Χρέος: Ένας εφιάλτης χωρίς τέλος (Μήπως η απουσία στρατηγικής σκέψης μας έκανε κακούς παίκτες;)

Του Δημήτρη Μάρδα
Αν. καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
Στις αρχές του 2010 διαπιστώθηκε, ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού της χώρας κατά την προηγούμενη χρόνια, εκτινάχθηκε στα 36 δις ευρώ. Μόλις δεκατέσσερις μήνες πριν προϋπολογιζόταν στα 5,2 δις ευρώ!!!. Tο 2011 το έλλειμμα αυτό θα κλείσει, με τις πιο ευοίωνες προοπτικές στα 22 δις ευρώ περίπου, ενώ το 2012, εφόσον το PSI ολοκληρωθεί, θα αγγίξει τα 14,7 δις ευρώ!.

Κατά τη διάρκεια του 2009-2010, ένας άπειρος υπουργός οικονομικών, χωρίς ιδιαίτερο παρελθόν στα δημόσια οικονομικά ή χρηματοοικονομικά, (τον σκληρό πυρήνα της οικονομικής επιστήμης), αποφασίζει να τα βάλει μόνος του με τα γεράκια της τρόικας δηλαδή του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ.
Με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο και χωρίς να ακολουθεί τις προδιαγραφές που απαιτούνται σε διαπραγματεύσεις με θέμα τη διαχείριση του χρέους, καταλήγει στο Μνημόνιο 1, στο οποίο όμως δεν αγγίχθηκε η καρδιά της σπατάλης του δημοσίου χρήματος δηλαδή οι ΔΕΚΟ, τα ταμεία της τοπικής αυτοδιοίκησης και οι δαπάνες για την υγεία.
Ως προς τις ιδιωτικοποιήσεις των δημόσιων οργανισμών ο υπουργός οικονομικών μη δεχόμενος ιδιαίτερες πιέσεις στο θέμα αυτό δε δραστηριοποιήθηκε άμεσα, το 2010.
Το 2010, εξαντλήθηκε ένα μεγάλο σύνολο πηγών εύρεσης νέων, έκτακτων εσόδων (περαίωση, ημιυπαίθριοι χώροι κ.λπ). Οι πηγές αυτές περιορίστηκαν το 2011 (έσοδα από αυθαίρετα), για να εκμηδενιστούν σχεδόν το 2012. Ως προς τον περιορισμό των δαπανών, ακολουθήθηκαν οι εύκολες λύσεις, (π.χ. μείωση των δημοσίων επενδύσεων ή των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κ.ά). Παράλληλα η σπατάλη δε μειώθηκε. Πράγματι, εξακολουθούν να λειτουργούν οι πελατοκεντρικοί οργανισμοί που δημιουργήθηκαν επί Νέας Δημοκρατίας, ενώ η απαξίωση των ΔΕΚΟ και των άλλων οργανισμών του Δημοσίου άρχισε να παίρνει διαστάσεις λαίλαπας εδώ και καιρό.
Στα τέλη του 2011, οι προοπτικές για το 2012 είναι ακόμη πιο δυσοίωνες. Έτσι, οι πιέσεις για ιδιωτικοποιήσεις και για την εκποίηση της ήδη απαξιωμένης δημόσιας περιουσίας οξύνονται εκ μέρους της τρόικας, σε μια περίοδο όπου η πτώχευση, χωρίς κοσμητικά επίθετα (‘επιλεκτική’ ή οτιδήποτε άλλο) είναι ante portas.
Οι πιέσεις οδηγούν στο αποτέλεσμα που επιδιώκουν οι αγορές: Στην εκποίηση της δημόσιας περιουσίας της χώρας. Παράλληλα όψιμα αντιλήφθηκαν οι πάντες (ή προσποιούνταν), ότι η Ελλάδα είναι ο αδύναμος κρίκος της Ευρώπης, που αν σπάσει θα συμπαρασύρει το ευρώ στο Καιάδα. Αν ο κος Παπακωνσταντίνου έδειχνε ότι κατανοούσε τη σημασία αυτής της θέσης, θα μπορούσε να παίξει ‘σκληρό πόκερ’ με τους δανειστές μας, οδηγώντας τη χώρας σήμερα σε μια καλύτερη θέση.
Οι εταίροι μας εξακολουθούν να καθυστερούν να πάρουν τις αποφάσεις που χρειάζονται υπέρ της στήριξης του ευρώ. Όλως τυχαίως παύουν πολλές από τις παλινωδίες τους, αμέσως μετά την συμφωνία για ευρύτατες ιδιωτικοποιήσεις σε τιμές ιδιαίτερα χαμηλές για κάθε ενδιαφερόμενο στα μέσα του 2011.
Ο εφιάλτης εξελίσσεται ως εξής: Μετά την χειρότερη ίσως Σύνοδο Κορυφής της τελευταίας διετίας, του Δεκεμβρίου του 2011, άρχισαν δειλά να ακούγονται φωνές για προτεραιότητα πια στο σκέλος της ανάπτυξης. Αυτό θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου του 2012.
Αν υπήρχε η κατάλληλη γνώση σε εθνικό επίπεδο, και αν ο Υπουργός Ανάπτυξης δεν έπαιζε το ρόλο της ‘Ωραίας Κοιμωμένης’, θα φθάναμε άραγε σε αυτό το αποτέλεσμα; Μάλλον όχι. Μήπως η άγνοια και η απουσία στρατηγικής σκέψης μας έκανε κακούς παίχτες σε ένα παιγνίδι με έμπειρους αντιπάλους που κατέχουν την τέχνη του πολέμου;
Πηγή: www.eklogika.gr/