Η Γουμένισσα ως κληρικολαϊκό πλήρωμα και σύσσωμη η Παιονία εκπροσωπούμενη από τις αρχές της ΠΕ Κιλκίς και όλες τις αρχές της Παιονίας και της πόλεως, με ένα αυθόρμητο συναγερμό ευλάβειας, τίμησε πάλι την πρώτη τοπική θεομητορική επέτειο, όπως κάθε χρόνο από το 1975. Μετά από ανεπιτυχή απόπειρα φυγάδευσης της σεβασμίας εικόνος της Παναγίας δια των συνόρων, ανευρέθηκε με τρόπο θαυμστό ωσάν να καθοδηγούσε η Παναγία τους αστυνομικούς σε επίμονες έρευνες σε συγκεκριμένο χώρο.
ΕΠΙ ΑΙΩΝΕΣ όλοι οι ορθόδοξοι ιερείς κοινωνούν πλήθη πιστών και στο τέλος “καταλύουν” όλο το Άγιο Ποτήριο. Κανείς πουθενά και ποτέ δεν αρρώστησε. Το ίδιο συμβαίνει και με την προσκύνηση ιερών λειψάνων, εικόνων, του τιμίου σταυρού, των λειτουργικών αντικειμένων. Και μάλιστα σεμεγάλες πανηγύρεις (σαν την Παναγία της Τήνου η τον άγιο Δημήτριο της Θεσσαλονίκης), όπουπροσέρχεται πλήθος πιστών, ακόμη και ασθενών.
Έχουμε καταγραφές με θαυματουργικές θεραπείες από λοιμώδεις και θανατηφόρες επιδημίες, με λιτανείες και προσκυνήματα ιερών λειψάνων. Κατά την κοινή και την επιστημονική λογική ο συνωστισμός θα έπρεπε να προκαλούσε ταχύτατη επέκταση και επιδείνωση. Συνέβαινε το αντίθετο, με την αποθεραπεία του κόσμου: (Α) Θαύματα του αγίου Χαραλάμπους στο νομό Ηλείας από θανατηφόρες επιδημίες πανούκλας το 1756, το 1791 και το 1860, και από επιδημία γρίππης το 1918· και στη γειτονική Ζάκυνθο το 1728. (Β) Μέχρι σήμερα λιτανεύουν το άφθαρτο λείψανο του αγίου Σπυρίδωνος στην Κέρκυρα, την Κυριακή των Βαΐων που γλίτωσε το νησί από πανώλη που είχε προσβάλει όλη την Ευρώπη το 1629· τον λιτανεύουν το Μέγα Σάββατο που τους γλίτωσε από άλλο μεγάλο λοιμό· και την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου που τους γλίτωσε από δεύτερη επιδημία πανώλους το 1673. (3γ) Ο νεομάρτυρας Θεόδωρος ο Βυζάντιος έσωσε τη Μυτιλήνη το 1832 από φρικτή και θανατηφόρο επιδημία πανώλους, εμφανιζόμενος στον ύπνο του τότε πρωτοσυγκέλλου και μετέπειτα Οικουμενικού Πατριάρχη Καλλινίκου και ζήτησε να προσέλθουν όλοι οι χριστιανοί στη Μητρόπολη σε ολονυκτία και να λιτανεύσουν το κρυμμένο άφθαρτο λείψανό του στην πόλη. Το έπραξαν με αναγκαστική υποχώρηση των τουρκικών αρχών, και τότε μόνο σταμάτησε η θανατηφόρος επιδημία. Το 1936 ορίστηκε με Β.Δ. λιτανεία και επίσημη πανήγυρις για όλο το νησί. (3δ) Τέσσερις φορές μεταφέρθηκε η κάρα του αγίου Βησσαρίωνος από τη Θεσσαλία στη Ρουμανία, το 1730, το 1738, το 1792 και το 1798 για μαζικές λιτανείες, χαρίζοντας τη θεραπείααπό επιδημίες πανώλους σε χιλιάδες λαού. Το 1792 είχαν πεθάνει ήδη 90.000 πληθυσμού, καισταμάτησαν τα κρούσματα και γλίτωσε ο κόσμος με τη λιτανεία του Αγίου, χάρη σ᾽ εκείνη την πίστηπου μετακινεί όρη. Μέχρι σήμερα υπάρχουν παρεκκλήσια του Αγίου και ονομασία οδού στοΒουκουρέστι, τοιχογραφίες και φορητές εικόνες πάρα πολλές, όπως και συνήθεια ονοματοδοσίαςσε πολλά παιδιά.
Σε ένα εκπληκτικό βιβλίο του Καθηγητού Ηλία Βουλγαράκη (+) με τίτλο «Καθημερινές ιστορίες αγίων και αμαρτωλών στο Βυζάντιο» των εκδόσεων Μαΐστρος, αναφέρεται μια ιστορία ιεραποστολικής σημαντικής από τα χρόνια του αυτοκράτορα Μαυρικίου. Ο Πέρσης στρατηγός Βαράμ νίκησε τους Τούρκους επιδρομείς, καθαίρεσε το βασιλιά του Ορμίδα, ανέβασε το νεαρό του γιο Χοσρόη, αλλά σκόπευε κι αυτόν να τον καθαιρέσει, οπότε εκείνος κατέφυγε στο Μαυρίκιο και εξασφάλισε κοινή εκστρατεία κατά του διεκδικητή.
Επακολούθησε τότε λαμπρή επανενθρόνιση της ιεράς εικόνος και καθιερώθηκε αυτός ο εορτασμός, ως έκφραση ευγνωμοσύνης για την θεομητορική φροντίδα και προεόρτια των Χαιρετισμών και του Ευαγγελισμού. Την πρώτη Κυριακή του Μαρτίου όλοι συγκεντρώνονται στον ιστορικό ναό-μοναστήρι της Παναγίας, μονοκλησιά, με προεξάρχοντα το Σεβασμιώτατο, και επακολουθεί η λιτανεία στην οποία τη θεομητορική εικόνα βαστάζουν ένστολοι αστυνομικοί, εις ανάμνησιν εκείνου του γεγονότος.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Δημήτριος από την πρώτη στιγμή συνέθεσε ένα ωραιότατο τροπάριο, εκφραστικό της θεομητορικής προστασίας και της ευλάβειας του λαού: «Μορφήν σου σεβασμίαν, Θεοτόκε Γουμένισσα, την ενθρονισθείσαν ενθάδε κατά χρέος γεραίρομεν· δεινών και γαρ οθνείων και πληγών σεισμού τε λυτουμένη μητρικώς τον λαόν σου, χαριτόδωρον εφαπλοίς, Παντάνασσα, την σην σκέπην. Δόξα τοις θαυμασίοις σου, αγνή· δόξα τη θεία σκέπη σου· δόξα τη προς ημάς προμηθεία, άχραντε». Έχει ταυτιστεί αυτό το περιεκτικό υμνολόγημα με την καρδιά και το στόμα των Γουμενισσιωτών, προκαλώντας ιερή ευφροσύνη στις διαθέσεις όλων, με τη βαθειά συναίσθηση της θεομητορικής προστασίας.
Κι εφέτος τελέστηκε μονοκλησιά, με προεξάρχοντα το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Δημήτριο και συμμετοχή του Καθηγουμένου της Μονής και Πρωτοσυγκέλλου αρχιμ. Αγαθαγγέλου Σφονδυλιά, ιερομονάχων από την Ι. Μονή Αγίου Ραφαήλ Γρίβας και το Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Γεωργίου και ιερείς που προςήλθαν στη λιτανεία μετά το πέρας των ενοριακών λειτουργιών σε γειτονικές ενορίες.
Παρέστησαν ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Κων. Σιωνίδης με Αντιδημάρχους κι Δημ. Συμβούλους και τον Πρόεδρο της Δ.Κ. Γουμένισσας κ. Αστ. Τάτση, ο Βουλευτής Κιλκίς κ. Γεώργιος Φραγγίδης, αντ/χης - εκπρόσωπος του Διοικητή της 33ης Μ/Κ Ταξιαρχίας, ο διευθυντής της Αστ. Διευθύνσεως Κιλκίς κ. Δημήτριος Χαραλαμπίδης, ο διοικητής του Α.Τ. Γουμένισσας κ. Αντώνιος Λιακόπουλος, με αστυνομικό άγημα, ο δασάρχης Παιονίας κ. Αντώνιος Τζάκος, ο διοικητής του Γ.Ν.Γουμένισσας κ. Ηλίας Ζάχαρης, ο διοικητής της Π.Υ. Γουμένισσας κ. Χρήστος Γκαντίδης, με στελέχη των αντίστοιχων Υπηρεσιών, μια εποφειλόμενη έκφραση ευλαβικής τιμής των τοπικών αρχών στις λειτουργικές δεήσεις (πέρα από την προσωπική του καθενός ευλαβική αναφορά στην Υπεραγία Θεοτόκο).
Τη λιτανεία συνόδευαν τα πασίγνωστα Χάλκινα της Γουμένισσας με ήχους προσαρμοσμένους στο λιτανευτικό κλίμα, ενώ τελέσθηκε εποφειλόμενη Δέηση για τους αστυνομικούς, οι προκάτοχοι των οποίων απεδύθησαν σε έντονες προσπάθειες που επιστέφθηκαν με επιτυχία ώστε να ανευρεθεί η κλαπείσα εικόνα προτού φυγαδευθεί στη Γερμανία. Ωσαύτως ανεπέμφθησαν Δεήσεις στην κεντρική πλατεία και την είσοδο της Ιεράς Μονής.
Ο Σεβασμιώτατος δεξιώθηκε το εκκλησιασθέν πλήρωμα καθώς και τους επωνύμους στην αίθουσα του Επισκοπείου.
Κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας αναγνώσθηκε από τον Καθηγούμενο εόρτιο μήνυμα του Μητροπολίτου, αφιερωμένο εισαγωγικά στην τοπική θεομητορική εορτή, αλλά και στην ποιμαντική απόκριση της Εκκλησίας απέναντι στην αγωνία του λαού για τον κορονοϊό. Στη σύντομη ανακεφαλαίωση του Μηνύματός του ο Σεβασμιώτατος, στο τέλος της θ. λειτουργίας, επανέλαβε το χρέος της προσοχής του καθενός υπέρ όλων, αλλά και τη δύναμη της πίστεως και της λειτουργικής κοινωνίας με το ζώντα Θεό με τον εκκλησιασμό και τη θεία μετάληψη.
Ποιμαντορικό μήνυμα εορτασμού και διδαχής
(η βεβαιότητα της πίστεως απέναντι στον πανικό)
(α. Στα 46 χρόνια μιας επετείου)
ΑΡΧΕΣ Μαρτίου του 1975 κάποιοι τόλμησαν να αποστερήσουν τη Γουμένισσα και την Παιονία από την πιο μεγάλη ελπίδα της. Όμως η Παναγία μας φρόντιζε για όλους όσους έζησαν, ζουν και θα ζήσουν σ᾽ αυτά τα ευλογημένα και μαρτυρικά χώματα της ελληνικής Μακεδονίας. Πριν μισόν αιώνα σχεδόν, ο συναγερμός της έρευνας και ο συναγερμός της υποδοχής της Παναγίας Γουμένισσας έδειξε ολοκάθαρα πως ο τόπος εδώ κρατιέται σφιχτά από το χέρι της Παναγίας, ωσάν το παιδί που θέλει να κρατιέται από το χέρι το στοργικό της μητέρας του. Και μάλιστα σε χρόνια όπου διακινδυνεύονται στοιχειώδη φυσικά και ηθικά αγαθά, η ηθική και η αξιοπρέπεια, η θρησκευτικότητα και η ανθρωπιά, η ειρήνη και η επιβίωση, ακόμη και η υγεία!
(β. Ο άνθρωπος και η ζωντανή πίστη)
Η Παναγία βαστάζει και μας προσφέρει τον Υιό και Θεό Της.
Και η Εκκλησία ως εικόνα της Παναγίας βαστάζει και μας προσφέρει την παρουσία του Κυρίου και Θεού μας.
Αυτός μας έφτιαξε, μας λύτρωσε, μας χαρίζει τον εαυτό Του ως φάρμακο αθανασίας και μας προσφέρει σε κάθε θεία λειτουργία το αληθινό Σώμα και το Αίμά Του.
Ποιός τα συντελεί αυτά; Το Άγιο Πνεύμα που είναι η πνοή ζωής της Εκκλησίας. «Με το Άγιο Πνεύμα διατηρούνται στην ύπαρξη τα σύμπαντα. Υπάρχει πριν από όλα, γιατί είναι Θεός και Κύριος των πάντων, Φως απρόσιτο, Ζωή των πάντων».
