Του Φώτη Μισόπουλου
......είναι οι σκιές ενός τρόμου που πλανιέται πάνω απ' τους φακέλους τους
MILAN KUNDERA [1]
........μονάχα σ' έναν άνθρωπο είπε τη συνταγή του κάποτε Ήταν εμείς, πώς γίνεται να μη το ξέρεις, περίμενε και θα σού πω- πώς έγινε το έγκλημα - διαπράξαμε ένα πελώριο έγκλημα- δε γίνεται να κρύψουμε τίποτε Νομίζει πως μπορούμε- Με τρόπο.
Τον οποίο στα όψιμα χρόνια της φιλίας μας δεν παραδεχόταν ποτέ Ήταν και παρέμενε ελεύθερος στους μύθους- το μόνο υποκείμενο που μπορούσα να μιλήσω για μύθους
Αν, χωρίς ιδιαίτερη πρόθεση, αν μηχανικά τραβήξουμε μερικές γραμμές, θα αναδειχθούν σχεδόν πάντα πρόσωπα πάνω στο χαρτί Η φυσιογνωμία σβήνει συνεχώς εκφράσεις παράλληλα προς κάποιον αέναο πυρετό, εναλλάσσοντας όψεις που μάς περιβάλλουν [2]
Η στερεότητα του μέλλοντος, ο χρόνος καταξιώνει τη γνησιότητα και την ποιότητα των αντικειμένων: το χρησιμοποιούμε σαν επιχείρημα σωτηρίας - αναγωγές της μνήμης σε διαδοχές που ευελπιστούνται Εγώ ήμουνα Εσύ νόμιζες ότι βρισκόμουνα στο σπίτι όπου εκείνο το καταραμένο αγιόκλημα και πάλευα να μη συλλογίζομαι τις μυστικές επιθυμίες- οι κέδροι ανίκητοι- την αγριεμένη ανάσα
Ήξερε πολλούς μύθους: μερικούς δεν τους άγγιζε δεν τους ερμήνευε, καμιά προσπάθεια να ταξινομήσει, άφηνε ήσυχους σημαντικούς προσδιορισμούς Εκείνο το ανέκαθεν σύμπαν [3]
Μα πότε θάρθεις; Μια μέρα απλώνοντας το χέρι Σου πάνω απ' τη γειτονιά, την ώριμη στιγμή της πραγματικής απελπισίας;......
Και πεθαίνεις με μάτια υγρά ιδιόμορφες ρυτίδες που σημαίνουν απορία,- χωρίς κρασί,- απαραιτήτως να υπάρχει στο εκδρομικό καλάθι- πραγματικά τους αγάπησα Όταν με άγγιξαν πέθανα έτρεχα προς το σταχτί σκοτάδι μύριζε βροχή κι όλα τ' αρώματα των λουλουδιών που απελευθέρωσε ο υγρός θερμός άνεμος, μακριά, τριζόνια πριονίζουν εσαεί το γρασίδι, με συνοδεύουν κινητές νησίδες σιωπής
Aθώοι θαυμαστές παρατηρητές μύθων Ίσως σπάνιοι Ξαναδιάβασα μετά σαράντα χρόνια το Gebet im Garten am Geburtstage meines Vater [4]-
η συγκλονιστική στιγμή αποσπώντας με απ' το σώμα. Έρχεσαι. Δελεασμένος- γιατί υπάρχεις- απ' το φόβο μου.
Kυρίως γιατί σε κάποιο παράκτιο περίπατο και προς το τέλος της αιωνιότητας, είδα αιφνιδιαστικά ότι υπήρχαν πολλές, αφόρητα πολλές αντίπερα όχθες [5]- βγες απ' το νερό Όμως έμεινε ακίνητη η όψη της άσπρο νεφέλωμα που ξέκοβε στη σκιερή άμμο χάρη στο πλαίσιο των μαλλιών της- βγες έξω επιτέλους
Ανακάθισε ύστερα σηκώθηκε τα ρούχα κολλημένα Στάζουν σκαρφάλωσε στην όχθη Γιατί δεν τα στίβεις Ναι
Το νερό ρουφούσε ψιθυριστά μια γλώσσα άμμου και την έστελνε προς το σκοτάδι ανάμεσα στις ιτιές ξέβαθα μ' ελαφρύ κυματισμό σαν ύφασμα που ανακρατεί λίγο φως
Το ζητούμενο ήταν μύθοι που παραδόθηκαν με ακρίβεια από γενιά σε γενιά, που βάσει αυτών είχαν ρυθμίσει άνθρωποι τη ζωή τους, όχι με την δική μου ή τη δική Του επινόηση και ιδεοληψία,- δέος και μεγαλοπρέπεια απ' το λεκιασμένο σώμα των σκέψεων, των εικόνων, τον γελοίο κόσμο Σε μια στιγμή ανεγείροντας πάνω απ' το χώμα μου τον ευθύγραμμο απροσπέλαστο Ναό Σου- θάρθεις δελεασμένος απ' τα ερείπιά την απαίσια αυτονομία μου, περιβάλλοντας Αιθέρα τον συγκλονισμένο μου εαυτό πετώντας το αναμμένο σπίρτο Σου στην απεραντοσύνη της Άβυσσος.
Και αντίο.
