Η αναγκαιότητα λειτουργίας των Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων

Γράφει η Σωτηρία Καρολίδου
Υπεύθυνη Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων

Μια σημαντική διάσταση στη μελέτη για την ποιότητα της εκπαίδευσης είναι η αποτίμηση της διαδικασίας διασφάλισης της ποιότητας, της διαδικασίας δηλαδή παρακολούθησης και υποστήριξης της υλοποίησης των στόχων της εκπαίδευσης.

Μια αποτελεσματική προσπάθεια διασφάλισης της ποιότητας που προϋποθέτει το συντονισμό και την ισόρροπη αλληλεπίδραση μεταξύ των δομών του εκπαιδευτικού συστήματος, έτσι ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν μια εκπαιδευτική επιλογή, θα μπορούσε να αποτελεί, εν μέρει, η εφαρμογή του προγράμματος του «Κοινωνικού Σχολείου» στους μαθητές των σχολείων της χώρας (Υ.ΠΑΙ.Θ, 01-10-2014). 

Οι δεκατέσσερις (14) διακριτοί θεματικοί άξονες παρέμβασης του εν λόγω προγράμματος (Διατροφή/Ευ-ζην, Άθληση, Ενημέρωση και πρόληψη για μολυσματικές ασθένειες, Διαδίκτυο, Αντιμετώπιση και Πρόληψη του χουλιγκανισμού, Πρόληψη ατυχημάτων, Αισθητική Αγωγή, Ολυμπισμός και Κοινωνία, Σεξουαλική Αγωγή, Ρατσισμός και Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ναρκωτικά, Αλκοόλ, Κάπνισμα, Σχολικός Εκφοβισμός) ενισχύουν την προαγωγή της υγείας και της ποιότητας της ζωής των μαθητών και της σχολικής κοινότητας, μέσα από το σχεδιασμό και την ανάπτυξη δράσεων οι οποίες υλοποιούνται με την ενεργό συμμετοχή μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων (187363/ΓΔ4/19-11-2014/ΥΠΑΙΘ: Σκοπός, Πλαίσιο Λειτουργίας, Δράσεις – Οδηγίες και κατευθύνσεις), επισημαίνοντας με τον τρόπο αυτό ότι, πέρα από τις γνωστικές επιδιώξεις και επιδόσεις, πρέπει να δοθεί προσοχή και σε κοινωνικούς, συναισθηματικούς και ψυχοκινητικούς στόχους.

Μελέτες υποστηρίζουν ότι η προώθηση τέτοιων καινοτόμων προγραμμάτων είναι αποτελεσματική, όταν αντιμετωπίζεται ως «διαδικασία», όταν δηλαδή ο σχεδιασμός είναι εξελικτικός και αποτελεί συνδυασμό κεντρικών και τοπικών παρεμβάσεων. 

Λαμβάνοντας υπόψη τη θεματολογία των καινοτόμων προγραμμάτων που αφορούν στην ψυχική υγεία κυρίως του ατόμου και κατανέμεται σε θεματικούς άξονες, όπως: Εθελοντισμός, Διαπροσωπικές σχέσεις & Ψυχική Υγεία, Πρόληψη χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, Κατανάλωση, Περιβάλλον, Φυσική Άσκηση και Υγεία, Σεξουαλική Αγωγή – Διαφυλικές σχέσεις, Πρόληψη και αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων, Κυκλοφοριακή αγωγή – Ατυχήματα, είναι σαφής η «συγγένεια» των θεματικών ενοτήτων και ο κοινός στόχος που αφορά στην αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών/τριών, με σκοπό την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, της αυτοπεποίθησης, της προσωπικότητας, της υπευθυνότητας και της ικανότητάς τους να υιοθετούν θετικούς τρόπους και στάσεις ζωής. 

Άλλωστε, η εν λόγω θεματολογία προκάλεσε, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ΄80, το ενδιαφέρον ποικίλων Διεθνών Οργανισμών, όπως η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και το Συμβούλιο της Ευρώπης, και θεωρήθηκε το πλέον ενδεδειγμένο μέσο για την προαγωγή της υγείας, με την έννοια της πρόληψης και βελτίωσης της υγείας των ανθρώπων.

Η ύπαρξη και λειτουργία καινοτόμων δράσεων δεν είναι υπόθεση πολυτέλειας ή σύμπτωμα εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης, αλλά αίτημα ποιότητας, διαπροσωπικής επικοινωνίας εκπαιδευτικών και μαθητών και, τελικά, προσδοκία και ανάδειξη του σχολικού πολιτισμού. 

Λαμβάνοντας υπόψη τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες της εποχής μας και έχοντας βαθιά την πεποίθηση ότι το σχολείο και η Παιδεία καλούνται να αντιμετωπίσουν ακόμη μεγαλύτερες προκλήσεις, δομές της εκπαίδευσης, όπως είναι οι Συμβουλευτικοί Σταθμοί Νέων, στόχο έχουν να βοηθήσουν στη βελτίωση του σχολικού περιβάλλοντος και της μαθησιακής διαδικασίας, καλύπτοντας τις ψυχοκοινωνικές ή μαθησιακές ανάγκες των μαθητών, υποστηρίζοντας τις προσπάθειες των συναδέλφων και ανοίγοντας διάλογο με τους γονείς. 

Συμβάλλουν αποτελεσματικά, λοιπόν, στη δημιουργία ενός γερού, υγιούς σχολείου πάνω στις αρχές της προόδου, της συνεργασίας, της ομαδικότητας και της αλληλεγγύης.

Σύμφωνα με τις Υπουργικές Αποφάσεις για την «Ίδρυση και Λειτουργία Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων (Σ.Σ.Ν.)» (Γ2/806/93, ΦΕΚ 134 Β/12.2.1993 και 104492/Γ7/06, ΦΕΚ 1556 Β/24.10.2006) καθώς και για τον «Καθορισμό των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων των Υπευθύνων των Σ.Σ.Ν. (93008/Γ7, 10-08-2012), όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 7 της εν λόγω Υπουργικής Απόφασης και είναι τα παρακάτω:

-ψυχοκοινωνική κάλυψη των αναγκών των σχολικών μονάδων του Νομού

-συμβουλευτική γονέων και προληπτική παρέμβαση στα πλαίσια στήριξης της οικογένειας και κινητοποίησης των λοιπών κοινωνικών φορέων

-ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινότητας σε θέματα αγωγής υγείας και ψυχικής υγείας, οργανώνοντας και συντονίζοντας ομιλίες, συζητήσεις και άλλες δραστηριότητες

-οργάνωση συναντήσεων ομάδων εκπαιδευτικών προκειμένου να συμβάλλουν στην επίλυση παιδαγωγικών, οργανωτικών και άλλων ζητημάτων και να υποστηρίξουν την προσπάθειά τους

-ενημέρωση των διδασκόντων σε ιδιαίτερα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι μαθητές/τριες των σχολείων

-συμμετοχή σε παιδαγωγικές συνεδριάσεις για εξειδικευμένα θέματα που έχουν σχέση με τα εφαρμοζόμενα προγράμματα αγωγής υγείας

-παρακολούθηση και υποστήριξη των προγραμμάτων ψυχικής υγείας των σχολικών μονάδων της περιοχής αρμοδιότητας της Δ/νσης τους, σε συνεργασία με τους Υπεύθυνους αγωγής υγείας της Περιφέρειας στην οποία υπάγονται

- καθίσταται πλέον σαφής η εμπλοκή των Υπευθύνων των Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων (Σ.Σ.Ν.) στην υλοποίηση των καινοτόμων προγραμμάτων σ΄ ένα ευρύτερο πλαίσιο συνεργασίας και ομαδικής συνεισφοράς για την εύρυθμη λειτουργία, την αποτελεσματική επικοινωνία και τον στρατηγικό σχεδιασμό των δράσεων.