(γ. Ναι στην προσοχή, όχι στην καταφρόνηση)
Η παγκόσμια κοινή γνώμη αγωνιά με τρόμο για την αντιμετώπιση του κοροναϊού. Πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί σύμφωνα με τις επίσημες κρατικές οδηγίες.
Όμως, υπάρχει ένα μέτρο και ένα όριο στην προσοχή μας αυτή.
Το μέτρο είναι η ανθρώπινη ατομική και συλλογική προσπάθεια περιφύλαξης. Από αγάπη για κάθε συνάνθρωπο, κατενώπιον του Θεού, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να λαμβάνουμε από πλευράς μας τα αναγκαία μέτρα. Η σωτηρία μας περνάει υποχρεωτικά από μια διπλή θύρα: “αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου ολοψύχως, και τον πλησίον σου ως σεαυτόν”. Ναι, λοιπόν, στα μέτρα προσοχής και περιφύλαξης, για τους άλλους πρώτα και για μας ύστερα και όλον τον κόσμο, όπως το δίδασκαν όλοι οι Πατέρες μας.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Δημήτριος από την πρώτη στιγμή συνέθεσε ένα ωραιότατο τροπάριο, εκφραστικό της θεομητορικής προστασίας και της ευλάβειας του λαού: «Μορφήν σου σεβασμίαν, Θεοτόκε Γουμένισσα, την ενθρονισθείσαν ενθάδε κατά χρέος γεραίρομεν· δεινών και γαρ οθνείων και πληγών σεισμού τε λυτουμένη μητρικώς τον λαόν σου, χαριτόδωρον εφαπλοίς, Παντάνασσα, την σην σκέπην. Δόξα τοις θαυμασίοις σου, αγνή· δόξα τη θεία σκέπη σου· δόξα τη προς ημάς προμηθεία, άχραντε». Έχει ταυτιστεί αυτό το περιεκτικό υμνολόγημα με την καρδιά και το στόμα των Γουμενισσιωτών, προκαλώντας ιερή ευφροσύνη στις διαθέσεις όλων, με τη βαθειά συναίσθηση της θεομητορικής προστασίας.
Κι εφέτος τελέστηκε μονοκλησιά, με προεξάρχοντα το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Δημήτριο και συμμετοχή του Καθηγουμένου της Μονής και Πρωτοσυγκέλλου αρχιμ. Αγαθαγγέλου Σφονδυλιά, ιερομονάχων από την Ι. Μονή Αγίου Ραφαήλ Γρίβας και το Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Γεωργίου και ιερείς που προςήλθαν στη λιτανεία μετά το πέρας των ενοριακών λειτουργιών σε γειτονικές ενορίες.
Παρέστησαν ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Κων. Σιωνίδης με Αντιδημάρχους κι Δημ. Συμβούλους και τον Πρόεδρο της Δ.Κ. Γουμένισσας κ. Αστ. Τάτση, ο Βουλευτής Κιλκίς κ. Γεώργιος Φραγγίδης, αντ/χης - εκπρόσωπος του Διοικητή της 33ης Μ/Κ Ταξιαρχίας, ο διευθυντής της Αστ. Διευθύνσεως Κιλκίς κ. Δημήτριος Χαραλαμπίδης, ο διοικητής του Α.Τ. Γουμένισσας κ. Αντώνιος Λιακόπουλος, με αστυνομικό άγημα, ο δασάρχης Παιονίας κ. Αντώνιος Τζάκος, ο διοικητής του Γ.Ν.Γουμένισσας κ. Ηλίας Ζάχαρης, ο διοικητής της Π.Υ. Γουμένισσας κ. Χρήστος Γκαντίδης, με στελέχη των αντίστοιχων Υπηρεσιών, μια εποφειλόμενη έκφραση ευλαβικής τιμής των τοπικών αρχών στις λειτουργικές δεήσεις (πέρα από την προσωπική του καθενός ευλαβική αναφορά στην Υπεραγία Θεοτόκο).
Τη λιτανεία συνόδευαν τα πασίγνωστα Χάλκινα της Γουμένισσας με ήχους προσαρμοσμένους στο λιτανευτικό κλίμα, ενώ τελέσθηκε εποφειλόμενη Δέηση για τους αστυνομικούς, οι προκάτοχοι των οποίων απεδύθησαν σε έντονες προσπάθειες που επιστέφθηκαν με επιτυχία ώστε να ανευρεθεί η κλαπείσα εικόνα προτού φυγαδευθεί στη Γερμανία. Ωσαύτως ανεπέμφθησαν Δεήσεις στην κεντρική πλατεία και την είσοδο της Ιεράς Μονής.
Ο Σεβασμιώτατος δεξιώθηκε το εκκλησιασθέν πλήρωμα καθώς και τους επωνύμους στην αίθουσα του Επισκοπείου.
Κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας αναγνώσθηκε από τον Καθηγούμενο εόρτιο μήνυμα του Μητροπολίτου, αφιερωμένο εισαγωγικά στην τοπική θεομητορική εορτή, αλλά και στην ποιμαντική απόκριση της Εκκλησίας απέναντι στην αγωνία του λαού για τον κορονοϊό. Στη σύντομη ανακεφαλαίωση του Μηνύματός του ο Σεβασμιώτατος, στο τέλος της θ. λειτουργίας, επανέλαβε το χρέος της προσοχής του καθενός υπέρ όλων, αλλά και τη δύναμη της πίστεως και της λειτουργικής κοινωνίας με το ζώντα Θεό με τον εκκλησιασμό και τη θεία μετάληψη.
Ποιμαντορικό μήνυμα εορτασμού και διδαχής
(η βεβαιότητα της πίστεως απέναντι στον πανικό)
(α. Στα 46 χρόνια μιας επετείου)
ΑΡΧΕΣ Μαρτίου του 1975 κάποιοι τόλμησαν να αποστερήσουν τη Γουμένισσα και την Παιονία από την πιο μεγάλη ελπίδα της. Όμως η Παναγία μας φρόντιζε για όλους όσους έζησαν, ζουν και θα ζήσουν σ᾽ αυτά τα ευλογημένα και μαρτυρικά χώματα της ελληνικής Μακεδονίας. Πριν μισόν αιώνα σχεδόν, ο συναγερμός της έρευνας και ο συναγερμός της υποδοχής της Παναγίας Γουμένισσας έδειξε ολοκάθαρα πως ο τόπος εδώ κρατιέται σφιχτά από το χέρι της Παναγίας, ωσάν το παιδί που θέλει να κρατιέται από το χέρι το στοργικό της μητέρας του. Και μάλιστα σε χρόνια όπου διακινδυνεύονται στοιχειώδη φυσικά και ηθικά αγαθά, η ηθική και η αξιοπρέπεια, η θρησκευτικότητα και η ανθρωπιά, η ειρήνη και η επιβίωση, ακόμη και η υγεία!
