάποια πράγματα –που το πρώτο απ’ όλα είναι η ιδιότητα του ανήκοντος στο ελληνικό έθνος ως Ποντίου- νομίζω ότι από εκεί και πέρα θα μπορούν να ικανοποιηθούν αυτές οι προϋποθέσεις.

Θα πρέπει όμως να υπάρχει μία απόδειξη, αλλιώς μπορεί να οδηγηθούμε σε περιπτώσεις καταστρατήγησης του δικαιώματος παροχής σύνταξης από ανθρώπους που δηλώνουν εδώ Έλληνες –διότι δηλώνοντας Έλληνες έχουν και την παροχή- πλην όμως δεν αποδεικνύεται ότι είναι. Και κάποιοι από αυτούς γνωρίζετε ότι δεν μιλούν καν την ελληνική γλώσσα. Ομιλούν μία εκ της ρωσικής ή της γεωργιανής ή της τσετσένικης διαλέκτου.

Αυτά τα πράγματα, λοιπόν, δεν πρέπει να τα δει το ελληνικό κράτος, το οποίο κάνει μία σοβαρή προσπάθεια να εξορθολογήσει τις δομές του για να εξοικονομήσει πόρους ή –εν πάση περιπτώσει- αυτοί οι πόροι να στραφούν σε αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη ή πραγματικά είναι δικαιούχοι, δηλαδή οι Έλληνες συνταξιούχοι ή όσοι έχουν θεμελιώσει το ίδιο δικαίωμα; Νομίζω ότι είναι μία λογική προσπάθεια αυτή που γίνεται και έτσι δείτε τη λογική του Υπουργείου Εργασίας.

Πρέπει το σύστημα να αυστηροποιηθεί, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι περιπτώσεις καταστρατήγησης δικαιώματος.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λεωνίδας Γρηγοράκος): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.