Ημέρα Μνήμης του Μακεδονικού Αγώνα στο Ίσωμα Κιλκίς, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο "Καπετάν Ράμναλης", την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2017.
Ομιλία Ευάγγελου Μαυρογόνατου στην εκδήλωση
Σεβαστοί Πατέρες.
Κυρίες και Κύριοι προσκεκλημένοι.
Αγαπητοί συγγενείς και συγχωριανοί του Καπετάν - Ράμναλη.
Επιτρέψτε μου πριν αναφερθώ στην σημερινή εκδήλωση μνήμης, να ευχαριστήσω θερμώς το Δ.Σ. του Πολιτιστικού σας Συλλόγου, που με προσκάλεσε για δεύτερη συνεχή χρονιά να ομιλήσω για τον συντοπίτισσας Μακεδονομάχο Καπετάν Ράμναλη, και το για Έπος του Μακεδονικού Αγώνα.
Σήμερα αποτελεί πραγματικότητα ό, τι μόνο οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι κρατούν τις παραδόσεις και τις μεταλαμπαδεύουν στις νέες γενιές, αφού δυστυχώς το Κράτος πλέον τις έχει απαξιώσει. Συνεπώς ας συγχαρούμε όλοι μας το Δ.Σ. του Ισώματος που το επιβεβαιώνουν, με την διοργάνωση αυτή, που έχει γίνει πλέον θεσμός.
Ξεφυλλίζοντας κανείς την Ελληνική Ιστορία θα διαπιστώσει ότι πάντα οι Έλληνες αγωνίστηκαν ενάντια σε ισχυρότερους εχθρούς. Και πάντα νικούσαν, έστω πέφτοντας κι ο τελευταίος.
Αξίζει να σημειωθεί ό,τι στο διάβα της μακραίωνης Ιστορίας μας, όλοι οι αγώνες μας ήταν πάντα αμυντικοί και απελευθερωτικοί, ουδέποτε επεκτατικοί.
Οι Μακεδόνες από τα μυθικά χρόνια μέχρι την κατάκτησή τους από τους Ρωμαίους (146πχ) παρέμειναν προσηλωμένοι στα ιστορικά πεπρωμένα του Ελληνισμού. Η Μακεδονία αποτέλεσε το προπύργιο άμυνας της ελληνικής φυλής στο βορρά. Ο ιστορικός Πολύβιος περιγράφει την ιστορική αποστολή των Μακεδόνων: «Ποιαν και πόσον μεγάλην τιμήν πρέπει να λάβουν οι Μακεδόνες, οι οποίοι το μεγαλύτερον διάστημα της ζωής των δεν παύουν να πολεμούν προς τους βαρβάρους δια την ασφάλειαν των Ελλήνων;» Αυτά για τους βάρβαρους, που αμφισβητούν την Ελληνικότητα της Μακεδονίας μας.
Όπως λέει ο ποιητής: «οι νεκροί μας όταν τους λησμονούμε τότε μόνο πεθαίνουν».
Σήμερα παρευρισκόμαστε σε αυτή την εκδήλωση μνήμης αφιερωμένη στον Μακεδονικό Αγώνα και στον Μακεδονομάχο Καπετάν – Ράμναλη, αποτίνουμε φόρο τιμής όχι μόνο στο πρόσωπό του αλλά σε όλους όσους συνέβαλαν καθ΄ οιονδήποτε τρόπο στο Έπος αυτό. Παραλλήλως, η παρουσία μας σηματοδοτεί ό,τι όντως δεν ξεχνούμε του Ήρωες μας.
Είναι επιβεβλημένο, παρόλο που η βιογραφία και η δράση του Καπετάν Ράμναλη είναι γνωστή, σε εσάς τους συγγενείς και συγχωριανούς του αλλά και σε πολλούς από τους παρευρισκόμενους, να αναφερθώ εν συντομία σε αυτή.
Ο Καπετάν - Ράμναλης, κατά κόσμον Ιωάννης Βίλλιογλου, γεννήθηκε το 1885 σε αυτό εδώ το χωριό το Ίσωμα με την παλαιά ονομασία Ραύνα. Πατέρας του ήταν ο Δημήτριος Βίλλιογλου και μητέρα του η Δόμνα (Δομνίτσα). Σε ηλικία 17 ετών οι γονείς του και ένας θείος του δολοφονήθηκαν από Βούλγαρους κομιτατζήδες.
Το φθινόπωρο του 1904 ο Ράμναλης βρισκόταν στις Σέρρες. Εκεί είχε προκληθεί μεγάλη αναστάτωση στην ελληνική κοινότητα της πόλης, καθώς ένας έμπορος είχε νοικιάσει τμήμα του σπιτιού του στο βουλγαρικό κομιτάτο για να χρησιμοποιηθεί ως σχολείο. Ως απάντηση, ο νεαρός τότε, Ράμναλης μαχαίρωσε θανάσιμα τον έμπορο και κατέφυγε στη Θεσσαλονίκη.
Ομιλία Ευάγγελου Μαυρογόνατου στην εκδήλωση
Σεβαστοί Πατέρες.
Κυρίες και Κύριοι προσκεκλημένοι.
Αγαπητοί συγγενείς και συγχωριανοί του Καπετάν - Ράμναλη.
Επιτρέψτε μου πριν αναφερθώ στην σημερινή εκδήλωση μνήμης, να ευχαριστήσω θερμώς το Δ.Σ. του Πολιτιστικού σας Συλλόγου, που με προσκάλεσε για δεύτερη συνεχή χρονιά να ομιλήσω για τον συντοπίτισσας Μακεδονομάχο Καπετάν Ράμναλη, και το για Έπος του Μακεδονικού Αγώνα.
