Κοτζιάς: Ένας διαφορετικός πολιτικός

Γράφει ο Νίκος Κωνσταντινίδης

Εκπαιδευτικός - συγγραφέας

Από τα σωστά πολιτεύματα καλύτερο είναι εκείνο που διοικείται από τους καλύτερους, αναφέρει ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του (Πολιτικά Γ 35). Δεν μένει δηλαδή μόνο στις επιμέρους ιδεολογικές διαφορές, αλλά προχωρά ένα βήμα παραπέρα, αναδεικνύοντας την προσωπική αξιοσύνη του καθενός, ως ένα ουσιώδες στοιχείο, στην αναβάθμιση των πολιτικών θεσμών και στην περαιτέρω βελτίωσή τους.

Όπως κάθε μεταρρύθμιση ταυτίζεται με τον μεταρρυθμιστή της, έτσι και η κάθε εποχή προσδιορίζεται από τον ηγέτη της, όπως και το κάθε πολιτικό ζήτημα φέρει την υπογραφή του εμπνευστή της λύσης του.

Γι’ αυτό, όταν μιλάμε για επανάσταση ο νους μας πάει στον Λένιν, όταν μιλάμε για το 1821, ο νους μας πάει στον Κολοκοτρώνη κι όταν μιλάμε για το Μακεδονικό ο νους μας πάει στον Νίκο Κοτζιά: τον υπουργό των Εξωτερικών επί Σύριζα.

Την κοινωνία την οδηγούν μπροστά πρόσωπα ηγετικά και ρηξικέλευθα με αρετή, τόλμη και ήθος. Όσοι έχουν στέρεα γνώση και συγκροτημένη προσωπικότητα. Όσοι μπορούν να σταθούν πατριωτικά απέναντι στην πατριδοκαπηλία και να γράψουν ιστορία, για το καλό του Έλληνα και της Ελλάδας.

Άλλωστε, η ιστορία ως λέξη, εκτός από τη γνωστή της ερμηνεία, που παραπέμπει στο ρήμα «οίδα» (=γνωρίζω), σημαίνει, επίσης, ετυμολογικά κι εννοιολογικά το γεγονός εκείνο που σταματά τη ροή του χρόνου (από το ίστημι+ρους), δημιουργώντας μια καινούργια αρχή. Ένα νέο ξεκίνημα.

Καλός πολιτικός είναι αυτός, που αντιλαμβάνεται τη διπλωματία όπως ένας σκακιστής αντιλαμβάνεται το σκάκι. Που μπορεί να βλέπει δέκα κινήσεις μπροστά του αντιπάλου του και να δρα ανάλογα.

Ο Σωκράτης τρόμαζε, όταν έβλεπε την πόλη να την κυβερνούν άνθρωποι που έχουν άγνοια. Το «εις εμοί μύριοι εστί, ει άριστος ει» του Ηράκλειτου ισχύει παντοτινά.

Η μόνη που νικά το χρόνο είναι η αλήθεια. Κι είναι αλήθεια, πως σε μία διαπραγμάτευση δεν μπορείς να τα πάρεις όλα. Πρέπει κι εσύ να δώσεις κάτι. Διαφορετικά η συμφωνία καταρρίπτεται από τους επερχόμενους. Δεν υπάρχει προηγούμενο στην ιστορία ένα κράτος να αλλάζει το σύνταγμά του, επειδή του το ζητά ένα άλλο.

Χρήσιμος πολιτικός είναι αυτός που διασφαλίζει με διπλωματικά και διαπραγματευτικά μέσα την ειρήνη στην περιοχή του. Αυτός που σε στιγμές εθνικιστικής αλλοφροσύνης, επιλέγει την πατριδολατρία από την πατριδοκαπηλία.

Το «μακεδονικό» θα μπορούσε να μην έχει λυθεί ακόμα. Πέρασαν τόσα και τόσα χρόνια, διπλωματικά νεκρά και πολιτικά αναποφάσιστα. Δεν θα χανόταν δα κι ο κόσμος, αν περνούσαν κι άλλα τόσα. Ο Τσίπρας, όμως, και ο Κοτζιάς το τόλμησαν. Και παρά την εκλογική ζημιά, που ήξεραν ότι θα υποστούν, έθεσαν το εθνικό καλό πάνω από το κομματικό.

Και, να που σήμερα, στον εναέριο χώρο της Βόρειας Μακεδονίας πετούν ελληνικά F 16 κι επιτηρούν το δικό της εναέριο χώρο. Φανταστείτε αν δεν γινόταν η συμφωνία των Πρεσπών και σήμερα πετούσαν τουρκικά πολεμικά, μόλις 50 χλμ μακριά από τη Θεσσαλονίκη και 15 χλμ. από το Πολύκαστρο, σε καιρό έντονης κρίσης με την Τουρκία.

Το Νίκο Κοτζιά δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Στην κυβέρνηση όμως του Σύριζα τον ξεχώριζα για την διπλωματική του διορατικότητα κι ευφυΐα. Τόλμησε αυτό που δεν τόλμησε κανένας άλλος προκάτοχός του, και μαζί με τον Τσίπρα έλυσαν ένα χρόνιο εξωτερικό πρόβλημα, που, ως και οι πολιτικοί του αντίπαλοι του το αναγνωρίζουν τώρα, διαλαλώντας σε όλους τους τόνους, ότι όχι μόνο θα σεβαστούν τη συμφωνία, αλλά θα την τιμήσουν κιόλας.

Όπως στην επιστήμη υπάρχουν πάντα αυτοί που διακρίνονται, έτσι και στην πολιτική. Πάντα υπάρχουν αυτοί που πρωτοπορούν και ξεχωρίζουν. Που ηγούνται των γεγονότων και που δεν έπονται αυτών. Που τολμούν και πάνε κόντρα στο κατευθυνόμενο μαζικό συνονθύλευμα για το καλό της πατρίδας κι όχι το δικό τους!

Πολιτικός ηγέτης είναι αυτός που χαράζει νέους δρόμους. Που δρα δυναμικά και ρηξικέλευθα, που έχει σκέψη διορατική και που μπορεί να δημιουργεί θετικές εξελίξεις για τη χώρα.

Ωφέλιμος πολιτικός είναι αυτός του οποίου η προσφορά και η δράση αντανακλά στο πρόσωπο του λαού και η σχέση του μ’ αυτόν μοιάζει με τη σχέση που έχει ο ποταμός με την κοίτη του: τη διαμορφώνει και διαμορφώνεται μέσα από αυτήν. Που είναι προσηνής κι οξυδερκής στον τομέα του.

Ειλικρινής πολιτικός είναι αυτός που τολμά να απογοητεύει ως και τους φίλους του, μένοντας πιστός στον εαυτό του και σ’ ό,τι πιστεύει.

Την κοινωνία την οδήγησαν και την οδηγούν μπροστά πάντα οι μονάδες. Το να τοποθετείς στην ίδια θέση άνισους ανθρώπους είναι τρομακτική ανισότητα λέει ο Πλάτων. «Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτες» προσθέτει ο λαός μας.

Ο Νίκος Κοτζιάς είναι μια ξεχωριστή περίπτωση πολιτικού, στην οποία ένας ισχυρός θεσμός, όπως αυτός του Υπουργείου των εξωτερικών, αφομοιώθηκε από μία ισχυρότερη πολιτική οντότητα. Κι είναι αυτός ο λόγος της συγκεκριμένης αναφοράς στο πρόσωπό του.