Ο ανατόμος, ο δικαστής, ο οπαδός, ο υπηρέτης [6] και ο πρόδρομος της αχνοφέγγουσας Εδέμ, σκιές μοναχικές με είχαν συνοδέψει σε κείνα τα κρυφά αθόρυβα ταξίδια με τη λέμβο τα απογεύματα
Έτσι όπως κάνει το νερό έχω ταξιδέψει σε όλους τους ωκεανούς του κόσμου [7]- ύστερα μου μίλησε γι' αυτόν με τα χέρια σταυρωμένα γύρω στα βρεγμένα της γόνατα το πρόσωπο αναγερμένο μέσα στο φαιό φως η ευωδία απ' το αγιόκλημα και το χέρι της απλώθηκε κατά τον ουρανό που είχε χαμηλώσει- τόσο πολύ χαμηλώσει- που η νύχτα συνωστίζονταν πολιορκούσε την αναπνοή και σκέπαζε το πρόσωπο και τον λαιμό σαν βαφή Παίρνοντας εισπνοές λαχανιαστά κατορθώνω τον αέρα μέσα μου Όταν ύψωσα το χέρι ένοιωθα ακόμα ανακατωμένα ξερόκλαδα και γρασίδι να καίνε την παλάμη μου: Gebet im Garten am Geburtstage meines Vater. Καμιά επιρροή δεν ήταν νομιμότερη.
Πέθανε όταν αρραβωνιάστηκε μια γυναίκα Under the net [8] Ήταν αυτός που την ανακάλυψε Του εμπιστεύθηκε το χειρόγραφό της Μα πότε θάρθεις;
Allora:
Μεγάλε Λαχνέ, πού θες λοιπόν να πέσεις; [9] χωρίς να συντριβώ μες στα φιλιά στα στήθη που πάλλουν κι ανασαίνουν στους διαδρόμους των λιγνών οστών ή των αρθρώσεων πάρτε με ή καλύτερα κρύψτε με Η σκιά αυτού του ανθρώπου μοιάζει στην πλατωνική ιδέα Αντιπροσωπεύει την αληθινή πραγματικότητα, ενώ η φυσική ύπαρξη του ατόμου είναι απλώς η προβολή της στην οθόνη των αντικατοπτρισμών
Το μαχαίρι μού έπεσε ανασηκώθηκε τι ώρα είναι δεν ξέρω σηκώθηκε όρθια ψαχούλευα στο χώμα εγώ φεύγω Στο σπίτι Οσφραινόμουν τα μουσκεμένα ρούχα της Εδώ θα είναι θα το βρω κάπου εδώ θα.- Μετά το γυρεύεις παντού Το γκρίζο όλο γκρίζο η πάχνη ανέβαινε σε διαγώνιες γραμμές κατά τον γκρίζο ουρανό έπειτα προσπερνούσε τα δέντρα σαν ακίνητος πήγε κοντά του Έμοιαζε την αδερφή του Άρρωστος καθηλωμένος την παρακάλεσε να γίνει γυναίκα του, έτσι του έμελλε να πεθάνει, αυτός που ήταν πάντα δυστυχισμένος σε μια κατάσταση ευτυχίας Το ξαναδιάβασα μετά από σαράντα χρόνια- γραμμένο από τον Χόρχε Μανρίκε [10] ποτέ τέτοια επιρροή δεν υπήρξε αποδοτικότερη Δεν παραμόρφωνε κάτι που είχε αξία, λέξη ή φράση Πρόσωπα χαμένων, κειμένων, κάποτε δολοφονημένων, θυσιασμένες προσωπικότητες που τις έπνιξαν, πρόσωπα που θα επανεμφανίζονται μέχρι το τέλος- σκληρό να πνιγείς, να βουλιάξεις για πάντα
Θα φοβούνται Προσχεδιάζουν το κάθε τι στο απατηλό βελούδο του χιονιού, στο χνώτο της αγέλης των σκύλων, στο κατάκοπο κοπάδι των ξερών φύλλων Στους διαδρόμους των λιγνών οστών και των αρθρώσεων
Κρύψτε με
Σκιές που δεν έχουν ούτε δικαίωμα στην ύπαρξή Ή κάτι ακόμα λιγότερο
ΤΕΛΟΣ
ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ
[1] Milan Kundera, Σαν το ψάρι στο ενυδρείο, μτφρ. Αντώνης Φωστιέρης, η λέξη, τ.25/1983
[2] Henri Michaux, Σκέψεις γύρω από το φαινόμενο τη ζωγραφικής, [Η θέληση, θάνατος της Τέχνης], εισαγωγή-μτφρ. Ιωάννα Κωνσταντουλάκη-Χάντζου- η λέξη, τ.38/1984
[3] Ελίας Κανέτι, Πάρτι και αερομαχίες, αφήγημα, μτφρ. Αλεξάνδρα Παύλου, Καστανιώτης 2010
[4] Προσευχή στον κήπο στα γενέθλια του πατέρα μου [γερμανικά στο κείμενο/Ελίας Κανέτι ο.π.]
[5] Μαρία Σαββάκη, Πορτραίτα- η λέξη, τ.25/1983
[6] ο.π.
[7] Γουίλιαμ Φώκνερ, Η βουή και η μανία, μτφρ. Παύλος Μάτεσις, Καστανιώτης 2010
[8] Κάτω απ' το δίχτυ, μτφρ. Ιωάννα Χατζηνικολή, εκδ. Χατζηνικολή 1988- πρόκειται για την συγγραφέα Άιρις Μέρντοχ [βλ τη σχέση της με τον Φραντς Μπέρμαν Στάινερ στο: Ελίας Κανέτι ο.π.]
[9] Henri Michaux, Ποιήματα, η λέξη, τ.38/1084
[10] Ελίας Κανέτι ο.π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.