Σήμερα αποτελεί πραγματικότητα ό, τι μόνο οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι κρατούν τις παραδόσεις και τις μεταλαμπαδεύουν στις νέες γενιές, αφού δυστυχώς το Κράτος πλέον τις έχει απαξιώσει. Συνεπώς ας συγχαρούμε όλοι μας το Δ.Σ. του Ισώματος που το επιβεβαιώνουν, με την διοργάνωση αυτή, που έχει γίνει πλέον θεσμός.
Ξεφυλλίζοντας κανείς την Ελληνική Ιστορία θα διαπιστώσει ότι πάντα οι Έλληνες αγωνίστηκαν ενάντια σε ισχυρότερους εχθρούς. Και πάντα νικούσαν, έστω πέφτοντας κι ο τελευταίος.
Αξίζει να σημειωθεί ό,τι στο διάβα της μακραίωνης Ιστορίας μας, όλοι οι αγώνες μας ήταν πάντα αμυντικοί και απελευθερωτικοί, ουδέποτε επεκτατικοί.
Οι Μακεδόνες από τα μυθικά χρόνια μέχρι την κατάκτησή τους από τους Ρωμαίους (146πχ) παρέμειναν προσηλωμένοι στα ιστορικά πεπρωμένα του Ελληνισμού. Η Μακεδονία αποτέλεσε το προπύργιο άμυνας της ελληνικής φυλής στο βορρά. Ο ιστορικός Πολύβιος περιγράφει την ιστορική αποστολή των Μακεδόνων: «Ποιαν και πόσον μεγάλην τιμήν πρέπει να λάβουν οι Μακεδόνες, οι οποίοι το μεγαλύτερον διάστημα της ζωής των δεν παύουν να πολεμούν προς τους βαρβάρους δια την ασφάλειαν των Ελλήνων;» Αυτά για τους βάρβαρους, που αμφισβητούν την Ελληνικότητα της Μακεδονίας μας.
Όπως λέει ο ποιητής: «οι νεκροί μας όταν τους λησμονούμε τότε μόνο πεθαίνουν».
Σήμερα παρευρισκόμαστε σε αυτή την εκδήλωση μνήμης αφιερωμένη στον Μακεδονικό Αγώνα και στον Μακεδονομάχο Καπετάν – Ράμναλη, αποτίνουμε φόρο τιμής όχι μόνο στο πρόσωπό του αλλά σε όλους όσους συνέβαλαν καθ΄ οιονδήποτε τρόπο στο Έπος αυτό. Παραλλήλως, η παρουσία μας σηματοδοτεί ό,τι όντως δεν ξεχνούμε του Ήρωες μας.
Είναι επιβεβλημένο, παρόλο που η βιογραφία και η δράση του Καπετάν Ράμναλη είναι γνωστή, σε εσάς τους συγγενείς και συγχωριανούς του αλλά και σε πολλούς από τους παρευρισκόμενους, να αναφερθώ εν συντομία σε αυτή.
Ο Καπετάν - Ράμναλης, κατά κόσμον Ιωάννης Βίλλιογλου, γεννήθηκε το 1885 σε αυτό εδώ το χωριό το Ίσωμα με την παλαιά ονομασία Ραύνα. Πατέρας του ήταν ο Δημήτριος Βίλλιογλου και μητέρα του η Δόμνα (Δομνίτσα). Σε ηλικία 17 ετών οι γονείς του και ένας θείος του δολοφονήθηκαν από Βούλγαρους κομιτατζήδες.
Το φθινόπωρο του 1904 ο Ράμναλης βρισκόταν στις Σέρρες. Εκεί είχε προκληθεί μεγάλη αναστάτωση στην ελληνική κοινότητα της πόλης, καθώς ένας έμπορος είχε νοικιάσει τμήμα του σπιτιού του στο βουλγαρικό κομιτάτο για να χρησιμοποιηθεί ως σχολείο. Ως απάντηση, ο νεαρός τότε, Ράμναλης μαχαίρωσε θανάσιμα τον έμπορο και κατέφυγε στη Θεσσαλονίκη.
Εκεί, βρήκε άσυλο στο ελληνικό προξενείο, ζητώντας να ενταχθεί σε κάποιο ένοπλο σώμα. Αρχικά, τοποθετήθηκε την Άνοιξη του 1905 ως οπλίτης στο σώμα του Ιωάννη Σακεραλλόπουλου (Ζήρια) που δρούσε στην Καλίδρια Κιλκίς και είχε ως κρησφύγετο και ορμητήριο τα εδάφη του ντόπιου γαιοκτήμονα Χαρίση. Λίγο καιρό αργότερα, το σώμα αυτό έγινε αντιληπτό από τις οθωμανικές αρχές και μετά από συμπλοκή διαλύθηκε με την πλειοψηφία των ανταρτών να σκοτώνονται ή να αιχμαλωτίζονται. Ελάχιστοι διέφυγαν τη σύλληψη, μεταξύ των οποίων και ο Γιάννης Ράμναλης που μεταμφιεσμένος σε χωρικό επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη.
Το ίδιο έτος, με εντολή του Κέντρου Θεσσαλονίκης, συγκρότησε ολιγομελές ένοπλο σώμα που έδρασε στις περιοχές Λαγκαδά, και Λαχανά. Ο Ράμναλης και οι άνδρες του, με την κάλυψη της αγροτικής ιδιότητας, πραγματοποιούσαν συχνά νυχτερινές επιδρομές κατά βουλγαρικών στόχων. Με την τακτική αυτή, κατάφεραν να εξοντώσουν αρκετούς ένοπλους καθώς και επιφανείς άοπλους υποστηρικτές του βουλγαρικού κομιτάτου.
