Ο διαρκής αγώνας της Γυναίκας στο κοινωνικό γίγνεσθαι

Υπογράφουν:
- Μαρία Ντάμπου, Πολιτική Επιστήμων Δ.Π.Θ. / Π.Μ.Σ. Διεθνών, Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διπλωματίας, Παν. Πειραιά
- Μαρκόπουλος Χ. Θωμάς, Π.Μ.Σ. Διεθνών, Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διπλωματίας, Παν. Μακεδονίας / Επικοινωνιολόγος / Δημοσιογράφος
Ο ρόλος της γυναίκας εδώ και χρόνια είναι πολλαπλός και κατάφερε να αποκτήσει μετά από δύσκολους αγώνες δικαιώματα που όφειλε να είχε από πάντα. Τα κοινωνικά στερεότυπα και οι πατριαρχικές κοινωνίες, υποβάθμιζαν τον ρόλο της και την καθιστούσαν όργανο χειραγώγησης. 

Η εξέλιξη και η ανάπτυξή των κοινωνιών βοήθησαν σημαντικά στην εξέλιξη του τρόπου σκέψης και αντιμετώπισης τους από το ανδρικό φύλο. Οι σύγχρονοι άνδρες ξεκίνησαν να αποβάλλουν στερεότυπα που τόσα χρόνια δηλητηρίαζαν τις σχέσεις των δύο φύλων . Η αλλαγή αυτή, ευνόησε συλλογικά τις κοινωνίες κα αναγνωρίστηκε η σημαντικότητα του ρόλου της μέσα σε αυτές. 

Η θέση της γυναίκας άλλαξε την κοινωνική σκακιέρα και με τα χρόνια φάνηκε να εδραιώνει την θέση της στο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό γίγνεσθαι. Η γυναίκα του σήμερα καλείται διαρκώς να ανταπεξέλθει και να αποδείξει την αξία της, μία ανάγκη που έχει επικρατήσει εξαιτίας των αρκετών χρόνων καταπίεσης και στέρησης των δικαιωμάτων της.

Τα στερεότυπα δυστυχώς σε μία κοινωνία, ριζώνουν και αφήνουν ανοιχτές πληγές που χρειάζονται σοβαρές και ριζικές αλλαγές από την πλειοψηφία του κοινωνικού συνόλου. Ακόμη και σήμερα, παρατηρούμε σεξιστικές συμπεριφορές που έχουν ως στόχο την υποβάθμιση της. Η απουσία παιδείας, καθώς και η χαμηλή προστασία που δέχεται από το νομοθετικό σύστημα τροφοδοτεί αυτές τις συμπροφορές και την αφήνει εκτεθειμένη. Η πολιτεία οφείλει να παράσχει την κατάλληλη προστασία, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα σεξιστικής βίας. 

Διανύουμε μία περίοδο που υπάρχει έξαρση του όρου της "γυναικοκτονίας". Ο όρος «femicidio» (από το αγγλικό «femicide», ήτοι γυναικοκτονία) χρησιμοποιείται εκτενώς στη Λατινική Αμερική ως χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση της ανησυχητικής κλιμάκωσης των πολύ βίαιων δολοφονιών γυναικών και κοριτσιών. Εισήχθη παράλληλα η λέξη «feminicidio» προκειμένου να αποτυπωθεί το στοιχείο της ατιμωρησίας και της θεσμικής βίας λόγω έλλειψης λογοδοσίας και επαρκούς ανταπόκρισης από την πλευρά του κράτους, όταν διαπράττονται τέτοιες δολοφονίες. 

Ο δεύτερος όρος χρησιμοποιείται όταν διακυβεύεται η ευθύνη του κράτους. Παρατηρούμε πως ο όρος αυτός δεν γίνεται αποδεκτός από όλους. Κατά την άποψη μου, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε και να εντάξουμε τον όρο αυτό καθώς τα τελευταία τραγικά συμβάντα καταδεικνύουν έντονα την έξαρση του φαινομένου. Όλο αυτό το διάστημα βλέπουμε με μεγάλο ενδιαφέρον ότι όσο ο όρος «γυναικοκτονία» καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου διαλόγου, τόσο θα βρίσκονται κάποιοι/ες που θα τον αμφισβητούν ως όρο. 

