Επίκειται δεύτερο «κούρεμα»;

Πηγή: Deutsche Welle

Οι αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους πληθαίνουν. Επανέρχεται έτσι το σενάριο μιας νέας παραγραφής, αυτή τη φορά από κρατικούς πιστωτές. Εμπόδιο η μεταφορά των βαρών στις πλάτες των φορολογουμένων.
Η επίσκεψη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην Αθήνα για συνομιλίες με τον Αντώνη Σαμαρά μόνο ρουτίνας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Η ταυτόχρονη παρουσία στην ελληνική πρωτεύουσα των ελεγκτών της τρόικας, που θα εξετάσουν την πρόοδο στην εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος, είναι ενδεικτική της σοβαρότητας αλλά και του περιεχομένου των συνομιλιών Μπαρόζο-Σαμαρά με σκοπό την εξεύρεση διεξόδων από την δεινή οικονομική συγκυρία.
Επίσκεψη με νόημαΚατά την προετοιμασία της επίσκεψης Μπαρόζο στην Αθήνα αξιωματούχοι της ΕΕ, που δεν θέλησαν να κατονομαστούν, εξέφρασαν στο Reuters την αμφιβολία τους για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, υπογραμμίζοντας ότι τους τελευταίους μήνες δεν έχει γίνει πρακτικά τίποτα στην Ελλάδα. Αυτήν την ώρα ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας προσπαθεί μέσω περικοπών να συγκεντρώσει ένα ποσό άνω των 11 δισ. ευρώ, κάτι που βάσει σχεδίου θα έπρεπε να έχει ήδη ολοκληρωθεί τον Ιούνιο. «Η Ελλάδα έχει ξεφύγει πολύ από την πορεία της» εκτίμησε σχετικά με ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Παρά το δεύτερο πακέτο των 130 δισ. από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης αλλά και το λεγόμενο κούρεμα του χρέους τον περασμένο Μάρτιο, ο στόχος της μείωσης του χρέους από το 160% περίπου σήμερα, στο 120% μέχρι το 2020 μοιάζει ανέφικτος.
Οι αποκλίσεις από τους στόχους θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Αυτό θα έδινε τότε βάσει καταστατικού τη δυνατότητα στο ΔΝΤ, που συμμετέχει αυτή τη στιγμή με το ένα τρίτο της χρηματοδότησης προς την Ελλάδα, να αρνηθεί την καταβολή περαιτέρω χρημάτων. Σε αυτήν την περίπτωση ένα τρίτο πακέτο βοήθεια για τη χώρα θα καθίστατο απαραίτητο. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο όμως απορρίπτεται, λένε πηγές από την ΕΕ, κατηγορηματικά από τουλάχιστον 6 κράτη της ευρωζώνης, μεταξύ αυτών και η Γερμανία. Η επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης να παρατείνει το ελληνικό πρόγραμμα κατά δύο χρόνια δεν αποκλείεται πάντως ακόμη επίσημα, παρά τις εκτιμήσεις ότι θα μπορούσε να κοστίσει στους δανειστές έως και 50 δισ. επιπλέον.

Έσχατη λύση η παραγραφή;Ως τελευταία επιλογή απομένει μία παραγραφή χρέους. Ιδιώτες πιστωτές, δηλαδή τράπεζες, ασφαλιστικές και επενδυτικά κεφάλαια είχαν παραιτηθεί τον περασμένο Μάρτιο από μέρος των απαιτήσεών τους έναντι της Αθήνας. Τώρα θα ήταν η σειρά των κρατικών πιστωτών (ΕΚΤ, ΔΝΤ και κράτη της ευρωζώνης) να πράξουν κάτι ανάλογο. Αυτό θα οδηγούσε όμως σε μετακύληση των βαρών στους φορολογουμένους. Όπως δήλωσαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο Reuters, από οικονομική σκοπιά θα ήταν συνετή μια αναδιάρθρωση των χρεών, ωστόσο αυτή τη στιγμή απουσιάζει η πολιτική προθυμία για κάτι τέτοιο.
Η ιδέα πάντως ενός δεύτερου κουρέματος δεν είναι καινούρια. Την είχε φέρει στο τραπέζι της συζήτησης στις αρχές Ιουλίου ο πρώην επικεφαλής της Deutsche Bank Γιόζεφ Άκερμαν σε μία ομιλία του στη Ζυρίχη. «Ένα δεύτερο κούρεμα δεν θα με εξέπληττε» δήλωσε προ τριών εβδομάδων ο Αμερικανός δικηγόρος Λι Μπούχβαλντ, που είχε εμπλακεί στις ρυθμίσεις του ελληνικού κουρέματος για τους ιδιώτες πιστωτές το Μάρτιο.
Στο τέλος Ιουνίου, μετά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής ήρθε και η σχετική τοποθέτηση από την ΕΚΤ. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της, Γερμανός Γιοργκ Άσμουσεν είχε δηλώσει στην Καθημερινή ότι υπάρχει η πιθανότητα η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους να βρεθούν και πάλι στην «κόψη του ξυραφιού». Σε τέτοια περίπτωση ανάγκης θα έπρεπε, σύμφωνα με τον κ. Ασμουσεν, να γίνουν παρεμβάσεις αποκατάστασης της βιωσιμότητας. Αυτό λέγεται με άλλα λόγια παραγραφή χρέους.


Bernd Riegert / Άρης Καλτιριμτζής
Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου