Καλά και σήμερα - Το χρονικό του καρκίνου στο δικό της στήθος

Γράφει η Χαρούλα Καραμπίδου

Σοφία Νικολαΐδου: Για μένα αυτό το βιβλίο είναι ανταπόκριση από το μέτωπο. Είναι το πολεμικό μου ανακοινωθέν.

Η Σοφία Νικολαΐδου,  κοίταξε τον καρκίνο κατάμουτρα.  Τον φώναξε με το όνομα του και τον ξόρκισε με τη δύναμη των λέξεων.  Δεν είπε ούτε μια στιγμή «γιατί σε μένα». Δε θύμωσε, δε στάθηκε μοιρολατρικά απέναντι στις καταστάσεις.  Δεν υπήρχε χρόνος για τέτοιες μικροπρέπειες. Ο καρκίνος ήταν εκεί και έπρεπε να τον νικήσει. Τα περιθώρια συγκεκριμένα. 

Χρονοδιάγραμμα που δε σήκωνε μεταβολές. Στρέφεις την ενέργειά σου στα ουσιώδη και πρακτικά. Αυτά που  δε θέλεις απλώς να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα θανάτου αλλά να την εκμηδενίσουν. Γιατί η ζωή είναι ωραία και έχει γεύση γλυκιά. Η ζωή είναι απρόβλεπτη και μερικές φορές της αρέσει να μας τη φέρνει από εκεί που δεν το περιμένουμε. Η ζωή είναι  μικρή για να χάνουμε χρόνο και ακόμα πιο μικρή για να είναι θλιβερή.

Η παρουσίαση του βιβλίου «Καλά και σήμερα. Το χρονικό του καρκίνου στο δικό μου στήθος» ήταν ένα μάθημα ζωής. Για όλους εμάς που θεωρούμε την υγεία δεδομένη και κατασπαταλιώμαστε στα μικρά και ασήμαντα, λες και κάποιος μας έταξε πως θα ζήσουμε αιώνια. Σε εμάς του αλαζόνες που γκρινιάζουμε για τη φαγούρα στο λαιμό. Σε εμάς τους αγνώμονες που ξεχνάμε να ευχαριστήσουμε το σύμπαν που είμαστε καλά και σήμερα.

Καλά και σήμερα. Ένα χρονικό της ασθένειας.  Ένα ημερολόγιο από την πρώτη στιγμή της διάγνωσης. Τρίτη  22 Σεπτεμβρίου 2014-Τρίτη 24 Μαρτίου 2015. Η συγγραφέας μας κάνει κοινωνούς των γεγονότων. Είμαστε παρόντες. Στην εγχείρηση, στη μαστεκτομή, στις χημειοθεραπείες, στον πόνο, στην αγωνία, στα νεύρα. Μαζί της, στις βόλτες στην παραλία, στο σινεμά, στο Χολομώντα. Εκεί και ο Σάκης. Το παιδί. Οι φίλες. 

Η υγρασία που τρυπάει και ο ήλιος που επουλώνει.

Πλάι της στην παρουσίαση η φίλη, ηρωίδα του βιβλίου, Φωτούλα Καραλίδου. Μιλά  με λόγια  καρδιάς για την αεικίνητη, εργατική  Σοφία που είναι ταγμένη στη δημιουργία, στην οικογένεια, στους φίλους, στη ζωή. Για την ενέργεια και  το χαμόγελό της. 

«…είναι ένα κράμα μάστορα και αρχιτέκτονα που παντρεύει εμπειρία, τη βιωμένη γνώση, με την ορθολογική επεξεργασία(...) Η έκθεση του εαυτού σου και του προβλήματός σου θέλει σίγουρα κότσια».  Ο λόγος της έχει μια πραότητα που σε γαληνεύει. Τελικά τέτοιους ανθρώπους θέλεις  στα δύσκολα.

Την καρδιά της μας άνοιξε  και η  Έφη Ναβροζίδου.  Νομίζω πως είναι η πρώτη φορά που μιλά δημόσια για τον δικό της καρκίνο. Για την Έφη το βιβλίο είναι μια δικαίωση. Δικαίωση γι’ αυτούς που βρέθηκαν στην ίδια πλευρά της όχθης. Δικαίωση για αυτούς που έζησαν στο πετσί τους τα γραφειοκρατικά εμπόδια και τα κακώς κείμενα τους εθνικού συστήματος υγείας. 

Ο καρκίνος όπως και ο θάνατος δεν είναι ταξική υπόθεση. Η θεραπεία του όμως φέρει πολλές ταξικές ανισότητες. Δικαίωση γιατί όπως οι λέξεις, έτσι και οι νότες δεν την πρόδωσαν. «Κάθε μέρα είναι ένα πολύτιμο δώρο. Κάθε ξημέρωμα μια ενδιαφέρουσα αρχή. Διαλέγω να ζω κάθε μέρα. Χαίρομαι  για όσα έχω, όσα μου δίνονται και όσα διεκδικώ».

