Διατροφική υποστήριξη σε άτομα με διαβήτη

Γράφει η Ασημένια Καναρίδου*
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Δεν υπάρχει μια δίαιτα όμοια για όλα τα άτομα με διαβήτη. Ωστόσο, υπάρχει μια '' συνταγή '' ώστε να τρώμε υγιεινά και αυτή συμφωνεί με τις συστάσεις για καλή υγεία τόσο της καρδιάς μας ,όσο και για την πρόληψη του διαβήτη και τον έλεγχο του βάρους.
Για να ελέγξουμε με επιτυχία τον διαβήτη,όσον αφορά στην διατροφική του προσέγγιση,είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε πώς τα τρόφιμα και η διατροφή επιδρούν στο σώμα μας.

Οι μερίδες των τροφίμων και οι επιλογές αυτών είναι σημαντικά βήματα στην διαιτολογική υποστήριξη του διαβήτη.Υδατάνθρακες, λίπη και πρωτεϊνη είναι αναγκαίο να είναι σε ισορροπία, ώστε τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος να παραμένουν σταθερά.Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1. 

Τα βασικά βήματα για το σχεδιασμό ενός υγιεινού τρόπου διατροφής είναι :

· ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΓΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΝΑΚ ΤΑΚΤΙΚΑ (στις προγραμματισμένες ώρες)

· ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΗΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΕΥΜΑ Ή ΣΝΑΚ.

· ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ ΥΓΙΕΙΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ,ΩΣΤΕ ΝΑ ΈΧΟΥΜΕ ΈΝΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΥΓΙΗ ΚΑΡΔΙΑ.

1. Σχεδιασμός ενός εξατομικευμένου προγράμματος διατροφής.
Χρειαζόμαστε έναν κλινικό διαιτολόγο, ο οποίος θα μας βοηθήσει να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα διατροφής, προσαρμοσμένο στις ανάγκες μας.

Συγκεκριμένα, πρέπει να εκπαιδευτούμε στις αρχές της καλής υγείας. Δηλ. επιλογή υγιεινών και πυκνών σε θρεπτικά συστατικά τροφίμων, χαμηλών σε λιπαρά και αλάτι και πλούσιων σε φυτικές ίνες.Στον σχεδιασμό του υγεινού προγράμματος διατροφής και στις διατοφικές μας προτιμήσεις ,θα πρέπει να συμπεριληφθεί το επίπεδο της δραστηριότητας μας και ο γενικότερος τρόπος ζωής μας.

Ο κλινικός διαιτολόγος θα πρέπει να συνεργαστεί μαζί μας και με τον γιατρό που μας παρακολουθεί για να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ του προγράμματος διατροφής και της τυχόν φαρμακευτικής αγωγής που ακολουθούμε. 

2. Σχεδιασμός υγιεινών γευμάτων -ως προς την σύστασή τους. 

Η καλή υγεία εξαρτάται από το την ποικιλία των τροφών που καταναλώνουμε και τα οποία περιέχουν τις σωστές ποσότητες υδατανθράκων, πρωτεϊνών και καλής ποιότητας λιπαρών, όπως επίσης και βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και νερό. Εάν πάσχουμε από διαβήτη, ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής περιλαμβάνει: 

Αμυλούχα τρόφιμα όπως ψωμί, δημητριακά, ζυμαρικά, ρύζι-κατά προτίμηση ολικής αλέσεως-άλλα σιτηρά και αμυλώδη λαχανικά όπως ο αρακάς, το καλαμπόκι,καθώς και όσπρια όπως φασόλια, φακές, ρεβύθια. 

Λαχανικά διάφορα, όχι αμυλώδη. 

Φρούτα 

Κρέας ,ψάρι, πουλερικά, τυρί φέτα και τοφού.

Γάλα και γιαούρτι 

Υγιεινά λίπη

Οι πραγματικές ποσότητες από κάθε ομάδα τροφίμων εξαρτώνται από τον αριθμό των θερμίδων που χρειαζόμαστε καθημερινά και είναι συνάρτηση της ηλικίας, του φύλου, του ύψους και του επιπέδου δραστηριότητας. Με τη βοήθεια του κλινικού διαιτολόγου, μπορούμε να ακολουθήσουμε ένα πρόγραμμα διατροφής κατάλληλο για εμάς. 

3. Ισοδύναμα και υπολογισμός υδατανθράκων. 

Οι υδατάνθρακες επιδρούν στην γλυκόζη του αίματος, περισσότερο απ 'ότι η πρωτεΐνη ή τα λίπη. Καθώς σχεδιάζουμε το ημερήσιο διατολόγιο ,θα πρέπει να προσέξουμε τις μερίδες των τροφίμων που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες, ώστε να βοηθήσουμε στον έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου αίματος.
Επιλέγουμε τρόφιμα από την λίστα ισοδυνάμων για τον διαβήτη.

Το σύστημα των ισοδυνάμων χρησιμοποιεί ομάδες τροφίμων, οι οποίες αναφέρονται παρακάτω:αμυλώδη τρόφιμα και δημητριακά, λαχανικά, φρούτα, κρέας, γαλακτοκομικά και λιπαρά.Τα ισοδύναμα είναι τρόφιμα τα οποία περιέχουν όμοια ποσά από λίπος, πρωτεΐνη και υδατάνθρακες. Επειδή τα τρόφιμα χωρίζονται μ'αυτόν τον τρόπο, μπορούμε "ν’ανταλλάξουμε" ένα τρόφιμο με ένα άλλο της ίδιας κατηγορίας. Για παράδειγμα το ψωμί, τα δημητριακά, το ρύζι και οι πατάτες βρίσκονται στην ίδια κατηγορία και μπορούν να αλληλοαντικατασταθούν. 

Τα γεύματα ή τα σνάκ που θα έχουμε σχεδιάσει θα περιέχουν ένα συγκεκριμένο αριθμό ισοδυνάμων από την ομάδα των δημητριακών και των αμυλούχων τροφών. Με το σύστημα των ισοδυνάμων έχουμε την δυνατότητα να επιλέξουμε οποιοδήποτε τρόφιμο της ίδιας ομάδας, αλλά πάντα μέσα στα πλαίσια (δηλ τον αριθμό ισοδυνάμων για τους υδατάνθρακες), που έχουμε ορίσει από την αρχή με τη βοήθεια του κλινικού διαιτολόγου. Για κάθε γεύμα θα έχουμε την δυνατότητα ανταλλαγής σε τουλάχιστον 3 ή 4 ομάδες τροφίμων.
Μετρώντας του υδατάνθρακες.

Είναι απαραίτητο να σημειώνουμε τους υδατάνθρακες που καταναλώνουμε. Ο κλινικός διαιτολόγος θα καθορίσει ένα συγκεκριμένο ποσό υδατανθράκων για κάθε γεύμα μας ή σνάκ, με στόχο να εξασφαλίσει σταθερά επίπεδα γλυκόζης αίματος. Σκοπός μας είναι να μάθουμε τον αριθμό των υδατανθράκων σε γραμμάρια που περιέχεται σε κάθε τρόφιμο, Έτσι διατηρούμε σταθερό τον αριθμό που έχουμε σχεδιάσει και υπολογίσει. Μετρώντας τους υδατάνθρακες έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε διάφορες επιλογές τροφίμων και να προσδίδουμε ποικιλία στη διατροφή μας. 

Παρόλα αυτά, για να εξασφαλίσουμε ότι τρώμε υγεινά θα πρέπει να εστιάσουμε στην επιλογή ολικής αλέσεως δημητριακών, φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και γαλακτοκομικών χαμηλών σε λιπαρά. Τα γλυκά θα πρέπει να αποτελούν περιστασιακές "απολαύσεις".

Εάν έχουμε διαγνωστεί με διαβήτη, είναι καλό να αναζητήσουμε την συμβουλή και τη βοήθεια ενός κλινικού διαιτολόγου, ώστε να πετύχουμε σωστή ρύθμιση του σακχάρου αίματος και να εξασφαλίσουμε παράλληλα στον οργανισμό μας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. 

Βιβλιογραφία :American Diabetes Association
MedlinePlus
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases
National Diabetes Εducation Program


* Ασημένια Καναρίδου
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων
Καλούδη 32, Κιλκίς
Τηλ.: 23410 25902, ΚΙΝ.: 6974124648