Ο Θατσερισμός ζει

Υπογράφουν: 

- Νταγκίνη (Ντίνα) Κωνσταντίνα, Τελειόφοιτη Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

- Καραγεωργίου (Μπάμπης) Χαράλαμπος, Φοιτητής Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δ.Π.Θ.

- Μαρκόπουλος Χ. Θωμάς, Π.Μ.Σ. Διεθνών Σπουδών, Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διπλωματίας Παν. Μακεδονίας / Επικοινωνιολόγος / Δημοσιογράφος

Μάργκαρετ Θάτσερ, η Σιδηρά Κυρία της βρετανικής πολιτικής σκηνής (διατέλεσε πρωθυπουργός απο το 1979 έως το 1990) ήταν μία πολιτικός που κανένας δεν την ήθελε για αντίπαλο, μία πολιτικός που κατά κάποιο τρόπο επεδίωκε την σύγκρουση χωρίς να την ενδιαφέρει το πολιτικό κόστος. 

Τα 11 συναπτά έτη που υπήρξε επικεφαλής της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου ακολούθησε μία πολιτική η οποία αργότερα πήρε το όνομα της. Ήταν ο “Θατσερισμός”, μία πολιτική θέση που χαρακτηριζόταν από την στροφή της Συντηρητικής Δεξιάς στον (Νέο)Φιλελευθερισμό. 

Αυτό το μείγμα φιλελεύθερης και συντηριτικής πολιτικής υπήρξε ίσως η κυριότερη έκφραση του κοινωνικού συμβολαίου όπως το είχε περιγράψει ο Τζον Λοκ ως μέσω κατοχύρωσης ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών και της φιλελευθεροποίησης των αγορών όπως την είχε εμπνευστεί ο Άνταμ Σμιθ. Εννιά χρόνια από τον θάνατο της και 29-30 από την λήξη της διακυβέρνησης της αυτή η μεγάλη φυσιογνωμία της βρετανικής πολιτικής συνεχίζει να... διχάζει και να επηρεάζει.

Θα πει κανείς ότι αυτό είναι ιδιαίτερα φυσικό μετά από 3 συνεχείς πολυτάραχες θητείες. Η πρώτη περίοδος της πρωθυπουργίας της σημαδεύτηκε από το Βορειοϊρλανδικό Ζήτημα και τον Πόλεμο των Φόκλαντς. Στις 5 Ιουνίου 1981, ύστερα από δυο και πλέον μήνες απεργία πείνας πέθανε ο Μπόμπι Σαντς, ο αρχηγός του Ιρλανδικού Απελευθερωτικού Στρατού (IRA) σε φυλακή της Βόρειας Ιρλανδίας. 

Αίτημα των απεργών πείνας ήταν να θεωρηθούν πολιτικοί κρατούμενοι όλα τα φυλακισμένα μέλη του που έφεραν στην στάμπα του τρομοκράτη από τις βρετανικές αρχές. Η Θάτσερ τότε έδειξε τον ορθό δρόμο. Οι εκλεγμένες κυβερνήσεις που σέβονται την αστική φιλελεύθερη δημοκρατία δεν συνδιαλέγονται με τρομοκράτες. Μία θέση που οφείλει να κρατήσει κάθε κυβέρνηση που σέβονται τους πολίτες. 

Ένα άλλο επίτευγμα της Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν η συντριπτική νίκη της Δύσης που κατάφερε στον Ψυχρό Πόλεμο μαζι με το κορυφαίο Πρόεδρο των Η.Π.Α Ρόναλντ Ρήγκαν. Άλλωστε αν η νίκη κατά των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων πρέπει να αποδοθεί σε κάποιους είναι σε αυτές τις δύο εμβληματικές προσωπικότητες. 