Και είναι άξιο απορίας: γιατί η έμφυλη αποτύπωση των δολοφονιών είναι περισσότερο ενοχλητική από το ίδιο το φαινόμενο της έμφυλης βίας, της οποίας ακραία μορφή είναι η γυναικοκτονία; Γιατί αντιδρούν κάποιοι/ες με σχόλια στα Social Μedia για να μας νουθετήσουν ότι ο όρος γυναικοκτονία δεν είναι σωστός, ενώ δεν τους βλέπουμε να αντιδρούν με το ίδιο σθένος σε αυτά καθαυτά τα εγκλήματα; 

Πόσο βαθιά είναι εντέλει η πατριαρχία ριζωμένη μέσα μας -σε άνδρες και γυναίκες- ώστε να μας εμποδίζει να δούμε την πραγματικότητα και να μας αναγκάζει εμάς τις γυναίκες να ανεχόμαστε βίαιες συμπεριφορές, γιατί «άντρας είναι, θα νευριάσει», και τους άνδρες να τους ωθεί να είναι βίαιοι γιατί «τι άνδρας είσαι αν δεν σηκώσεις χέρι»; Όλα αυτά τα ερωτήματα, μας οδηγούν στην πηγή του προβλήματος που δεν είναι άλλη από τα λανθασμένα στερεότυπα που παράγουν κοινωνικές παθογένειες.

2019, πρώτη Γυναίκα ΠτΔ στην Πατρίδα μας, ας το χαρούμε, αλλά... Στην πορεία των αιώνων σε πολλές κοινωνίες οι γυναίκες δεν αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο με τον άνδρα. Θέση της γυναίκας θεωρείται το περιβάλλον της οικογενειακής εστίας. 

Οι γυναίκες συνήθως αποδέχονται τον ρόλο της υποδεέστερης παρουσίας στο ζευγάρι προκειμένου να διατηρήσουν τις ισορροπίες και ανέχονται πολλές φορές προσβλητικές ενέργειες. Λάθος! Θα αποταθούν για βοήθεια μόνο εάν ξεπεράσουν τα όρια αντοχής τους. Συνέπεια όλων αυτών είναι η δημιουργία ενός βίαιου περιβάλλοντος στο οποίο ο σύζυγος παρέμενε δυνατός και είχε εξουσία πάνω στην γυναίκα του. 

Ως τις αρχές της δεκαετίας του 70΄ η κακοποίηση των γυναικών αντιμετωπίζονταν από τους ψυχολόγους ως σύμπτωμα ψυχοπαθολογίας του θύτη. Οι διαφορετικές δραστηριότητες του άνδρα και της γυναίκας άνοιξαν διαφορετικούς δρόμους για κάθε φύλο, τους έδωσαν διαφορετικές δυνατότητες και στην συνέχεια εδραίωσαν τη σχέση τους στο κοινωνικό σύνολο και μεταξύ τους. Δείχνει να είναι μια σχέση εξουσιαστική. Η ανδρική κυριαρχία, έδωσε αρκετή δύναμη στους συζύγους που σε ορισμένες περιπτώσεις την καταχράστηκαν, σε βαθμό που εκμεταλλεύονται τις γυναίκες. 

Έτσι υπάρχει η αντίληψη της ανώτερης θέσης του άνδρα στην κοινωνία και κατ’ επέκταση της άσκησης βίας προς την γυναίκα που θεωρείται κατώτερη. Τα κοινωνικά στερεότυπα φαίνεται να παίζουν μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της φύσης και του ρόλου των δύο φύλων. Επίσης ο περιορισμένος αριθμός καταγγελιών και η έλλειψη σχετικών δομών και η κακή εφαρμογή των νόμων οδηγούν την γυναίκα σε αδιέξοδο, αφού είναι υποχρεωμένη να ζει με το θύμα της. Τα δικαιώματα των γυναικών θα πρέπει να γίνουν γνωστά σε όλους. 

Πρέπει να δώσουμε ένα τέλος στην κακοποίηση κάθε είδους καθώς και στην διαιώνιση αυτής της νοσηρής κατάστασης. Δεν νοσεί μοναχά ένας αλλά ολόκληρη η κοινωνία. Oι σχέσεις ανδρών-γυναικών δεν είναι σχέσεις ανταγωνισμού, μα σχέσεις συνεργασίας, σε δεκάδες τομείς. Ο άντρας που πραγματικά είναι σίγουρος για τον εαυτό του δεν νιώθει απειλή, μα μόνο αγαπάει την γυναίκα που έχει δίπλα του. 

Και μπορεί, φίλε μου, να είναι η μητέρα σου, η αδερφή σου, η κολλητή σου, η γυναίκα σου, η κόρη σου. Έχει πει κάποιος, ''Είμαστε τυχεροί που οι γυναίκες ζητάνε ισότητα και όχι εκδίκηση'', δεν έχει σημασία το ποιος το είπε, αλλά πόσο δίκιο έχει τελικά... ας το σκεφτούμε.