(β. Ο άνθρωπος και η ζωντανή πίστη)
Η Παναγία βαστάζει και μας προσφέρει τον Υιό και Θεό Της.
Και η Εκκλησία ως εικόνα της Παναγίας βαστάζει και μας προσφέρει την παρουσία του Κυρίου και Θεού μας.
Αυτός μας έφτιαξε, μας λύτρωσε, μας χαρίζει τον εαυτό Του ως φάρμακο αθανασίας και μας προσφέρει σε κάθε θεία λειτουργία το αληθινό Σώμα και το Αίμά Του.
Ποιός τα συντελεί αυτά; Το Άγιο Πνεύμα που είναι η πνοή ζωής της Εκκλησίας. «Με το Άγιο Πνεύμα διατηρούνται στην ύπαρξη τα σύμπαντα. Υπάρχει πριν από όλα, γιατί είναι Θεός και Κύριος των πάντων, Φως απρόσιτο, Ζωή των πάντων».
(γ. Ναι στην προσοχή, όχι στην καταφρόνηση)
Η παγκόσμια κοινή γνώμη αγωνιά με τρόμο για την αντιμετώπιση του κοροναϊού. Πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί σύμφωνα με τις επίσημες κρατικές οδηγίες.
Όμως, υπάρχει ένα μέτρο και ένα όριο στην προσοχή μας αυτή.
Το μέτρο είναι η ανθρώπινη ατομική και συλλογική προσπάθεια περιφύλαξης. Από αγάπη για κάθε συνάνθρωπο, κατενώπιον του Θεού, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να λαμβάνουμε από πλευράς μας τα αναγκαία μέτρα. Η σωτηρία μας περνάει υποχρεωτικά από μια διπλή θύρα: “αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου ολοψύχως, και τον πλησίον σου ως σεαυτόν”. Ναι, λοιπόν, στα μέτρα προσοχής και περιφύλαξης, για τους άλλους πρώτα και για μας ύστερα και όλον τον κόσμο, όπως το δίδασκαν όλοι οι Πατέρες μας.
Ο Καππαδόκης Μ. Βασίλειος στη μεγάλη πείνα μεριμνούσε να θρέψει τους πάντες, και τους χριστιανούς και τους εβραίους και τους ειδωλολάτρες. Ο νεότερος Καππαδόκης άγιος Αρσένιος γιάτρευε τους πάντες ανεξαρτήτως θρησκείας. Και ο ακόμη πιο νεότερος άγιος Παΐσιος προσευχόταν ολονυκτίς για όλες τις κατηγορίες όλων των κινδυνευόντων και πονεμένων. Ναι, λοιπόν, και πάλι ναι, στα μέτρα προσοχής και περιφύλαξης υπέρ όλων. Αυτή είναι η λογική της διπλής θύρας: αγαπήσεις τον Θεόν και τον πλησίον!
Όχι όμως στην καταφρόνηση του Θεού. Διότι θα μας πάρει, αν δεν μας πήρε, η κατηφόρα, σαν άτομα και σαν κοινωνία.
Το όριο είναι να μην φθάσουμε σε ασέβεια προς το μυστήριο της ζωντανής και ενεργού παρουσίας του Θεού. Ο Θεός μας εδημιούργησε και μας διακρατεί στην ύπαρξη, δεν δημιουργήσαμε εμείς το Θεό, ούτε δίνουμε εμείς ύπαρξη στο Θεό. Ο Θεός μας διακρατεί, δεν κρατάμε εμείς το Θεό. Ο Θεός μας ζωοποιεί, δεν ζωογονούμε εμείς το Θεό. Ο Θεός μας διαφυλάττει, δεν φυλάγουμε εμείς το Θεό. Κάθε μόριο της ψυχής και του σώματός μας κι εμάς ως μοναδική προσωπική έκφραση, Εκείνος θέλει και υπάρχουμε ανά πάσαν στιγμή. Μη φοβόμαστε. Κανένα μόριο της ύπαρξής μας και του σύμπαντος κόσμου δεν είναι απρονόητο.
(δ. Το διαρκές θαύμα της θείας κοινωνίας)
ΖΟΥΜΕ μέσα στην Πατρική Του πρόνοια. Αυτό το γεγονός είναι η αναπνοή και το καρδιοχτύπι και η λειτουργία της ζωής μας και η συνειδητότητα της ύπαρξής μας. Είναι το δώρο της δικής Του σχέσης με μας. Και το πιο σπουδαίο είναι ο ίδιος ο Χριστός μας, ο Υιός Του που έγινε δικός μας, άνθρωπος σαν εμάς για να μας ανεβάζει διαρκώς εκεί που ανέβασε τη δική μας ανθρώπινη φύση: στην κοινωνία της Αγίας Τριάδος. Αυτό λαχταρούμε με τη θεία λειτουργία και τη θεία κοινωνία. Είναι μια πρακτική 20 αιώνων πίστεως, που δοκιμάσθηκε σε διώξεις, σε φυλακές, σε μαρτύρια, σε αιώνες δουλείας.
Όμως, παρωθούμεθα συλλογικά μόνο στη λογική του σκληρού ατομισμού και στον παραλογισμό ενός συρμού, που λέγεται ολιγοπιστία. Πάσχουμε από νευρική ανορεξία περί το Θεό, που είναι η Τριαδική Προσωπική αέναη πηγή της ζωής μας.
Αποκρινόμαστε στην αγωνία όλων.
Όχι όμως στην καταφρόνηση του Θεού. Διότι θα μας πάρει, αν δεν μας πήρε, η κατηφόρα, σαν άτομα και σαν κοινωνία.