Το ίδιο έτος, με εντολή του Κέντρου Θεσσαλονίκης, συγκρότησε ολιγομελές ένοπλο σώμα που έδρασε στις περιοχές Λαγκαδά, και Λαχανά. Ο Ράμναλης και οι άνδρες του, με την κάλυψη της αγροτικής ιδιότητας, πραγματοποιούσαν συχνά νυχτερινές επιδρομές κατά βουλγαρικών στόχων. Με την τακτική αυτή, κατάφεραν να εξοντώσουν αρκετούς ένοπλους καθώς και επιφανείς άοπλους υποστηρικτές του βουλγαρικού κομιτάτου.
Παράλληλα, το 1907 προσέβαλλαν επιτυχώς την Ζάροβα, που ήταν σημαντικό κέντρο των Βούλγαρων ενόπλων της περιοχής ενώ τον Αύγουστο του 1908, ο Ράμναλης απέφυγε δολοφονική απόπειρα εναντίον του στην ίδια τοποθεσία. Συν τοις άλλοις, η δράση του Ράμναλη προκάλεσε και τη φυγή του Τούρκου λήσταρχου Χαλίλ Τσαούς από την περιοχή.
Το 1908 με την επανάσταση των Νεότουρκων και τη χορήγηση γενικής αμνηστίας, ο Γιάννης Ράμναλης παρέδωσε τα όπλα, αλλά μετά από μικρό διάστημα, όταν οι Νεότουρκοι ξεκίνησαν διωγμούς κατά των Ελλήνων, φυγαδεύτηκε στην Αθήνα. Εκεί, τελείωσε το Σχολαρχείο και προσπάθησε να εγγραφεί στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Το 1912 διέκοψε τις σπουδές του, επέστρεψε και ανασυγκρότησε το σώμα του λαμβάνοντας μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους πολεμώντας κατά των οθωμανικών και βουλγαρικών στρατευμάτων.
Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας, το ελληνικό κράτος παραχώρησε στον Ιωάννη Ράμναλη, αγροτική έκταση στα Λαγκαδίκια Θεσσαλονίκης, όπου και εγκαταστάθηκε. Έκανε οικογένεια και απέκτησε ένα γιο, το Δημήτριο και μια κόρη, τη Δόμνα. Απέκτησε μεγάλη περιουσία από την εκμετάλλευση των γαιών με αποτέλεσμα να γίνει στόχος ληστών. Την 5η Δεκεμβρίου 1923, δέχτηκε επίθεση από συμμορία ληστών του Τζατζά ή του Σαλικουρτζή και κατά τη διάρκεια της συμπλοκής τραυματίστηκε θανάσιμα.
Εκτός από την ανεγερθείσα προτομή του στο σημείο αυτό τη γενέτειρά του, το όνομά του δόθηκε και σε Στρατόπεδο στον Λαγκαδά (Στρατόπεδο Ράμναλη).
Όμως, όπως προανέφερα, η σημερινή εκδήλωση, παράλληλα με την εκδήλωση μνήμης του, η ημέρα είναι αφιερωμένη και στο Έπος του Μακεδονικού Αγώνα, για το οποίο θα αναφερθώ συνοπτικώς.
Φέτος λοιπόν συμπληρώνονται 113 χρόνια από την έναρξή του και 105 χρόνια από την απελευθέρωση της σημερινής Μακεδονίας μας.
Ο Μακεδονικός Αγώνας πρωτίστως πλαισιώθηκε από τους γηγενείς Έλληνες της Μακεδονίας το 1903 και ξεκίνησε το 1904, από την περιοχή της Καστοριάς (ειδικότερα από την Κορέστεια αναφέρεται επίσης και ως Κορέστια ή Κορέστιο) και περί το τέλος του είχε επεκταθεί σ΄ όλη τη σημερινή Μακεδονία μέχρι και των περιοχών του Μοναστηρίου, Γευγελής, Δοϊράνης, Στρώμνιτσας, Μελενίκου, Γιαννιτσών, Ναούσης, Εδέσσης, Κιλκίς, Σερρών, Δράμας κλπ.
Το Έπος του Μακεδονικού Αγώνα θα μείνει στη μνήμη των περισσοτέρων ως ένας ανορθόδοξος πόλεμος ελληνικών και βουλγαρικών ενόπλων σωμάτων μέσα στην τουρκική επικράτεια.
Ο αγώνας διήρκησε σχεδόν πέντε χρόνια και πήρε τέλος το 1908, όταν θεσπίστηκε το τουρκικό σύνταγμα με το κίνημα των Νεοτούρκων. Σ' αυτό το χρονικό διάστημα, δύο ήταν οι κυριότεροι εχθροί του ελληνικού στοιχείου: οι Βούλγαροι κομιτατζήδες και οι Τούρκοι σωβινιστές.
Παρά τον διμέτωπο αγώνα, εναντίον Βουλγάρων και Τούρκων, τα ελληνικά σώματα κατόρθωσαν σταδιακά να περιορίσουν τα βουλγαρικά ερείσματα και ν' αποκαταστήσουν την εθνολογική ισορροπία.
Ιδιαίτερα σκληρός ήταν ο αγώνας στην ελώδη λίμνη των Γιαννιτσών, σημείο στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο των οδικών αρτηριών, ενώ πολυάριθμες και φονικότατες μάχες έγιναν στα βουνά της δυτικής Μακεδονίας για την τελική επικράτηση σε διαφιλονικούμενα σλαβόφωνα χωριά.
Είναι γεγονός, ότι ποτέ οι Έλληνες δεν υπολόγισαν θυσίες, προκειμένου να γλιτώσει η Μακεδονία από τους Βουλγάρους, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν κάθε μέσο, προκειμένου να την κάνουν Βουλγαρική και να δημιουργήσουν και πάλι τη Μεγάλη Βουλγαρία, αυτή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, με πρόσβαση στο Αιγαίο από Θεσσαλονίκη και Καβάλα.