Υποστηρικτής ή επικριτής της Θάτσερ, κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι άλλαξε την πολιτική σκέψη και πρακτική και με τις ιδέες και τον δυναμικό χαρακτήρα της. Η εντυπωσιακή δημοσιότητα που δόθηκε στο θάνατο της Μάργκαρετ Θάτσερ είναι σίγουρα ανάλογη της πολιτικής της διαδρομής, όχι μόνο στο εσωτερικό τοπίο της Βρετανίας αλλά και στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό. Ακόμη και νεκρή η πρώτη γυναίκα που κυβέρνησε την άλλοτε μεγαλύτερη αυτοκρατορία της νεώτερης παγκόσμιας ιστορίας διχάζει, το ίδιο, την κοινή γνώμη– όσο τη δίχαζε και την εποχή της παντοδυναμίας της. 

Η περίοδος της “Βρετανίας της Θάτσερ” ήταν εποχή κοσμογονικών αλλαγών, μια δωδεκαετία που άλλαξε ριζικά τη φυσιογνωμία όχι μόνο της βρετανικής κοινωνίας αλλά και ολόκληρου του πλανήτη, αφού μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα μεταμορφώθηκε κυριολεκτικά το παγκόσμιο πολιτικό αλλά και οικονομικό γίγνεσθαι, με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την (θεωρητικά) άνευ όρων επικράτηση του καπιταλισμού. 

Και η Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν από τους σημαντικότερους παράγοντες της διαμόρφωσης αυτού του νέου παγκόσμιου τοπίου. Η Μ. Βρετανία των αρχών της δεκαετίας του ’80 βρισκόταν σε έναν ιδιότυπο εσωτερικό διχασμό ανάμεσα στους υποστηρικτές του κοινωνικού κράτους και τους οπαδούς της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Ήταν στην ουσία ένας κοινωνικός και οικονομικός εμφύλιος. 

Και δεν ήταν λίγες οι φορές που οι συγκρούσεις αποκτούσαν όλα τα χαρακτηριστικά κανονικού πολέμου, με συνηθέστερη κατάληξη των θυμάτων του τις ουρές του Ταμείου Ανεργίας. Η Μάργκαρετ Θάτσερ κέρδισε αυτό τον πόλεμο εκμεταλλευόμενη περισσότερο απ΄ οτιδήποτε άλλο, (ακόμη ίσως κι από την έφιππη αστυνομία που, κατά κόρον, χρησιμοποίησε κατά πάσης φύσεως απεργών), την αδυναμία των “Εργατικών” εκείνης της εποχής να αλλάξουν τη φυσιογνωμία τους, που είχε ως πυρήνα της τα οργανωμένα συνδικάτα.

Η μεγάλη ειρωνεία, πάντως, είναι πως ο καλύτερος “μαθητής” της και ικανότερος όλων των μέχρι σήμερα επιγόνων της δεν προήλθε από το κόμμα της, αλλά από το κόμμα το οποίο συνήθως “ισοπέδωνε” σε κάθε εκλογική αναμέτρηση.

Ούτε ο «γκρίζος» Τζων Μέιτζορ, ούτε ο λαϊκιστής Ντέιβιντ Κάμερον κατάφεραν ή θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τον Τόνι Μπλέρ, που (αν και γέννημα θρέμμα των “Εργατικών”) στη δική του διακυβέρνηση εδραίωνε τον “Θατσερισμό” στο πολιτικό DNA των περισσότερων Βρετανών. Ακόμη κι εκείνων που δεν ψήφισαν ποτέ τους τη Θάτσερ ή τους “Συντηρητικούς”. 

Αλλά ας μην μείνουμε μόνο στη Βρετανία. Αρκεί να δούμε τις απαιτήσεις της δικής μας, αλλά και της κάθε “τρόικας” που έχει αναλάβει να “σώσει” παραπαίουσες οικονομίες σε κάθε μήκος και πλάτος του πλανήτη, για να καταλάβουμε ότι ακόμη και αν η Μάργκαρετ Θάτσερ είναι πλέον νεκρή, το οικονομικό και πολιτικό μοντέλο που εισήγαγε πριν τριάντα πέντε-σαράντα σχεδόν χρόνια παραμένει ζωντανό και μάλλον σκοπεύει να είναι μαζί μας για πολύ καιρό ακόμη.