Το όριο είναι να μην φθάσουμε σε ασέβεια προς το μυστήριο της ζωντανής και ενεργού παρουσίας του Θεού. Ο Θεός μας εδημιούργησε και μας διακρατεί στην ύπαρξη, δεν δημιουργήσαμε εμείς το Θεό, ούτε δίνουμε εμείς ύπαρξη στο Θεό. Ο Θεός μας διακρατεί, δεν κρατάμε εμείς το Θεό. Ο Θεός μας ζωοποιεί, δεν ζωογονούμε εμείς το Θεό. Ο Θεός μας διαφυλάττει, δεν φυλάγουμε εμείς το Θεό. Κάθε μόριο της ψυχής και του σώματός μας κι εμάς ως μοναδική προσωπική έκφραση, Εκείνος θέλει και υπάρχουμε ανά πάσαν στιγμή. Μη φοβόμαστε. Κανένα μόριο της ύπαρξής μας και του σύμπαντος κόσμου δεν είναι απρονόητο.
(δ. Το διαρκές θαύμα της θείας κοινωνίας)
ΖΟΥΜΕ μέσα στην Πατρική Του πρόνοια. Αυτό το γεγονός είναι η αναπνοή και το καρδιοχτύπι και η λειτουργία της ζωής μας και η συνειδητότητα της ύπαρξής μας. Είναι το δώρο της δικής Του σχέσης με μας. Και το πιο σπουδαίο είναι ο ίδιος ο Χριστός μας, ο Υιός Του που έγινε δικός μας, άνθρωπος σαν εμάς για να μας ανεβάζει διαρκώς εκεί που ανέβασε τη δική μας ανθρώπινη φύση: στην κοινωνία της Αγίας Τριάδος. Αυτό λαχταρούμε με τη θεία λειτουργία και τη θεία κοινωνία. Είναι μια πρακτική 20 αιώνων πίστεως, που δοκιμάσθηκε σε διώξεις, σε φυλακές, σε μαρτύρια, σε αιώνες δουλείας.
Όμως, παρωθούμεθα συλλογικά μόνο στη λογική του σκληρού ατομισμού και στον παραλογισμό ενός συρμού, που λέγεται ολιγοπιστία. Πάσχουμε από νευρική ανορεξία περί το Θεό, που είναι η Τριαδική Προσωπική αέναη πηγή της ζωής μας.
Αποκρινόμαστε στην αγωνία όλων.
ΕΠΙ ΑΙΩΝΕΣ όλοι οι ορθόδοξοι ιερείς κοινωνούν πλήθη πιστών και στο τέλος “καταλύουν” όλο το Άγιο Ποτήριο. Κανείς πουθενά και ποτέ δεν αρρώστησε. Το ίδιο συμβαίνει και με την προσκύνηση ιερών λειψάνων, εικόνων, του τιμίου σταυρού, των λειτουργικών αντικειμένων. Και μάλιστα σεμεγάλες πανηγύρεις (σαν την Παναγία της Τήνου η τον άγιο Δημήτριο της Θεσσαλονίκης), όπουπροσέρχεται πλήθος πιστών, ακόμη και ασθενών.
Ούτε οι ιερείς ούτε οι προσκυνητέςπροσβλήθηκαν ποτέ από μεταδοτικές ιώσεις η άλλες χειρότερες ασθένειες. Ο ευλαβικός συνωστισμός σε τόσα προσκυνήματα της χώρας μας η και άλλων χωρών, για αιώνες, δεν συνέβαλε σε μετάδοση επιδημιών.
ΕΧΟΥΜΕ συγκεκριμένα περιστατικά με κληρικούς που λειτουργούσαν σε νοσοκομεία μεταδοτικών η λοιμωδών νοσημάτων, χωρίς προληπτικά μέτρα στη λειτουργική πρακτική: 2α) Στο φθισιατρείο “Σωτηρία” ο π. Παντελεήμων Φωστίνης κοινωνούσε τους πάντες με μία λαβίδα και με την ίδια λαβίδα κατέλυσε το υπόλοιπο της θείας κοινωνίας κατενώπιον ασθενών και νοσοκόμων. 2β) στο ίδιο νοσοκομείο με ασθενείς φυματικούς, λειτουργούσε ο παπα-Δημήτρης Παπαντώνης και μια μέρα κατέλυσε το υπόλοιπο του Αγίου Ποτηρίου εμπρός στην Ωραία Πύλη κι εκείνος, για να τον δει κατάπληκτος ένας γιατρός που αμφέβαλε. 2γ) στο νησάκι Σπιναλόγκα της Κρήτης επί 10 χρόνια έμενε μονίμως ο ιερομόναχος Χρύσανθος, λειτουργούσε, κοινωνούσε τους λεπρούς με την ίδια λαβίδα που χρησιμοποιούσε για τον εαυτό του, τους έδινε αντίδωρο προτείνοντας το χέρι του να το φιλήσουν, κατέλυε το υπόλοιπο του Αγίου Ποτηρίου [χωρίς καμιά μόλυνση από την τότε αθεράπευτη και μεταδοτική λέπρα]! 2δ) στην Αγία Βαρβάρα Αττικής στο λεπροκομείο, για χρόνια το ίδιο έπραττε ο αγιασμένος παπα-Ευμένιος Σαριδάκης χωρίς καμιά υποτροπή, κι ας εξομολογούσε και κοινωνούσε τόσους λεπρούς.
(δ. Λιτανείες αγ. λειψάνων και ιατρεία λοιμωδών επιδημιών)
ΕΧΟΥΜΕ συγκεκριμένα περιστατικά με κληρικούς που λειτουργούσαν σε νοσοκομεία μεταδοτικών η λοιμωδών νοσημάτων, χωρίς προληπτικά μέτρα στη λειτουργική πρακτική: 2α) Στο φθισιατρείο “Σωτηρία” ο π. Παντελεήμων Φωστίνης κοινωνούσε τους πάντες με μία λαβίδα και με την ίδια λαβίδα κατέλυσε το υπόλοιπο της θείας κοινωνίας κατενώπιον ασθενών και νοσοκόμων. 2β) στο ίδιο νοσοκομείο με ασθενείς φυματικούς, λειτουργούσε ο παπα-Δημήτρης Παπαντώνης και μια μέρα κατέλυσε το υπόλοιπο του Αγίου Ποτηρίου εμπρός στην Ωραία Πύλη κι εκείνος, για να τον δει κατάπληκτος ένας γιατρός που αμφέβαλε. 2γ) στο νησάκι Σπιναλόγκα της Κρήτης επί 10 χρόνια έμενε μονίμως ο ιερομόναχος Χρύσανθος, λειτουργούσε, κοινωνούσε τους λεπρούς με την ίδια λαβίδα που χρησιμοποιούσε για τον εαυτό του, τους έδινε αντίδωρο προτείνοντας το χέρι του να το φιλήσουν, κατέλυε το υπόλοιπο του Αγίου Ποτηρίου [χωρίς καμιά μόλυνση από την τότε αθεράπευτη και μεταδοτική λέπρα]! 2δ) στην Αγία Βαρβάρα Αττικής στο λεπροκομείο, για χρόνια το ίδιο έπραττε ο αγιασμένος παπα-Ευμένιος Σαριδάκης χωρίς καμιά υποτροπή, κι ας εξομολογούσε και κοινωνούσε τόσους λεπρούς.