Η τακτική τους αυτή, αφύπνισε τους Έλληνες, πάρα πολλοί από όλα τα μέρη της Ελλάδος, έτρεξαν εθελοντές, για να βοηθήσουν τους Έλληνες Μακεδόνες στο σκληρό και άνισο αγώνα τους. Προσήλθαν εθελοντές ακόμα και από τις αλύτρωτες πατρίδες, Μικρά Ασία, Κύπρο, Βόρειο Ήπειρο, Δωδεκάνησα, που περίμεναν και εκείνες τη σειρά τους για ελευθερία και την ένωσή τους με την Μητέρα Ελλάδα.
Αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού άφησαν την θέση τους και έσπευσαν εκεί, ως επικεφαλής αντάρτικων ομάδων, με τα ψευδώνυμα Καπετάν - Άγρας, Καπετάν – Νικηφόρος, Καπετάν – Βάρδας, Καπετάν – Ακρίτας και τόσοι ακόμα επώνυμοι και ανώνυμοι, έχυσαν το αίμα τους ή έδωσαν την ζωή τους για την Πατρίδα και την Ελευθερία.
Ο πρώτος Αρχηγός και πρωτομάρτυρας του οργανωμένου αντάρτικου σώματος από την ελεύθερή Ελλάδα στην Μακεδονία ήταν ο Παύλος Μελάς. Ως γνωστόν, ήταν αξιωματικός του πυροβολικού και γαμπρός από αδελφή του Ίωνα Δραγούμη. Έλαβε μέρος στον ατυχή πόλεμο του 1897 και μπήκε μυστικά για πρώτη φορά στη Μακεδονία τον Φεβρουάριο του 1904, μαζί με τον Κοντούλη, τον Παπούλα και τον Γεώργιο Κολοκοτρώνη (εγγονό του Γέρου του Μοριά), ο οποίος ως Λοχαγός σκοτώθηκε στη μάχη της Κρέσνας την 12η Ιουλίου 1913.
Για δεύτερη λοιπόν φορά ο Παύλος Μελάς επέστρεψε τον Ιούλιο, ως δήθεν ζωέμπορος με το όνομα Πέτρος Δέδες.
Για τρίτη και τελευταία φορά πέρασε τα σύνορα από τη μεριά της Κοζάνης στις 27 Αυγούστου του 1904 με σώμα 35 ανδρών από Μακεδόνες, Κρητικούς, Λάκωνες κλπ., ως αρχηγός των Σωμάτων Μοναστηρίου – Καστοριάς. Έδρασε με το ψευδώνυμο καπετάν Μίκης Ζέζας, σύνθεση των ονομάτων των παιδιών του. Ο θάνατός του από τουρκικό βόλι στη Στάτιστα Καστοριάς -το σημερινό Μελά- στις 13 Οκτωβρίου του 1904, συντάραξε τους Πανέλληνες και τον έκανε ήρωα και σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα.
Ο Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης μια μεγάλη επίσης μορφή του Μακεδονικού Αγώνα έλεγε σε γνωστό του: «Όπου να ‘ναι φτάνουν από κάτω και Ελληνικά σώματα. Κρητικοί και Μανιάτες. Θα δεις κάθε κλαδί και παλικάρι». Και πραγματικά δεν διαψεύσθηκε ο μάρτυρας Ιεράρχης, αφού ακολούθησαν άλλα αντάρτικα σώματα, που η παρουσία τους και η δράση τους εμψύχωνε τους Έλληνες Μακεδόνες.
Είναι αναρίθμητες οι πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας Μητροπολιτών, Ιερομένων, Αρχηγών και οπλαρχηγών των ελληνικών σωμάτων, στο μακροχρόνιο και σκληρό εκείνο αγώνα.
Δεν φτάνουν αλήθεια χίλιες σελίδες για ν’ απαριθμήσει κανείς τα ονόματα και τη δράση, τόσο των γηγενών όσο και των εθελοντών αγωνιστών, στα χώματα της Μακεδονίας μας.
Ο Μακεδονικός Αγώνας έλαβε τέλος με την επανάσταση και το σύνταγμα των Νεότουρκων το 1908 βάζοντας τέρμα στην αντιπαράθεση. Οι ανεπαίσθητες παραχωρήσεις στους πληθυσμούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αντικαταστάθηκαν γρήγορα από ανελέητη τρομοκρατία. Ειδικά στη Μακεδονία, πήρε τη μορφή ενός άγριου ξεκαθαρίσματος και των Βουλγάρων και των Ελλήνων.
Όμως αυτός δεν σταμάτησε, συνεχίστηκε με εκπαιδευτικά μέσα, καθώς οι πρωτοβουλίες πέρασαν στην εκκλησία και στα επίσημα κρατικά όργανα. Ανοίχτηκαν εκατοντάδες σχολεία ελληνικά, βουλγαρικά, σερβικά και τουρκικά. Μέσα από αυτά, κάθε πλευρά προσπαθούσε να περάσει το δικό της μήνυμα. Μέχρι το 1912.
Με την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων στις 5 Οκτωβρίου 1912 οι Μακεδονομάχοι πήραν πάλι τα όπλα και συμμετείχαν σε αυτούς. Συγκρότησαν και πάλι τα τμήματά τους τα οποία εντάχθηκαν στον τακτικό στρατό μιας και ήταν γνώστες του εδάφους αλλά και του ανορθόδοξου πολέμου. Προέβαιναν σε αναγνωρίσεις και δολιοφθορές και επέφεραν σοβαρά πλήγματα σε Βούλγαρους και Τούρκους, ήταν ουσιαστικά οι πρόδρομοι των σημερινών Ειδικών Δυνάμεων. Τους αποκαλούσαν μάλιστα προσκόπους (καμία σχέση βεβαίως με τους σημερινούς).
