Δράσεις για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού και της βίας στα σχολεία και του διαδικτυακού εκφοβισμού

Η βία, ως κοινωνικό φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια αρκετές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνες σε σχολεία της επικράτειας, υπολογίζεται ότι το 10% του συνόλου των μαθητών γίνεται θύμα επιθετικής παρενόχλησης από συνομήλικους του ή παιδιά διαφορετικών ηλικιών, ενώ το ποσοστό των θυτών ανέρχεται στο 5% του μαθητικού πληθυσμού και σε αναλογία των εμπλεκομένων σε περιστατικά βίας αγοριών – κοριτσιών 3 προς 1 (με τα αγόρια να υπερτερούν σε περιστατικά σωματικής βίας και τα κορίτσια σε περιστατικά λεκτικής).
Οι σοβαρές επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών καθιστούν επιτακτική την ανάγκη της λήψης μέτρων για την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου.
Το Υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου, προχωρά σε καινοτόμες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις για τη μείωση της παραβατικότητας και της βίας στα σχολεία. Συγκεκριμένα υλοποιούνται οι δράσεις:
1) Άμεση αντιμετώπιση των περιστατικών εκφοβισμού και βίαιων συγκρούσεων στη σχολική κοινότητα, μέσω των Υπηρεσιών Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, με τη συνεργασία των Σχολικών Συμβούλων και ειδικών επιστημόνων (παιδοψυχίατρων, ψυχολόγων ή κοινωνικών λειτουργών).
2) Υλοποίηση προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στα σχολεία, σε συνεργασία με ειδικούς επιστημονικούς φορείς. Προσεγγίζουν θέματα όπως πρόληψη βίας, διαχείριση συγκρούσεων, ρατσισμού, διαπροσωπικών σχέσεων, σεξουαλικής παρενόχλησης, βία μέσα στο διαδίκτυο, παιδική εκμετάλλευση, ενδοοικογενειακή βία. Κάθε σχολικό έτος πραγματοποιούνται περίπου 5.500 προγράμματα Αγωγής Υγείας. Το 30% είναι σχετικά με θέματα βίας και κακοποίησης των παιδιών.
3) Σε συνεργασία με τον Συνήγορο του Παιδιού εστάλη στα Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας εγκύκλιος σχετικά με την «αποτύπωση καλών πρακτικών των σχολικών μονάδων Δ.Ε. για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και της επιθετικότητας μεταξύ των μαθητών».
Επίσης, μαθητές έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην Ομάδα Εφήβων Συμβούλων του Συνηγόρου του Παιδιού. Η ομάδα αυτή, που αποτελείται από αγόρια και κορίτσια 13-17 ετών, θα συνδράμει το Συνήγορο στο έργο του, μεταφέροντας τις απόψεις των παιδιών για θέματα σχετικά με την εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού.
4) Συνεργασία με την Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.). Ήδη, σε Δημοτικά Σχολεία της Αθήνας υλοποιείται το «Πρόγραμμα ευαισθητοποίησης και Πρόληψης για το φαινόμενο του εκφοβισμού – θυματοποίησης ανάμεσα στους μαθητές», με τη συνεργασία των Σχολικών Συμβούλων.
Το Υπουργείο Παιδείας, μαζί με τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, συμμετέχουν στο «Δίκτυο κατά της Βίας στο Σχολείο», το οποίο συντονίζεται από την Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. Στους σκοπούς του Δικτύου περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η δημιουργία ενός πλαισίου διαλόγου σχετικά με τα αίτια και τις μεθόδους παρέμβασης για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας στο σχολείο, την ανάπτυξη μεθοδολογίας και καινοτόμων πρακτικών παρέμβασης, την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και την ευαισθητοποίηση μαθητών, γονέων και ολόκληρης της κοινωνίας σχετικά με το φαινόμενο.
5) Υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας του Υπουργείου Παιδείας με τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με σκοπό τη συνδιοργάνωση δράσεων σε θέματα ασφαλούς χρήσης και κατάχρησης των νέων τεχνολογιών και την ενημέρωση της σχολικής κοινότητας – σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου – για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο.
6) Επέκταση και εφαρμογή των δράσεων πρόληψης και αντιμετώπισης ενδοσχολικής βίας στα προγράμματα που αφορούν σχολικές μονάδες που έχουν ενταχθεί σε Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας.
7) Θα υπάρξει συνεργασία με το «Χαμόγελο του Παιδιού», στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ενάντια του Σχολικού Εκφοβισμού και θα πραγματοποιηθεί ταυτόχρονη καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης σε 6 συνεργαζόμενες χώρες. Το Υπουργείο Παιδείας έχει, ήδη, υπογράψει πρωτόκολλο συνεργασίας με το “Χαμόγελο του Παιδιού”, με στόχο την ανάληψη κοινών δράσεων για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών και την προστασία τους από κάθε μορφή βίας.
8) Συνεργασία με Υπουργείο Υγείας. Θα υπογραφεί πρωτόκολλο συνεργασίας, με άξονες την Αγωγή Υγείας, τη Διατροφή και την Άθληση.