(δ. Λιτανείες αγ. λειψάνων και ιατρεία λοιμωδών επιδημιών)
Έχουμε καταγραφές με θαυματουργικές θεραπείες από λοιμώδεις και θανατηφόρες επιδημίες, με λιτανείες και προσκυνήματα ιερών λειψάνων. Κατά την κοινή και την επιστημονική λογική ο συνωστισμός θα έπρεπε να προκαλούσε ταχύτατη επέκταση και επιδείνωση. Συνέβαινε το αντίθετο, με την αποθεραπεία του κόσμου: (Α) Θαύματα του αγίου Χαραλάμπους στο νομό Ηλείας από θανατηφόρες επιδημίες πανούκλας το 1756, το 1791 και το 1860, και από επιδημία γρίππης το 1918· και στη γειτονική Ζάκυνθο το 1728. (Β) Μέχρι σήμερα λιτανεύουν το άφθαρτο λείψανο του αγίου Σπυρίδωνος στην Κέρκυρα, την Κυριακή των Βαΐων που γλίτωσε το νησί από πανώλη που είχε προσβάλει όλη την Ευρώπη το 1629· τον λιτανεύουν το Μέγα Σάββατο που τους γλίτωσε από άλλο μεγάλο λοιμό· και την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου που τους γλίτωσε από δεύτερη επιδημία πανώλους το 1673. (3γ) Ο νεομάρτυρας Θεόδωρος ο Βυζάντιος έσωσε τη Μυτιλήνη το 1832 από φρικτή και θανατηφόρο επιδημία πανώλους, εμφανιζόμενος στον ύπνο του τότε πρωτοσυγκέλλου και μετέπειτα Οικουμενικού Πατριάρχη Καλλινίκου και ζήτησε να προσέλθουν όλοι οι χριστιανοί στη Μητρόπολη σε ολονυκτία και να λιτανεύσουν το κρυμμένο άφθαρτο λείψανό του στην πόλη. Το έπραξαν με αναγκαστική υποχώρηση των τουρκικών αρχών, και τότε μόνο σταμάτησε η θανατηφόρος επιδημία. Το 1936 ορίστηκε με Β.Δ. λιτανεία και επίσημη πανήγυρις για όλο το νησί. (3δ) Τέσσερις φορές μεταφέρθηκε η κάρα του αγίου Βησσαρίωνος από τη Θεσσαλία στη Ρουμανία, το 1730, το 1738, το 1792 και το 1798 για μαζικές λιτανείες, χαρίζοντας τη θεραπείααπό επιδημίες πανώλους σε χιλιάδες λαού. Το 1792 είχαν πεθάνει ήδη 90.000 πληθυσμού, καισταμάτησαν τα κρούσματα και γλίτωσε ο κόσμος με τη λιτανεία του Αγίου, χάρη σ᾽ εκείνη την πίστηπου μετακινεί όρη. Μέχρι σήμερα υπάρχουν παρεκκλήσια του Αγίου και ονομασία οδού στοΒουκουρέστι, τοιχογραφίες και φορητές εικόνες πάρα πολλές, όπως και συνήθεια ονοματοδοσίαςσε πολλά παιδιά.
Σε ένα εκπληκτικό βιβλίο του Καθηγητού Ηλία Βουλγαράκη (+) με τίτλο «Καθημερινές ιστορίες αγίων και αμαρτωλών στο Βυζάντιο» των εκδόσεων Μαΐστρος, αναφέρεται μια ιστορία ιεραποστολικής σημαντικής από τα χρόνια του αυτοκράτορα Μαυρικίου. Ο Πέρσης στρατηγός Βαράμ νίκησε τους Τούρκους επιδρομείς, καθαίρεσε το βασιλιά του Ορμίδα, ανέβασε το νεαρό του γιο Χοσρόη, αλλά σκόπευε κι αυτόν να τον καθαιρέσει, οπότε εκείνος κατέφυγε στο Μαυρίκιο και εξασφάλισε κοινή εκστρατεία κατά του διεκδικητή.
Νίκησαν το Βαράμ και αιχμαλώτισαν πολλούς. Στα μέτωπά τους εκείνοι οι Τούρκοι στρατιώτες είχαν το σημείο του σταυρού! Και όταν τους ρωτούσαν, έμαθαν πως εκμιμήθηκαν Βυζαντινούς εμπόρους που με το σημείο του Σταυρού απαλλάχθηκαν από επιδημία και το εφάρμοσαν κι εκείνοι ώστε να γλιτώσουν. Και σχολιάζει ο Καθηγητής: πόσες ιστορικές ταλαιπωρίες αιώνων θα είχαν αποτραπεί, αν οι Βυζαντινοί είχαν στείλει στα μέρη εκείνα ιεραποστόλους! Με το σημείο του Σταυρού αποθεραπεία από επιδημίες, ακόμη και αλλοπίστων! Αν αυτό δεν ήταν μια μαρτυρούμενη ιστορική πληροφορία, ίσως κάποιοι να αμφέβαλλαν. Όμως και μαρτυρείται και επισυνέβη και μας διδάσκει να μην είμαστε μικρόψυχοι απέναντι στα μεγαλεία της ζώσης πίστεως στο ζώντα Θεό, το Θεό των Πατέρων μας.
(ε. Η πιο καθαρή ορατή έκφραση της Εκκλησίας)
Ο Κύριος παρέδωσε στην Εκκλησία: να συγκροτείται ως σύναξη πιστών και να λατρεύει τον ζώντα Θεό με επίκεντρο τη θεία λειτουργία και τη θεία κοινωνία.