Όπως προανέφερα στην βιογραφία του Καπετάν Ράμναλη, έλαβε και αυτός μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και η συνεισφορά του ήταν σημαντικότατη αφού στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο καθυστέρησε τα Βουλγαρικά Στρατεύματα στο Δερβένι και τους απέτρεψε να εισέλθουν πρώτοι στη Θεσσαλονίκη, δίδοντας έτσι χρόνο να γίνουν οι τριήμερες συνομιλίες μεταξύ του Ταξίν Πασά και του Διαδόχου Κωνσταντίνου στο χωριό «Τόψιν» στη σημερινή Γέφυρα Θεσσαλονίκης και να παραδοθεί αυτή στους Έλληνες την 26η Οκτωβρίου 1912, ανήμερα εορτασμού του Πολιούχου της, Αγίου Δημητρίου.
Ο αγώνας του Καπετάν Γιάννη Ράμναλη δεν σταματά εδώ, διότι σύντομα αρχίζει ο δεύτερος βαλκανικός πόλεμος και την παραμονή του πολέμου λαμβάνει μέρος στον αγώνα για ξεκαθάρισμα της Αγίας Σοφίας της Θεσσαλονίκης από τους Βούλγαρους που είχαν έρθει δόλια, τάχα για ξεκούραση. Γνωρίζοντας τη βουλγαρική γλώσσα έδρασε αστραπιαία, ξεκαθαρίζοντας τις σκοπιές του βουλγαρικού στρατού.
Στις 17 Ιουνίου 1913 πρώτος μπαίνει με την ομάδα του στον Λαγκαδά και βοηθά με οποιονδήποτε τρόπο τον ελληνικό στρατό στη μάχη του Λαχανά και της Νιγρίτας.
Όμως το Έπος του Μακεδονικού Αγώνα αλλά και το Έπος των Βαλκανικών Πολέμων δυστυχώς επισκιάστηκαν επί πολλά χρόνια από τα μετέπειτα δραματικά γεγονότα της Πατρίδος μας. Δηλαδή την Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία ξεκίνησε με όραμα τους Βαλκανικούς Πολέμους και κατέληξε σε καταστροφή, από την επάρατη αρρώστια μας την διχόνοια. Καθώς επίσης από τους δύο παγκόσμιους πολέμους που συντάραξαν την ανθρωπότητα, την μαύρη κατοχή του ΄40 και μετέπειτα από τον εμφύλιο σπαραγμό.
Ακούγεται, λέγεται και γράφεται πολλές φορές, πως η ιστορία επαναλαμβάνεται. Το σωστό είναι πως δεν επαναλαμβάνεται η ιστορία, απλώς οι άνθρωποι επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη.
Να επισημάνω ότι, πριν η Μακεδονία περιέλθει οριστικά στην αγκαλιά της Μητέρας της Ελλάδος, ταλανιζόταν από τις δολοπλοκίες και τις ασχημονίες των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, που την προόριζαν για την Βουλγαρία. Όπως συμβαίνει στις μέρες μας, έτσι και πριν από την απελευθέρωσή της από τον Ελληνικό Στρατό, η Μακεδονία μας, είχε καταντήσει διπλωματικό παίγνιο των ισχυρών της γης. Κινδύνευε να αποκοπεί από τον εθνικό κορμό.
Σήμερα, και έναν αιώνα μετά από την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας, δυστυχώς οι βόρειοι γείτονές μας καπηλεύονται ανερυθρίαστα την ελληνικότητα του όρου Μακεδονία.
Ας αποτελέσει η σημερινή εκδήλωση μνήμης, αφιερωμένη στον Μακεδονικό Αγώνα και στον Καπετάν - Ράμναλη, φόρο τιμής και σε όλους τους ήρωες που έπεσαν υπέρ Πατρίδος, έφυγαν από το πρόσκαιρο παρόν και μπήκαν στον ανέσπερο κόσμο της δόξας, παραλλήλως δε να τους δώσουμε μια υπόσχεση, πως όσο ζούμε θα κρατούμε πάντα αναμμένο το καντήλι της μνήμης τους και θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε πάνω στα δικά τους ιδανικά «ποτέ από το χρέος μη κινούντες ».
Σεβαστέ Πατέρα, Κυρίες και Κύριοι. Σήμερα που η Πατρίδα μας ταλανίζεται από μια διαφορετική μορφή πολέμου, επιβάλλεται να βλέπει ο ένας τον άλλον μας με αγάπη. Να αφήσουμε στην άκρη τις διχόνοιες και τα μίση, γιατί όλοι μας αποτελούμε μόρια ενός συνόλου, και όλοι είμαστε απαραίτητοι στο έργο της προκοπής αυτής της χώρας. Επιβάλλεται κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή να ζούμε και να αγωνιζόμαστε για την ΕΛΛΑΔΑ. Και όπως μας λέει και ο Θουκυδίδης: «Οι καιροί ου Μενετοί» δηλαδή: «οι καιροί [οι ευκαιρίες] δεν περιμένουν».
Ειδικότερα, εμείς που γεννηθήκαμε ή εγκατασταθήκαμε μόνιμα στον ηρωικό αυτό τόπο του Ν. Κιλκίς, έχουμε διπλή υποχρέωση να τιμούμε τις εκδηλώσεις μνήμης, όχι μόνο γιατί το απαιτούν οι καιροί, αλλά κυρίως οι 8828, που έπεσαν στη τριήμερη και φονικότερη μάχη της ένδοξης Ιστορίας των Ελλήνων, αυτή του Κιλκίς, στις 19 με 21 Ιουνίου το 1913.
Κλείνοντας την ομιλία μου, καλώ όλες και όλους σας να στείλουμε ένα μήνυμα, από αυτό εδώ το ακριτικό χωριό του Ηρωικού μας Κιλκίς και γενέτειρα του Καπετάν – Ράμναλη, το Ίσωμα, προς όλους όσους αμφισβητούν την Ελληνικότητα της Μακεδονίας μας, και να μη ξεχνάμε και τον εξ Ανατολών επιδρομέα και κατακτητή, ό,τι αυτή ήταν και θα είναι πάντα ΕΛΛΑΔΑ και η ΕΛΛΑΔΑ θα ανήκει πάντα και μόνο στους ΕΛΛΗΝΕΣ.
ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ.
ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΕ ΚΑΠΕΤΑΝ - ΡΑΜΝΑΛΗ!
Σας ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!
Το 1908 με την επανάσταση των Νεότουρκων και τη χορήγηση γενικής αμνηστίας, ο Γιάννης Ράμναλης παρέδωσε τα όπλα, αλλά μετά από μικρό διάστημα, όταν οι Νεότουρκοι ξεκίνησαν διωγμούς κατά των Ελλήνων, φυγαδεύτηκε στην Αθήνα. Εκεί, τελείωσε το Σχολαρχείο και προσπάθησε να εγγραφεί στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Το 1912 διέκοψε τις σπουδές του, επέστρεψε και ανασυγκρότησε το σώμα του λαμβάνοντας μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους πολεμώντας κατά των οθωμανικών και βουλγαρικών στρατευμάτων.
Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας, το ελληνικό κράτος παραχώρησε στον Ιωάννη Ράμναλη, αγροτική έκταση στα Λαγκαδίκια Θεσσαλονίκης, όπου και εγκαταστάθηκε. Έκανε οικογένεια και απέκτησε ένα γιο, το Δημήτριο και μια κόρη, τη Δόμνα. Απέκτησε μεγάλη περιουσία από την εκμετάλλευση των γαιών με αποτέλεσμα να γίνει στόχος ληστών. Την 5η Δεκεμβρίου 1923, δέχτηκε επίθεση από συμμορία ληστών του Τζατζά ή του Σαλικουρτζή και κατά τη διάρκεια της συμπλοκής τραυματίστηκε θανάσιμα.
Εκτός από την ανεγερθείσα προτομή του στο σημείο αυτό τη γενέτειρά του, το όνομά του δόθηκε και σε Στρατόπεδο στον Λαγκαδά (Στρατόπεδο Ράμναλη).
Όμως, όπως προανέφερα, η σημερινή εκδήλωση, παράλληλα με την εκδήλωση μνήμης του, η ημέρα είναι αφιερωμένη και στο Έπος του Μακεδονικού Αγώνα, για το οποίο θα αναφερθώ συνοπτικώς.
Φέτος λοιπόν συμπληρώνονται 113 χρόνια από την έναρξή του και 105 χρόνια από την απελευθέρωση της σημερινής Μακεδονίας μας.
Ο Μακεδονικός Αγώνας πρωτίστως πλαισιώθηκε από τους γηγενείς Έλληνες της Μακεδονίας το 1903 και ξεκίνησε το 1904, από την περιοχή της Καστοριάς (ειδικότερα από την Κορέστεια αναφέρεται επίσης και ως Κορέστια ή Κορέστιο) και περί το τέλος του είχε επεκταθεί σ΄ όλη τη σημερινή Μακεδονία μέχρι και των περιοχών του Μοναστηρίου, Γευγελής, Δοϊράνης, Στρώμνιτσας, Μελενίκου, Γιαννιτσών, Ναούσης, Εδέσσης, Κιλκίς, Σερρών, Δράμας κλπ.
Το Έπος του Μακεδονικού Αγώνα θα μείνει στη μνήμη των περισσοτέρων ως ένας ανορθόδοξος πόλεμος ελληνικών και βουλγαρικών ενόπλων σωμάτων μέσα στην τουρκική επικράτεια.
Ο αγώνας διήρκησε σχεδόν πέντε χρόνια και πήρε τέλος το 1908, όταν θεσπίστηκε το τουρκικό σύνταγμα με το κίνημα των Νεοτούρκων. Σ' αυτό το χρονικό διάστημα, δύο ήταν οι κυριότεροι εχθροί του ελληνικού στοιχείου: οι Βούλγαροι κομιτατζήδες και οι Τούρκοι σωβινιστές.
Παρά τον διμέτωπο αγώνα, εναντίον Βουλγάρων και Τούρκων, τα ελληνικά σώματα κατόρθωσαν σταδιακά να περιορίσουν τα βουλγαρικά ερείσματα και ν' αποκαταστήσουν την εθνολογική ισορροπία.
Ιδιαίτερα σκληρός ήταν ο αγώνας στην ελώδη λίμνη των Γιαννιτσών, σημείο στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο των οδικών αρτηριών, ενώ πολυάριθμες και φονικότατες μάχες έγιναν στα βουνά της δυτικής Μακεδονίας για την τελική επικράτηση σε διαφιλονικούμενα σλαβόφωνα χωριά.
Είναι γεγονός, ότι ποτέ οι Έλληνες δεν υπολόγισαν θυσίες, προκειμένου να γλιτώσει η Μακεδονία από τους Βουλγάρους, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν κάθε μέσο, προκειμένου να την κάνουν Βουλγαρική και να δημιουργήσουν και πάλι τη Μεγάλη Βουλγαρία, αυτή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, με πρόσβαση στο Αιγαίο από Θεσσαλονίκη και Καβάλα.
Η τακτική τους αυτή, αφύπνισε τους Έλληνες, πάρα πολλοί από όλα τα μέρη της Ελλάδος, έτρεξαν εθελοντές, για να βοηθήσουν τους Έλληνες Μακεδόνες στο σκληρό και άνισο αγώνα τους. Προσήλθαν εθελοντές ακόμα και από τις αλύτρωτες πατρίδες, Μικρά Ασία, Κύπρο, Βόρειο Ήπειρο, Δωδεκάνησα, που περίμεναν και εκείνες τη σειρά τους για ελευθερία και την ένωσή τους με την Μητέρα Ελλάδα.
Αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού άφησαν την θέση τους και έσπευσαν εκεί, ως επικεφαλής αντάρτικων ομάδων, με τα ψευδώνυμα Καπετάν - Άγρας, Καπετάν – Νικηφόρος, Καπετάν – Βάρδας, Καπετάν – Ακρίτας και τόσοι ακόμα επώνυμοι και ανώνυμοι, έχυσαν το αίμα τους ή έδωσαν την ζωή τους για την Πατρίδα και την Ελευθερία.
Ο πρώτος Αρχηγός και πρωτομάρτυρας του οργανωμένου αντάρτικου σώματος από την ελεύθερή Ελλάδα στην Μακεδονία ήταν ο Παύλος Μελάς. Ως γνωστόν, ήταν αξιωματικός του πυροβολικού και γαμπρός από αδελφή του Ίωνα Δραγούμη. Έλαβε μέρος στον ατυχή πόλεμο του 1897 και μπήκε μυστικά για πρώτη φορά στη Μακεδονία τον Φεβρουάριο του 1904, μαζί με τον Κοντούλη, τον Παπούλα και τον Γεώργιο Κολοκοτρώνη (εγγονό του Γέρου του Μοριά), ο οποίος ως Λοχαγός σκοτώθηκε στη μάχη της Κρέσνας την 12η Ιουλίου 1913.
Για δεύτερη λοιπόν φορά ο Παύλος Μελάς επέστρεψε τον Ιούλιο, ως δήθεν ζωέμπορος με το όνομα Πέτρος Δέδες.
Για τρίτη και τελευταία φορά πέρασε τα σύνορα από τη μεριά της Κοζάνης στις 27 Αυγούστου του 1904 με σώμα 35 ανδρών από Μακεδόνες, Κρητικούς, Λάκωνες κλπ., ως αρχηγός των Σωμάτων Μοναστηρίου – Καστοριάς. Έδρασε με το ψευδώνυμο καπετάν Μίκης Ζέζας, σύνθεση των ονομάτων των παιδιών του. Ο θάνατός του από τουρκικό βόλι στη Στάτιστα Καστοριάς -το σημερινό Μελά- στις 13 Οκτωβρίου του 1904, συντάραξε τους Πανέλληνες και τον έκανε ήρωα και σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα.
Ο Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης μια μεγάλη επίσης μορφή του Μακεδονικού Αγώνα έλεγε σε γνωστό του: «Όπου να ‘ναι φτάνουν από κάτω και Ελληνικά σώματα. Κρητικοί και Μανιάτες. Θα δεις κάθε κλαδί και παλικάρι». Και πραγματικά δεν διαψεύσθηκε ο μάρτυρας Ιεράρχης, αφού ακολούθησαν άλλα αντάρτικα σώματα, που η παρουσία τους και η δράση τους εμψύχωνε τους Έλληνες Μακεδόνες.
Είναι αναρίθμητες οι πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας Μητροπολιτών, Ιερομένων, Αρχηγών και οπλαρχηγών των ελληνικών σωμάτων, στο μακροχρόνιο και σκληρό εκείνο αγώνα.
Δεν φτάνουν αλήθεια χίλιες σελίδες για ν’ απαριθμήσει κανείς τα ονόματα και τη δράση, τόσο των γηγενών όσο και των εθελοντών αγωνιστών, στα χώματα της Μακεδονίας μας.
Ο Μακεδονικός Αγώνας έλαβε τέλος με την επανάσταση και το σύνταγμα των Νεότουρκων το 1908 βάζοντας τέρμα στην αντιπαράθεση. Οι ανεπαίσθητες παραχωρήσεις στους πληθυσμούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αντικαταστάθηκαν γρήγορα από ανελέητη τρομοκρατία. Ειδικά στη Μακεδονία, πήρε τη μορφή ενός άγριου ξεκαθαρίσματος και των Βουλγάρων και των Ελλήνων.
Όμως αυτός δεν σταμάτησε, συνεχίστηκε με εκπαιδευτικά μέσα, καθώς οι πρωτοβουλίες πέρασαν στην εκκλησία και στα επίσημα κρατικά όργανα. Ανοίχτηκαν εκατοντάδες σχολεία ελληνικά, βουλγαρικά, σερβικά και τουρκικά. Μέσα από αυτά, κάθε πλευρά προσπαθούσε να περάσει το δικό της μήνυμα. Μέχρι το 1912.
Με την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων στις 5 Οκτωβρίου 1912 οι Μακεδονομάχοι πήραν πάλι τα όπλα και συμμετείχαν σε αυτούς. Συγκρότησαν και πάλι τα τμήματά τους τα οποία εντάχθηκαν στον τακτικό στρατό μιας και ήταν γνώστες του εδάφους αλλά και του ανορθόδοξου πολέμου. Προέβαιναν σε αναγνωρίσεις και δολιοφθορές και επέφεραν σοβαρά πλήγματα σε Βούλγαρους και Τούρκους, ήταν ουσιαστικά οι πρόδρομοι των σημερινών Ειδικών Δυνάμεων. Τους αποκαλούσαν μάλιστα προσκόπους (καμία σχέση βεβαίως με τους σημερινούς).
Όπως προανέφερα στην βιογραφία του Καπετάν Ράμναλη, έλαβε και αυτός μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και η συνεισφορά του ήταν σημαντικότατη αφού στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο καθυστέρησε τα Βουλγαρικά Στρατεύματα στο Δερβένι και τους απέτρεψε να εισέλθουν πρώτοι στη Θεσσαλονίκη, δίδοντας έτσι χρόνο να γίνουν οι τριήμερες συνομιλίες μεταξύ του Ταξίν Πασά και του Διαδόχου Κωνσταντίνου στο χωριό «Τόψιν» στη σημερινή Γέφυρα Θεσσαλονίκης και να παραδοθεί αυτή στους Έλληνες την 26η Οκτωβρίου 1912, ανήμερα εορτασμού του Πολιούχου της, Αγίου Δημητρίου.