Η Σοφία Νικολαΐδου  καταθέτει ψυχή. Μιλά απροκάλυπτα και θαρραλέα. Μαστόρισσα η ίδια των λέξεων, όχι μόνο δεν τις φοβάται αλλά  είναι η παρηγοριά και η γιατρειά της. Λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Καρκίνος. Χημειοθεραπεία. Φάρμακα. Φλέβες. Πόνος. Αξιοπρέπεια. Θηλυκότητα.  «Εκείνες τις ημέρες, το γεγονός ότι φρόντιζα την εμφάνισή μου με έκανε να νιώθω περισσότερο άνθρωπος. Ένα κραγιόν, ένα μολύβι για τα φρύδια μπορούσε να μου φτιάξει τη μέρα».

 Για τη Σοφία ήταν η πιο φυσική κίνηση στον κόσμο να γράφει το βιβλίο την ώρα που συνέβαιναν τα γεγονότα, όντας μέσα  και χωρίς να αφήνει απόσταση από αυτά. Ήταν ο δικός της τρόπος να αντιμετωπίζει τη  ζωή. «…το γράψιμο μου έδωσε το ερμηνευτικό σχήμα και μου επέτρεψε, σε όλη αυτή τη φάση της τρικυμίας, να καθορίσω εγώ την καθημερινότητα μου, με έναν τρόπο που ήξερα και τον είχα επιλέξει (…) Ήταν ένας τσαμπουκάς στη αρρώστια. Έκανα αυτό που ξέρω να κάνω καλύτερα(… )Για μένα αυτό το βιβλίο είναι ανταπόκριση από το μέτωπο. Είναι το πολεμικό μου ανακοινωθέν…»

Μας παρουσιάζει απλά μαθήματα  χημειοθεραπείας. Τα πιο σκληρά και ανεξίτηλα. «Όταν έχεις δει το βαθύ σκοτάδι, το φως μετά είναι εκτυφλωτικό. Είναι πόλεμος με το σώμα. Μπαίνει ο γιατρός με μια βόμβα ναπάλμ στο χέρι και την πετάει στο σώμα σου. Καίγονται τα ξερά καίγονται και τα χλωρά». Έχασε, κέρδισε, έμαθε. « Δεν υπάρχει πιο άδικο, πιο απάνθρωπο πράγμα να χρησιμοποιούμε νούμερα όταν πρόκειται για ανθρώπους»  τονίζει. Μπορεί να μην έγινε πιο δυνατός αλλά σίγουρα έγινε πιο χαρούμενος άνθρωπος. Η ζωή δίνει και παίρνει.

Αν ξεκινούσε να γράφει σήμερα το βιβλίο; Όχι, απαντά με σιγουριά, δε θα το έγραφε ποτέ. Περνάει εμμονές με λέξεις και υπάρχουν κάποιες που δεν πάει το χέρι της να τις γράψει. Σαν συγγραφέας και αναγνώστρια έχει εκλεκτικές συγγένειες και αντιπάθειες. Βιβλία που λατρεύει και άλλα που είναι αφόρητα ή απλώς ξένα.  Για τη Σοφία δεν υπάρχουν βαρετά θέματα. Όλα μπορούν στη λογοτεχνία να γίνουν ενδιαφέροντα. 

Η Σοφία Νικολαΐδου γράφει άμεσα, κοφτά χωρίς περιττά τερτίπια και λογοτεχνικά ευρήματα εντυπωσιασμού.

Στο σπίτι χωρίς παιδί. Πρέπει να μείνει μακριά μου δυο μέρες γιατί ακτινοβολώ. Επιτέλους, σεξ. Προσεκτικά και με άγχος. (Μην πιάσεις εδώ, μην ακουμπήσεις εκεί.) Παρά τα όσα μας έμαθαν οι ταινίες και τα βιβλία, δεν υπάρχει πιο ακομπλάριστο, ωμό, αναλγητικό σεξ από το συζυγικό. Ο καρκίνος του μαστού πυροβολεί τη γυναικεία μου υπόσταση· αφαιρεί στήθος μαλλιά. Το σεξ είναι η πιο βαθιά επιστροφή στην κανονικότητα. Το σώμα λειτουργεί· θέλει, ζητάει παίρνει.  (Καλά και σήμερα. Το χρονικό του καρκίνου στο δικό μου στήθος  σελ. 133 Εκδόσεις  ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ)

Τη  Σοφία Νικολαΐδου  προσκάλεσε το καλλιτεχνικό και πολιτιστικό σύνολο «Η ΠΟΛΙΣ». Η παρουσίαση έγινε στη αίθουσα της Πολιτιστικής Εταιρείας Εκπαιδευτικών Ν. Κιλκίς την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου. Με τη συγγραφέα συνομίλησαν η φιλόλογος – διδάκτωρ κοινωνικής ανθρωπολογίας Φωτούλα Καραλίδου και η εκπαιδευτικός Έφη Ναβροζίδου.

Δείτε την ολόκληρη την παρουσίαση μαγνητοσκοπημένη ΕΔΩ

* ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΓΝΩΜΗΣ

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Facebook

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Twitter

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Pinterest

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Google+

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Dailymotion

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Youtube