Όλοι οι ιεροί Ευαγγελιστές επιμένουν στην ουσία του μυστηρίου (Ματθ. 28: 26-28· Μαρκ. 14: 22-24· Λουκ. 22: 19-20). Και ο ευαγγελιστής Ιωάννης δίνει ξεκάθαρα την λειτουργική συνείδηση και πρακτική: «ο άρτος του Θεού εστιν ο καταβαίνων εκ του ουρανού και ζωήν διδούς τω κόσμω… εγώ ειμι ο άρτος της ζωής… ο τρώγων τούτον τον άρτον ζήσεται εις τον αιώνα» (Ιω. 6: 33-35· 6: 58).
Υπακοή στην εντολή του Χριστού: «αυτό να κάνετε και έτσι να με θυμάστε» (πρβλ. Λουκ. 22: 19)·«όπου είναι δύο η τρεις συναγμένοι στο όνομά μου, εκεί βρίσκομαι ανάμεσά τους» (Ματθ. 18:20). Λέει ο απόστολος Παύλος: «Οι πολλοί είμαστε ένα σώμα με το Χριστό, και ο καθένας μας είναι μέλος των άλλων» (Ρωμ. 12: 5).
Να ποιά είναι η πιο καθαρή ορατή έκφραση της Εκκλησίας: όλοι μαζί σαν ένα σώμα με μια κεφαλή σε σύναξη λατρευτική για τη θεία λειτουργία, τη θεία μετάληψη και τη διαρκή ενότητα με το Χριστό.
(ς. Ποιμαντική συγκατάβαση και ακλόνητη ενθεαστικότητα)
Είναι βέβαια ποιμαντική δεοντολογία να προστρέξει κανείς στα μέτρα του λαού. Ζούμε ανάμεσα στο λαό μας και στον κλήρό μας με το σήμερα μιας ελάχιστης πίστης, χωρίς θυσιαστική ομορφιά και δύναμη. Ο γιατρός δίνει φαρμακευτική αγωγή για την αρρώστια, δείχνει και την ομορφιά και πληρότητα της υγείας, ορίζει και τον τρόπο που κερδίζεται η υγεία.
Όχι. Δεν θα διαγράψουμε με μια μονοκοντυλιά την εμπειρική μας πίστη, της λειτουργικής ενότητας όλων, της λειτουργικής θείας κοινωνίας. Πως θα βάλουμε την ευλογία του Θεού και την παρουσία του Χριστού και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος σε δεύτερη μοίρα, δυσπιστίας και φοβίας και δισταγμών;
Τι λογής χριστιανοί είμαστε; Πόσο αποφασισμένοι να πιστεύουμε στο Θεό με εκείνη την πίστη που μετακινεί ακόμη και βουνά; Μήπως παραλογιζόταν η Εκκλησία τόσων αιώνων;
Σε τι θα εφαρμόζουμε τη λειτουργική προτροπή “της Παναγίας αχράντου… μετά πάντων των αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα”;
Συνηθίσαμε στις θρησκευτικές συσσωματώσεις, όχι “στην ενότητα της πίστεως και στην κοινωνία του Αγίου Πνεύματος”.
(ζ. Μεταξύ ομολογίας και φιλάδελφης μαρτυρίας)
Η λειτουργία είναι μυστήριο. Όμως, έχουμε πολλά περιστατικά ταπεινών και απλών λειτουργών, που ζούσαν αισθητά και ομολογούσαν την παρουσία του Χριστού στη θεία λειτουργία.
Για παράδειγμα, ο διορατικός παπα Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, όταν κοινωνούσε τους υποτακτικούς του, το έβλεπε ότι τους μετέδιδε σάρκα και αίμα! Ο αρχιμ. Εφραίμ ο Αριζονίτης ανέφερε δύο παρόμοια περιστατικά με εκπαιδευτικούς γυναίκες που αμφέβαλαν και όμως στη θεία λειτουργία έζησαν την φοβερή έκπληξη να τρώγουν σάρκα! Ο όσιος Ιάκωβος ο Τσαλίκης ―με τόσες αγγελοφάνειες και αγιοφάνειες στη θεία λειτουργία― είδε δει στην προσκομιδή αισθητά αίμα πάνω στο μάκτρο και το κατέγραψε ως σημείον.
(ε. Η πιο καθαρή ορατή έκφραση της Εκκλησίας)
Ο Κύριος παρέδωσε στην Εκκλησία: να συγκροτείται ως σύναξη πιστών και να λατρεύει τον ζώντα Θεό με επίκεντρο τη θεία λειτουργία και τη θεία κοινωνία.
Όλοι οι ιεροί Ευαγγελιστές επιμένουν στην ουσία του μυστηρίου (Ματθ. 28: 26-28· Μαρκ. 14: 22-24· Λουκ. 22: 19-20). Και ο ευαγγελιστής Ιωάννης δίνει ξεκάθαρα την λειτουργική συνείδηση και πρακτική: «ο άρτος του Θεού εστιν ο καταβαίνων εκ του ουρανού και ζωήν διδούς τω κόσμω… εγώ ειμι ο άρτος της ζωής… ο τρώγων τούτον τον άρτον ζήσεται εις τον αιώνα» (Ιω. 6: 33-35· 6: 58).
Υπακοή στην εντολή του Χριστού: «αυτό να κάνετε και έτσι να με θυμάστε» (πρβλ. Λουκ. 22: 19)·«όπου είναι δύο η τρεις συναγμένοι στο όνομά μου, εκεί βρίσκομαι ανάμεσά τους» (Ματθ. 18:20). Λέει ο απόστολος Παύλος: «Οι πολλοί είμαστε ένα σώμα με το Χριστό, και ο καθένας μας είναι μέλος των άλλων» (Ρωμ. 12: 5).
Να ποιά είναι η πιο καθαρή ορατή έκφραση της Εκκλησίας: όλοι μαζί σαν ένα σώμα με μια κεφαλή σε σύναξη λατρευτική για τη θεία λειτουργία, τη θεία μετάληψη και τη διαρκή ενότητα με το Χριστό.
(ς. Ποιμαντική συγκατάβαση και ακλόνητη ενθεαστικότητα)
Είναι βέβαια ποιμαντική δεοντολογία να προστρέξει κανείς στα μέτρα του λαού. Ζούμε ανάμεσα στο λαό μας και στον κλήρό μας με το σήμερα μιας ελάχιστης πίστης, χωρίς θυσιαστική ομορφιά και δύναμη. Ο γιατρός δίνει φαρμακευτική αγωγή για την αρρώστια, δείχνει και την ομορφιά και πληρότητα της υγείας, ορίζει και τον τρόπο που κερδίζεται η υγεία.