Ο αγώνας του Καπετάν Γιάννη Ράμναλη δεν σταματά εδώ, διότι σύντομα αρχίζει ο δεύτερος βαλκανικός πόλεμος και την παραμονή του πολέμου λαμβάνει μέρος στον αγώνα για ξεκαθάρισμα της Αγίας Σοφίας της Θεσσαλονίκης από τους Βούλγαρους που είχαν έρθει δόλια, τάχα για ξεκούραση. Γνωρίζοντας τη βουλγαρική γλώσσα έδρασε αστραπιαία, ξεκαθαρίζοντας τις σκοπιές του βουλγαρικού στρατού.
Στις 17 Ιουνίου 1913 πρώτος μπαίνει με την ομάδα του στον Λαγκαδά και βοηθά με οποιονδήποτε τρόπο τον ελληνικό στρατό στη μάχη του Λαχανά και της Νιγρίτας.
Όμως το Έπος του Μακεδονικού Αγώνα αλλά και το Έπος των Βαλκανικών Πολέμων δυστυχώς επισκιάστηκαν επί πολλά χρόνια από τα μετέπειτα δραματικά γεγονότα της Πατρίδος μας. Δηλαδή την Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία ξεκίνησε με όραμα τους Βαλκανικούς Πολέμους και κατέληξε σε καταστροφή, από την επάρατη αρρώστια μας την διχόνοια. Καθώς επίσης από τους δύο παγκόσμιους πολέμους που συντάραξαν την ανθρωπότητα, την μαύρη κατοχή του ΄40 και μετέπειτα από τον εμφύλιο σπαραγμό.
Ακούγεται, λέγεται και γράφεται πολλές φορές, πως η ιστορία επαναλαμβάνεται. Το σωστό είναι πως δεν επαναλαμβάνεται η ιστορία, απλώς οι άνθρωποι επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη.
Να επισημάνω ότι, πριν η Μακεδονία περιέλθει οριστικά στην αγκαλιά της Μητέρας της Ελλάδος, ταλανιζόταν από τις δολοπλοκίες και τις ασχημονίες των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, που την προόριζαν για την Βουλγαρία. Όπως συμβαίνει στις μέρες μας, έτσι και πριν από την απελευθέρωσή της από τον Ελληνικό Στρατό, η Μακεδονία μας, είχε καταντήσει διπλωματικό παίγνιο των ισχυρών της γης. Κινδύνευε να αποκοπεί από τον εθνικό κορμό.
Σήμερα, και έναν αιώνα μετά από την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας, δυστυχώς οι βόρειοι γείτονές μας καπηλεύονται ανερυθρίαστα την ελληνικότητα του όρου Μακεδονία.
Ας αποτελέσει η σημερινή εκδήλωση μνήμης, αφιερωμένη στον Μακεδονικό Αγώνα και στον Καπετάν - Ράμναλη, φόρο τιμής και σε όλους τους ήρωες που έπεσαν υπέρ Πατρίδος, έφυγαν από το πρόσκαιρο παρόν και μπήκαν στον ανέσπερο κόσμο της δόξας, παραλλήλως δε να τους δώσουμε μια υπόσχεση, πως όσο ζούμε θα κρατούμε πάντα αναμμένο το καντήλι της μνήμης τους και θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε πάνω στα δικά τους ιδανικά «ποτέ από το χρέος μη κινούντες ».
Σεβαστέ Πατέρα, Κυρίες και Κύριοι. Σήμερα που η Πατρίδα μας ταλανίζεται από μια διαφορετική μορφή πολέμου, επιβάλλεται να βλέπει ο ένας τον άλλον μας με αγάπη. Να αφήσουμε στην άκρη τις διχόνοιες και τα μίση, γιατί όλοι μας αποτελούμε μόρια ενός συνόλου, και όλοι είμαστε απαραίτητοι στο έργο της προκοπής αυτής της χώρας. Επιβάλλεται κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή να ζούμε και να αγωνιζόμαστε για την ΕΛΛΑΔΑ. Και όπως μας λέει και ο Θουκυδίδης: «Οι καιροί ου Μενετοί» δηλαδή: «οι καιροί [οι ευκαιρίες] δεν περιμένουν».
Ειδικότερα, εμείς που γεννηθήκαμε ή εγκατασταθήκαμε μόνιμα στον ηρωικό αυτό τόπο του Ν. Κιλκίς, έχουμε διπλή υποχρέωση να τιμούμε τις εκδηλώσεις μνήμης, όχι μόνο γιατί το απαιτούν οι καιροί, αλλά κυρίως οι 8828, που έπεσαν στη τριήμερη και φονικότερη μάχη της ένδοξης Ιστορίας των Ελλήνων, αυτή του Κιλκίς, στις 19 με 21 Ιουνίου το 1913.
Κλείνοντας την ομιλία μου, καλώ όλες και όλους σας να στείλουμε ένα μήνυμα, από αυτό εδώ το ακριτικό χωριό του Ηρωικού μας Κιλκίς και γενέτειρα του Καπετάν – Ράμναλη, το Ίσωμα, προς όλους όσους αμφισβητούν την Ελληνικότητα της Μακεδονίας μας, και να μη ξεχνάμε και τον εξ Ανατολών επιδρομέα και κατακτητή, ό,τι αυτή ήταν και θα είναι πάντα ΕΛΛΑΔΑ και η ΕΛΛΑΔΑ θα ανήκει πάντα και μόνο στους ΕΛΛΗΝΕΣ.
ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ.
ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΕ ΚΑΠΕΤΑΝ - ΡΑΜΝΑΛΗ!
Σας ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.