Εισήγηση Γκουντενούδη για την περιφερειακή ανάπτυξη

Η εισήγηση του αντιπεριφερειάρχη Κιλκίς, Χρήστου Γκουντενούδη, με θέμα «περιφερειακή ανάπτυξη (πρόγραμμα Καλλικράτης)» για το πρόγραμμα κατάρτισης «ηλεκτρονική διακυβέρνηση», έχει ως εξής:

"Για άλλη μια φορά η ιδιωτική πρωτοβουλία σε αρμονική συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αναλαμβάνει να καλύψει κενά και να υποκαταστήσει ελλείμματα της Κεντρικής Διοίκησης.
Σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα καλούμαστε όλοι εμείς να επιστρατεύσουμε το σύνολο των δυνάμεών μας προκειμένου να δώσουμε νόημα αλλά και ρεαλιστική εφαρμογή σε μια διαδικασία όπως είναι η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και μέσω αυτής, η ανάπτυξη του τόπου.
Καλείται η ίδια η Τοπική Αυτοδιοίκηση σε μια διαδικασία αυτοοργάνωσης, προγραμματισμού και εφαρμογής μέτρων ώστε να ξεκινήσει η Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Η διαδικασία που ξεκίνησε χθες με τη δική σας πρωτοβουλία και συνεργασία, αποκτά ιδιαίτερη σημασία αφού διαθέτει και διεθνική συνεργασία και ανταλλαγή εμπειριών. Η συνεργασία αυτή ασφαλώς καθίσταται ευκολότερη από το γεγονός ότι μεταξύ των δυο μερών υπάρχουν ακατάλυτοι δεσμοί διαμέσου των αιώνων.
Εδώ και καιρό ένα από τα βασικά ζητούμενα στη χώρα μας είναι η Περιφερειακή Ανάπτυξη. Ήταν και παρέμενε βασικός στόχος και αναγκαία συνθήκη επιβίωσης, αφού η χώρα μας από το 1980 επέλεξε και της επέτρεψαν να συμμετέχει σε μια Κοινότητα όπου το Κεντρικό Κράτος έβαινε συνεχώς μειούμενο και οι Κοινωνίες στήριζαν την ύπαρξη και την πρόοδο τους στην ενίσχυση του Περιφερειακού Αναπτυξιακού Μοντέλου.
Τα τριάντα χρόνια που πέρασαν από την είσοδό μας στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια, δεν στάθηκαν αρκετά ώστε να πραγματοποιηθεί η μεγάλη στροφή, από το υδροκέφαλο Κεντρικό Κράτος, προς την υγιή, διάφανη και δυναμική λειτουργία της Περιφερειακής Δομής. Επιχειρήθηκαν διάφορα άλματα μικρά και μεγάλα, επιδερμικά και επώδυνα. Όλα όμως έμειναν στη σφαίρα του μεγαλεπήβολου σχεδιασμού επί χάρτου. Οι μεγάλες ανάγκες μεταφράσθηκαν απλά σε μεγαλόστομες διακηρύξεις και φανταχτερά σχέδια. Ο χώρος της Αυτοδιοίκησης επιλέχθηκε εξ αρχής, και ορθά, ως ο βασικός ιμάντας για μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων προς την Περιφέρεια. Αυτό που τελικά διαπιστώθηκε ήταν μια δειλή μεταφορά αρμοδιοτήτων και μια παντελής έλλειψη μεταφοράς πόρων. Το πρώτο σοβαρό εγχείρημα που επιλέχθηκε στο χώρο της Αυτοδιοίκησης ήταν η τομή με τον ‘ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ’ το 1998. Το γεγονός και μόνο ότι μόλις 12 χρόνια μετά το πρώτο εκείνο εγχείρημα καταργήθηκε με νέο νομοθέτημα, δείχνει ξεκάθαρα όχι μόνο την ατολμία στην επιλογή στόχων αλλά και τον φόβο μπροστά στο ενδεχόμενο παραχώρησης ουσιαστικών αρμοδιοτήτων και γενναίας χρηματοδότησης.
Τον ‘ΚΑΠΟΔΟΣΤΡΙΑ’ ακολούθησε ο ‘ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ’ με ακόμη πιο βαρύγδουπες διακηρύξεις. Σε πρώτη φάση παρατηρήθηκε το παράδοξο της μηδενικής σχεδόν αντίδρασης παραγόντων και πολιτών σε αντίθεση με τις ισχυρές αναταράξεις του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ. Ήταν το πρώτο ανησυχητικό σημάδι που έδειχνε, ότι ο πολίτης ήταν πλέον απαθής και αδιάφορος, επειδή ακριβώς είχε χάσει την πίστη του στις μεταρρυθμιστικές απόπειρες. Και αυτό βεβαίως συνέβη έπειτα από τις οδυνηρές εμπειρίες από το πρώτο εγχείρημα του ‘ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ’.
Με τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ γεννήθηκαν λίγες έστω, αλλά νέες ελπίδες για κάτι πιο ριζοσπαστικό. Οι μεγαλύτερες αυτοδιοικητικές μονάδες αποτελούσαν μια ισχυρή βάση για νέες απόπειρες διαρθρωτικών αλλαγών, κατάργηση χρόνιων στρεβλώσεων και δρομολόγησης ήπιας νέας διαδικασίας προς την επιθυμητή κατεύθυνση της επιθυμητής αποκέντρωσης και της Ανάπτυξης. Οι ελπίδες όμως δεν άργησαν να διαψευθούν ίσως πιο τραγικά από τις πρώτες του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ. Όσοι ασχολήθηκαν με την εφαρμογή του νέου εγχειρήματος, γρήγορα αντιλήφθηκαν ότι επρόκειτο για ένα αλαλούμ νομοθετικών κενών, διοικητικών επικαλύψεων, λειτουργικής ασάφειας και φυσικά τραγικής έλλειψης πόρων.
Σήμερα, 10 μήνες περίπου μετά την τυπική έναρξη εφαρμογής του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ, αυτό που έχει καταγραφεί ως αποτέλεσμα, είναι η φιλότιμη και πολλές φορές αυτοσχεδιαστική διάθεση των νέων αιρετών. Καταγράφεται επίσης μια διάθεση και μια συνεχής συνεργασία μεταξύ των δήμων και των Περιφερειακών Ενοτήτων προκειμένου να περιγραφεί και να παγιωθεί ένα πλαίσιο λειτουργίας.
Προς το παρόν, αυτό που φαίνεται ως η μεγάλη χρηματοδοτική ευκαιρία για τη Νέα Αυτοδιοίκηση είναι το ΕΣΠΑ. Η απορρόφηση των υπολογίσιμων κονδυλίων απαιτεί μελέτες, συνεργασία, συντονισμό, ταχύτητα. Κάτι δηλαδή που αποκλείει εξ αρχής το σαθρό Κεντρικό Κράτος από την κοινή προσπάθεια. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται και πάλι να αναλάβει ευθύνες που δεν της αναλογούν, αλλά είναι όροι επιβίωσης για όλες τις βαθμίδες της. Στην προσπάθειά της αυτή ο ιδιωτικός τομέας και η συνεργασία μαζί του είναι εξαιρετικά αναγκαία.
Για τους παραπάνω λόγους, πρωτοβουλίες όπως η εξελισσόμενη στο σεμινάριο αυτό, κρίνονται πολύτιμες. Γι’ αυτό και η επιτυχία τους απαιτεί τον καλύτερο εαυτό μας."