Όχι. Δεν θα διαγράψουμε με μια μονοκοντυλιά την εμπειρική μας πίστη, της λειτουργικής ενότητας όλων, της λειτουργικής θείας κοινωνίας. Πως θα βάλουμε την ευλογία του Θεού και την παρουσία του Χριστού και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος σε δεύτερη μοίρα, δυσπιστίας και φοβίας και δισταγμών;
Τι λογής χριστιανοί είμαστε; Πόσο αποφασισμένοι να πιστεύουμε στο Θεό με εκείνη την πίστη που μετακινεί ακόμη και βουνά; Μήπως παραλογιζόταν η Εκκλησία τόσων αιώνων;
Σε τι θα εφαρμόζουμε τη λειτουργική προτροπή “της Παναγίας αχράντου… μετά πάντων των αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα”;
Συνηθίσαμε στις θρησκευτικές συσσωματώσεις, όχι “στην ενότητα της πίστεως και στην κοινωνία του Αγίου Πνεύματος”.
(ζ. Μεταξύ ομολογίας και φιλάδελφης μαρτυρίας)
Η λειτουργία είναι μυστήριο. Όμως, έχουμε πολλά περιστατικά ταπεινών και απλών λειτουργών, που ζούσαν αισθητά και ομολογούσαν την παρουσία του Χριστού στη θεία λειτουργία.
Για παράδειγμα, ο διορατικός παπα Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, όταν κοινωνούσε τους υποτακτικούς του, το έβλεπε ότι τους μετέδιδε σάρκα και αίμα! Ο αρχιμ. Εφραίμ ο Αριζονίτης ανέφερε δύο παρόμοια περιστατικά με εκπαιδευτικούς γυναίκες που αμφέβαλαν και όμως στη θεία λειτουργία έζησαν την φοβερή έκπληξη να τρώγουν σάρκα! Ο όσιος Ιάκωβος ο Τσαλίκης ―με τόσες αγγελοφάνειες και αγιοφάνειες στη θεία λειτουργία― είδε δει στην προσκομιδή αισθητά αίμα πάνω στο μάκτρο και το κατέγραψε ως σημείον.
Ο γενικός αρχιερατικός της Ύδρας π. Ακίνδυνος Δαρδανός δημοσίευσε με λεπτομέρειες ότι στις 7.1.2018 είδε στο αντιμήνσιο κηλίδες πολλές αισθητού αίματος, και συγκλονισμένος το ανακοίνωσε στο εκκλησίασμα! Πάμπολλα ανάλογα περιστατικά καταγράφονται στο βιβλίο «Μαρτυρίες κατά τη θεία λειτουργία» του π. Στεφάνου Αναγνωστόπουλου (Πειραιάς 2018). Και πόσα ακόμη διασώζονται σε συναξάρια και προσκυνηματικά βιβλία!
Διελθών από τη βαβυλωνιακή κάμινο της Λάρισας ―ο Θεός οίδε― έμαθα να μαθητεύω στην οδύνη, αλλά και αναζήτησα να ζω ολοτελώς και μόνο το λειτουργικό μυστήριο, διότι είναι το άπαν της θείας μεθέξεως και η ανακεφαλαίωση της εκκλησιαστικής ζωής και προσφοράς. Στη δολιχοδρομία της επισκοπικής μου διακονίας, σταδιακά κατέφευγα προς τον μόνον δυνάμενον σώσαι και προσήγγισα θεατά σημεία συγκαταβάσεως της αληθούς παρουσίας του Εσφαγμένου Αρνίου στο λειτουργημένο Άγιο Αμνό εντός του αγίου Ποτηρίου. Δείγματα παρουσιάζω, για να πεισθούν οι αδελφοί μας ότι το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου είναι ζωή και ζωοποιεί εν Πνεύματι.
Διελθών από τη βαβυλωνιακή κάμινο της Λάρισας ―ο Θεός οίδε― έμαθα να μαθητεύω στην οδύνη, αλλά και αναζήτησα να ζω ολοτελώς και μόνο το λειτουργικό μυστήριο, διότι είναι το άπαν της θείας μεθέξεως και η ανακεφαλαίωση της εκκλησιαστικής ζωής και προσφοράς. Στη δολιχοδρομία της επισκοπικής μου διακονίας, σταδιακά κατέφευγα προς τον μόνον δυνάμενον σώσαι και προσήγγισα θεατά σημεία συγκαταβάσεως της αληθούς παρουσίας του Εσφαγμένου Αρνίου στο λειτουργημένο Άγιο Αμνό εντός του αγίου Ποτηρίου. Δείγματα παρουσιάζω, για να πεισθούν οι αδελφοί μας ότι το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου είναι ζωή και ζωοποιεί εν Πνεύματι.
Και να μη φοβούνται να προσέρχονται εν μετανοία και εξομολογήσει στη θεία μετάληψη. Αρκετοί Αρχιερείς προσκεκλημένοι να τιμήσουν με την παρουσία τους τις λατρευτικές συνάξεις της Παναγίας Γουμένισσας, αλλά και των τιμωμένων Αγίων της επαρχίας μας. Κατά την επίσκεψή τους ευμοίρησαν, καθώς και πλείστοι όσοι κληρικοί και προσκυνητές να δουν σημεία της αισθητής συγκαταβάσεως του Θεού μέσα στο Άγιο Ποτήριο, που θαυμαστώνουν το έλεός Του, για μας τους αμαρτωλούς, που καταγράφηκαν με ηλεκτρονική εικονοληψία. Μια διαδρομή 20 αιώνων λειτουργικής πρακτικής αυτό διαλαλούν.
Το “έρχου και ίδε” ισχύει για κάθε καλοπροαίρετο.
Τον ζωοδότη Χριστό επικαλούμεθα ως μόνο “Σωτήρα, Λυτρωτήν και Ευεργέτην” για όλους τους αδελφούς μας.
Το “έρχου και ίδε” ισχύει για κάθε καλοπροαίρετο.
Τον ζωοδότη Χριστό επικαλούμεθα ως μόνο “Σωτήρα, Λυτρωτήν και Ευεργέτην” για όλους τους αδελφούς μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.